SIGMA-NOT - PORTAL INFORMACJI TECHNICZNEJ - Największa baza artykułów technicznych online

MATERIAŁY BUDOWLANE

Miesięcznik ISSN 0137-2971, e-ISSN 2449-951X - rok powstania: 1947
Czasopismo Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Materiałów Budowlanych (SITPMB)

Problemy analizy statycznej drewnianych konstrukcji szkieletowych
(ang. Problems of static analysis in light wood-frame)

DOI:10.15199/33.2017.10.06
Michał Baszeń Czesław Miedziałowski

Streszczenie
Artykuł przedstawia problemy związane z analizą pracy statycznej szkieletowych konstrukcji drewnianych. Zaprezentowano wpływ podatności materiałowej oraz konstrukcyjnej drewna na sposób pracy wybranych elementów konstrukcji, co przekłada się na pracę całego obiektu. Przedstawiono przegląd badań doświadczalnych wykonanych przez autorów. Przeprowadzono testy na elementach konstrukcji szkieletowych w skali naturalnej oraz badania laboratoryjne podatności węzłów i połączeń w tego typu konstrukcjach.
Słowa kluczowe: szkieletowe konstrukcje drewniane; praca statyczna; podatność węzłów.
Abstract
The paper presents problems related to the analysis of static work of light wood-frame structures. The impact of material and structural flexibility on the behaviour of individual structural elements is discussed because of affect on entire building work behaviour. An overview of the experimental studies conducted by the authors is presented. Full-scale testing of wall and floor elements has been carried out, as well as microscale experiments of joint flexibility.
Keywords: light wood-frame buildings; static work; flexibility of joints.
Coraz częściej obok obiektów wykonywanych w technologii tradycyjnej czy monolitycznej wznoszone są obiekty mieszkalne i użyteczności publicznej w technologii lekkiego szkieletu drewnianego. Konstrukcje murowe, betonowe i stalowe dzięki wieloletnim badaniom i analizom statyczno-obliczeniowym zostały już dość dobrze przestudiowane, czego nie da się powiedzieć o konstrukcjach drewnianych. Drewno w odróżnieniu od innych materiałów, a w szczególności stali, która jest materiałem homogenicznym, wykazuje właściwości anizotropowe, przez co sposób pracy konstrukcji drewnianych nie jest możliwy do jednoznacznego określenia [10]. Mimo że drewno jest stosowane jako materiał konstrukcyjny od wieków, to jednak sposób pracy obiektów w technologii lekkiego szkieletu drewnianego nie jest dokładnie poznany. Współpraca poszczególnych elementów konstrukcji nie jest opisywana dokładnymi modelami. Przyjmuje się modele uproszczone, które zakładają sztywne lub przegubowe połączenie elementów w węzłach. W rzeczywistości węzły konstrukcji drewnianych charakteryzują się znaczną podatnością, która ma wpływ na pracę całego obiektu. Rodzaje węzłów w konstrukcjach Zgodnie z zasadami mechaniki konstrukcji wyróżnia się trzy rodzaje węzłów: sztywne; przegubowe oraz podatne [5]. Węzeł traktowany jest jako sztywny, gdy niezależnie od sposobu deformacji konstrukcji, kątymiędzy poszczególnymi elementami pozostają takie same. Węzłem przegubowym nazywamy węzeł, gdy niezależnie od wielkości obciążenia zewnętrznego elementy mogą obracać się względem siebie lub względem reszty węzła. Pozostałe węzły należy traktować jako węzły podatne o pewnej sprężystości wynikającej z ich sztywności. Ze względów na cechymateriału, z jakiego wykonywane są elementy konstrukcji, uzyskaniewęzłówidealnie sztywnych jest praktycznie niemożliwe. Także konstruowaniewęzłówtworzących idealny przegub napotyka trudności, chociażby ze względu na siły tarcia. Należy zatem [...]

ZAKUP JEDNORAZOWY I DOSTĘP DO WIRTUALNEJ CZYTELNI
PRENUMERATA PAPIEROWA

Metoda płatności: Płatności elektroniczne (karta kredytowa, przelew elektroniczny)
Dostęp do publikacji (format pdf): 6.00 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 1h: 24.60 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 4h: 43.05 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 12h: 73.80 zł	DO KOSZYKA

Prenumerata

Szanowny Kliencie!
Zamów roczną prenumeratę w wersji PLUS a uzyskasz dostęp do archiwalnych publikacji tego czasopisma.
Nie zwlekaj - skorzystaj z tysięcy publikacji o najwyższym poziomie merytorycznym.

prenumerata papierowa roczna PLUS (z dostępem do archiwum e-publikacji) - tylko 420.00 zł
prenumerata papierowa roczna PLUS z 10% rabatem (umowa ciągła) - tylko 378.00 zł *)
prenumerata papierowa roczna - 330.00 zł
prenumerata papierowa półroczna - 165.00 zł
prenumerata papierowa kwartalna - 82.50 zł

okres prenumeraty:

*) Warunkiem uzyskania rabatu jest zawarcie umowy Prenumeraty Ciągłej (wzór formularza umowy do pobrania).
Po jego wydrukowaniu, wypełnieniu i podpisaniu prosimy o przesłanie umowy (w dwóch egzemplarzach) do Zakładu Kolportażu Wydawnictwa SIGMA-NOT.

Zaprenumeruj także inne czasopisma Wydawnictwa "Sigma-NOT" - przejdź na stronę fomularza zbiorczego »

Bibliografia

[1] Baszeń Michał. 2017. "Semi-rigid Behavior of Joints in Wood Light-frame Structures". Proceedia Engineering 172: 88 - 95. DOI: 10.1016/j.proeng.2017.02.022.
[2] Baszeń Michał, Czesław Miedziałowski. 2004. "Experimental tests of light wood-framed construction", w: Lightweight structures in civil engineering, ed. J. B. Obrębski. Warszawa. Wydawnictwo Naukowe Micro-Publisher.
[3] Blaß Hans Joachim, Patrick Schädle. 2011. "Ductility aspects of reinforced and non-reinforced timber joints". Engineering Structures 33 (11): 3018 - 3026. DOI: 10.1016/j.engstruct.2011.02.001.
[4] Bródka Jan,Aleksander Kozłowski, Ireneusz Ligocki, Jan Łaguna, Lucjan Ślęczka. 2009. Projektowanie i obliczanie połączeń i węzłów konstrukcji stalowych. Rzeszów. Polskie Wydawnictwo Techniczne.
[5] Dyląg Zdzisław, Eugenia Krzemińska-Niemiec, Franciszek Filip. 1989. Mechanika budowli, t. 1 i 2. Warszawa. PWN.
[6] Lewicki Bohdan. 2003. "Ściany murowe obciążone głównie pionowo".Prace InstytutuTechniki Budowlanej - Kwartalnik 126 (2): 3 - 18.
[7] Lewicki Bohdan i inni. 1979. Budynki wznoszone metodami uprzemysłowionymi. Projektowanie konstrukcji i obliczenia. Warszawa. Arkady.
[8] Malesza Mikołaj, Czesław Miedziałowski, Jarosław Malesza. 2002. "Badania doświadczalne konstrukcji nośnej szkieletowego budynku drewnianego". XLVIII Konferencja Naukowa KILiW PAN i KN PZITB. Tom 3: 163 - 170.
[9] McCutcheon William J. 1985. "Racking Deformation inWood ShearWalls". Journal of the Structural Engineering 111 (2): 257 - 269. DOI: 10.1061/(ASCE)0733-9445(1985)111:2 (257).
[10] Miedziałowski Czesław, Mikołaj Malesza. 2006. Budynki o szkielecie drewnianym z poszyciem: podstawy mechaniki konstrukcji oraz zagadnienia konstruowania i realizacji. Warszawa-Białystok. KILiW PAN - Politechnika Białostocka.
[11] PN-EN 1993-1-8. Projektowanie konstrukcji stalowych: Projektowanie węzłów. Badania zrealizowano w ramach pracy nr S/WBiIŚ/5/13 i sfinansowano ze środków na naukę MNiSW.

INNE PUBLIKACJE W TYM ZESZYCIE

Aktualne kierunki kształtowania szkieletowych budynków drewnianych - DOI:10.15199/33.2017.10.11

Jarosław Malesza Czesław Miedziałowski

Szkieletowe budownictwo drewniane od wielu lat jest realizowane w krajach skandynawskich, wWielkiej Brytanii,Ameryce Północnej i Japonii.Konstrukcje tego typu stanowią również znaczącą część budownictwawEuropie Zachodniej.Weszły również do polskiego budownictwa, chociaż w większym stopniu jako produkcja eksportowa. Wzrost popularności drewnianego budownictwa szkieletowego wynika z wielu jego zalet, jak: mała pracochłonność; brak procesów mokrych; krótki czas realizacji; nieduży ciężarwłasny; dobre parametry ekologiczne; stosowanie surowców odnawialnych - drewna, zarówno w postaci naturalnej jako tzw. litego lub przerobionego na drewno klejone z desek (lamele), płyt (forniry) lub zrębków, jak również drewna modyfikowanego chemicznie. Wostatnimokresie na bazie szkieletu drewnianego wznoszone są nie tylko jednorodzinne budynki, jedno- lub dwukondygnacyjne, ale również kilkukondygnacyjne budynki wielorodzinne i użyteczności publicznej. Znane są także próby wznoszenia budynków wysokich, głównie na bazie drewna klejonego lub modyfikowanego. W artykule przedstawiono aktualne metody produkcji, realizacji, projektowania i eksploatacji szkieletowych budynków drewnianych. Metody realizacji budynków Realizacja obiektów z zastosowaniem szkieletu drewnianego ewoluuje od tzw. systemów liniowych, przez panelowe do modułowych. System liniowy (fotografia 1a) polega na realizacji obiektu bezpośrednio na placu budowy, zwcześniej przygotowanych pojedynczych elementów, jak słupki, belki, nadproża, podwaliny, oczepy lub niewielkich prefabrykatów, jak np. dźwigary dachowe. Obecnie większość tego typu budynków wykonuje się z prefabrykowanych wielkowymiarowych paneli (fotografia 1b), dzięki czemu uzyskuje się krótszy cykl realizacji na budowie i lepszą jakość przygotowanych fabrycznie elementów. Zakłady prefabrykacji gwarantują wysoką jakość i trwałość wytworzonych elementów. Jednak podczas prac montażowych i wykończeniowych wykony więcej »

Analiza wpływu dodatku popiołu z hałdy oraz wapna hydratyzowanego na właściwości techniczne zapraw - DOI:10.15199/33.2017.10.18

Andrzej Rudziński

Wostatnich latach, w związku z powszechnymi dążeniami do zrównoważonego rozwoju, podejmuje się wielokierunkowe próby wykorzystania odpadów przemysłowych.EnergetykawPolsceprodukuje ich rocznie 3281,8 Mg [1]. Duży procent ups (ubocznych produktów spalania) jestwykorzystywanywróżnych gałęziach gospodarki. Dotyczy to jednak głównie popiołów lotnych pobieranych bezpośrednio z elektrofiltrów.Na hałdach jednak nadal jest ogromna ilość popiołów. Istnieje więc uzasadniona potrzeba podjęcia działańmających na celu próbę ich zagospodarowania. Zasoby naturalnych surowców mineralnych, nawet piasku, których duże ilości są niezbędne szczególniewbudownictwie, permanentnie się kurczą.Podjętowięc badania, których celembyło sprawdzeniemożliwości wykorzystania popiołówzwieloletniejhałdy miejscowego pochodzenia jako częściowego zamiennika piasku wmieszankach piaskowo-popiołowo-cementowych. Zaprawy z takich mieszanek bez dodatkówlub domieszek nie uzyskałyby żądanych właściwości, w szczególności wytrzymałości na ściskanie [2, 3].Wprzedstawionych badaniach jako dodatek do kompozytów z popiołami zastosowano wodorotlenek wapnia. Możliwość wykorzystaniatakichpopiołów, np.wbudownictwie drogowym, byłaby cenna ze względów ekonomicznych i ekologicznych. Badania Do badań zastosowano: ■ piasek naturalny o uziarnieniu 0 - 2 mm, zawierający w sumie 93% kwarcu, opalu i chalcedonu, 4% skał osadowych i węglanowych oraz 3% skał magmowych i metamorficznych o reaktywności alkalicznej - 0; ■ popiół lotny z wieloletniej hałdy miejscowego pochodzenia o stratach prażenia ok. 15%, zawierający ok. 70% frakcji powyżej 45 μm (rysunek 1), o aktywności pucolanowej 71,4% po 28 dniach i 83,7% po 90 dniach; popiół nie zawierał wolnego wapna - jego skład chemiczny pokazano w tabeli 1; ■ cement portlandzki CEMI - 32,5 R; ■ wapno hydratyzowane NATURA; ■ wodę destylowaną. Z wymienionych składników wykonano serie mieszanek o więcej »

Analiza wybranych dwuwarstwowych stalowych przekryć walcowych - DOI:10.15199/33.2017.10.12

