Stoiskowe badania wytrzymałościowe statków powietrznych przeprowadzane są w celu uzyskania informacji o odkształceniach konstrukcji płatowca oraz danych dotyczących sztywności poszczególnych jej elementów. Płatowiec statku powietrznego w trakcie prób wytrzymałościowych jest poddawany obciążeniom zewnętrznym ekwiwalentnym obciążeniom występującym w trakcie jego eksploatacji, m.in. w locie, podczas lądowania, z wykorzystaniem układu nadciśnienia kabiny, itd. Elementami obciążającymi, stosowanymi obecnie są najczęściej siłowniki hydrauliczne, mocowane do nośnych elementów stanowiska (tzw. klatki) [5]. Trudność zaprojektowania układu obciążającego polega na zamianie sił skupionych generowanych przez siłowniki układu obciążającego na obciążenie ciągłe, wynikające z działania na konstrukcje sił aerodynamicznych. Stan wytężenia konstrukcji jest realizowany za pomocą układu belek, cięgien, obejm i uchwytów. Obecnie bardzo często wykorzystuje się uchwyty wykonane z tkanin, przyklejanych do pokrycia płatowca. Zaletą tego rozwiązania jest łatwość dopasowania uchwytów do krzywizn płatowca i nieinwazyjna technologia ich montażu. Trudnością natomiast jest zapewnienie odpowiedniej wytrzymałości połączenia klejowego uchwytu oraz konieczność jego odklejenia po zakończeniu badań [4]. Najczęściej do połączenia uchwytu z płatowcem wykorzystuje się kleje z grupy klejów rozpuszczalnikowych, m.in. dlatego, że umożliwiają one późniejsze łatwe odklejenie uchwytu [2]. Niestety zalecany do stosowania klej typu Butapren wymaga dokładnego przygotowania powierzchni (wielokrotne przemywanie acetonem i szorstkowanie) oraz długiego czasu potrzebnego do osiągnięcia wymaganej wytrzymałości połączenia klejowego (aż 14 dni w celu całkowitego odparowania rozpuszczalnika). Biorąc pod uwagę liczbę uchwytów oraz czas przygotowania powierzchni pod każdy uchwyt, wykonanie systemu uchwytów staje się zadaniem pracochłonnym i czasochłonnym, a przez to również kosz więcej »

Zwiększanie wymagań jakościowych gotowych wyrobów wprowadza konieczność kontroli połączeń elementów, także połączeń klejowych części odpowiedzialnych za bezpieczeństwo użytkowania i bezawaryjność produktu. Klasyczne metody kontroli połączeń klejowych, oparte na diagnostyce ultradźwiękowej, umożliwiają punktowe sprawdzanie spoiny, a także wymagają bezpośredniego styku sondy pomiarowej z mierzonym elementem, co w przypadku powierzchni delikatnych jest niepożądane. Wprowadzenie optycznych metod diagnostycznych umożliwia kontrolę jakości połączeń klejowych w sposób bezkontaktowy, szybszy i obejmujący widok całej mierzonej powierzchni. Cel i metodyka badań Celem pracy było porównanie bezkontaktowych metod detekcji wad spoiny klejowej. Przedstawiono metody optyczne, oparte na aktywnej termografi i w podczerwieni, wykorzystującej m.in. wymuszenia optyczne (okresowo zmienne i impulsowe) oraz pobudzenia mechaniczne wysokiej częstotliwości generowane przez sonotrodę [8], [3]. W badaniach wykorzystano kamerę termowizyjną FLIR X6540sc oraz FLIR T620 wraz z oprogramowaniem FLIR ResearchIR MAX i IrNdt, współpracującym ze sterownikiem fi rmy Automation Technology. Uzyskane rezultaty z analizy dystrybucji ciepła na powierzchni badanej porównano z wynikami z tomografu GE phoenix v|tome|x S 240. Metodę wykorzystującą tomograf należy uznać za metodę referencyjną z uwagi na możliwość detekcji wad w całej objętości spoiny bez względu na głębokość jej występowania oraz dokładność odwzorowania defektu [1], [4], [5]. Badaniu poddano klejone próbki kompozytowe z wadami występującymi w spoinie klejowej, znajdującej się pomiędzy łączonymi materiałami. Meto więcej »

