Miesięcznik ISSN 0033-2127, e-ISSN 2449-9412 - rok powstania: 1924
Czasopismo Stowarzyszenia Geodetów Polskich (SGP)
Zarząd Główny Stowarzyszenia Geodetów Polskich w styczniu 2019 roku (w 100-lecie Stowarzyszenia Geodetów Polskich)
Janusz Walo
Prezes
Krzysztof Bakuła
Wiceprezes
Anna Kowalewska
Wiceprezes
Jan Łopaciuk
Wiceprezes
Barbara Kosińska
Sekretarz Generalny
Izabela Pawłowska
Skarbnik
Ludmiła Pietrzak
Wiceprezes
Komisja Rewizyjna
An
[...]
MOTTO: Pierwszym wyDZIELONYm obszarem na Ziemi był EDEN (działka?). Wypędzając
Adama i Ewę z Raju, powiedział Pan "...i odtąd ziemię przeMIERZać będziecie" "
wprawdzie początkowo kr okami, ale...
W wolnym tłumaczeniu: STARY TESTAMENT - Księga Rodzaju - Upadek pierwszych ludzi.Streszczenie: Niniejsze opracowanie jest kompilacją pięciu
wydawnictw określonych w LITERATURZE na końcu artykułu.
Zatem nie stanowi nowych treści, a jest jedynie podkreśleniem,
subiektywnym podkreśleniem, tych zdarzeń w historii naszego
Państwa, które mają związek z szeroko rozumianą GEO...
Jest zatem trochę o prahistorii, co udowadnia, że jesteśmy
najstarszym zawodem świata!
Jest opisana pierwsza polska książka-podręcznik do nauki
miernictwa z 1566 roku!
Jest również opisany okres Królestwa Polskiego!
…a przede wszystkim jest udokumentowany tytułowy okres
POLSKIEJ, niepodległej GEODEZJI wraz z jego przełomowymi
wydarzeniami: ustawa o mierniczych przysięgłych, dekrety z 1945
i 1952 roku, uprawnienia geodezyjne!
…i nasze Prawo geodezyjne i kartograficzne!
Wszystko to w odniesieniu do działalności Stowarzyszenia
Geodetów Polskich, które z mocy historycznych zdarzeń stało
się następcą naszych pr otoplastów...
...praPOCZĄTEK
Kiedy ludność była na etapie zbieractwa, pojęcie granicy nie
było znane. Gromady (hordy) ludzi przeMIERZały ogromne przestrzenie,
przemieszczały się z miejsca na miejsce po ogromnych,
nieoGRANICzonych terenach.
Ojcem Słowian był Negno - potomek Jafeta (syn Noego), który
zrodził czterech synów, z których pierworodnym był Wandal, od
którego wywodzą się Wandalici, zwani obecnie Polakami. Czyli
Wandalici, Lechici, Polanie, Polacy zamieszkują swoją ziemię już
od ponad 10 tys. lat - wśród nich: Żerdnicy, Komornicy graniczni,
Jeometrzy, Miernicy, GEODECI ?!
Pojęcie granicy pojawiło się dopiero na wyższym etapie rozwoju
społecznego wraz z przejściem do życia osiadłego, kiedy
nauczono się uprawiać ziemię, hod więcej »
W roku 2018 Międzynarodowa Federacja Geodetów FIG obchodziła
swoje 140 lat istnienia. Ustępująca Prezydent FIG Chryssy Potsiou (wybrana
na lata 2015-2018) i Prezydent Elekt FIG Rudolf Staiger z tej okazji
zorganizowali obchody 140-lecia FIG, które odbyły się 8 grudnia 2018
roku w Atenach w Grecji, czyli kraju, z którego pochodzi obecna Prezydent
FIG. Obchody te połączono z Międzynarodową Interdyscyplinarną
Konferencją TUFE2018, której tematyka skupiała się wokół zagadnień
ekonomicznych, społecznych i związanych ze zmianami klimatu.
FIG został założony 18 lipca 1878 r. w Paryżu przez delegatów ze stowarzyszeń
z siedmiu krajów: Belgii, Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii,
Włoch, Hiszpanii i Szwajcarii. Nazwana została z języka francuskiego:
Fédération Internationale des Géomètres, stąd skrót FIG.
