• LOGOWANIE
  • KOSZYK
  • KONTAKT
    • WYDAWNICTWO
    • REDAKCJE
      • ATEST - OCHRONA PRACY
      • AURA OCHRONA ŚRODOWISKA
      • CHŁODNICTWO
      • CIEPŁOWNICTWO, OGRZEWNICTWO, WENTYLACJA
      • DOZÓR TECHNICZNY
      • ELEKTROINSTALATOR
      • ELEKTRONIKA - KONSTRUKCJE, TECHNOLOGIE, ZASTOSOWANIA
      • GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA
      • GOSPODARKA MIĘSNA
      • GOSPODARKA WODNA
      • HUTNIK - WIADOMOŚCI HUTNICZE
      • INŻYNIERIA MATERIAŁOWA
      • MATERIAŁY BUDOWLANE
      • OCHRONA PRZED KOROZJĄ
      • OPAKOWANIE
      • PROBLEMY JAKOŚCI
      • PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY
      • PRZEGLĄD GASTRONOMICZNY
      • PRZEGLĄD GEODEZYJNY
      • PRZEGLĄD MECHANICZNY
      • PRZEGLĄD PAPIERNICZY
      • PRZEGLĄD PIEKARSKI I CUKIERNICZY
      • PRZEGLĄD TECHNICZNY. GAZETA INŻYNIERSKA
      • PRZEGLĄD TELEKOMUNIKACYJNY
      • PRZEGLĄD WŁÓKIENNICZY - WŁÓKNO, ODZIEŻ, SKÓRA
      • PRZEGLĄD ZBOŻOWO-MŁYNARSKI
      • PRZEMYSŁ CHEMICZNY
      • PRZEMYSŁ FERMENTACYJNY I OWOCOWO-WARZYWNY
      • PRZEMYSŁ SPOŻYWCZY
      • RUDY I METALE NIEŻELAZNE
      • TECHNOLOGIA I AUTOMATYZACJA MONTAŻU
      • WIADOMOŚCI ELEKTROTECHNICZNE
      • WOKÓŁ PŁYTEK CERAMICZNYCH
    • REKLAMA
    • DRUKARNIA
    • KOLPORTAŻ
  • PRENUMERATA
  • LISTA CZASOPISM
    • ATEST - OCHRONA PRACY
    • AURA OCHRONA ŚRODOWISKA
    • CHŁODNICTWO
    • CIEPŁOWNICTWO, OGRZEWNICTWO, WENTYLACJA
    • DOZÓR TECHNICZNY
    • ELEKTROINSTALATOR
    • ELEKTRONIKA - KONSTRUKCJE, TECHNOLOGIE, ZASTOSOWANIA
    • GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA
    • GAZETA CUKROWNICZA
    • GOSPODARKA MIĘSNA
    • GOSPODARKA WODNA
    • HUTNIK - WIADOMOŚCI HUTNICZE
    • INŻYNIERIA MATERIAŁOWA
    • MASZYNY, TECHNOLOGIE, MATERIAŁY - TECHNIKA ZAGRANICZNA
    • MATERIAŁY BUDOWLANE
    • OCHRONA PRZED KOROZJĄ
    • ODZIEŻ
    • OPAKOWANIE
    • POLISH TECHNICAL REVIEW
    • PROBLEMY JAKOŚCI
    • PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY
    • PRZEGLĄD GASTRONOMICZNY
    • PRZEGLĄD GEODEZYJNY
    • PRZEGLĄD MECHANICZNY
    • PRZEGLĄD PAPIERNICZY
    • PRZEGLĄD PIEKARSKI I CUKIERNICZY
    • PRZEGLĄD TECHNICZNY. GAZETA INŻYNIERSKA
    • PRZEGLĄD TELEKOMUNIKACYJNY
    • PRZEGLĄD WŁÓKIENNICZY - WŁÓKNO, ODZIEŻ, SKÓRA
    • PRZEGLĄD ZBOŻOWO-MŁYNARSKI
    • PRZEMYSŁ CHEMICZNY
    • PRZEMYSŁ FERMENTACYJNY I OWOCOWO-WARZYWNY
    • PRZEMYSŁ SPOŻYWCZY
    • RUDY I METALE NIEŻELAZNE
    • SZKŁO I CERAMIKA
    • TECHNOLOGIA I AUTOMATYZACJA MONTAŻU
    • WIADOMOŚCI ELEKTROTECHNICZNE
    • WOKÓŁ PŁYTEK CERAMICZNYCH
  • WIRTUALNA CZYTELNIA
 