Robert Szmit Ewa Sędrowska

Przestrzenne prętowe przekrycia strukturalne są rozwiązaniem coraz częściej stosowanym przez projektantów, szczególnie w przypadku przekrywania dużych powierzchni. Wymagają małej liczby podpór pośrednich ze względu na stosunkowo dużą sztywność przy jednoczesnej lekkości konstrukcji. Stosowane układy prętów pasów i krzyżulców tworzą przestrzenny wzór, przypominając sieć krystalograficzną. Cechą takich układów jest też prostota i powtarzalna budowa, atrakcyjny wygląd oraz relatywnie niskie koszty i szybkość montażu [5, 11]. Wyróżnia się struktury jednowarstwowe, dwuwarstwowe oraz rzadko spotykane trójwarstwowe, w których warstwy utworzone są przez siatki pasów [4, 6]. Konstrukcje takie mogą być ze stali, aluminium, drewna, betonu lub ich kombinacji. Dwuwarstwowe stalowe przekrycia walcowe wykonuje się jako przestrzenne kratownice, pozwalające na projektowanie większej rozpiętości między podporami, niż w przypadku zastosowania płaskich kratownic. Są one jednak rozwiązaniem bardziej skomplikowanym od projektowania, aż do końca fazy wykonawczej. Kształtowanie przekryć walcowych Przekrycia strukturalnemogą być na płaskiej lub zakrzywionej powierzchni. Najprostszą i najczęściej projektowaną jest forma cylindryczna o stałym przekroju wzdłuż osi struktury, jako struktura jednowarstwowa lub dwuwarstwowa. Na rysunku 1 przedstawiono podstawowe siatki prętów tworzące warstwy (pasy) struktury. Rodzina sklepień "beczkowych" podzielona jest na czternaście grup mogących mieć różny kształt [2, 10], np. cylindryczny, paraboloidalny, elipsoidalny czy też hiperboloidalny (rysunek 2). Przy opisywaniu skomplikowanych topologii struktur przestrzennych warto wykorzystać narzędzia optymalizacyjne, np. w postaci języka programowania Formian [3, 7], pozwalające matematycznie zdefiniować kształt nawet bardzo zło- 1) UniwersytetWarmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Geodezji, Gospodarki Przestrzennej i Bu więcej »

Badania i ocena efektywności działania domieszek do betonu - DOI:10.15199/33.2017.10.02

Jacek Gołaszewski

Coraz większe wymagania stawiane konstrukcjom betonowymi zwiększający się obszar ich zastosowania wymuszają konieczność odpowiedniegomodyfikowania betonu. Kluczową rolę pełnią w tym procesie domieszki, które pozwalają na korzystne kształtowanie właściwościmieszanki betonowej oraz stwardniałego betonu - tabela [3 ÷ 6]. Na rynku są dostępne domieszki, różniące się efektami działania, składem i właściwościami. Domieszki zwykle modyfikują kilka cech mieszanki lub betonu, przy czym możliwe jest, że poprawiając jedną, pogarszają inne (tabela), a przy tym efekty ich działania zależą od wielu czynników technologicznych [1 ÷ 3]. Optymalny dobór domieszki stanowi jeden z najważniejszych problemów przy projektowaniu betonu.Artykuł poświęcony jest temu zagadnieniu. Skuteczność i efektywność domieszek Skuteczność działania domieszki do betonu to stopień uzyskania dzięki jej zastosowaniu oczekiwanego efektu modyfikacji właściwości mieszanki betonowej i/lub betonu, przy czym modyfikacja musi być właściwa ze względu na rodzaj i funkcję wyznaczające główny efekt oddziaływania tej domieszki. Skuteczność działania określa więc przede wszystkim, czy domieszka spełnia funkcję, która została jej przypisana, a więc czy spełnia określone normowe wymagania. Z praktycznego punktu widzenia, od skuteczności ważniejsza jest efektywność działania domieszki, czyli zależność uzyskanych efektów modyfikacji właściwościmieszanki betonowej i/lub betonu od poniesionych nakładów. Określa się ją przede wszystkim w celu optymalizacji doboru domieszki do stosowania w określonych warunkach technologicznych. Efektywność działania domieszek należy rozpatrywać w aspektach technicznym, ekonomicznym i technologicznym [3, 7]. Efektywność techniczną wyznaczyć można jako dawkę domieszki koniecznej do uzyskania określonego efektu podstawowego modyfikacji właściwości mieszanki betonowej i/lub betonu. Należy zaznaczyć, że zależy ona od wielu czynników więcej »

Badania intensywności natleniania w kanale przepływowym - DOI:10.15199/33.2017.10.30

Andrzej Wróblewski Adam Mitura

Mieszanie mechaniczne z jednoczesnym napowietrzaniem jest procesem stosowanym m.in. podczas oczyszczania ścieków. Mieszadła używane do wytwarzania układu ciecz - gaz dzielą się na konwencjonalne i specjalne. Teoretycznie każdy typ mieszadła konwencjonalnego może być wykorzystywany w procesie napowietrzania cieczy. Z reguły są to jednak mieszadła szybkoobrotowe. Mieszadła specjalne, zwane także drążonymi (rurkowe, pryzmatyczne, cylindryczne) ze względu na swoją konstrukcję, zasysają gaz znad lustra cieczy i rozpraszają go w cieczy. Jest to tzw. nagazowywanie ssące, podczas gdymieszadła konwencjonalne pracują na pewnym nadciśnieniu gazu. Gaz zasysany z przestrzeni ponad cieczą przepływa przez specjalne wydrążone kanały w wale i mieszadle. Intensywność transportu masy zależy m.in. od wartości współczynnikówwnikaniamasy [2]. Rozróżnia sięmetodę pomiaru szybkości natleniania w środowisku wody wodociągowej, w środowisku mieszaniny ścieków i osadu czynnego oraz w warunkach symulujących proces osadu czynnego. Zasada pomiaru szybkości natleniania w środowisku wody wodociągowej polega na jej odtlenianiu, a następnie na pomiarze wzrostu stężenia tlenu w wodzie w funkcji czasu. Na potrzeby techniczne Kessener i Ribbius wprowadzili poj więcej »

Badania odporności na pękanie i wielkości mikrorys w betonie ze zmiennym dodatkiem pyłu krzemionkowego i popiołów lotnych - DOI:10.15199/33.2017.10.03

Damian Marek Gil Grzegorz Ludwik Golewski

Wmakroskali pęknięcia i ubytki należą do dwóch podstawowych uszkodzeń struktury betonu, które mogą obniżać nośność i szczelność konstrukcji, a w konsekwencji prowadzić do awarii i katastrofy budowlanej. Dla inżyniera istotna jest zatem wiedza o procesach rozwoju pęknięć w materiałach konstrukcyjnych, ponieważ często mają one decydujący wpływ na degradację kompozytów z matrycami cementowymi [1]. Gruntowna znajomość przyczyn powstawania mikrorys w strukturze betonu oraz sposobówminimalizowania tych niekorzystnych zjawisk jest pomocna w zapobieganiu: ● występowania uszkodzeń, które w 20% są związane z błędnym doborem materiałów [2]; ● awariombudowlanym, którewg [11] nawet w 15% mogą być powodowane wadami struktury betonu. Produkcja cementu portlandzkiego jest bardzo energochłonna i nieekologiczna. Wytworzenie tony cementu generuje uwolnienie do atmosfery ok. tony CO2. W związku z tym zastępowanie cementu w składzie mieszanki betonowej stało się ważnym zadaniem i spowodowało, że od wielu lat substytuty tego materiału stosowane są na coraz większą skalę [4]. Dodatki mineralne zostały uwzględnione w zapisach normy dotyczącej betonu, tzn. PN-EN 206-1 [13]. Innowacyjnym i korzystnym rozwiązaniem jest zastępowanie spoiwa kompozycją dwóch, trzech lub czterech różnego rodzaju dodatków mineralnych [15]. Jako substytuty cementu stosuje się najczęściej mikrokrzemionkę SF i popiół lotny FA [3, 4, 15, 17]. Wprowadzenie do składu cementu dodatków powoduje zmianę w układzie fazowym i mikrostrukturze zaczynu cementowego, co ma istotny wpływ na parametry mechaniczne betonu. O wytrzymałości elementów konstrukcyjnych wykonanych z kompozytów na bazie cementu decyduje najsłabsze miejsce w strukturze materiału, którym jest mikrorysa w warstwach stykowych (ITZ) rozgraniczających fazy występujące w betonie [5]. Na podstawie badań mikroskopowych stwierdzono, że najczęściej jest to ITZ kruszywa grubego z zaczynem cem więcej »

Badanie podciągania kapilarnego w murach z wykorzystaniem detekcji promieniowania w podczerwieni - DOI:10.15199/33.2017.10.25

Robert Wójcik Arkadiusz Panuś

Wstarych budynkach częstowystępuje zawilgacanie murów przyziemia wilgocią gruntową. To niekorzystne zjawisko jest najczęściej spowodowane technicznym zużyciem lub brakiem poziomych izolacji przeciwwilgociowych.Rozwiązaniemmoże być strukturalne odtworzenie blokadymetodą iniekcji. Preparaty dostępne na rynku nie zawsze jednakmająwiarygodne badania potwierdzające skuteczność ich działania.Wady wykonywanych prac izolacyjnych polegające na braku ciągłości uszczelnienia, a także starzeniowej utracie wilgociochronnych właściwości skutkują wystąpieniem powtórnego zawilgocenia. Dotychczas stosowanemetody kontroli oddziaływania hydrofobowego lub uszczelniającego środków modyfikujących strukturę muru, opisane np. w niemieckich instrukcjachWTA, należą do pracochłonnych iwymagających długiego czasu. Ponadto poziom podciąganiawody uzyskiwanywwarunkach laboratoryjnych jest znacznie niższy od występującegoweksploatowanych budynkach. Istniejewięc zapotrzebowanie na opracowywanie nowych metod oceny szczelności i trwałości blokad strukturalnych. Na podstawie własnych, wieloletnich doświadczeń [7, 8] podjęto prace badawcze nad usprawnieniem monitorowania stanu wilgotnościowego murków testowych wykorzystywanych do badań blokad przeciwwilgociowych. Eksperymentalnie wykazano, że w pełni zadowalające wyniki uzyskuje się, stosując prezentowaną w artykule metodę IR. Podciąganie kapilarne wody w murze Potencjał inicjacji podciągania kapilarnego zależy od wielu czynników przedstawionych m.in. w [1, 7]. Przede wszystkim woda powinna wypełnić kapilarę (utworzyć fazę ciągłą), czyli osiągnąć tzw. wilgotność krytyczną, a ścianki naczynekmuszą być hydrofilowe. Dobre zwilżanie powoduje, że ciecz, o ile występuje odpowiednie napięcie powierzchniowe, pełznie po ściankach, tworząc menisk wklęsły [2]. Zakrzywienie powierzchni wody w kapilarze skutkuje zmniejszeniemciśnienia poniżej menisku i wyporem wody ku górze do momentu wyrównania ciśnieni więcej »

Badanie połączeń ścian murowych - DOI:10.15199/33.2017.10.32

Iwona Galman Radosław Jasiński Tomasz Hahn Karol Konopka

Wartykule opublikowanym na łamach "MateriałówBudowlanych" nr 8/2017 [4] przedstawiono podstawy teoretyczne dotyczące połączeń ścian murowych, wybrane badania oraz wymagania normowe. Sformułowano wnioski i wskazano luki w aktualnym stanie wiedzy w aspekcie wyznaczania sił wewnętrznych oraz projektowania połączeń ścian. Ze względu na brak znormalizowanych metod umożliwiających wyznaczenie wytrzymałości na ścinanie i sztywności połączenia, wykonano rozpoznawcze badania połączeń ścian. Zastosowano elementymurowe z autoklawizowanego betonu komórkowego (ABK), a kształtmodeli tak dobrano, aby w najprostszy sposób odzwierciedlić rzeczywiste połączenie ścian jak w badaniach [5]. Modele badawcze i badania Badania przeprowadzono na modelach wykonanych z elementówmurowych zABK na zaprawie systemowej do cienkich spoin, bez wypełniania spoin czołowych. Określona zgodnie z PN-EN 1052-1:2000 i przedstawiona w[1]wytrzymałość na ściskaniemuruwynosiła fc =2,97N/mm2, amoduł sprężystości Em = 2040 N/mm2.Wytrzymałość na ścinanie wyznaczona wg normy PN-EN 1052-3:2004 i zaprezentowana w[2] początkowawytrzymałość na ścinanie była równa fvo = 0,31 N/mm2, a moduł Kirchoffa określonywg normyASTME519-81 i podany w [3] wynosił G = 329 N/mm2. Zbadano trzy modele o identycznym kształcie i wymiarach. Miały one bisymetryczny kształt dwuteowy, w którym środnik stanowiła podłużna ściana długości ~120 cm, a półki dwie ściany o długości ~90 cm (rysunek 1a i b). Między środnikiem a półkami ukształtowano pionowe połączenie, którego konstrukcję zróżnicowano. Wmodelu badawczymoznaczonym umownie jako M-B między półkami a środnikiem wykonano klasyczne połączenie murarskie (rysunek 1a). Element ten traktowano jako model referencyjny, którego parametry mechaniczne i zachowanie się podczas obciążenia oraz zniszczenia było porównywane z wynikami z pozostałych badań. W kolejnych dwóch murach (geometria zgodnie z rysunkiem 1b) połączenie pomiędzy ściana więcej »

BIM w przetargach publicznych - analiza wybranych postępowań przetargowych - DOI:10.15199/33.2017.10.43

Katarzyna Orlińska-Dejer

BIM (Building Information Modeling), to jedno z najpopularniejszych słówużywanych w ostatnim czasie w budownictwie. Pojawia się już nie tylko w odniesieniu do prezentacji narzędzi klasy BIM, ale coraz częściejwbezpośrednim związku z postępowaniami przetargowymi, konsultacjami czy dialogami technicznymi prowadzonymi przez inwestorów publicznych czy Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa. Warto w tym miejscu podkreślić, że inicjatywa popularyzacji i wdrożenia technologii BIM w Polsce miała i ma charakter inicjatywy więcej »

Co trzeba zrobić, byśmy w Polsce zarabiali lepiej?