Swoją obecnością obchody te zaszczycili trzej Honorowi Prezydenci
FIG: Juha Talvitie z Finlandii (Prezydent FI więcej »
W poprzednim numerze PG opisywałem szczegóły związane z walidacją
powiatowych usług sieciowych dotyczących ewidencji gruntów
i budynków i zachęcałem powiaty, nieposiadające tych usług, do ich
szybkiego utworzenia. Prowadzone działania przyniosły oczekiwane
efekty i od 13 grudnia 2018 r. usługi sieciowe wszystkich powiatów są
już dostępne i włączone do prowadzonej przez GUGiK usługi zbiorczej
Krajowa Integracja Ewidencji Gruntów, funkcjonującej pod adresem:
http://integracja.gugik.gov.pl/cgi-bin/KrajowaIntegracjaEwidencji-
Gruntow. Wśród 380 usług powiatowych, ponad 200 jest zgodnych pod
względem prezentacji i funkcjonalności ze specyfikacją opracowaną
przez Zespół ds. opracowania standardów i wytycznych związanych
z rozwojem wykorzystania danych powiatowego zasobu geodezyjnego
i kartograficznego. W mniejszej liczbie usług (ok. 40), dostępne są
także numery KW, a mniejsza liczba wynika z niejednoznacznych
interpretacji zapisów prawa w tej kwestii. W związku z tym Główny
Geodeta Kra więcej »
Ostatnie sto lat historii Polski obfitowało w wiele radosnych, jak
i dramatycznych momentów. W tym czasie dokonały się dwie poważne
zmiany systemu politycznego, jak i społeczno-gospodarczego kraju. To
miało również wpływ na sferę gospodarki nieruchomościami.
Polska, która po 123 latach, na nowo pojawiła się na politycznej
mapie Europy, od początku musiała zmagać się z wieloma problemami.
Jednym z nich był głód ziemi na wsi. Aby go zmniejszyć, 10 lipca
1919 r. Sejm podjął uchwałę o zasadach reformy rolnej. Następnie
15 lipca 1920 r., zachęcając chłopów do obrony przed bolszewikami,
uchwalił ustawę o wykonaniu reformy rolnej. Przewidywała ona utworzenie
zapasu ziemi, między innymi poprzez przymusowy wykup za
cenę, stanowiącą połowę przeciętnej ceny targowej. Zapas ten miał być
w dyspozycji Głównego Urzędu Ziemskiego, który poprzez rozporządzenie
miał określić grunty przeznaczone do parcelacji. Ostatecznie
reforma rolna w takim kształcie nie więcej »
Z okazji jubileuszu stulecia SGP Redakcja PG zdecydowała, aby przygotować
zadanie związane z historią geodezji. W poszukiwaniu przykładowego zadania
zbadałem treści Przeglądu mierniczego, który był wydawany w latach 1924-1939.
Redakcja Przeglądu mierniczego nie prezentowała zadań geodezyjnych na swoich
łamach, ale znalazłem w numerze 6. Przeglądu Mierniczego z 1926 r. zadanie geodezyjne
jako recenzję, w dziale BIBLJOGRAFJA (pisownia oryginalna), przykładu
zadania z niwelacji, który zawierała Instrukcja niwelacyjna dla pomiarów miast,
wydana przez ministerstwo Robót Publicznych w roku 1924. Przykład zadania
dotyczy "przybliżonego wyrównania punktu węzłowego" i jak pisze recenzent
(podpisany literą k.) jest on też powtórzonym przykładem z instrukcji niwelacyjnej
wydanej w 1920 r.
Recenzent pisze, że w rozwiązaniu popełniono gruby błąd, gdyż za wagi ciągów
niwelacyjnych przyjęto wprost długości ty więcej »
Stowarzyszenie Geodetów Polskich Oddział w Białymstoku
Adres Oddziału ul. Marii Skłodowskiej-Curie 2, 15-950 Białystok
Strona internetowa bialystok.sgp.geodezja.org.pl
Rok założenia Oddziału 1945
Liczba kół 16
Prezes Oddziału
Czesław Bartoszewicz - 2010 - do chwili obecnej.Prezesi
poprzednich
kadencji
(od roku 1995) Czesław
Lech
Tadeusz
Wilczewski
1986 - 2004 2004 - 2010 Zarząd
Oddziału
SGP
w kadencji
2017-2021
Prezes: Czesław Bartoszewicz; I wiceprezes i Skarbnik: Tadeusz Borysiuk; II wiceprezes: Dariusz Wilczewski;
Sekretarz: Zenon Czerech; Z-ca Skarbnika: Barbara Sielawa; Z-ca Sekretarza: Szymon Pawłowski,
Członkowie Zarządu z wyboru imiennego: Marian Brożyna, Krystyna Czajkowska, Andrzej Ignatowicz,
Tadeusz Wilczewski, Mirosław Zalewski, Marek Zdanowski,
Zastępcy Członków Zarządu: Andrzej Auchimik, Danuta Sztachelska,
Prezesi Kół: Jerzy Chomiuk, Andrzej Dąbrowski, Krzysztof Dobrowolski, Sławomir Grabowski, Wiesława
Gryko, Zenon Kaczmarczyk, Jan Kogut, Danuta Konopka, Andrzej Kostera, Anna Lickiewicz, Antoni Łapiński,
Ewa Łopieńska, Jerzy Palusiak, Szymon Pawłowski, Daniel Tomaszewski, Małgorzata Wilczewska Opis
działalności Powołane Komisje i Zespoły problemowe:
Komisja Szkolenia i Techniki, Komisja Seniorów, Komisja Integracji Koleżeńskiej.