PORTAL INFORMACJI TECHNICZNEJ - NAJWIĘKSZA BAZA ARTYKUŁÓW TECHNICZNYCH ONLINE - AKTUALNIE 121782 PUBLIKACJE
  •   CZASOPISMA  
    • ATEST - OCHRONA PRACY
    • AURA
    • CHŁODNICTWO
    • CIEPŁOWNICTWO, OGRZEWNICTWO, WENTYLACJA
    • ELEKTROINSTALATOR
    • DOZÓR TECHNICZNY
    • ELEKTRONIKA - KONSTRUKCJE, TECHNOLOGIE, ZASTOSOWANIA
    • GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA
    • GAZETA CUKROWNICZA
    • GOSPODARKA MIĘSNA
    • GOSPODARKA WODNA
    • HUTNIK - WIADOMOŚCI HUTNICZE
    • INŻYNIERIA MATERIAŁOWA
    • MASZYNY, TECHNOLOGIE, MATERIAŁY - TECHNIKA ZAGRANICZNA
    • MATERIAŁY BUDOWLANE
    • OCHRONA PRZED KOROZJĄ
    • OPAKOWANIE
    • POLISH TECHNICAL REVIEW
    • PROBLEMY JAKOŚCI
    • PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY
    • PRZEGLĄD GASTRONOMICZNY
    • PRZEGLĄD GEODEZYJNY
    • PRZEGLĄD MECHANICZNY
    • PRZEGLĄD PAPIERNICZY
    • PRZEGLĄD PIEKARSKI I CUKIERNICZY
    • PRZEGLĄD TECHNICZNY. GAZETA INŻYNIERSKA
    • PRZEGLĄD TELEKOMUNIKACYJNY - WIADOMOŚCI TELEKOMUNIKACYJNE
    • PRZEGLĄD WŁÓKIENNICZY - WŁÓKNO, ODZIEŻ, SKÓRA
    • PRZEGLĄD ZBOŻOWO-MŁYNARSKI
    • PRZEMYSŁ CHEMICZNY
    • PRZEMYSŁ FERMENTACYJNY I OWOCOWO-WARZYWNY
    • PRZEMYSŁ SPOŻYWCZY
    • RUDY I METALE NIEŻELAZNE
    • SZKŁO I CERAMIKA
    • TECHNOLOGIA I AUTOMATYZACJA MONTAŻU
    • WIADOMOŚCI ELEKTROTECHNICZNE
    • WOKÓŁ PŁYTEK CERAMICZNYCH
  •   KSIĄŻKI 
  • WIRTUALNA CZYTELNIA
  •   PRENUMERATA 
  •   REKLAMA 
  •   DRUKARNIA 
  •   KOLPORTAŻ 
  •   WYDAWNICTWO
  • MATERIAŁY BUDOWLANE
  • 2011-1

MATERIAŁY BUDOWLANE

Miesięcznik ISSN 0137-2971, e-ISSN 2449-951X - rok powstania: 1947
Czasopismo Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Materiałów Budowlanych (SITPMB)

Kiedy opłacalna jest budowa domu pasywnego


Krzysztof Żmijewski 
Polityczny program pakietu klimatyczno- energetycznego wymaga od Polski niewyobrażalnego wysiłku inwestycyjnego, którego uniknąć się nie da z powodu politycznych wymagań Unii (sami na nie wyraziliśmy zgodę) oraz bardzo dużego stopnia zużycia technicznego infrastruktury (do którego sami doprowadziliśmy przez zaniechanie inwestycji odtworzeniowych). Próbujemy wyjaśnić Unii naszą trudną sytuację i przekonać ją do rozwiązań mniej dla nas kosztownych, bardziej korzystnych lub choćby do łagodniejszych okresów przejściowych. Skuteczność tych wysiłków jest znikoma głównie dlatego, że nasze propozycje są sprzeczne z interesami państw EU-15 dominującymi w Unii, ale także dlatego, że na całym froncie przegrywamy walkę o życzliwość europejskiej opinii publicznej, robiąc wszystko co możliwe, aby przekonać ją, że nie tylko nie możemy zrobić tego, czego rzeczywiście niemożemy, ale że nie chcemy zrobić tego, co zrobić byśmymogli. To najbardziej skuteczny sposób, aby doprowadzić do dewaluacji wszystkich naszych argumentów - także tych prawdziwych, których przecież nie brakuje. Lista naszych grzechów jest dość długa: ● źle wdrożona dyrektywa o efektywności energetycznej budynków generująca kiepski systemkiepskich certyfikatów energetycznych budynków; ● do tej pory niewdrożona dyrektywa o efektywności energetycznej i usługach energetycznych (3 lata opóźnienia); ● niewdrożona dyrektywa o wsparciu energetyki ze źródeł odnawialnych; ● brak planu działania (action planu) w przypadku odnawialnych źródeł energii, a także efektywności e [...]
 