Paweł J. Dąbrowski

Artykuł, który masz przed sobą - Drogi Czytelniku - jest dziesiątym z serii dwunastu, które odpowiadają na pytania: "Dlaczego w bogatych krajach Europy Zachodniej zarabia się 4 razy więcej niż u nas? Jaki jamamna to wpływ?" Pytania te są też tytułem raportu Fundacji Pomyśl o Przyszłości, który stanowi punkt wyjścia do rozważań i jest dostępny na stronie internetowej Fundacji Pomyśl o Przyszłości www.pomysloprzyszlosci.org w zakładce "publikacje".Infrastruktura służy rozwojowi gospodarki. Jej brak lub słaby rozwój w znacznym stopniu ogranicza wzrost gospodarczy kraj więcej »

Departament Prawny GUNB informuje

Czy domy jednorodzinne powinny być poddawane kontrolom okresowym? Zgodnie z art. 62 ust. 2 pkt 1 ustawy - Prawo budowlane, obowiązek dokonania okresowej kontroli nie obejmuje właścicieli i zarządców jednorodzinnych budynków mieszkalnych, ale jedynie w zakresie, o którym mowa w art. 62 ust. 1 pkt 1 lit. a wymienionej ustawy, czyli kontroli okresowej przeprowadzanej raz na rok, dotyczącej stanu technicznego elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwy wpływ czynników atmosferycznych i niszczące działanie czynników występujących podczas użytkowa więcej »

Estetyka obiektów mostowych - DOI:10.15199/33.2017.07.38

Grażyna Łagoda Marek Łagoda

Ważnym zagadnieniem w kształtowaniu estetyki obiektów mostowych są m.in.: kolor; światło; sposób ukształtowania konstrukcji, a także roślinność na obiektach oraz w ich otoczeniu. Przy doborze bar w uwzględnia się grę światła i cieni na różnie ukształtowanej powierzchni oraz ich charakter o różnej porze dnia. W starożytności i średniowieczu istotna była harmonia i symetria, a piękno polegało na doborze proporcji. Kolorystyka obiektów mostowych z tego okresu nie wymagała zbytniej interwencji człowieka, ponieważ naturalne barwy stosowanyc więcej »

Firma Bosch Rexroth wspiera realizację i modernizację obiektów hydrotechnicznych

Obiekty hydrotechniczne to ważne elementy infrastruktury wodnej śródlądowej i morskiej. Wymaganie dotyczące ich niezawodnego funkcjonowania w ekstremalnie trudnych warunkach oraz długi okres eksploatacji obiektu, to wyzwania, którym nie jest łatwo sprostać. Firma Bosch Rexroth wspiera budowę imodernizację obiektów hydrotechnicznych, projektując i dostarczając napędy: jazów i zapór; śluz, w tym systemów bezpieczeństwa "s więcej »

Forum Rusztowaniowe - Płochocin 2017

Rusztowań. Wystąpienie prezesa firmy Perii Polska MichałaWrzoska 132 PRAKTYKA BUDOWLANA 10 ’2017 (nr 542) ISSN 0137-2971, e-ISSN 2449-951X www.materialybudowlane.info.pl Finał VI edycji konkursu Rusztowanie Roku Punktem kulminacyjnym części oficjalnej Forum było rozstrzygnięcie VI edycji konkursu Rusztowanie Roku, objętego PatronatemHonorowymPaństwowej Inspekcji Pracy. Zgodnie z zapisami regulaminu VI edycji konkursu, do wyłonienia laureatów została powołana Kapituła Konkursu w następującymskładzie: dr inż. Edward Szwarc; dr inż. An więcej »

Identyfikacja właściwości statycznych i dynamicznych zwodzonej kładki dla pieszych na wyspę Ołowiankę w Gdańsku - DOI:10.15199/33.2017.10.37

Krzysztof Żółtowski Anna Banaś Maciej Malinowski Mikołaj Binczyk

17 czerwca 2017 r. przekazano do użytkowania pierwszą kładkę z przęsłem zwodzonym w historycznym Starym Gdańsku (fotografia 1), łączącą Długie Pobrzeże w rejonie Zamczyska z wyspą Ołowianką. Projektantem kładki jest słoweńska firma Ponting, wykonania dokumentacji szczegółowej podjęło się Biuro Mosty Gdańsk, a nadzór naukowy nad inwestycją prowadziła Politechnika Gdańska. Inwestorem była Dyrekcja Rozbudowy Miasta Gdańska działająca w imieniu miasta, zaś generalnymwykonawcą PrzedsiębiorstwoUsług Technicznych Intercore. Wartość inwestycji to 10 mln zł. Kluczowym elementem konstrukcji są dwa bliźniacze dźwigniki hydrauliczne, które napędzają system zwodzenia kładki. Układ napędowy został wykonany przez firmę Bosch Rexroth. Dźwigniki stanowią ruchome podparcie przęsła podczas wspornikowego otwierania, a gdy przęsło jest opuszczone i pracuje w schemacie belki wolnopodpartej, nie są aktywne (rysunek 1 i fotografia 2). Ostatnim etapem przed przekazaniemmostu do użytkowania były badania odbiorcze polegające na próbnym obciążeniu statycznym i dynamicznym BUDOWNICTWO INFRASTRUKTURALNE www.materialybudowlane.info.pl ISSN 0137-2971, e-ISSN 2449-951X 10 ’2017 (nr 542) 1) Politechnika Gdańska, Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska *) Adres do korespondencji: krzysztof.zoltowski@wilis.pg.gda.pl W artykule przedstawiono wybrane wyniki badań pod pr więcej »

Jak zmniejszyć koszt budowy dachu płaskiego?

Edyta Sauć

Jakie zastosować rozwiązanie przekrycia dachu, żeby przy najmniejszym koszcie spełnić wymagania techniczne i prawne? Odpowiadając na tak postawione pytanie, należy podkreślić, że uniwersalnie optymalne rozwiązanie nie istnieje. Różne dachy mają bowiem różne wymagania. W przypadku konkretnego dachumoże okazać się, że specyficzne właściwości wielu materiałów uznawanych za kanon tego, co powinno się zastosować, są po prostu niepotrzebne, a nawetmogą sprawiać problemy, a za te niepotrzebne właściwośc więcej »

Metody analizy nośności słupów żelbetowych z uwzględnieniem pełzania betonu - DOI:10.15199/33.2017.10.10

Krzysztof Klempka Piotr Korzeniowski

Na podstawie Eurokodu 2 [3] opracowano numeryczne metody obliczania nośności słupów żelbetowych,wktórych uwzględnionowpływ efektów drugiego rzędu, rozpatrując słup o efektywnej wysokości l0 podparty przegubowo i obciążony siłą N działającą na mimośrodzie e0 (rysunek 1). Podobnymi zagadnieniami zajmowano się w pracach [5, 6, 7]. Słup podzielono na odcinki za pomocą m liczby przekrojów poprzecznych; odległość rozpatrywanego przekroju od końca słupa określa zmienna s. Wkażdymz założonych przekrojówwyznacza się moment zginający, dodając do momentów pierwszego rzędu iloczyny siły podłużnej i przemieszczeniawrozpatrywanym przekroju s = s0 (od w1 do wm), wg wzoru: w(s0) =∫l M--(s) κ(s) ds (1) gdzie: w(s0) - przemieszczenie w punkcie s0; M- -(s) - moment od jednostkowej siły wirtualnej przyłożonej w punkcie s0; κ(s) - krzywizna wyznaczana w zależności od zastosowanego modelu. Obliczenia odkształceń słupa wykonuje sięmetodą iteracji prostej, stosując wzór (1); iterację kontynuuje się aż do osiągnięcia zgodności przemieszczeń (z założoną wstępnie dokładnością) w dwóch kolejnych krokach. W tych obliczeniach do wzoru (1) podstawia się krzywiznę κ wyznaczoną dwiema metodami przedstawionymi w dalszej części artykułu. Obliczanie krzywizny metodą modyfikacji zależności σ -ε (MI) Pierw sza zme tod wykorzystuje za leż no ść σ -ε dla be to nu za le ca ną zgod nie z Eu ro ko - dem 2 do nie li nio wej ana li zy kon struk cji opi sa nej wzo rem: (2) gdzie (wszyst kie ozna cze nia we wzo rze przyj ę to wg [3]): k = 1,05Ec mε c1/fcm; η = εc/εc1; fcm - średnia wytrzymałość betonu na ściskanie; Ecm- średni moduł sprężystości betonu. Na po trze by ana liz za leż ność σ -ε zo sta ła zmo dy fi ko wa na przez po mno że nie od kształ - ceń przez wy ra że nie (1 + ϕ(∞, t0)), gdzie ϕ(∞, t0) jest współ czyn ni kiem peł za nia be - to nu (ry su nek więcej »

Mineralne zaprawy tynkarskie

Mineralne zaprawy tynkarskie stanowią zewnętrzną powłokę ścian i stropów budynku. Pełnią wiele funkcji, takich jak: ochrona elementów budynku przed działaniem czynników atmosferycznych, mechanicznych oraz ognia. Są warstwą dekoracyjną lub wyrównującą pod powłoki malarskie itp. We wnętrzach stwarzają niezbędne warunki higieniczno-sanitarne i pozytywnie wpływają na poprawę mikroklimatu.cementowe. Mineralne zaprawy tynkarskie Artykuł sponsorowany Mineralne zaprawy tynkarskie stanowią zewnętrzną powłokę ścian i stropów budynku. Pełnią wiele funkcji, takich jak: ochrona elementów budynku przed działaniem czynników atmosferycznych, mechanicznych oraz ognia. Są warstwą dekoracyjną lub wyrównującą pod powłoki malarskie itp. We wnętrzach stwarzają niezbędne warunki higieniczno-sanitarne i pozytywnie wpływają na poprawę mikroklimatu. 129 Charakteryzują się dużąwytrzymałościąmechaniczną oraz możliwością zastosowania zarównowewnątrz, jak i zewnątrz pomieszczeń. Fabrycznie wytwarzane mieszanki bardzo często zawierają również lekki więcej »

Możliwość wykorzystania popiołów z osadów ściekowych w betonie - DOI:10.15199/33.2017.10.04

Elżbieta Haustein

Zaostrzonewymagania prawne dotyczące jakości odprowadzanych ścieków powodują zwiększenie ilości osadów ściekowych w środowisku. Zgodnie z RozporządzeniemMinistra Gospodarki z 2015 r. [19] od 2016 r. obowiązuje zakaz składowania odpadów m.in. o cieple spalania powyżej 6MJ/kg s.m. Większość osadów ściekowych wykazuje ciepło spalania powyżej tej wartości. WPolsce zagospodarowanie osadów ściekowych sprowadza się do ich składowania, wykorzystania w rolnictwie, do rekultywacji terenów zdegradowanych, do kompostowania oraz do produkcji biogazu czy unieszkodliwiania termicznego. Ze względu na wartość opałową osady ściekowe pełnią również rolę paliwa alternatywnego przy wypalaniu klinkieru. Dane GUS [11] potwierdzają zwiększenie ilości osadów ściekowych przekształcanych metodami termicznymi: 2013 r. - 148,8 tys. Mg; 2014 r. - 164,4 tys. Mg oraz 2015 - 165,4 tys. Mg s.m. Termiczna utylizacja pozwala zredukować 70%masy oraz 90%objętości osadów. Podobnie jak w przypadku spalania paliw konwencjonalnych powstają produkty uboczne - popioły lotne. Ich kwalifikacja zależy od składu chemicznego spalanych osadów. Zgodnie z Katalogiem odpadów [20] popioły lotne należą do kategorii: niebezpieczne (kod 19 01 13) lub inne niż niebezpieczne (kod 19 01 14). Możliwość potencjalnego wykorzystania popiołów lotnych stwarza budownictwo. Zgodnie z PN-EN 206:2014 [12], materiały odpadowe mogą pełnić rolę zamiennika części spoiwamineralnego lub stanowić jego wypełniacz. Popiół lotny można stosować do wytwarzania betonu, jeżeli spełni wymagania PN-EN 450-1:2012 [14]. Rozporządzenie [18] dopuszcza wykorzystanie pozostałości po spaleniu odpadów w mieszankach betonowych na potrzeby budownictwa, z wyłączeniem budynków przeznaczonych do stałego przebywania ludzi lub zwierząt, w tym do produkcji lub magazynowania żywności z zastrzeżeniem, że całkowity stopień wymycia metali ciężkich w wyciągach wodnych z próbekmieszanek betonowychniemożeprzekroc więcej »

Naprawa zarysowanych murów za pomocą zbrojenia spoin prętami stalowymi - DOI:10.15199/33.2017.10.09