Członkowie Wspierający: Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej w Białymstoku, Wojewódzkie Biuro Geodezji
w Białymstoku.
Koła Oddziału przy: Podlaskim Biurze Geodezji sp. z o.o., przy Biurze Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej w Białymstoku,
Urzędzie Miejskim w Białymstoku, Podlaskim Urzędzie Wojewódzkim, Politechnice Białostockiej i Zespole
Szkół Budowlano-Geodezyjnych, Urzędzie Marszałkowskim w Białymstoku, Starostwie Powiatowym w Białymstoku;
Koła: OPGK, Współpraca; Koła w: Bielsku Podlaskim, Grajewie, Łapach, Łomży, Sokółce, Wysokiem Mazowieckiem,
Zambrowie.
Cykliczne imprezy: wyprawy geodetów w świat organizowane w latach 1996-2018, jako wycieczki autokarowe i samolotowe
do 2 więcej »
Polski Przegląd Kartograficzny Nr 6, w arty-kule T. Niedzielskiego podaje organizację mier-nictwa i kartografj i niektórych państw europej-skich orazw zmiankuje o robotach prowadzonych w tych krajach.
Następnie autor przechodzi do organizacji miernictwa
w Polsce.
P o l s k a .
W naszem państwie odziedziczyliśmy wszystkie instytucje
trzech państw zaborczych i te prowadzone są nadal
bez zmian or ganizacyjnych.
Pomiarami zajmują się:
Ministerstwo Robót Publicznych, prowadzące pomiary
triangulacyjne i niwelacyjne, pomiary miast, granic
Państwa i częściowo agendy katastru byłej dzie więcej »
Wprowadzenie
Zapisany papier - ten tradycyjny, aczkolwiek niezawodny nośnik
informacji - pozwala uwiecznić tych, którzy włożyli wiele pracy
twórczej i inwencji tworzenia do etosu inżyniera i technika geodety.
Wielu z nich odeszło na zawsze, bo takie są nieubłagane prawa przyrody,
lecz ich nazwiska oraz wyniki ich pracy zostały uwiecznione na
często pożółkłych kartach pism, które na swych łamach przedstawiały
problematykę nurtującą naszych kolegów i koleżanki, wykonujących
zawód ówczesnego mierniczego, a teraz geodety. Tytuły tych pism
według dat ich powstawania to: w okresie międzywojennym: Przegląd
Mierniczy, Biuletyn Koła Inżynierów, Geodeta; w latach 1945
i późniejszych: Przegląd Geodezyjny, Geodezja i Kartografia, Pocztylion
i Magazyn Geoinformacyjny Geodeta. Tylko piśmiennictwu
zawdzięczamy wiedzę o historii rozwoju gatunku homo sapiens oraz
ściśle z tym rozwojem związanym zawodzie geodety. W momencie,
gdy homo sapiens przeszedł na osiadły tryb bytowania, powstał natychmiast
problem granic obszarów zajmowanych początkowo przez
poszczególne plemiona, później państwa, a następnie indywidualnych
członków tych społeczności. Rozpoczął się proces dzielenia
Ziemi i narodziła się Geodezja, której źródłosłowem jest zbitka słów
greckich GE - ziemia oraz DAISIA - dzielić ([1], [2], [4]). Wielkim
osiągnięciem piśmiennictwa geodezyjnego w Polsce Jagiellonów było
wydanie w 1566 r. pierwszej książki technicznej, napisanej w języku
polskim (w ówczesnym piśmiennictwie obowiązywała zasada
wydawania dzieł naukowych w języku łacińskim). Była to książka
pt. "Geometria. To jest miernicka nauka po polsku krótko napisana
z greckich i łacińskich ksiąg", a jej autorem był ówczesny prof.