  • ZAKUP JEDNORAZOWY I DOSTĘP DO WIRTUALNEJ CZYTELNI
  • PRENUMERATA PAPIEROWA

   
Metoda płatności: Płatności elektroniczne (karta kredytowa, przelew elektroniczny)
Dostęp do publikacji (format pdf): 6.00 zł
 DO KOSZYKA 
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 1h: 24.60 zł
 DO KOSZYKA 
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 4h: 43.05 zł
 DO KOSZYKA 
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 12h: 73.80 zł
 DO KOSZYKA 
 

Prenumerata

Szanowny Kliencie!
Zamów roczną prenumeratę w wersji PLUS a uzyskasz dostęp do archiwalnych publikacji tego czasopisma.
Nie zwlekaj - skorzystaj z tysięcy publikacji o najwyższym poziomie merytorycznym.
prenumerata papierowa roczna PLUS (z dostępem do archiwum e-publikacji) - tylko 420.00 zł
prenumerata papierowa roczna PLUS z 10% rabatem (umowa ciągła) - tylko 378.00 zł *)
prenumerata papierowa roczna - 330.00 zł
prenumerata papierowa półroczna - 165.00 zł
prenumerata papierowa kwartalna - 82.50 zł
okres prenumeraty:   
*) Warunkiem uzyskania rabatu jest zawarcie umowy Prenumeraty Ciągłej (wzór formularza umowy do pobrania).
Po jego wydrukowaniu, wypełnieniu i podpisaniu prosimy o przesłanie umowy (w dwóch egzemplarzach) do Zakładu Kolportażu Wydawnictwa SIGMA-NOT.
Zaprenumeruj także inne czasopisma Wydawnictwa "Sigma-NOT" - przejdź na stronę fomularza zbiorczego »
Rekomenduj znajomym
  • facebook
  • twitter
  • gplus
  • pinterest

INNE PUBLIKACJE W TYM ZESZYCIE

2. Forum Producentów Kruszyw
Tematem 2. Forum Producentów Kruszyw (17 - 18 listopada 2010 r.), zorganizowanego przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego oraz Polski Związek Producentów Kruszyw pod patronatem Wicepremiera, Ministra Gospodarki - Waldemara Pawlaka, Ministerstwa Infrastruktury, Ministerstwa Środowiska oraz Głównego Geologa Kraju - Henryka Jacka Jezierskiego, było bezpieczeństwo kruszywowe Polski. Podczas spotkania starano się odpowiedzieć na pytanie: czy zapewnione jest zapotrzebowanie na s więcej »

ABC kolorowej certyfikacji
Krzysztof Żmijewski 
Wostatnim czasie namnożyło się tyle różnych rodzajów certyfikatów energetycznych (tabela), że łatwo stracić wśród nich rozeznanie. Podejmuję więc próbę omówienia istniejących i dyskutowanych rozwiązań i mam nadzieję, że ułatwi to Czytelnikom orientację w tęczowym krajobrazie certyfikacji.Istota certyfikacji energii polega na skonstatowaniu, iż każdy rodzaj pożądanej energii da się przedstawić jako złożenie samej energii oraz jej pożądanej przez nas cechy. Energia niecechowana (bezbarwna) powinna pojawić się na rynku, o wmiarę największej płynności, i być poddana standardowym mechanizmom konkurencyjnej gry rynkowej. Odklejona od energii jej specjalna cecha (kolor), np. wynikająca ze źródła pochodzenia, pojawia się samodzielnie na odrębnym rynku niszowym w postaci certyfikatu, który w polskim języku prawnym przyjął dość skomplikowane określenie "prawamajątkowegowynikającego ze świadectwa pochodzenia". To prawo majątkowe (czyli certyfikat) jest przedmiotemwłasności i obrotu handlowego. Systemcertyfikacji jest quasi-rynkowy, ponieważ popyt na certyfikaty nie jest kreowany przez naturalne potrzeby, lecz egzekwowany w trybie administracyjnym przez wymagania ustawy. Z reguły jest to obowiązek przedstawienia pod koniec okresu rozliczeniowego odpowiedniej liczby certyfikatów do umorzenia. WPolsce certyfikaty za poprzedni rok trzeba przedstawić w Urzędzie Regulacji Energetyki (URE) do końca I kwartału roku następnego. Rynkową wartość certyfikatu zazwyczaj reguluje wysokość jednostkowej opłaty zastępczej, którą można uiścić w przypadku posiadania niewystarczającej liczby umarzanych certyfikatów. Nieumorzenie certyfikatów lub nieopłacenie opłaty zastępczej w wymaganej wartości skutkuje nałożeniemkary, która, w odróżnieniu od kosztu certyfikatu lub opłaty, nie jest kosztem uzyskania przychodu, lecz należy pokryć ją z zysku po opodatkowaniu. Warto podkreślić, że certyfikat, jako prawo majątkowe wynikające ze świadectw więcej »