Zarysowania i spękania to najczęstsze uszkodzenia ścian murowych. Przyczynami ich powstawania mogą być: ruchy podłoża; przeciążenie; temperatura; skurcz oraz wpływy dynamiczne i wyjątkowe [3]. Uszkodzenia te wywołane są zazwyczaj kilkomawzajemnie powiązanymi przyczynami imogą doprowadzić do zmniejszenia wartości użytkowej budowli, a nawet do jej awarii.Aby usunąć lub zniwelować skutki zarysowania i spękania murów, można: zmienić sztywność budynku przez zastosowanie wieńców, gorsetów lub dylatacji; ingerować w schemat statyczny pracy konstrukcji, wywołując korzystniejsze przekazywanie sił na poszczególne elementy; przemurować uszkodzone fragmenty ścian; wykonać iniekcję powstałych rys; zastosować tynki zbrojone; zamontować stężenia murów w postaci ściągów i belek stalowych; zastosować obejmy stalowe i żelbetowe w przypadku zarysowania filarów; zastosować miejscowe lub obwodowe zbrojenie w postaci taśm i mat z materiałów kompozytowych; zbroić spoiny zarysowanych fragmentów muru prętami stalowymi lub kompozytowymi. Zbrojenie spoin Zarysowane i spękane ściany murowe wzmacnia się, m.in., przez zbrojenie spoin prętami stalowymi na zaprawie cementowej, przy czym ich średnica nie powinna być większa niż 10 mm, ze względu na grubość spoin i maksymalne wykorzystanie nośności pręta, wynikającej z przyczepności zaprawy oraz obwodu i długości pręta [5]. Celem stosowania zbrojenia do napraw zarysowanych, głównie więcej »

Naprawa żelbetowej płyty fundamentowej z zastosowaniem łączników do uciąglania zbrojenia - DOI:10.15199/33.2017.10.07

Grzegorz Dmochowski Piotr Berkowski

Posadowienie na płycie fundamentowej wielokondygnacyjnych budynków mieszkalnych jest aktualnie najczęściej stosowanym rozwiązaniemkonstrukcyjnym. Zapewnia ono osiąganie jednorodnych obciążeń podłoża i jest najlepszym rozwiązaniemw przypadkach niejednolitego rzutu realizowanych budynków lub też w sytuacji wykonywania posadowień obiektów wbudowywanych między istniejącą zabudowę, zwłaszcza zabytkową. Niezwykle istotna jest jakośćwykonywanych płyt fundamentowych, zarówno podwzględemwytrzymałościowym, jak i zapewnienia szczelności (zwłaszcza gdy mamy do czynienia z podpiwniczeniemlub podziemnym garażem). Prezentowany przypadek dotyczy naprawy fragmentu płyty fundamentowej,wktórej,wwyniku splotu różnych niesprzyjających okoliczności, doszło do zastosowania w części płyty betonu o bardzo niskiej wytrzymałości. Wielorodzinny budynek mieszkalny został zaprojektowany na planie zbliżonym do równoramiennego kątownika o rozchylonych końcach. Układ konstrukcyjny obiektu założono jako ścianowy, ze słupami głównie na kondygnacji parteru.Wbudynku nie przewidziano podpiwniczenia, a jego posadowienie zaprojektowano na płycie żelbetowej z betonuC30/C37 grubości 40 cm, zbrojonej górą i dołem prętami Ø16 o rozstawie 15 x 15 cm jako zbrojeniem zasadniczym, z dozbrojeniem w miejscu występowania koncentracji sił wewnętrznych. Opis problemu konstrukcyjnego Płyta fundamentowa budynku, z uwagi na swojewymiary,wykonywana była odcinkami. W trakcie pr więcej »

Nawierzchnie dróg lokalnych z betonu lanego - DOI:10.15199/33.2017.10.39

Krzysztof Falkowski

frakcji 1) Doktorant Politechniki Białostockiej,Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska; krzysztoffalkowski1@wp.pl Streszczenie. W prezentowanym artykule przedstawiono przykład realizacji nawierzchni drogowejwykonanejwtechnologii lanego betonu cementowego jako uzasadnionej ekonomicznie alternatywy dla nawierzchni asfaltowej. Przedsięwzięcie realizowane było na zlecenie prywatnego inwestora, a przy doborze nawierzchni brano pod uwagę nie tylko koszty budowy, ale również jej trwałość w założonych warunkach użytkowania. Słowa kluczowe: nawierzchnie betonowe; nawierzchnie drogowe; drogi lokalne; trwałość; anionowa emulsja bitumiczna. Abstract.. The article presents an example of a road surface made of cast concrete as a economically justified alternative to asphalt. The project was carried out on behalf of a private investor, and the selection of the pavement was considered not only the construction costs but also its durability under the assumed conditions of use. Keywords: concrete pavements; road surfaces; local road; durability; anionic asphalt emulsion. DOI: 10.15199/33.2017.10.39 Fot. 1. Deformacje i spękania nawierzchni asfaltowej wzdłuż krawędzi na drodze lokalnej dla samochodów osobowych w Niewodnicy Kościelnej woj. podlaskie po miesiącu użytkowania Photo. 1. Deformation and cracking of asphalt road along the edge of the local road for passenger cars in Niewodnica Koscielna, Podlaskie Voivodeship, after 1 month of use Nawierzchnie dróg lokalnych z betonu lanego Local roads surfaces made of cast concrete mgr inż. Krzysztof Falkowski 1) Studium przypadku 123 BUDOWNICTWO INFRASTRUKTURALNE www.materialybudowlane.info.pl ISSN 0137-2971, e-ISSN 2449-951X 10 ’2017 (nr 542) 0 ÷ 63 mm o ciągłym uziarnieniu, którym dysponował inwestor.Mechaniczne stabilizowanie podbudowy za pomocą ciężkich walców ogumowanych, pozwoliło na uzyskanie EV2 ≥ więcej »

Nowe rozwiązania w dziedzinie domieszek do betonu - DOI:10.15199/33.2017.10.01

Paweł Łukowski

Domieszki - czyli modyfikatory dodawane do mieszanki betonowej w ilości nieprzekraczającej 5% masy cementu (zgodnie z definicją podaną w PN-EN 934-2), są obecnie ważnym, wręcz nieodłącznym elementem technologii betonu. Stan ten dokumentuje norma PN-EN 206, w której będący jej przedmiotem beton zdefiniowano jako materiał powstały ze zmieszania cementu, kruszywa grubego i drobnego, wody oraz ewentualnych domieszek i dodatków (...). Tak wysoka pozycja i znaczenie domieszek do betonu wynika przede wszystkim z faktu, że stanowią one odpowiedź na zdecydowaną większość potrzeb i wyzwań technologii betonu (rysunek 1). Domieszki pozwalają na poprawę wielu istotnych właściwości betonu. Dzięki modyfikacji materiałowej możliwe były tak spektakularne osiągnięcia w obszarze technologii betonu, jak opracowanie mieszanek samozagęszczalnych (polikarboksylanowe domieszki upłynniające), rozwój betonów podwodnych (domieszki regulujące lepkość), skuteczne zabezpieczenie betonu narażonego na cykliczne zamrażanie i rozmrażanie (domieszki napowietrzające), czy możliwość betonowania w niskiej temperaturze (domieszki przeciwmrozowe - przyspieszające).Mimo to, w dziedzinie domieszek obserwuje się stale nowe tendencje rozwojowe, dążenie do opracowywania i wdrażania nowych rozwiązań. Znane stwierdzenie H. Uchikawy z lat dziewięćdziesiątych XX wieku, że wprowadzanie nowych domieszek do betonu ma większe znaczenie niż wprowadzanie nowych cementów wciąż pozostaje w dużej mierze aktualne [5]. Przyczyną tego jest stały rozwój betonu, gdyż jego użytkownicy formułują coraz większe wymagania. Odpowiedź jest z reguły poszukiwana w obszarze modyfikacji materiałowej - przedewszystkimza pomocą domieszek.Na szczęście, domieszki wciąż mają niewyczerpany potencjał zaspokajania coraz większych oczekiwań technologii betonu. Domieszki o zdefiniowanej użyteczności Wtechnologii betonu obserwuje się obecnie trend, który można określić jako definiowanie użyteczności (ang. więcej »

Obciążenie okien wiatrem zgodnie z Eurokodami i normą wyrobu - DOI:10.15199/33.2017.10.24

Ryszard Antonowicz

Właściwości eksploatacyjne okien i drzwi zewnętrznych, zasady ich klasyfikowania, badań i oceny zgodności regulowane są normą wyrobu PN-EN 14351-1+A1:2010 [1] - wersja poprzednia i PN-EN 14351-1+A2:2016-10 (A) [2] - wersja aktualna. Odporność na działanie wiatru jest jedną z właściwości eksploatacyjnych okien i drzwi zewnętrznych, wymienionych w normie wyrobu. Silny wiatrmoże spowodować odkształcenie elementów ramy okiennej, a w efekcie rozszczelnienie okna i przeciekanie przez nie wody, a w niektórych przypadkach nagłe otwarcie. Zdarzały się też przypadki wypadnięcia skrzydła lub całego okna na skutek działania ekstremalnychwiatrów. Zewzględówbezpieczeństwa użytkowania wymagana jest odpowiednia nośność i sztywność ramy, zwłaszcza ślemion i słupków, wypełnienia ze szkła i połączeń elementów okna. Referencyjną metodą wyznaczania ugięć elementów ramy okiennej od obciążenia wiatrem są badania i klasyfikacja wg norm związanych: PN-EN 12211:2016-04 (A) [3] Okna i drzwi - Odporność na obciążenie wiatrem - Metoda badania oraz PN-EN 12210:2016-05 Okna i drzwi - Odporność na obciążenie wiatrem - Klasyfikacja [4].Wyznaczanie odporności na działanie wiatru jest jednym z podstawowych badań wstępnych typu w przypadku nowego wyrobu, a także badań kontrolnych. Przeprowadza się je zwykle w połączeniu z: badaniemprzepuszczalności powietrza i wodoszczelności. Obowiązkiem producenta jest zaprojektowanie, wykonanie i zbadanie wyrobu (pojedyncza próbka) w odpowiedniej jednostce notyfikowanej, która na podstawie badań potwierdzi, czy wymagane poziomy właściwości eksploatacyjnych zostały osiągnięte stosownie do przewidzianego zastosowania wyrobu finalnego (np. przeznaczenia budynku czy lokalizacji). Na podstawie wyników badań można przyporządkować okno do klas od 1 do 5 lub Exxxx, np. E2400, co odpowiada ciśnieniu deklarowanemu przez producenta, jakie może bezpiecznie przejmować okno (tabela 1). Procedura badania opisana w [3] obejmuje m.in. przy więcej »

Ocena nośności stalowych węzłów z rur prostokątnych w świetle Eurokodu 3 i analiz metodą elementów skończonych - DOI:10.15199/33.2017.10.08

Agnieszka Jabłońska-Krysiewicz

Konstrukcje stalowe wykonane z kształtowników o przekrojach zamkniętych znacznie różnią się od podobnych, wykonanych z kształtowników walcowanych na gorąco o przekrojach otwartych.Wiele zalet rurowych konstrukcji stalowych, do których można zaliczyć m.in.: korzystną charakterystykę wytrzymałościową rur w stosunku do ciężaru, bogaty asortyment kształtowników, łatwość zabezpieczania przed korozją powierzchni zewnętrznych, sprawia, że projektanci coraz częściej projektują kratownice płaskie, przestrzenne, belki bezprzekątniowe i ramy pełnościenne z profili typu RHS. Wiele badań eksperymentalnych nośności węzłów z kształtowników rurowych [6, 9 ÷ 11] pozwoliło na opracowanie wytycznych projektowania zawartych w normie Eurokod 3 [8]. Zagadnienie dotyczące stosowania kształtowników o przekroju zamkniętym, zasady projektowania i wymiarowania połączeń zostały zawarte także w monografiach krajowych [2, 3, 4, 8] i zagranicznych [5, 7]. Rozwój technik komputerowychwdziedzinie CAE (Computer Aided Engineering) umożliwił powstanie programów do analiz statyczno-wytrzymałościowych najczęściej opartych na metodzie elementów skończonych (MES), które znajdują zastosowanie w projektowaniu skomplikowanych konstrukcji i w weryfikacji modeli zniszczenia, bazujących na tradycyjnych metodach oceny nośności. Wartykule przedstawiono analizę porównawczą nośności spawanego połączenia rurowego, określonej zgodnie z procedurami zawartymi w normie Eurokod 3 [8] i otrzymanej z obliczeń metodą elementów skończonych za pomocą programuANSYS [1]. Obiekt analiz Do analizy wybrano węzeł kratownicy z rur kwadratowych typu K z nachodzeniem. Rozważono trzy warianty rozwiązań konstrukcyjnych: bez wzmocnienia (rysunek 1); ze wzmocnieniem blachą poziomą (rysunek 2); ze wzmocnieniem AKTUALNE PROBLEMY NAUKOWO-BADAWCZE W INŻYNIERII LĄDOWEJ KONSTRUKCJE BUDOWLANE - KONSTRUKCJE BUDOWLANE www.materialybudowlane.info.pl ISSN 0137-2971, e-ISSN 2449-951X 10 więcej »

Ocena odporności na pękanie podbudów drogowych z mieszanek mineralno-cementowo-emulsyjnych (MCE) - DOI:10.15199/33.2017.10.28