Stanisław Grzepski - kierownik Katedry Geometrii w Uniwersytecie
Jagiellońskim w Krakowie.
DOI: 10.15199/50.2019.1.2
Badając piśmiennictwo geodezyjne w Polsce, powstałe równolegle z początkiem odrodzenia
Rzeczypospolitej oraz utworzenia organizacji geodezyjnych, a więcej »
Rok Miesiąc Dzień OPIS wydarzenia Źródło / UWAGI PREZES SEKRETARZ
1916 maj 6
Powstaje pierwsza, samodzielna organizacja
zawodowa geodetów na ziemiach polskich
w Warszawie przy ul. Wspólnej 19 pod nazwą
"Związek Geometrów". Związek powstał
z inicjatywy geometrów przysięgłych
II KLASY Zygmunta Majewskiego oraz
Juliana Kostrzebskiego. Jak wiadomo, w tym
czasie Polska nie istniała jako państwo na
mapie Europy; jednak przebieg I Wojny
Światowej rozluźnił reżimy zaborcze do
tego stopnia, że możliwe było powoływanie
różnych zawodowych organizacji. ... w tym
samym czasie powołano również inne
regionalne zrzeszenia geometrów
http://pbc.gda.pl/dlibra/
docmetadata?id=
70841str.%2032-61"
http://pbc.gda.pl/dlibra/
docmetadata?id=
70841
str. 32-61
Zygmunt
Majewski
Julian
Kostrzębski
1919 styczeń 4 - 6
Pierwszy Powszechny Zjazd Mierniczych
Polskich pod hasłem:
"Bądź Narodowi pożytecznym" [Stanisław
Staszic] odbył się w Warszawie
https://pl.wikipedia.org/
wiki/Stowarzyszenie_
Geodet%C3%B3w_
Polskich
Poczet Prezesów
Związków-Stowarzyszeń Mierniczych-Geodetów Polskich
Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości
Rok Miesiąc Dzień OPIS wydarzenia Źródło / UWAGI PREZES SEKRETARZ
1921 marzec 6 - 8 Drugi Zjazd Delegatów Stowarzyszeń
Mierniczych wWarszawie
"Zarys historii
organizacji
społecznych geodetów
polskich" PPWK
Warszawa 1970 r.
1923 kwiecień Trzeci Zjazd Delegatów Stowarzyszeń
Mierniczych wWarszawie
"Zarys historii
organizacji
społecznych geodetów
polskich" PPWK
Warszawa 1970 r.
1925 kwiecień 6 - 8
Czwarty Zjazd Delegatów wWarszawie
13 stowarzyszeń mierniczych w Polsce,
liczących przeszło 1150 członków. Próba
zjednoczenia wszystkich st więcej »
Po I wojnie światowej ustrój sądów w Polsce pozostał oparty na
przepisach państw zaborczych. W 1919 r. utworzono jeden dla całego
państwa Sąd Najwyższy. Organizacja innych sądów pozostała do 1929 r.
na obszarze każdego z byłych zaborów odrębna; dokonywane zmiany
w organizacji sądów były odmienne w poszczególnych częściach kraju. Na
obszarze byłego zaboru rosyjskiego najważniejsze zmiany wprowadzono
już w czasie I wojny światowej. W 1915 r., po opuszczeniu przez wojska
rosyjskie Królestwa Polskiego, powołano samorzutnie sądy obywatelskie,
rozwiązane wkrótce przez okupanta niemieckiego. Od 1917 r. za zgodą
okupacyjnych władz niemieckich i austriackich rozpoczęło działalność
sądownictwo polskie, utworzone na podstawie przepisów wydanych przez
Tymczasową Radę Stanu Królestwa Polskiego. Powołano wówczas sądy
pokoju, sądy okręgowe i sądy apelacyjne (w Warszawie i Lublinie)
oraz Sąd Najwyższy. Wprowadzony początkowo dość szeroki udział
ławników w orzecznictwie sądów został następnie ograniczony, a 1927 r.
zniesiony. Na obszarze byłego zaboru austriackiego dawna organizacja
sądownictwa została prawie bez zmiany; działały sądy powiatowe, okręgowe
(jako sądy I instancji w sprawach poważniejszych i jako odwoławcze
od orzeczeń sądów powiatowych) oraz apelacyjne (jako odwoławcze
od orzeczeń sądów okręgowych). W sprawach o przestępstwa polityczne,
prasowe i najcięższe zbrodnie pospolite utrzymano sądy przysięgłych.