We współczesnym świecie o narastającej złożoności różnych systemów (technicznych, organizacyjnych, społecznych) procesy projektowania stają się kluczowymi dla zapewnienia sukcesu podejmowanych przedsięwzięć i poszczególnych działań. Mają one za zadanie zapewnienie optymalności projektowanych "wyrobów", którymi mogą być m.in.: obiekty, procesy, struktury, systemy, plany, sytuacje, wynalazki i inne. Pojęcie optymalności jest uzależnione od stanu otoczenia i sytuacji podmiotu dla którego projektowany jest "wyrób". Może ono dotyczyć: funkcjonalności, produktywności, bezpieczeństwa, ekonomiczności, wykonalności lub innych specyfi cznych aspektów, przejawiających się w działaniach produkcyjnych, społecznych i innych. Postacie projektów są bardzo zróżnicowane, mogą to być projekty obiektów, procesów, struktur, plany postępowania, specyfi kacje, zakresy obowiązków, strategie postępowania, doskonalenia dotychczasowych praktyk, polepszenia konkurencyjności i inne. Ze względu na znaczenie jakościowego projektowania następuje specjalizacja jednostek projektujących określonego typu "wyroby". Organizacje takie dążą do pozyskiwania kompetentnych projektantów, organizują bazę badawczo-doświadczalną i prowadzą konieczne badania, analizują i gromadzą dane i wiedzę, wynikającą z wcześniej opracowanych projektów, prowadzą rozpoznanie osiągnięć w swojej specjalizacji i starają się pozyskiwać potrzebnych pracowników, licencje potrzebnych rozwiązań, utrzymywać współpracę z osobami lub jednostkami mającymi poszukiwaną wiedzę i rozwiązania oraz stosować metody, które wykazały swoją użyteczność w procesach doskonalenia opracowań projektowych (systemy informatyczne, SI, LE, TQM, HM i inn więcej »

Przenośniki cięgnowe o zróżnicowanej konstrukcji i zasadzie działania stanowią w wielu zakładach najważniejszy moduł logistycznej infrastruktury przemysłowej. Są wykorzystywane do transportu surowców, materiałów i półwyrobów do poszczególnych urządzeń technologicznych, stanowisk pracy, miejsc składowania oraz przemieszczania ich w układach technologicznych np. lakierni czy suszarni. Zakładowa struktura układów technologicznych wymusza często wzajemne, przestrzenne przenikanie się instalacji transportowych, technologicznych oraz powierzchni pomocniczych i transportowych. Wywołuje to konieczność budowy ciągów przenośnikowych poza główną przestrzenią technologiczną: nad drogami komunikacyjnymi, nad lub pod urządzeniami, w przestrzeniach wolnych np. na zewnątrz budynków. Modułowa konstrukcja przenośników, charakteryzująca się możliwością wielowariantowej zabudowy, pozwala na tworzenie ciągów transportowych o różnych długościach przęseł, kątach wzniosu i zmianach kierunku przemieszczania. Na rys. 1 pokazano przykład złożonego systemu transportowego, składającego się z kilu przenośników taśmowych [1, 3]. Możliwość elastycznej aranżacji przenośnika, przy zachowaniu jego trwałości, bezpieczeństwa i efektywnej pracy [5], zależy w głównej mierze od konstrukcji i wytrzymałości jego struktury nośnej. RACJONALIZACJA KONSTRUKCJI I TECHNOLOGII WYTWARZANIA PRZENOŚNIKA TAŚMOWEGO An improvement of the design and production technology of a belt conveyor Stanisław KOZIOŁ, Tomasz SAMBORSKI, Andrzej ZBROWSKI S t r e s z c z e n i e: Przenośniki taśmowe do transportu materiałów sypkich stanowią w wielu zakładach jeden z ważniejszych składników logistycznej infrastruktury przemysłowej. Struktura układów technologicznych wymusza często wzajemne, przestrzenne przenikanie się instalacji transportowych, technologicznych i powierzchni pomocniczych, co w przypadku przenośników wymaga wykorzystania wielowariantowej zdolności ich zabudowy. Możliwość elast więcej »