Cezary Szydłowski Bohdan Dołżycki

Degradacja nawierzchni drogowych jest procesem, który postępuje z wiekiemnawierzchni oraz zwiększającym się ruchem pojazdów. Wczasie eksploatacji konstrukcja drogowa powinna być poddawana zabiegomutrzymaniowym, aby zachować odpowiedni stan techniczny w przewidzianym okresie eksploatacyjnym. W sytuacji, gdy konstrukcja nawierzchni jest już wyeksploatowana, należy pomyśleć o jej przebudowie, która powinna być tak zaprojektowana, aby droga po przebudowie była bezpieczna, równa i nośna. Dodatkowo przebudowa powinna jak najmniej ingerować w zasoby naturalne, czyli w sposób efektywny wykorzystać ponownie materiały pochodzące z rozbiórki istniejącej nawierzchni. Jednym z takich rozwiązań jest przetworzenie istniejących, zniszczonych, starych nawierzchni na warstwę podbudowy zasadniczej z zastosowaniemmieszanek mineralno-cementowo-emulsyjnych (MCE). Charakterystyka mieszanek MCE Mieszanka MCE składa się głównie z: ● rozdrobnionego materiału bitumicznego (asfaltowego lub smołowego), materiału związanego cementem lub kruszywa pochodzącego z rozbiórki istniejących nawierzchni, która najczęściej odbywa się przez frezowanie nawierzchni, rzadziej przez kruszenie; ● kruszywa doziarniającego dodawanego w celu uzyskania odpowiedniego uziarnienia mieszanki mineralnej (mieszanka MCE powinna mieć ciągłe, ściśle określone uziarnienie); ● dwóch środków wiążących - emulsji asfaltowej oraz cementu, stosowanych w celu uzyskania odpowiedniej wytrzymałości mieszanki MCE; ● wody dodawanej wcelu uzyskania odpowiedniej wilgotności umożliwiającej prawidłowe zagęszczenie warstwy wykonanej z mieszanki MCE. Dodatek cementu, czyli spoiwa hydraulicznego, powoduje m.in. zwiększenie sztywnościmieszankiMCE, jej wytrzymałości na ściskanie; wytrzymałości początkowej oraz odporności na działanie wody. Jednocześnie przyspiesza rozpad emulsji asfaltowej oraz powoduje skurcz przy wiązaniu, którego efektem są spękania poprze więcej »

Ochrona skarp przed zagrożeniami w warunkach zabudowy miejskiej - DOI:10.15199/33.2017.10.40

Stanisław Łukasik

1) Instytut Techniki Budowlanej, Zakład Konstrukcji Budowlanych i Geotechniki; s.lukasik@itb.pl Streszczenie.Wartykule przedstawiono problem ochrony skarp związany z postępującą urbanizacją terenu. Ocena warunków geotechnicznych w przypadku zabudowy terenu wymaga dokumentacji badań podłoża, a przy trzeciej kategorii geotechnicznej również badań geologiczno-inżynierskich wraz z projektemgeotechnicznym. Przedstawiony przypadek powstania osuwiska wskazuje na konieczność analizy wstecz zmian w ukształtowaniu terenu, przebiegu zmian kierunków spływu wód opadowych i gruntowych tak daleko jak to możliwe. Historia zmian w podłożu to zwykle kilkaset lat i ma zawsze istotne znaczenie dla ochrony obszarów przyskarpowych. Słowa kluczowe: geotechnika, ochrona skarp, dokumentowanie geotechniczne. Abstract. Th więcej »

Określanie czynników oceny inwestycji budowlanej w ramach procedury LCA - DOI:10.15199/33.2017.10.22

Elżbieta Szafranko

Budownictwo jest jedną z najbardziej oddziałujących na środowisko dziedzin gospodarki. Z danych Komisji Europejskiej wynika, że zużywa ok. 42%energii produkowanej w całej Unii Europejskiej i emituje 35%gazów cieplarnianych. Konsumpcja produktów budowlanych stanowi ponad 50% całkowitej produkcji w Europie. Światowy przemysł betonu zużywa rocznie 20 mld t kruszyw, 1,5 mld t cementu i 800 mld t wody [4, 5]. Poza zużyciem surowców naturalnych na etapie ich produkcji, obiekty budowlane generują wiele obciążeń dla środowiska w trakcie eksploatacji. Ważne jest również to, co dzieje się z budynkiemwycofywanymz eksploatacji. Obiekt budowlany powinien być rozpatrywany przez pryzmat całego cyklu życia: od wytworzenia materiałów, przez budowę, eksploatację do jego rozbiórki i utylizacji odpadów. Eksperci wyróżniają dwie 1) UniwersytetWarmińsko-MazurskiwOlsztynie, WydziałGeodezji, Inżynierii Przestrzennej iBudownictwa; elasz@uwm.edu.pl AKTUALNE PROBLEMY NAUKOWO-BADAWCZE W INŻYNIERII LĄDOWEJ PRZYGOTOWANIE INWESTYCJI BUDOWLANYCH www.materialybudowlane.info.pl ISSN 0137-2971, e-ISSN 2449-951X 10 ’2017 (nr 542) 65 podstawowe zasady zmniejszania obciążenia środowiska: przejście przez fazy cyklu życia obiektu tak, aby zminimalizować ilość pobieranych zasobów, oraz minimalizacja pobieranych zasobówi emisji zanieczyszczań w każdej fazie cyklu życia obiektu [3, 7]. W związku z ochroną środowiska pojawiają się nowe koncepcje proekologicznych zachowań. Jednym z rozwiązań są zielone technologie ("green technology"), które oznaczają skuteczne zarządzanie energią i suro więcej »

Papa z internetu - DOI:10.15199/33.2017.10.33

Krzysztof Patoka

Mamy obecnie dostęp do wielu informacji i okazuje się, że nie zawsze ułatwia to podjęcie słusznych decyzji w ważnych dla nas sprawach. Jest to wyraźnie widoczne na rynku materiałów dachowych. W wielu regionach sprzedaje się coraz więcej pap w celu wykonania z nich warstwy wstępnego krycia na dachach pochyłych. Takie rozwiązania są polecane przez dekarzy. Papa na deskowaniu, to jeden ze sposobów uszczelniania pokryć leżących na łatach [1], preferowanych przy niskim kącie nachylenia dachu. Takie rozwiązanie (nazywane dachem spodnim) jest czasami konieczne, ale w standardowych dachach o nachyleniu >25° jest bardzo drogie i zbędne. Ponadto w dachach z poddaszem mieszkalnym może stać się powodem powstania pleśni i zagrzybienia, gdy dach nie jest odpowiednio wentylowany (fotografia 1). Przykład nieprawidłowego rozwiązania Budujący dom jednorodzinny z poddaszem mieszkalnym zastosował papę jako uszczelnienie dachówki ceramicznej na dachu kopertowym o pochyleniu 35°. Gdy okazało się, że na deskach znajduje się pleśń, poprosił o pomoc w jej usunięciu, a następnie w doborze termoizolacji i paroizolacji. Planował zastosować wełnę mineralną i układać ją warstwami na styk z deskowaniem. Usłyszał od doradcy, że w przypadku takiego rozwiązania powinien wykonać szczelinę wentylacyjną między deskowaniem a wełną z wlotami w okapie i wylotami w narożach i kalenicy. Brak szczeliny był bowiem jedną z przyczyn powstania pleśni jeszcze przed ukończeniembudowy. Okazało się, że w tym momencie realizacji dachu wykonanie szczeliny wentylacyjnej będzie bardzo trudne z wielu powodów: 1) istniejącego już zabudowania okapu (przez ocieplenie ścian - fotografia 1); 2) utrudnionego dostępu do murłaty (fotografi więcej »

Porównanie warunków widzenia na narożnych ławkach w pustej pracowni i podczas prowadzenia zajęć - DOI:10.15199/33.2017.10.31

Henryk Żelazny

Do podstawowych pomieszczeń uczelni wyższych zalicza się, oprócz np. bibliotek i pomieszczeń służbowych do pracy personelu naukowego, audytoria i sale seminaryjne. Takie zamknięte przestrzenie funkcjonalnie przystosowane do procesów związanych z dydaktyką można nazywać pracowniami [10], a jako że stanowią one przestrzeń publiczną, muszą spełniać określone standardy. Mając na uwadze fakt, że zasadnicze znaczenie dla widzenia ma światło [7], do niezbędnych warunków higienicznych pracy w tego typu wnętrzach należą m.in. oświetlenie światłem naturalnym i sztucznym [10]. Do oceny światła, czyli promieniowania widzialnego, obejmującego zakres długości fali od 380 do 780 nm, stosuje się m.in. natężenie oświetlenia (jasność), którego jednostką jest lux (Lx) [5]. Podczas pracy człowiek za pomocą zmysłu wzroku odbiera najwięcej, bo aż 85¸90% wrażeń i informacji [14]. W przypadku wykorzystania światła dziennego, najnowsze systemy sterowania parametrami mikroklimatu wewnętrznego (np. kanały i półki świetlne, świetliki [7]) pozwalają uzyskać komfort użytkowników [4]. W zamkniętych przestrzeniach do nauki najwłaściwsze jest oświetlenie jednostronne, ale tylko gdy odległość w głąb pomieszczenia nie przekracza 6,0 m [3], ponieważ przy naturalnym oświetleniu bocznym jasność znacznie spada w miarę oddalania się od otworów okiennych [6].Wprostokątnych salach dydaktycznych z zasady projektuje się takie jednostronne oświetlenie światłem dziennym, ale z zapewnieniem wszystkim słuchaczom oświetlenia miejsca pracy z lewej strony [12]. W przypadku sal kwadratowych o większej powierzchni (ok. 57 m2) konieczne jest dodatkowe oświetlenie ze względu na znaczną głębokość pomieszczenia [18].Wuzyskaniu właściwego komfortu wizualnego w audytoriach akademickich, najważniejsze jest natężenie i równomierność oświetlenia [6], szczególnie stanowisk pracy [9], którymi dla studentów są blaty ławek. Wewnętrzne natężenie oświetlenia naturalnego różni się jednak w więcej »

Pory butelkowe - charakterystyka, sposoby wyznaczania na przykładzie zaprawy cementowo-wapiennej - DOI:10.15199/33.2017.10.19

Robert Wójcik Maria Tunkiewicz

Porowatością określa się ogół pustych przestrzeni znajdujących się w ciałach stałych, cechujących się relatywnie małą średnicą w porównaniu z wielkością samego ciała [1]. Ze względu na możliwy ruch płynów w materiale porowatym istnieje wiele podziałów porowatości. Jedna z podstawowych klasyfikacji odnosi się do wielkości porów.Właściwe rozpoznanie wielkości porów ma istotne znaczenie nie tylko przy definiowaniu ruchu ciepła czy wilgoci, ale również określaniu skurczu i pełzania. Zgodnie z Międzynarodową Unią Chemii Czystej i Stosowanej (ang. International Union of Pure and Applied Chemistry) wyróżnia się: makropory (o średnicy powyżej 50 nm), mezopory (50 ÷ 2 nm) oraz mikropory (poniżej 2 nm). W przypadku makroporów intensywność transportu masy jest w nich duża i może odbywać się konwekcyjny ruch płynów. Mezopory mają duży udział w transporcie kapilarnym, a mikropory mają silne właściwości sorpcyjne [8]. Ważne są połączenia porów ze sobą, jak również z powierzchnią zewnętrzną materiału. Wyróżnia się więc pory przelotowe, nieprzelotowe (ślepe) i zamknięte. Tylko w porach otwartych może zachodzić wymiana masy, a także takie procesy, jak filtracja, dyfuzja czy sorpcja [1]. Istotny jest też podział porów ze względu na kształt. Mogą być pory o kształcie kulistym, cylindrycznym, beczkowatym, butelkowym, szczelinowym oraz ich kombinacje, np. ciała szczelinowo-porowate. Charakterystyka porów butelkowych Klasycznymodel fizyczny ciała porowatego, wykorzystywany w równaniach opisujących właściwości materiałów, zawiera pory otwarte o prostymi regularnymkształcie, takim jak kule lub cylindry, jednak doświadczenia wskazują, że w materiałach mogą dominować pory z licznymi przewężeniami [6, 9], m.in. pory butelkowe. W bardzo prostym modelu taki por może zostać zdefiniowany jako kapilara mająca wąskie wejście do zbiornika o większej średnicy (rysunek 1). Średnica oraz długość wlotuma istotnywpływnamożliwość oraz intensywn więcej »

Produkcja materiałów budowlanych w sierpniu 2017 roku - DOI:10.15199/33.2017.10.44

W sierpniu 2017 r. zachowane zostały, podobne jak w poprzednim miesiącu, trendy w produkcji materiałów budowlanych. Spośród 43 obserwowanych grup wyrobów produkowanych przez duże przedsiębiorstwa przemysłowe, o liczbie pracujących 50 i więcej osób, w 33 pozycjach produkcja była większa niż w sierpniu 2016 r. (w lipcu również w 33) i tylko w 10 nie osiągnięto poziomu ubiegłego roku (tabela). Nieco słabszej ocenie podlegają wyniki sierpnia 2017 r. w porównaniu z lipcem 2017 r., ponieważ tylko w 15 grupach zanotowano wzrost produkcji, a w 28 produkcja była mniejsze niż w lipcu br. Łącznie w ciągu ośmiu miesięcy 2017 r. wyprodukowano więcej wyrobów budowlanych niż w analogicznym okresie 2016 r. aż w 34 pozycjach, a dynamika produkcji za okres styczeń - sierpień 2017 r. (rysunek) poprawiła się, w porównaniu z notowaną za okres styczeń - lipiec 2017 r., w 27 pozycjach. Wsierpniu 2017 r. największywzrost produkcji, o ponad więcej »

Projektuj i buduj - system realizacji inwestycji mostowych a problemy interpretacyjne przepisów na przykładzie przyczółków mostowych - DOI:10.15199/33.2017.10.34