Na obszarze byłego zaboru pruskiego działalność sądów przysięgłych
została 1919 r. zawieszona i później jej nie przywrócono. Do 1929 r.
funkcjonowały sądy powiatowe i zbliżone do nich sądy pokoju oraz
sądy okręgowe i apelacyjne. Pewne odrębności zachowała do 1929 r.
organizacja sądownictwa w województwie śląskim. Prace nad unifikacją
sądownictwa, rozpoczęte wkrótce po odzyskaniu niepodległości, trwały
do 1928 r. i zostały zakończone wydaniem jednolitego dla całego państwa
prawa o ustroju sądów powszechnych, które weszło w życie 1 s więcej »
Od czasu do czasu (ostatnio częściej) w rozmowach lub też różnych
komentarzach w środowisku geodezyjnym, pojawia się określenie "Polska
powiatowa". Używane jest ono w kontekście negatywnym, związanym
z różnym (niejednakowym) traktowaniem geodetów w różnych starostwach
powiatowych, które są przecież przede wszystkim mekką wykonawców
prac geodezyjnych. W obecnych czasach mamy do czynienia z bardzo mocnym
parciem do standaryzacji. Przybiera ono wymiar nie tylko krajowy,
ale i globalny. Choć przecież nawet w takiej małej Europie, mamy kraj,
w którym jeździ się lewą stroną jezdni. Potrzeby standaryzacji znane są od
bardzo dawna. Dziś przybierają one na znaczeniu, w moim przekonaniu,
głównie ze względu na wkraczanie technologii informatycznych w różne
obszary codziennego życia. Ale standaryzacja raczej powinna mieć jakieś
granice... Czy chcielibyśmy wszyscy jeździć na takich samych rowerach
i mieć takie same berety? Ba - czy wszyscy powinniśmy być identyczni?
Genetyka i metody medyczne są już na to prawie gotowe! Jestem niemal
pewien, że nikt z Czytelników nie przyklaśnie takim pomysłom. Różnijmy
się więc choć nieco. Ale żyjmy w harmonii i współpracujmy. I to
jest odpowiedź na to, czy "Polska powiatowa" jest wypaczeniem. Polska
powiatowa i starosta to nasza historia i tradycja. Tak jak na wyspie - Izba
Lordów i ruch lewostronny. Chcąc wpasować się w konwencję tego wyjątkowego
numeru miesięcznika, skupię się dziś może nie na geodezji, ale na
historycznym bycie powiatu, a także starosty, który jest dziś jednocześnie
organem służby geodezyjnej i kartograficznej.
Czy jesteśmy osamotnieni?
Gdy wpisałem słowo "powiat" do przeglądarki, w jednym z internetowych
powszechnych źródeł wiedzy, ku mojemu zdziwieniu, pojawiła się
informacja, że powiat jest jednostką administracyjną w Austrii, Czechach,
Niemczech, Polsce, Słowacji i na Węgrzech (pojawia się też na Litwie).
Na tej samej stronie znajdują się również podstawowe informacje o tych
jednos więcej »
Przepisy dostępne m.in. na stronie internetowej Sejmu pod adresem www.sejm.gov.pl Nazwa Rodzaj aktu Autor Data uchwalenia Data wejścia
w życie
Data uchylenia/
utraty aktualności
Przepisy tymczasowe o wywłaszczeniu przymusowem na użytek dróg
żelaznych i innych dróg komunikacyjnych lądowych i wodnych oraz
wszelkich urządzeń użyteczności publicznej
Dekret Naczelnik Państwa 7 lutego 1919 r. 8 lutego 1919 r. 31 stycznia 1952 r.
Statut Urzędów Miar Rozporządzenie
Minister Przemysłu
i Handlu 7 sierpnia 1919 r. 24 września
1919 r. 31 sierpnia 1951 r.
Wykonywanie przez geometrów prywatnych czynności mierniczych,
związanych z działalnością Urzędów Ziemskich
Rozporządzenie
Prezes Głównego
Urzędu Ziemskiego 8 czerwca 1920 r. 19 lipca 1920 r. 20 maja 1927 r.
Wykonywanie w b. Królestwie Polskiem robót mierniczych w górnictwie
przez mierniczych przysięgłych
Rozporządzenie
Minister Przemysłu
i Handlu 3 czerwca 1921 r. 25 czerwca 1921 r. 24 września 1925 r.
Postępowanie przy parcelacji posiadłości ziemskich, prowadzonej
przez osoby prywatne
Rozporządzenie
Prezes Głównego
Urzędu Ziemskiego
27 kwietnia
1921 r. 15 czerwca 1921 r. 9 stycznia 1926 r.