Standard STEP w pierwszej kolejności kojarzony jest z usprawnieniem wymiany informacji przez wprowadzenie jednolitej struktury danych, opisującej własności i strukturę wyrobu. Osią opisu są generowane przez większość systemów CAD pliki z danymi w języku EXPRESS [7], [11]. Strukturę tę można traktować również jako strukturę niezależną i samodzielną, stanowiącą dane wejściowe, przetwarzane zgodnie z potrzebami użytkownika przez różne procedury cyklu życia wyrobu. Mogą to być procedury: systemów automatyzacji projektowania generacyjnych procesów technologicznych obróbki, procesów technologicznych montażu, projektowania elastycznych systemów wytwarzania, projektowania systemów montażu, programowaniu obróbki na obrabiarki CNC i gospodarki narzędziowej. Wykorzystanie standardu STEP w komputerowych systemach inżynierskich jest coraz większe i z pewnością korzystnie wpływa na czas uruchomienia produkcji i jakość produkowanych wyrobów. Przedstawione niżej syntetycznie, wybrane przypadki zastosowań, wskazują jedynie możliwości standardu STEP. STEP w procesach wymiany danych Za podstawową zaletę standardu STEP w procesach wymiany danych uważane jest ograniczenie liczby post i preprocesorów, konwertujących formaty plików wyjściowych i wejściowych, współpracujących systemów cyklu życia wyrobu (rys. 1). Tak zorganizowana wymiana jest przejrzysta, mniej zawodna i bardziej efektywna. Aktualne systemy PDM (Product Data Management), organizujące wymianę danych pomiędzy systemami inżynierskimi zapewniają zaawansowane zarządzanie konfi guracją, strukturą produktu i tworzeniem wersji. Oferują zaawansowane prezentowanie modeli i danych inżynieryjnych, grupują pliki i dokumenty związane z konkretną wersją produktu, umożliwiają przeglądanie i raportowanie. Systemy PDM wytwarzane są przez wyspecjalizowane fi rmy np. Windchill i coraz częściej przez fi rmy wytwarzające systemy CAD, które poszerzają możliwości swoich systemów o funkcję PDM np. S więcej »

Linia produkcyjna bez wykwalifi kowanego, dobrze wyszkolonego personelu technicznego? W dzisiejszym zautomatyzowanym zakładzie montażowym to rzecz niemożliwa. Jednym z niezastąpionych elementów prawidłowo działającej i z jak najkrótszymi czasowo przestojami linii technologicznej montażowej są automatycy. To między innymi od ich umiejętności, doświadczenia i wiedzy zależy bezawaryjna produkcja. Współczesny system edukacji i szkolenia pozwala nie tylko na zdobywanie teoretycznej wiedzy, ale i praktycznych umiejętności. Odbywa się to dzięki różnego rodzaju stanowiskom szkoleniowym w pracowniach automatyki przemysłowej, w jakie wyposażone są techniczne szkoły zawodowe, średnie oraz uczelnie wyższe. Do tych właśnie placówek skierowana jest oferta pulpitowych stanowisk dydaktycznych do nauki. Prezentacja wybranych stanowisk dydaktycznych Części wchodzące w skład stanowiska pulpitowego, współpraca sterownika PLC z panelem operatorskim HMI Stanowisko pulpitowe, współpraca sterownika PLC z panelem operatorskim (rys. 1), zasilane jest z sieci elektrycznej 1-fazowej 230VAC 50Hz i zostało wyposażone w następujące podzespoły: STANOWISKA SZKOLENIOWE JAKO ELEMENT WSPÓŁCZESNEGO PRZYGOTOWANIA KWALIFIKOWANEGO PERSONELU AUTOMATYKÓW LINII MONTAŻOWYCH Training stands as the elements of the production lines automatic staff contemporary vocational process Mirosław CHŁOSTA, Janusz KOBIAŁKA S t r e s z c z e n i e: W artykule przedstawiono opisy wybranych stanowisk szkoleniowych typu pulpitowego, przeznaczonych do wspomożenia procesu kształcenia przyszłej kwalifi kowanej kadry technicznej automatyków przemysłowych linii montażowych. Stanowiska te mogą zostać wykorzystane jako pomoce dydaktyczne w szkołach technicznych średniego szczebla i wyższych uczelniach. S ł o w a k l u c z o w e: stanowiska modułowe dydaktyczne, sterowniki PLC, panele operatorskie HMI, systemy sieciowe, zagadnienia sterowania procesami technologicznymi, automatyka przemysłow więcej »