Arkadiusz Madaj

Realizacja kontraktów w budownictwie komunikacyjnym prowadzona jest coraz częściej w systemie "zaprojektuj i buduj", co oznacza, że zamawiający powierza jednemu zleceniobiorcy zarówno prace projektowe, jak iwykonanie robót budowlanych [2]. Z punktuwidzenia inwestora jest towygodny systemrealizacji inwestycji, gdyżwymaga powołania przez inwestora tylko jednej firmy do realizacji przedsięwzięcia budowlanego. Ze względu na fakt, że z założenia ustalana jest z wykonawcą cena ryczałtowa za całe przedsięwzięcie, pojawia się "naturalny" konflikt pomiędzy zleceniodawcą i zleceniobiorcą, ponieważ wykonawca kontraktu (zleceniobiorca) chciałby zrealizować go jak najmniejszymkosztem, co jest równoznaczne z osiągnięciem jak największego zysku, ale niekoniecznie musi pokrywać się to z oczekiwaniami inwestora.Wzwiązku z tym w systemie realizacji inwestycji bardzo ważny jest opis przedmiotu zamówienia - wymagań, jakie inwestor stawia realizowanej inwestycji. Podstawowy opis przedmiotu zamówienia zawarty jest w tzw. programie funkcjonalno-użytkowym (PFU), w którym zamawiający podaje przeznaczenie realizowanych robót budowlanych oraz określa wymagania techniczne, ekonomiczne, architektoniczne, materiałowe i funkcjonale. Z reguły umowy w systemie "zaprojektuj i buduj" są tak skonstruowane, że inwestorowi trudno jestwprowadzać zmiany w czasie trwania kontraktu. Zamawiający decydując się na system "zaprojektuj i buduj" godzi się, aby przedmiot zamówienia spełniał swoją funkcję w sposób uznany przez wykonawcę z natury "wygodny" dla niego, a także zakłada ograniczenie do minimum możliwości wprowadzenia zmian podczas realizacji umowy. Jeżeli w opisie przedmiotu zamówienia inwestor odwołuje się do przepisów, które określają wymagania, jakie muszą być spełnione podczas realizacji przedmiotu zamówienia, to przepisy te powinny je dokładnie opisywać, jeżeli natomiast przepisy te są nieprecyzyjne, to inwestor powinien jednoznacznie określić w PFU stawian więcej »

Semi-nieniszczące metody oceny betonu w konstrukcji po pożarze - DOI:10.15199/33.2017.10.42

Julia Wróblewska Robert Kowalski Marian Abramowicz

8]. 1) Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Lądowej 2) Szkoła Główna Służby Pożarniczej *) Adres do korespondencji: j.wroblewska@il.pw.edu.pl Streszczenie. Powszechnie jest stosowanych wiele metod badawczych, służących do oceny betonu in situ.Wbadaniach wykorzystuje się zależności korelacyjne do określenia wytrzymałości betonu na ściskanie na podstawie mierzonych wielkości fizycznych.Wartykule przedstawiono metody semi-nieniszczące: pull-off, pull-out, break-off, destrukcji wewnętrznej oraz penetracji sondą. Omówiono ich przydatnośćwzastosowaniu do betonu po pożarze, który charakteryzuje się zmiennością cechmechanicznychwzależności od odległości od ogrzewanej powierzchni elementu. Ograniczenia wymienionych metod wynikają m.in. z ustalonej głębokości w przekroju, na której przeprowadzany jest pomiar. Przybliżone zostały także badania nad nowymimetodami, przeznaczonymi do oceny konstrukcji po pożarze. Polegają one na pomiarze oporu wiercenia w betonie. Słowa kluczowe: wysoka temperatura, pożar, badania semi-nieniszczące, beton, ocena betonu w konstrukcji. Abstract.There aremany testmethods commonly used to evaluate concrete in situ. Correlative relationships are applied to determine the compressive strength of concrete on the basis of the measured physical quantities. In the paper semi-nondestructivemethods are described: pull-off, pull-out, break-off, internal fracture and probe penetration test. Their usefulness in application to concrete after fire is discussed. Concrete then has variablemechanical properties depending on the distance from the heated surface of the element. The limitations of mentioned methods result, among others, from the fixed depth in cross-section where the measurement is made. Research on new methods for the assessment of concrete in structure after fireis also described. These methods are based on the measurement of the drilling resistance in concrete. Keywords: high temperature, fire, semi- więcej »

Sprzedaż produkcji budowlano-montażowej i produkcja sprzedana budownictwa w okresie ośmiu miesięcy 2017 roku - DOI:10.15199/33.2017.10.45

Janusz Kobylarz

W Bie- Tabela 1. Dynamika (w cenach stałych) i struktura (w cenach bieżących) sprzedaży produkcji budowlano-montażowej w jednostkach budowlanych o liczbie pracujących powyżej 9 osób Wyszczególnienie 2016 r. 2017 r. 2016 r. VIII I -VIII VIII I - VIII analogiczny okres poprzedniego roku = 100 struktura [%] Ogółem 79,5 85,1 123,5 112,5 100,0 100,0 Roboty budowlane o charakterze: inwestycyjnym remontowym 78,8 80,8 84,6 86,0 127,2 117,9 112,9 więcej »

Ta technologia ma szansę "kupić czas"

Z Tomaszem Odrzywolskim - Prezesem Przedsiębiorstwa Produkcji Materiałów Drogowych KRUSZBET S.A. (PPMD KRUSZBET S.A.) rozmawia Ewelina Kowałko.EwelinaKowałko:Odprawie20latPPMDKRUSZBETS.A., znany producent kruszyw, oferuje różne rodzaje betonów... odm.in. lekkiego, przez architektoniczny, ekspansywny powałowany.Na początku tego roku rozszerzyliy Państwo asortyment tych wyrobów o Beton DrogowyKRUSZBET, tzw. betonCCR(cement concrete roads). Jak powstała ta technologia i czymsię wyróżnia? Tomasz Odrzywolski: Beton Drogowy KRUSZBET został opracowany na bazie doświadczeń z realizacji w technologii betonu wałowanego oraz umiejętnego wsłuchiwania się w potrzeby odbiorców. Jest to autorska technologia, dostępna obecnie tylko na rynku lokalnym. CCR, oprócz podstawowych zalet betonu więcej »

Tynk gipsowy zapewniający ochronę mikrobiologiczną - nowość na rynku

Nowy produkt ALPOL AG T32, opracowany w laboratorium Grupy PIOTROWICE, dzięki specjalnie zaprojektowanej recepturze ze zwiększoną zawartością wapna w porównaniu z tradycyjnymi tynkami gipsowymi, likwiduje największą ich wadę, a mianowicie podatność na korozję mikrobiologiczną. Skłonność tynkówgipsowych do zatrzymywania szczątkowej wilgoci i ich neutralny odczyn stanowią doskonałe podłoże do rozwojumikroorganizmów. Przy słabej wentylacji pomieszczeń tynki gipsowe, w przeciwieństwie do cementowych, bardzo łatwo więcej »

Ultradźwiękowe badania wytrzymałości na ściskanie posadzek cementowych wzdłuż ich grubości - DOI:10.15199/33.2017.10.14

Jerzy Hoła Łukasz Sadowski Anna Hoła

Posadzki cementowe są powszechnie stosowane w budownictwie jako wykończeniowa warstwa podłóg betonowych lub jako podłoże pod bardziej szlachetnymateriał posadzkowy. Obecniewykonywane są głównie z gotowych zapraw przemysłowych.Wzwiązku z tym, że na posadzki działają przede wszystkim pionowe obciążenia użytkowe, powinny charakteryzować się m.in. odpowiedniąwytrzymałością na ściskanie, którą określa projektant w zależności od wartości przewidywanych obciążeń i warunków eksploatacji [1]. W praktyce, aby sprawdzić, czy w przypadkach wątpliwych posadzka spełnia wymagania projektowe, wycina się niewielkie jej fragmenty, z których pozyskuje się próbki beleczkowe do badań wytrzymałościowych. Z uwagi na fakt, że posadzki cementowe są formowanewpoziomie,możliwe są różnice w wytrzymałości na ściskanie wzdłuż kierunku betonowania - w górnej strefie posadzkimoże ona niekorzystnie odbiegać od wartości wytrzymałości w strefie środkowej i dolnej [4, 5].Wyniki z klasycznych, niszczących badań wytrzymałościowych nie dostarczają dostatecznej wiedzy na ten temat. Biorąc pod uwagę fakt, że górna strefa posadzki podlega bezpośrednim oddziaływaniom eksploatacyjnym, wiedza na temat wytrzymałości na ściskanie w tej strefiewydaje się niezbędna, zwłaszcza, gdy posadzka cementowa stanowi warstwę wykończeniową podłogi. Wcelu przybliżenia zasygnalizowanego problemu, w artykule zaprezentowano badania wytrzymałościowe trzech posadzek cementowych. Porównano wytrzymałość na ściskanie wzdłuż grubości próbek pozyskanych zwyciętych fragmentówposadzek określonąmetodą ultradźwiękową zw więcej »

Uogólniona odporność na pękanie betonu z popiołami lotnymi - DOI:10.15199/33.2017.10.05

Grzegorz Ludwik Golewski

Wkonstrukcjach betonowych i żelbetowych bardzo często stosowane są tzw. zielone betony, czyli kompozyty wytworzone z możliwie najmniejszą emisją gazów cieplarnianych [1, 2]. Produkcja tych materiałów stanowi część koncepcji zrównoważonego rozwoju budownictwa [4], a kluczową rolę w tym procesie pełnią dodatki mineralne [7] i różne inne substytuty spoiwa cementowego [15], stanowiące grupę produktów ubocznych procesów przemysłowych bądź rolniczych [3, 16, 18]. Cennym i pełnowartościowym surowcem, zmniejszającym emisję gazów cieplarnianych podczas produkcji cementu i betonów jest krzemionkowy popiół lotny (Fly ash - FA) [21]. Możliwości wykorzystania tego dodatku w budownictwie przedstawiono w [5], natomiast klasyfikację FA pod względem miałkości w [17]. Obecnie betony z dodatkiem FA stosowane są w kubaturowych i przemysłowych konstrukcjach budowlanych: betonowych; żelbetowych; sprężonych; monolitycznych; prefabrykowanych; zespolonych [8]. W związku z powszechnym wykorzystaniem kompozytów z dodatkiem FA w technologii betonów wymagają one dokładnych badań dotyczących ich trwałości. Zagadnienie rozwoju uszkodzeń w betonach cementowych modyfikowanych dodatkiem FA jest zjawiskiem bardzo złożonym, bowiem różne są przyczyny inicjacji i rozwoju pęknięć. Na podstawie analizy wyników dotychczasowych badań doświadczalnych, prac analitycznych i symulacji numerycznych można stwierdzić, że pod wpływem obciążenia materiały konstrukcyjne ulegają mikrouszkodzeniom, głównie w przypadku mieszanych modeli pękania, gdzie nieodzowne jest uwzględnienie wszystkich modeli pękania betonu. Ma to ścisły związek z pojawianiem się złożonych układów naprężeń w procesie destrukcji materiałów omatrycach cementowych, na styku ziaren kruszywa z zaczynem cementowym i w miejscach występowania porów. Zjawiska te powodują, że o zniszczeniu decydują nie tylko naprężenia rozciągające, lecz także ścinające. Nawet w przypadku równomiernie rozłoż więcej »

Uzyskiwanie opinii o konieczności przeprowadzania oceny oddziaływania inwestycji budowlanej na obszar Natura 2000 - DOI:10.15199/33.2017.10.21

Jolanta Harasymiuk Jan Tyburski

Opinia o obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania inwestycji budowlanej na obszar Natura 2000 stanowi istotny element postępowania administracyjnego przewidzianego w rozdziale 5 działu V Ustawy o ocenach oddziaływania na środowisko [8].Wydawana jest w formie postanowienia przez właściwego miejscowo Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska (RDOŚ). Opinia powinna odrzucić lub potwierdzić przypuszczenia organu zezwalającego na realizację planowanej inwestycji budowlanej, że dane przedsięwzięcie może mieć znaczące oddziaływanie na obszar Natura 2000. W przepisach [8] i literaturze [1, 4 ÷ 6] metoda wydawania opinii RDOŚ dla inwestycji budowlanej nie została dostatecznie opisana. Tymczasemjest ona kluczowa dla oceny zakresu negatywnego wpływu inwestycji na stan średnich siedlisk przyrodniczych i/lub gatunków, dla których obszar Natura 2000 został utworzony. Metodyka badań Badaniami objęto wszystkie opinie dla inwestycji budowlanych w województwie warmińsko-mazurskim wydane przez RDOŚ w latach 2013 - 2015. Do ich oceny wykorzystano kwerendę archiwalno-biblioteczną, sondaż wśród ekspertów oraz metody statystyki opisowej. Przeanalizowano liczbę i rodzaj inwestycji budowlanych, w przypadku których konieczne było uzyskanie opinii, liczbę i rodzaj wymaganych uzupełnień dokumentacji, uwarunkowania stanowiące podstawę wydania opinii RDOŚ oraz czas niezbędny na jej uzyskanie. Analiza procedury wydawania opinii RDOŚ Opinia RDOŚ o zasadności przeprowadzenia oceny habitatowej zapobiega sytuacji, w której inwestycja budowlana ze znaczącymwpływemna integralność i spójność obszaruNatura 2000 nie zostanie poddana ocenie i nie zostanie dla niej opracowany raport środowiskowy (to jedyny dokument, w którym zawarta jest szczegółowa analiza przewidywanego oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko) [2]. Z drugiej strony, stwierdzenie braku potrzeby oceny oddziaływania na obszarNatura 2000 eliminuje z ocenywłaściwej inwesty więcej »

VI seminarium w Centrum Techniki Okrętowej S.A.