Opłaty za czynności urzędów miar Rozporządzenie
Minister Przemysłu
i Handlu 13 maja 1922 r. 1 czerwca 1922 r. 20 maja 1923 r.
Scalanie gruntów Ustawa Sejm 31 lipca 1923 r. 21 września
1923 r. 27 stycznia 1968 r.
Upoważnienie niektórych kategorii mierniczych do wykonywania
czynności pomiarowych, związanych z przebudową ustroju rolnego
Rozporządzenie
Minister Reform
Rolnych
14 grudnia
1923 r. 22 grudnia 1923 r. 20 maja 1927 r.
Instrukcja, dotycząca warunków oraz trybu wykonywania czynności
pomiarowych, związanych z przebudową ustroju rolnego, przez mierniczych
upoważnionych na podstawie rozporządzenia Ministra Reform
Rolnych z dnia 14 grudnia 1923 r.
Rozporządzenie
Minister Reform
Rolnych
11 kwietnia
1924 r. 31 maja 1924 r. 20 maja 1927 r.
Mierniczy przysięgli Ustawa Sejm 15 lipca 192 więcej »
Motto
Umiejętności dopotąd są jeszcze próżnym wynalazkiem,
może czczym tylko rozumu wywodem, albo próżniactwa zabawą,
dopokąd nie są zastosowane do użytku narodów
Stanisław Staszic
1. Wprowadzenie
Prezentowanie dorobku geodezji w szczególności rozwoju
dyscypliny naukowej "Geodezja i Kartografia" utrudnia jej
dwoista natura. Od strony badawczej jest to część nauk o Ziemi
wyznaczająca wymiary, kształt oraz rozkład pola siły ciężkości
naszego globu. Na arenie międzynarodowej ten aspekt geodezji
reprezentuje International Union of Geodesy and Geophysics
(IUGG). Od strony utylitarnej geodezja zwykle kojarzyła się
z miernictwem wyspecjalizowanym w pomiarach lokalnych,
związanych z prowadzeniem mapy zasadniczej i katastralnej
(surveying engineering, surveying and maping, cadaster) reprezentowane
przez Fédération Internationale des Géomètres (FIG).
Prezentując polskie dokonania w dyscyplinie naukowej, jaką
stanowi geodezja i kartografia, odwołuję się do przytoczonego
powyżej motta Stanisława Staszica. Jest to skrajnie pragmatyczny
ogląd nauki, której osiągnięcia nie zawsze przecież dają
bezpośrednie efekty. Ze względu na ograniczoną objętość tego
artykułu mogę przedstawić tylko osiągnięcia wybranych profesorów
tytularnych na tle ówczesnych uwarunkowań.
Celem pomiarów geodezyjnych jest określenie położenia
w przestrzeni - względem zdefiniowanych układów odniesienia
- zmaterializowanych poprzez związane z bryłą ziemską, punkty
osnów geodezyjnych. W definicji Helmertowskiej geodezji
celem było jedynie wyznaczenie pozycji, ale współcześnie, geodezja
to również nauka o zmianach położenia punktów, ich interpretacji
i niekiedy nawet analizie przyczyn wraz z geologami,
geofizykami i innymi przedstawicielami nauk o Ziemi. Niegdyś
problematyką geodezji globalnej zajmowano się jedynie przy
pomiarach dużych obszarów (sieci krajowe, kontynentalne),
podczas których trzeba uwzględniać kształt Ziemi i jej pola
ciężkości - jest to zadanie ge więcej »
1. Scalenia gruntów w ujęciu historycznym
Problematyka scaleń na terenach polskich pojawia się w średniowieczu
- inicjatorem scaleń były wówczas zazwyczaj instytucje
kościelne. Majątek jednostek kościelnych (darowizny
otrzymywane od królów, książąt) był rozproszony, w związku
z tym władze kościelne przystępowały do łączenia swych dóbr
poprzez zamiany z innymi właścicielami. Natomiast za "pierwszego
geodetę scaleniowego" uznać należy Mikołaja Kopernika,
gdyż to on w rękopisach z lat 1516-1521 "Lokacje łanów opuszczonych"
(łac. Locationes mansorum desertorum), należących do
serii kapitulnych ksiąg gospodarczych z przełomu XV i XVI wieku,
zawarł zasady zagospodarowania gospodarstw opuszczonych
podczas wojen w II połowie XV wieku oraz zwiększenie dochodów
z już istniejących gospodarstw chłopskich. Locationes mansorum
desertorum zachowały się w oryginale w Archiwum Kapituły we
Fromborku. Znajdują się w nich karty zapisane własnoręcznie
przez Mikołaja Kopernika, a także późniejsze zaordynowane przez
niego lokacje, ale zapisane już przez jego następcę na urzędzie
administratora.