Modyfikacja centrum frezarskiego BĄK Uwzględniając potrzeby rynku krajowego w zakresie małych frezarek o przesuwach roboczych w osiach X i Y ok. 250 mm jako bazę konstrukcyjną przyjęto centrum frezarskie BĄK [2] i zaproponowano modyfi kację polegającą na wprowadzeniu automatycznej wymiany narzędzi. Wynikła zatem konieczność przekonstruowania modułu wymiany narzędzia wraz ze sposobem mocowania narzędzi. Było to spowodowane niestabilnością dotychczasowej konstrukcji magazynu narzędzi, szczególnie podczas wymiany narzędzi. Istniało zagrożenie poważnego uszkodzenia mechanizmu wymiany. Opis urządzeń mocowania i wymiany narzędzi Umiejscowienie narzędzi w magazynie odbywa się na bazie elementów standardowych, ogólnodostępnych typu wózek oraz szyna prowadząca wraz z zaprojektowanymi elementami mocowania. Typowe położenia magazynu narzędzi wraz z odpowiadającym temu położeniem stołu oraz wózków przedstawiono na rys. 1 i 2. We wrzecionie obrabiarki BĄK zastosowano stożki niezakleszczające się z uwzględnieniem stożka Morse’a. Nominalną średnicę stożka wyznaczono z wzoru [4]: min 2 max sin o x s P d M ⋅ ⋅ ⋅ ≥ μ α gdzie: Ms max - moment skręcający, Px - siła poosiowa, α - półkąt stożka. URZĄDZENIA WYMIANY I MOCOWANIA NARZEDZI W CENTRUM FREZARSKIM BĄK Equipment for the replacement and fi xing of tools in the milling center BĄK Tadeusz KOWALSKI, Leszek WALKIEWICZ S t r e s z c z e n i e: W zmodyfi kowanym centrum frezarskim BĄK zaproponowano automatyczną wymianę narzędzi. W celu zapewnienia stabilności pracy magazynu narzędzi dokonano zmian konstrukcyjnych mechanizmu wymiany narzędzi oraz sposobu ich mocowania. Przedstawiono rysunki rozwiązań konstrukcyjnych. W dalszej części przedstawiono zagadnienia badania dokładności obrabiarek CNC. S ł o w a k l u c z o w e : automatyzacja, magazyn narzędzi, błędy obrabiarek A b s t r a c t: In the modifi ed milling center BĄK proposed automat więcej »