8 września br. odbyło się w Gdańsku VI seminarium poświęcone zagadnieniom bezpieczeństwa pożarowego i akustyki w budownictwie zorganizowane przez Centrum Techniki Okrętowej (CTO) - multidyscyplinarny ośrodek badawczo-rozwojowy świadczący usługi w sektorze przemysłu morskiego i lądowego. Tradycyjnie spotkanie cieszyło się dużym zainteresowaniem producentów i dystrybutorów wyrobów budowlanych. Podobnie jak w latach poprzednich p więcej »

Właściwości betonu lekkiego na bazie wermikulitu - DOI:10.15199/33.2017.10.13

Natalia Ciak Marek Ciak Joanna Łuba-Dunajska

Wzwiązku z rosnącymi wymaganiami dotyczącymi właściwości izolacyjnych przegród budowlanych, zwiększa się zainteresowanie betonami lekkimi. Charakteryzują się one małą gęstością oraz małą wytrzymałością na ściskanie. Betony lekkie mogą być wytwarzane przez wprowadzenie: środków porotwórczych, takich jak proszek aluminiowy; środków pianotwórczych; granulatów na bazie tworzyw sztucznych; lekkich kruszyw mineralnych, np.: perlit, wermikulit, pumeks itp. W laboratorium Instytutu Budownictwa UWM w Olsztynie przeprowadzono pilotażowe badania podstawowych właściwości betonu lekkiego z wypełniaczem w postaci ekspandowanego wermikulitu z dodatkiem mikrowypełniacza w postaci mączki perlitowej. Program badań obejmował też ocenę wpływu superplastyfikatora i dodatku włókien polimerowych na wybrane właściwości betonu lekkiego wykonanego na bazie wermikulitu (gęstość objętościową, nasiąkliwość, odporność na oddziaływanie wysokiej temperatury oraz wytrzymałość na ściskanie). Charakterystyka materiałów Wermikulit to lekkie kruszywo, uzyskiwane w wyniku obróbki termicznej w temperaturze nawet do 1200°C z ilastego minerału powstającego w wyniku wietrzenia minerałów wywodzących się z grupy krzemianów. Charakteryzuje się dużą zawartościąmagnezu oraz flogopitu, biotytu, chlorytów, a także glinokrzemianów. Uśredniony skład chemiczny wermikulitu przedstawiono w tabeli 1 [5]. W wyniku podgrzania minerał traci wodę z przestrzeni międzypakietowych i zwiększa objętość nawet 30-krotnie.Wermikulit ekspandowany przyjmuje postać drobnych płytek bądź harmonijek o porowatej budowie (fotografia 1). Gęstośćwermikulitu podczas obróbki termicznej zmniejsza się do zaledwie 0,065 ÷ 0,130 g/cm3. Kruszywo to jest chemicznie obojętne, odporne na oddziaływania mikroorganizmów i nie ulega rozkładowi. Ponadto ma bardzo mały współczynnik przewodzenia ciepła 0,039 ÷ 0,047W/mK, co oznacza, że jest dobrym materiałem izolacyjnym. Do jego zalet należy zali więcej »

Wpływ aktywacji popiołu lotnego ze spalania biomasy na właściwości betonów z takim dodatkiem - DOI:10.15199/33.2017.10.17

Jakub Popławski Małgorzata Lelusz

Utylizacja popiołów lotnych ze spalania biomasy jest trudna ze względu na obowiązujące przepisy prawa [9]. Normy PN-EN 450-1 [12] i PN-EN 206-1 [11] zezwalają na wykorzystanie popiołów pochodzących z konwencjonalnego spalania lub współspalania węgla jako dodatku do betonu. PN-EN 197-1 [10] zezwala na zastosowanie popiołów krzemionkowych i wapiennych do produkcji cementu [1, 8]. Popioły pochodzące ze spalania biomasymająwłaściwości podobne do popiołówwęglowych, a problem ich zagospodarowania zachęca do poszukiwania dróg utylizacji w branży betonów [2]. W porównaniu z popiołami ze spalania węgla kamiennego popioły lotne ze spalania biomasy drzewnej zawierają więcej CaO i K2O, mniej SiO2 i Al2O3 [6]. Drobiny popiołu mogąmieć nieregularne ziarna o różnej powierzchni właściwej [2]. Dodatek popiołu lotnego ze spalania biomasy drzewnej powyżej 20% masy spoiwa zmniejsza maksymalną wartość ciepła hydratacji [15], natomiast dodatek 20% może znacząco zmniejszyć ciekłość świeżej zaprawy [16]. Wpływ popiołu na wytrzymałość na ściskanie jest różny [5, 7]. Zaobserwowano zwiększenie wytrzymałości po 28 dniach od zaformowania. Właściwości popiołu lotnego można kształtować przez jego aktywację lub obróbkę, awęgiel usunąć przez przesianie. Zaobserwowano poprawę właściwości pucolanowych popiołów lotnych z biomasy przez ich mielenie [4], natomiast prażenie, nasycanie CO2 i przemywanie w wodzie popiołu pozwala usunąć do 97% chlorków [3]. Celem badań własnych było ustalenie wpływu aktywacji (przez przesiewanie lub mielenie) popiołu lotnego pochodzącego z biomasy na właściwości kompozytów cementowych. Wpływ aktywowanych popiołów został porównany z nieaktywowanymi. Przeprowadzono badania wytrzymałości na ściskanie, nasiąkliwości masowej, gęstości objętościowej i ścieralności betonów oraz ciepła hydratacji spoiw cementowych. Badania Do wykonania próbek betonów wykorzystano cement CEM I 42,5R spełniający wymagania PN-EN 197-1 więcej »

Wpływ nagłego obniżenia temperatury zewnętrznej podczas procesu wiązania na trwałość tynków gipsowych - DOI:10.15199/33.2017.10.41

Barbara Francke Jacek Popczyk

Wostatnich latach coraz częściej czynione są próby przyspieszenia realizacji obiektów budowlanych. Zazwyczaj dotyczą one skrócenia okresu sezonowania lub wykonywania prac w niewłaściwej temperaturze i wilgotności. Błędne jest przekonanie, że na prace prowadzone we wnętrzu obiektu nie powinny mieć większego wpływu warunki pogodowe, czyli że po zamknięciu budynku można już realizować wszystkie prace wykończeniowe. Należy pamiętać, że zamontowanie okien i drzwi zewnętrznych, bez uruchomienia ogrzewania budynku w okresach późnej jesieni, zimy i wcze więcej »

Wpływ odpadów z kineskopowej stłuczki szklanej (CRT) na parametry wytrzymałościowe zapraw cementowych - DOI:10.15199/33.2017.10.16

Alina Pietrzak Małgorzata Ulewicz

Wostatnich latach zwiększa się ilość odpadów szkła kineskopowego. Niebezpieczne dla środowiska odpady CRT (Cathode Ray Tube) charakteryzują się zmiennym składem chemicznym (w zależności od rodzaju odbiornika oraz roku produkcji). Najczęściejmonitory wykonane są z dwóch różnych rodzajów szkła (szkła barowo-strontowego oraz ołowiowego) zespolonych za pomocą fryty ołowiowej [3]. Duża zawartość (11 - 24%) tlenku ołowiuwtymmateriale powoduje, że odpadowe szkło CRT jest szczególnie niebezpieczne dla środowiska naturalnego [7]. Od 2003 r. we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej powinny być wdrożone dyrektywy WEE 2002/96/EC i RoHs 2002/95/CE, których celem jest ograniczenie wszelkich zagrożeń związanych z produkcją sprzętu elektronicznego i elektrycznego oraz wycofanie ich z eksploatacji [1, 2]. W Polsce gospodarkę zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym reguluje ustawa z 11 lipca 2015 r. (Dz.U. z 2015 r., poz. 1688).Obecnie sprzęt ten jest deponowany na składowiskach. W Europie podjęto też wiele badań w celu określenia możliwości jego wykorzystania do wytwarzania kompozytów ceramiczno- -szklanych i tradycyjnej ceramiki [4, 5]. Badania Celembadań było określeniewpływu kineskopowej stłuczki szklanej na wybrane parametry zapraw cementowych. Zakres badań eksperymentalnych obejmował zaprojektowanie iwykonanie zaprawcementowych zawierających o więcej »

Wpływ temperatury eksploatacyjnej na wytrzymałość przewodów instalacyjnych - DOI:10.15199/33.2017.10.15

Beata Ferek Kamil Biema

Stosowane w instalacjach tworzywa termoplastyczne z grupy poliolefinowychwykazują uplastycznienie w krótkotrwałej, wysokiej temperaturze przetworzenia, po czym powracają do stanu wyjściowego. Przy długotrwałym oddziaływaniu wysokiej temperatury mogą wystąpić trwałe zmiany struktury materiału, związane ze wzrostem odległości między wiązaniami chemicznymi i obniżenie ich trwałości. Z kolei niska temperatura może zwiększyć kruchość materiału [1]. Najmniej odporne na niską temperaturę są przewody z polichlorku winylu PVC-U (zmiany po przekroczeniu temperatury -20°C) i z polietylenu PE (-30°C), a najodporniejsze z polipropylenu PP (-40°C). Do transportu medium o wysokiej temperaturze zalecane są rury z PP i polipropylenu random PP-R (odporność odpowiednio do +90 i +95°C) oraz z PVC-U (do +55°C). Temperatura pracy rur z PE wynosi +50°C [2, 3, 5, 6]. Zmodyfikowane tworzywo sztuczne PP-R, dzięki zastosowaniu stabilizatorów w postaci aluminium lub włókien szklanych, stosowane jest w systemach ciepłej wody użytkowej o temperaturze roboczej +60°C oraz w instalacjach grzewczych do transportu czynnika o temperaturze +80°C [4]. 1) Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, WydziałGeodezji, Inżynierii Przestrzennej i Budownictwa *) Adres do korespondencji: beata.ferek@uwm.edu.pl AKTUALNE PROBLEMY NAUKOWO-BADAWCZE W INŻYNIERII LĄDOWEJ MATERIAŁY BUDOWLANE - MATERIAŁY BUDOWLANE www.materialybudowlane.info.pl ISSN 0137-2971, e-ISSN 2449-951X 10 ’2017 (nr 542) 47 Przewody z tworzyw sztucznych pracują w różnych warunkach termicznych oraz ciśnieniowych, np. instalacje grzewcze - w temperaturze +35 ÷ +90°C; instalacje ciepłejwody użytkowej do +55°C, przy dezynfekcji termicznej +70 ÷ +80°C; zimnej wody +8 więcej »

Wpływ termicznego ugięcia tafli szklanych na obciążenia eksploatacyjne w szybach zespolonych - DOI:10.15199/33.2017.10.27

Zbigniew Respondek

Szyba zespolona składa się z dwóch lub więcej tafli szkła przedzielonych szczelną komorą wypełnioną gazem. Czynniki, takie jak zmiana ciśnienia atmosferycznego, temperatury gazu w komorze oraz działanie wiatru wywołują charakterystyczne dla tego typu konstrukcji obciążenia i ugięcia (rysunek 1).Ważnymczynnikiemwpływającym na wypadkowe obciążenia i ugięcia składowych szyb zestawu są również zmiany ciśnienia gazu w komorze, spowodowane zmianami objętości tej komory związanymi z ugięciem obciążonych klimatycznie tafli szkła. Zagadnienie jest ważne nie tylko w aspekcie bezpieczeństwa konstrukcji. Wypukłe lub wklęsłe formy ugiętych szklanych tafli powodują zniekształcenie odbitego w szybie obrazu, co pogarsza walory estetyczne elewacji, szczególnie przy dużej powierzchni przeszkleń. Celem przedstawionych w artykule badań modelowych jest analiza skutków termicznego ugięcia tafli szkła zachodzącego podczas eksploatacji szyb zespolonych. Zjawisko to jest spowodowane zróżnicowaną temperaturą powierzchni szyb składowych zestawu. Obciążenie wypadkowe w szybach zespolonych Metodę określenia wypadkowego obciążenia w szybach składowych zestawu jednokomorowego przedstawiono w [1, 2, 5, 6, 8]. W modelach tych założono swobodne podparcie szyb składowych na krawędziach oraz liniową zależność ugięcia od wypadkowego obciążenia szyb, czyli brak ugięć większych niż grubość szkła [3]. W artykule [9] analizowano to zagadnienie w przypadku szyb wielokomorowych. Wcelu obliczenia wypadkowego obciążenia szyb kluczowe jest określenie eksploatacyjnego ciśnienia gazu pe w szczelnej komorze. Znajomość tej wielkości pozwala na określenie obciążenia szyb zestawu na zasadzie różnicy ciśnienia. Zakłada się, że gaz w komorze spełnia prawo gazowe (1) gdzie: p0, T0, ν0 - początkowe parametry gazu w komorze: ciśnienie [kPa]; temperatura [K]; objętość [m3]; pe, Te, νe - parametry eksploatacyjne - analogicznie jak wyżej. Po rozwi więcej »

Wskaźnik zmian przepuszczalności na przykładzie badania torfów - DOI:10.15199/33.2017.10.29