W późniejszym okresie, kiedy wsie przechodziły na prawo
niemieckie, nowy podział terenów pod uprawę rolniczą był połączony
z likwidacją istniejącej i wytworzonej szachownicy, jednak
trójpolowy system uprawy powodował powstanie szachownicy,
pogłębianej z czasem przez spadki, małżeństwa, obrót ziemią.
Po utracie niepodległości prace komasacyjne podejmowane
były w poszczególnych zaborach. I tak w zaborze pruskim
uchwalono pełne prawo komasacyjne. Uwłaszczenie chłopów
połączone było ze scaleniem gruntów, likwidacją serwitutów
i separacją gruntów dworskich od chłopskich. Wydano edykt królewski
z 7 czerwca 1821 r. o podziale wspólnot z równoczesnym
zlikwidowaniem służebności (serwitutów). Postanowienia tej
ustawy powtórzono w ustawie z dnia 8 kwietnia 1823 r. o uwłaszczeniu
włościan, wydanej dla terenów Wielkiego Księstwa Poznańskiego
[5]. Na ziemiach byłego zab więcej »
ROK Miesiąc Dzień OPIS wydarzenia
1916 maj 6
Powstaje pierwsza, samodzielna or ganizacja zawodowa geodetów na ziemiach polskich
w Warszawie przy ul. Wspólnej 19, pod nazwą "Związek Geometrów" - inicjatywa
geometrów przysięgłych: J. Kostrzębskiego oraz Z. Majewskiego
1 1919 styczeń 4-6
Pierwszy (I) Powszechny Zjazd Mierniczych Polskich pod has więcej »
Dane systemu PZGiK składowane są w relacyjnych bazach danych. By
zapewnić cykl życia obiektów baz danych PZGiK, edycja tych danych
powinna być realizowana w trybie transakcyjnym opisanym przez standard
ACID (od nazwy angielskich słów Atomicity, Consistency, Isolation, Durability),
gdzie ogólnie znane własności to:
??Atomicity (Niepodzielność) - każda transakcja albo wykona się w całości,
albo w ogóle,
??Consistency (Spójność) - po wykonaniu transakcji system będzie spójny,
czyli nie zostaną naruszone żadne zasady integralności,
??Isolation (Izolacja) - transakcja może odczytywać tylko dane zapisane
(zatwierdzone), dane niezatwierdzone nie są dostępne dla innych transakcji,
??Durability (Trwałość) - system potrafi uruchomić się i udostępnić
spójne, nienaruszone i aktualne dane zapisane w ramach zatwierdzonych
transakcji.
W przypadku aktualizacji baz danych PZGiK, zmiana w bazie (transakcja)
obejmuje szereg operacji wykonywanych w relacyjnej bazie danych
związanych z wprowadzeniem zmiany na podstawie wiarygodnych dokumentów
(operatów, aktów notarialnych, decyzji itp.). Transakcyjny model
aktualizacji powinien być zrealizowany w taki sposób, aby każde działanie
związane z aktualizacją zapewniało spełnienie standardu ACID. Oznacza to
między innymi, że:
??zbiór operacji związanych z aktualizacją bazy danych PZGiK musi stanowić
integralną całość i albo wykonają się wszystkie operacje, albo
żadna z nich,
??mod więcej »
Temat dzisiejszego felietonu fotogrametrycznego związany musi być
z obchodami 100-lecia Stowarzyszenia Geodetów Polskich, będącego również
świętem całej społeczności geodezyjnej. Nie jest go trudno znaleźć,
wszak większość fotogrametrów w naszym kraju jest geodetami i kartografami.
Oczywistym jest, że wypada mi tu napisać w pigułce o działalności
polskich fotogrametrów i organizacji fotogrametrycznych. Będzie
to jedynie namiastka tego, co Czytelnicy mogą znaleźć w dużo bardziej
obszernych publikacjach cytowanych w niniejszym tekście.