Wprowadzenie Spawanie według norm z serii ISO 9000, jako proces wytwórczy, jest zakwalifi kowane do tzw. procesów specjalnych. Poprawności wykonanych złączy nie można ocenić wyłącznie po badaniach końcowych. W celu zapewnienia wymaganej jakości złączy spawanych, ich powtarzalności, a więc ograniczenia ilości poprawek, należy prowadzić walidację oraz monitorowanie stosowanej technologii. Zasadniczą częścią tego postępowania jest sprawdzenie technologii spawania w drodze kwalifi kacji, w której należy stosować udokumentowane procedury, potwierdzone zazwyczaj przez niezależną jednostkę. Proces kwalifi kowania technologii spawania opisuje szereg norm. Podstawą do wykonania spawania w warunkach produkcyjnych jest instrukcja technologiczna spawania (Welding Procedure Specifi cation - WPS), która powinna określać wszystkie parametry charakteryzujące proces spawania. Na podstawie przeprowadzanej walidacji może być ona modyfi kowana i poprawiana w zakresie podanych w niej istotnych zmiennych wielkości, które determinują jakość uzyskanego połączenia spawanego [1-5]. W pracy została dokonana ocena (walidacja) trzech możliwych do zastosowania technologii spawania doczołowych złączy rur przewodowych instalacji skroplin turbozespołu upustowo-przeciwprężnego 13 UP55, w aspekcie uzyskanej jakości połączeń montażowych. Ocena wybranych własności mechanicznych, które determinują jakość złączy, została dokonana na podstawie przeprowadzonych badań nieniszczących i niszczących złączy próbnych. Obiekt i metodyka badań W celu wykonania montażu rurociągu technologicznego skroplin turbozespołu upustowo-przeciwprężnego 13 UP55, należało wykonać doczołowe złącza spawane. Turbozespół upustowo-przeciwprężny jest turbiną parową przeciwprężną, która poza rozprężaniem pary umożliwia również jej upusty technologiczne. Wybór metody spawania dokonano na podstawie walidacji opracowanych technologii montażowych. Do kwalifi kacji (analizy), przyjęto nastę więcej »

Rodzaj i gatunek materiału klejonego w złączu klejowym, pomimo odpowiednio dobranego kleju, może mieć znaczący wpływ na charakterystykę zaprojektowanego złącza. Szczególnie w połączeniach klejowych metali, klejona powierzchnia silnie oddziałuje na cząsteczki kleju w trakcie utwardzania spoiny. Takie oddziaływanie sprawia, że w strefi e przyściennej klej charakteryzuje się innymi właściwościami w stosunku do kleju pozbawionego kontaktu z metalem w trakcie utwardzania. Cienka warstwa charakteryzuje się właściwościami innymi niż rdzeń spoiny [2, 3]. W dotychczasowych badaniach zaobserwowano umocnienie się kleju, które skutkowało zwiększeniem wartości modułu Younga [3]. Zmiana wartości modułu Younga w strefi e przyściennej, w stosunku do wartości określonej w badaniach samego kleju w stanie utwardzonym, nazywana jest pozornym modułem Younga. Określenie wartości pozornego modułu Younga oraz wyznaczenie głębokości zalegania umocnienia w spoinie może być ważnym elementem w procesie projektowania i przewidywania wytrzymałości połączeń klejowych [1]. Zjawisko specyfi cznego porządkowania struktury w obszarze granicy faz metal - klej ściśle związane jest ze zjawiskiem adhezji, zwłaszcza z oddziaływaniem pola sił elektrostatycznych. Powierzchnie łączonych elementów i kleju przyciągają się do siebie dzięki działaniu sił elektrostatycznych. Przechodzenie elektronów z jednego materiału w drugi prowadzi do powstania podwójnej warstwy elektrycznej, a zjawisko to prowadzi do powstania połączenia adhezyjnego i odpowiada za jego odporność na rozdzielenie. Adsorpcyjna teoria adhezji związana jest z oddziaływaniami fi zykochemicznymi na granicy faz. Adsorpcja fi zyczna zachodz więcej »