Marzena Jaromińska

Postęp w geotechnice i geoinżynierii umożliwia prowadzenie inwestycji budowlanych na gruntach słabonośnych, do których można zakwalifikować torfy, cechujące się bardzo niekorzystnymi właściwościami fizykomechanicznymi [1, 2, 8], takimi jak: duża ściśliwość i plastyczność; mała wytrzymałość na ścinanie; nośność oraz bardzo małe naprężenia efektywne i gęstość objętościowa. Porywypełnione są nie tylko wodą, ale również drobnymi cząstkami organicznymi. Przydatność tych gruntów w budownictwie zależy od struktury szkieletu gruntowego oraz ilości i rodzaju składników organicznych i mineralnych. Wcelu prawidłowego posadowienia obiektów budowlanych należy szczegółowo rozpoznać parametry podłoża, na którym planowana jest inwestycja, dlatego w Instytucie Budownictwa UWM w Olsztynie przeprowadzono badania przepusz- 1) UniwersytetWarmińsko-MazurskiwOlsztynie, WydziałGeodezji, Inżynierii Przestrzennej iBudownictwa; marzena.jarominska@uwm.edu.pl czalności gruntów w czasie konsolidacji. Torfy charakteryzują się dużą przepuszczalnością początkową, która zmniejsza się wraz z procesem ściśliwości. Bardzo duża ściśliwość powoduje, że już przy niewielkich obciążeniach osiadanie gruntu jest znaczne. Z tego powodu nie każdy teren będzie przydatny do posadowienia obiektów budowlanych lub będą musiały być wykonane odpowiednie zabiegiwzmacniające słabe podłoże gruntowe. Celem prezentowanych badań było określenie tendencji zmian przepuszczalności w krótkim więcej »

Wybrane problemy kształtowania obiektów w obszarach zabytkowych na przykładzie kampusu uniwersyteckiego w Olsztynie - Kortowie - DOI:10.15199/33.2017.10.23

Marek Zagroba

Projektowanie i budowa nowych obiektów w strefach objętych ochroną konserwatorską wiąże się z wieloma problemami dotyczącymi rozwiązań architektonicznych, konstrukcyjnych i instalacyjnych, wynikającymi ze sposobu zagospodarowania przestrzeni zabytkowej. Zagadnienia te omówię na przykładzie najstarszej części kampusuUniwersytetuWarmińsko- MazurskiegowOlsztynie znajdującego się w historycznej części dzielnicymiasta -Kortowie,wpisanego do rejestru zabytków i współczesnego budynku laboratoryjno-dydaktycznego (fotografia 1). Kształtowanie tego typu współczesnych obiektów w strefach ochrony konserwatorskiej jest zadaniem trudnym.Mimo to, w wielu miejscach kampusu uniwersyteckiego, objętych ochroną, wznoszone są nowe obiekty [1], ponieważ pewne fragmenty zabudowy wykazują cechy typowe dla architektury socrealizmu, często dysharmonizujące przestrzeń, która została zagospodarowana przez historyczną zabudowę z końca XIX w. [4]. Przykładem był do niedawna parterowy pawilon laboratorium budownictwa (fotografia 2). Działania zmierzające do "uporządkowania" historycznej przestrzeni mogą obejmować przeprojektowanie formy lub zmianę technologii budowy/wykończenia obiektów nieuwzględniającej kontekstu otoczenia, a nawet ich rozbiórkę. Celem artykułu jest zasygnalizowanie problemów dotyczących projektowania i realizacji obiektów w obszarach zabytkowych. Określono zakres niezbędnych analiz dotyczących nowej inwestycji i jej wpływu na jakość przestrzeni zabytkowej [3]. Oceni więcej »

Wybrane rozwiązanie materiałowe pionowych izolacji wodochronnych - DOI:10.15199/33.2017.10.20

Jacek Zabielski Elżbieta Szafranko Piotr Bogacz

Hydroizolacja ścian podziemia zazwyczaj jest zakryta i ustalenie miejsca jej zniszczenia jest trudne oraz czasochłonne, a także wiąże się z dużym kosztem naprawy ewentualnych uszkodzeń. W wyniku wadliwego wykonania hydroizolacji ścian piwnic [2] często dochodzi do zawilgocenia ścian podziemia. Izolacje wodochronne w istniejących budynkach Izolacja pionowa podziemnej części budynku powinna znajdować się na styku gruntu ze ścianą. Często występuje problemz dostępemdomiejsc, gdzie hydroizolacja powinna być wykonana lub naprawiona. Sytuacje takie zdarzają się, gdy: ● budynki przylegają do siebie; ● do budynku przylegają tarasy, schody itp.; ● nie można zająć pasa wokół budynku; ● budynek jest częściowo podpiwniczony. W przypadku gdy niemożliwe jest wykonanie izolacji od strony zewnętrznej budynku, należy zastosować izolację wewnętrzną w postaci wannowej. Warto podkreślić, że przed podjęciem prac związanych z wykonaniem hydroizolacji od strony zewnętrznej w istniejącym budynku muszą być sprawdzone warunki wodno-gruntowe oraz dokonana ocena stanu technicznego przegrody. Ponadto należy: ■ u więcej »

Wzmocnienie uszkodzonej belki typu T w przęśle wiaduktu drogowego - DOI:10.15199/33.2017.10.35

Krzysztof Żółtowski Przemysław Kalitowski

Pprefabrykowane dźwigary betonowe są wykorzystywane do budowy przęseł drogowych wiaduktów o niedużej rozpiętości. Dzięki prefabrykacji można zrealizować inwestycję w krótkim czasie i w łatwy sposób, niewymagający skomplikowanych systemów deskowań i rusztowań. Większość stosowanych w Polsce prefabrykowanych dźwigarów mostowych wykonywanych jest jako strunobetonowe (np. belka typuKujan, belka typu T). Belki typu T [2] zostały tak zaprojektowane, by przenosić jak największy moment zginający od obciążeń pionowych przy jak najmniejszymciężarze własnym (rysunek 1). Są jednak wrażliwe na niepożądane, poprzeczne siły poziome będące wynikiem kolizji pojazdu ponadgabarytowego z przęsłem. Opis obiektu i uszkodzenia Wiadukt WS32 zlokalizowany jest w ciągu drogi ekspresowej S-5 nad drogą powiatową nr 1343D w pobliżu węzła "Trzebnica". Ustrój o rozpiętości Lt = 15m składa się z dziewiętnastu prefabrykowanych belek typu T15 w przypadku nitki lewej i dwudziestu trzech belek w przypadku nitki prawej.Wskutek uderzenia pojazdu uszkodzeniu uległy skrajne belki lewej nitki od strony północnej. Oceny skutków i inwentaryzacji uszkodzeń dokonał zespół pod kierownictwem profesora Jana Bienia z Politechniki Wrocławskiej [1].Wskrajnym dźwigarze stwierdzono ubytek betonu na długości ok. 1,7 m, przerwanie strzemienia, odsłonięcie podłużnych prętów zbrojeniowych oraz strun sprężających (fotografia 1), zarysowanie o rozwartości do 1,4mmna długości ok. 6 m (pomierzone na powierzchni zarysowanej) w miejscu połączenia środnika z półką. Na wysokości środnika zaobserwowano rysy ukośne o rozwartości 0,2 ÷ 0,5 mm (fotografia 2), a na pozostałych belkach ubytki o głębokości lokalnie do 4 cm, bez odsłonięcia zbrojenia. Schemat uszkodzeń w dźwigarze skrajnym przedstawiono na rysunku 2. 1) Politechnika Gdańska,Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska *) Adres do korespondencji: zoltowski@pg.gda.pl Streszczenie. W artykule opisano metodę wzmocnienia więcej »

XXV lat działalności Fundacji Poszanowania Energii

Maciej Robakiewicz

Fundacja Poszanowania Energii (FPE) została zarejestrowana 29 lipca 1992 r., a jej fundatorem był Polski Bank Rozwoju S.A. Tworząc Fundację, zakładano, że przyczyni się ona do upowszechnienia przedsięwzięć dotyczących racjonalizacji użytkowania energii.Wplanowanych i podejmowanych działaniach starano się wykorzystać doświadczenia innych krajów. Nawiązano więc kontakty z odpowiednimi ośrodkami w Danii, Szwecji, Norwegii, Niemczech, Holandii i Kanadzie, które w wielu dziedzinach podzieliły się z Fundacją swoimi doświadczeniami. Wopracowanej strategii i planie działalności Fundacji przyjęto, że w celu uruchomienia powszechnych działań dotyczących oszczędności i racjonalnego użytkowania energii niezbędne jest: 1) prowadzenie szerokiej edukacji społecznej dotyczącej potrzeby i opłacalności oszczędnego użytkowania energii; 2) przygotowanie i działanie audytorów energetycznych, którzy będą pomagać w ukierunkowaniu więcej »

Zakłócenia występujące podczas zbierania danych o budynkach skanerem laserowym 3D - DOI:10.15199/33.2017.10.26

Joanna A. Pawłowicz

Wbudownictwie często istnieje potrzeba zinwentaryzowania obiektu budowlanego czy odtworzenia jego dokumentacji technicznej. Można takie dane uzyskać z pomiarów tradycyjnych za pomocą taśm czy dalmierzy, ale wymaga to czasu i dużego nakładu pracy. Często dokładne pomierzenie elementów obiektu nie jestmożliwe z powodu ich niedostępności. Jedną z najnowszych metod zbierania danych o budynkach jest naziemny skaning laserowy 3D(ang. Terrestrial Laser Scanning - TLS) [1]. Podstawową zaletą jest szybkość pozyskiwania dużej liczby danych w bardzo krótkim czasie, co daje ogromną przewagę nad dotychczasowymi metodami pomiarowymi. Naziemne skanery laserowe znajdują zastosowanie w budownictwie przy inwentaryzacji budynków i budowli o dużym stopniu skomplikowania (np. zabytkowych o bogatych detalach), w badaniach odkształceń konstrukcji czy w inżynierii odwrotnej [2, 5]. Skaning laserowy 3D jest systemem teledetekcyjnym, wykorzystującym emitowane przez urządzenie promieniowanie elektromagnetyczne. Skaner to instrument, który po ustawieniu nawypoziomowanym, stabilnym statywie zbiera dane, obracając się wokół swojej pionowej osi (obrót 360°), zaś w poziomie obiektyw urządzenia wykonuje obrót w zakresie do 270°, co pozwala zebrać olbrzymią liczbę danych z jednego stanowiska. Skanerwysyławiązkę lasera, która po odbiciu się od przeszkody powraca do instrumentu.Wten sposób wykonany zostaje pomiar odległości do obiektu oraz kąta między urządzeniem a skanowanym elementem. Wielkości te pozwalają na zobrazowanie powierzchni badanego obiektu w formie chmury punktów, w której każdy z punktów ma znane współrzędne X,Y, Z, zorientowane względem lokalnego układu współrzędnych urządzenia wraz z przypisaną intensywnością odbicia I [6].Wykorzystany skaner laserowy wykonuje dodatkowo zdjęcia w wysokiej rozdzielczości, pozwalające na odtworzenie naturalnego koloru obiektu. Chmura punktów, wraz ze zdjęciami służącymi do oteksturowania przed więcej »

Zarysowania konstrukcji mostowych a skurcz betonu - DOI:10.15199/33.2017.10.36

Krzysztof Germaniuk Tomasz Gajda Artur Sakowski Tomasz Wierzbicki Przemysław Kamiński1

Powszechne pojawianie się zarysowań na nowo wybudowanych obiektach mostowych uznawane jest za groźne, mimo że teoria żelbetu uważa rysy za zjawisko normalne, charakterystyczne dlamonolitycznych żelbetowych konstrukcji zginanych. Rysy szerokości do ok. 2mmpojawiają się przede wszystkimna przęsłach płytowych, przyczółkach, a wmniejszym stopniu na filarach. W artykule omówiono doświadczenia z wykonywania ekspertyz zarysowanych obiektów. Przyczyny zarysowania żelbetu Główne przyczyny zarysowania żelbetu to skurcz betonu oraz przekroczenie wytrzymałości betonu na rozciąganie. Skurcz jest cechą betonu i występuje zawsze. Jego przyczyną jest zmiana objętości mieszanki betonowej, zachodząca w procesie hydratacji cementu oraz twardnienia betonu, która prowadzi do powstawania naprężeń wewnętrznych. Wyróżnia się dwa rodzaje skurczu: ■ autogeniczny (lub chemiczny) będący skutkiem zmiany objętości w wyniku reakcji chemicznych w czasie twardnienia betonu; ■ od wysychania spowodowany odparowaniem wody z betonu. Zgodnie z PN-B-03264 [6], aż 93%skurczu autogenicznego pojawia się w ciągu pierwszych 180 dni od ułożenia mieszanki, a skurczu od wysychania - 360 dni (w przypadku miarodajnego wymiaru przekroju h0 = 50 mm). Zdaniem autorów niezbędne jest wprowadzenie tzw. wczesnego skurczu betonu, który dotychczas był pomijany, gdyż pomiar skurczu rozpoczynano po upływie dwudziestu czterech godzin od ułożenia mieszanki betonowej. Na początku twardnienia pojawiają się w betonie zmiany objętości oraz wywołane przez nie naprężenia rozciągające i już na tym etapie mogą powstać pierwsze, niewidoczne gołym okiem, zarysowania. Na przebieg skurczu w czasie i wielkość granicznych odkształceń skurczowych wpływa: ● wilgotność powietrza i temperatura otoczenia w czasie twardnienia betonu; ● skład mieszanki betonowej: rodzaj cementu i jego klasa; współczynnik cement/ woda; stos okruchowy kruszywa grubego i piasku więcej »

MATERIAŁY BUDOWLANE

Problemy analizy statycznej drewnianych konstrukcji szkieletowych (ang. Problems of static analysis in light wood-frame)

Prenumerata

INNE PUBLIKACJE W TYM ZESZYCIE

Problemy analizy statycznej drewnianych konstrukcji szkieletowych
(ang. Problems of static analysis in light wood-frame)