Osiągnięciami fotogrametrii polskiej w początkach XX wieku są
w największym stopniu: rozwój teorii fotogrametrii oraz metod opracowań
fotogrametrycznych. Nie mniej istotnym wkładem w ubiegłym, ale i obecnym
wieku, jest rozwój szkolnictwa wyższego w zakresie fotogrametrii,
a także transfer technologii fotogrametrycznych do gospodarki w wielu
różnych dziedzinach. Początki w fotogrametrii w Polsce, podobnie jak
jej rozwój w Europie przypada na przełom XIX i XX wieku. W latach
1898-1899 prof. Wacław Laska, który był z pochodzenia Czechem, a w języku
polskim wykładał przedmioty związane z matematyką i geodezją,
opublikował skrypt "Fotogrametrya"1. Początki fotogrametrii w Polsce,
zaczynając jednak nieco później, bo od 1911 r., w bardzo kompleksowy
sposób opisał w Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji dr hab.
Adam Linsenbarth, profesor IGiK, autor wielu publikacji o polskiej fotogrametrii.
Publikacja "Udział polskich fotogrametrów w rozwoju metod
i technik fotogrametrycznych (1911-2000)"2 znajduje się również w wersji
cyfrowej. Publikacja ta opisuje początki fotogrametrii w Polsce w wykonaniu
nestorów polskiej fotogrametrii. Wymienia się tu prof. Edwarda
Warchałowskiego (1885-1953), wieloletniego rektora Politechniki Warszawskiej,
który po studiach geodezyjnych w Moskwie opublikował w roku
1911 monografię "Zarys fotogrametrii". Wspomniany jest, prof. Bronisław
Piątkiewicz (1878-1966), który p więcej »
Stuletnia rocznica odzyskania niepodległości Polskiej Rzeczypospolitej skłania do zadumy i refleksji nad ludźmi, którzy walczyli o tę
niepodległość i bronili jej w chwilach zagrożenia.
Wśród ludzi różnych zawodów byli też geodeci, którzy ofiarnie bronili kraju przed najeźdźcami niemieckimi podczas II Wojny Światowej
oraz w czasie okupacji w Powstaniu Warszawskim.
Z okazji zbliżających się uroczystości 100-lecia Stowarzyszenia Geodetów Polskich pragniemy uczcić stosowną publikacją i tablicą
pamięci geodetów poległych w obronie ojczyzny. Prosimy więc Szanownych Czytelników Przeglądu Geodezyjnego, rodziny i kolegów
geodetów osób wymienionych w WYKAZIE G więcej »
LUDMIŁA PIETRZAK: Jak Pan postrzega
rolę SGP w Kraju w ciągu ostatnich 100 lat?
JANUSZ WALO: Rola Stowarzyszenia
zmieniała się na przestrzeni ostatniego stulecia,
aczkolwiek zmiany te nie były aż tak
zasadnicze. Stowarzyszenie zawsze pełniło
ważną rolę w kształtowaniu standardów zawodowych,
krzewieniu kultury technicznej,
obronie interesów zawodowych, współpracy
z władzami, współpracy z zagranicą i w końcu
rolę platformy integracyjnej środowiska.
Jak zerkniemy na cele Związku Mierniczych
Polskich zapisane w statucie z 1923 roku i te
z obecnego statutu, to w istocie poza językiem
niewiele się one od siebie różnią. Oczywiście na przestrzeni lat zmieniały
się wyzwania stawiane przed naszym środowiskiem. Zaraz po odzyskaniu
niepodległości, podstawowym problemem był problem związany
z ujednoliceniem standardów wykonywania robót geodezyjnych w kraju
oraz zadbanie o kształcenie kadry na właściwym poziomie. Podobnie
było po drugiej wojnie światowej, kiedy to straciliśmy niemal połowę
kadry geodezyjnej, a kształcenie nowej trzeba było zaczynać niemal
od początku. W latach powojennych dwukrotnie zmieniał się sposób
organizacji wykonawstwa geodezyjnego, a w latach 70. rozpoczęła się
trwająca do dziś rewolucja technologiczna. Zawsze Stowarzyszenie stawało
na wysokości zadania i wspomagało procesy zmian, angażując się
w przygotowanie nowych standardów, dokształcanie kadry oraz dbanie
o ochronę interesów zawodowych wszystkich geodetów .
L.P.: Jak na przestrzeni ostatniego wieku zmieniło się postrzeganie
zawodu mierniczego/geodety? Czy są to zmiany pozytywne
czy negatywne? Czy można coś zmienić i w jaki sposób?
J.W.: Postrzeganie zawodu w ostatnim stuleciu zmieniło się oczywiście.
Przed wojną mierniczy cieszył się dużym szacunkiem i autorytetem
w społeczeństwie. Zresztą podobnie było też w pierwszych latach po
wojnie. Później, wraz ze zmianą organizacji wykonawstwa geodezyjnego,
rola geodety rozumianego jako instytucja nieco spadła, więc więcej »