Proces łączenia elementów przez klejenie zaliczany jest do techniki łączenia nierozłącznego i w wielu zastosowaniach stał się konkurencyjnym sposobem wykonywania połączeń różnorodnych materiałów konstrukcyjnych [2, 4, 9]. Obecnie bardzo istotne jest stosowanie metod zapewniających uzyskanie połączenia o właściwościach dostosowanych do warunków eksploatacji. Popularne metody łączenia, takie jak zgrzewanie czy spawanie bardzo często są powodem występowania wad, np. częściowego niszczenia i deformowania się materiału w pobliżu miejsca łączenia [1, 5, 10]. Z tego powodu klejenie jest ważną i w wielu przypadkach konkurencyjną metodą łączenia różnych materiałów konstrukcyjnych. Stale kwasoodporne wykorzystywane są w wielu konstrukcjach przemysłu maszynowego, budowlanego, spożywczego, również w medycynie (m.in. na narzędzia chirurgiczne) i w wielu innych zastosowaniach. Elementy wykonane ze stali kwasoodpornych można łączyć zarówno przez spawanie, lutowanie (choć należą do stali trudno lutujących się), zgrzewanie [10], jak i klejenie [4]. Niektóre z tych metod zalecane są do łączenia stali kwasoodpornych bardziej, inne mniej, ze względu na występujące trudności podczas łączenia tego rodzaju materiału, a dotyczy to ich właściwości, struktury oraz składu chemicznego. Jedną z metod łączenia jest klejenie niepowodujące m.in. zmian strukturalnych materiałów oraz pozwalające na uzyskanie szczelności połączenia [2, 4]. Celem przeprowadzonych badań było wyznaczenie wytrzymałości połączeń klejowych elementów wykonanych z blachy stalowej kwasoodpornej 1.4310, których powierzchnie poddano obróbce mechanicznej w celu uzyskania różnych chropowatości powierzchni. Do wykonania połączeń zastosowano dwa rodzaje klejów epoksydowych, będących dodatkowym zmiennym czynnikiem technologicznym. Badania doświadczalne Charakterystyka materiału i połączeń klejowych Do wykonania połączeń klejowych wykorzystano próbki wykonane z blachy stalowej kwasoodpo więcej »

Przedstawiono nowy technologiczny sposób obróbki otworów w polimerowych kompozycyjnych materi więcej »

Wprowadzenie Aktualnie do Polskiego Zestawu Norm (PZN) wprowadzane są przetłumaczone normy ISO serii 55000 dotyczące: - ISO 55000 - Zarządzanie Aktywami (ZA). Informacje ogólne, zasady i terminologia, - ISO 55001 - ZA. Systemy zarządzania aktywami (SZA). Wymagania, - ISO 55002 - ZA. SZA. Wytyczne dotyczące stosowania ISO 55001. Pojęcie aktywa obejmuje ogół środków gospodarczych, którymi dysponuje organizacja dla realizacji swoich celów. Są to rzeczy, przedmioty lub jednostki, mające wartość rzeczywistą lub potencjalną (materialne, niematerialne, fi nansowe lub niefi nansowe, pozytywne lub negatywne). Aktywa te przeważnie wyrażane są w jednostkach pieniężnych i wykorzystywane w celach księgowo- bilansowych. Celem skutecznego zarządzania aktywami jest dążenie do maksymalizacji efektów organizacji z tytułu optymalnego wykorzystywania aktywów. W normach tych wskazuje się, że dla realizacji celów organizacji m.in. należy racjonalnie wykorzystywać posiadane zasoby. Zachodzi tu dość ścisłe powiązanie pojęć "aktywa" (jako jednostki pieniężne) i "zasoby" (jako posiadane środki gospodarcze) w celu maksymalizacji uzyskiwanych korzyści [1]. Jako typowe aktywa, którymi należy rozsądnie i efektywnie zarządzać, można wskazać m.in. następujące: bazy danych, informacje, jakość, oprogramowanie, niezawodność, kwalifi kacje, projekty, obiekty, urządzenia, energie, ryzyko, środowisko itp. Dla szeregu tych elementów opracowano w ISO wcześniej odpowiednie standardy zarządzania według schematu PDCA i dzięki temu można stosunkowo łatwo integrować z normę ISO 55001 ze standardami wcześniej wdrożonymi [2]. Kluczowym elementem w zrozumieniu istoty zarządzania aktywami jest zrozumienie tzw. kontekstu organizacji oraz identyfi kacji posiadanych zasobów tzn. zestawu środków, które organizacja wykorzystuje i zużywa w trakcie wytwarzania wyrobów (materialnych, intelektualnych, materiałów przetworzonych i usług). Zasoby te skupione są w poszczególnyc więcej »