Analiza właściwości termoizolacyjnych systemu stropowego KONBET TERMO SYSTEM
Rafał Wyczółkowski Artur Kisiołek 
Mając na uwadze troskę o poszanowanie energii, wielu producentów materiałów budowlanych oferuje produkty, których właściwości pozwalają na zmniejszenie zużycia energii cieplnej. Jednym z nich jest system stropowy KONBET TERMO SYSTEM. Elementy tego systemu mogą być stosowane jako wypełnienie przestrzeni między kratownicowymi belkami stropowymi, takich rozwiązań jak TERIVA, FERT. W ramach systemu proponowane są trzy warianty konstrukcyjne o różnej izolacyjności cieplnej. W artykule przedstawiono metodykę obliczeń właściwości termoizolacyjnych systemu stropowego KONBET TERMO SYSTEM na podstawie: ● oporu cieplnego R [m2 K/W]; ● oporu przenikania ciepła Rk - jest to suma oporu cieplnego na grubości przegrody i oporów wnikania ciepła na jej powierzchniach zewnętrznych. W przypadku płaskiej poziomej przegrody wielkość tę opisuje zależność: Rk = Rα-d +R + Rα-g gdzie: Rα-d - opór wnikania ciepła na dolnej powierzchni przegrody; R - opór cieplny przegrody; Rα-g - opór wnikania ciepła na górnej powierzchni przegrody; ● współczynnika przenikania ciepła U [W/(m2 K)]. Obliczenia wykonano zgodnie z normą PN-EN ISO 6946 Komponenty budowlane i elementy budynku. Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła. Metoda obliczania. Charakterystyka systemu stropowego W skład systemu stropowego KONBET TERMO SYSTEM wchodzą trzy rozwiązania konstrukcyjne, różniące się elementami stosowanymi do wypełniania przestrzeni między belkami stropowymi: ● wariant 1 - pustak keramzytowy s więcej »

Departament Prawno-Organizacyjny GUNB informuje
Czy budowa obiektu nieobjętego decyzją o pozwoleniu na budowę, ale objętego zatwierdzonym w tej decyzji projektem jest samowolą budowlaną.Projekt budowlany stanowi integralną część decyzji o pozwoleniu na budowę. Ponadto decyzja o pozwoleniu na budowę wraz z zatwierdzonym projektem budowlanym wiąże jej adresata i organy administracji państwowej, jeżeli znajduje się w obrocie prawnym. Tym samym budowy obiektu budowlanego wykonywanej zgodnie z projektem budowlanym (a przede wszystkim zgodnie z projektem architektoniczno- budowlanym) zatwierdzonym decyzją o pozwoleniu na budowę, nawet gdy nie jest on w tej decyzji wymieniony, nie można uznać za samowolę budowlaną.Obowiązek przechowywania dokumentacji przez organ administracyjny.Przepis art. 38 ust. 2 ustawy - Prawo budowlane stanowi, że właściwy organ prowadzi rejestr decyzji o pozwoleniu na budowę oraz przechowuje zatwierdzone projekty budowlane, a także inne dokumenty objęte pozwoleniem na budowę co najmniej przez okres istnienia obiektu. Czy oznacza to, że ma ten obowiązek także w stosunku do dokumentów wymaganych w ramach zgłoszenia? Cytowany przepis ma zastosowanie tylko i wyłącznie do dokumentów związanych z pozwoleniem na budowę, w tym pozwoleniem na rozbiórkę obiektu budowlanego. Pozostała dokumentacja powinna być przechowywana przez okres ustalony zgodnie z rozporządzeniem Ministra Kultury z 16 września 2002 r. w sprawie postępowania z dokumentacją, zasad j więcej »

EAACA konsoliduje w Europie branżę autoklawizowanego betonu komórkowego
Jos Cox, Prezes Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Autoklawizowanego Betonu Komórkowego (EAACA), w rozmowie z Danutą Matynią.Danuta Matynia: Od jak dawna działa Europejskie Stowarzyszenie Producentów Autoklawizowanego Betonu Komórkowego i jakie są jego główne cele? JosCox: Europejskie Stowarzyszenie Producentów Autoklawizowanego Betonu Komórkowego (EAACA) zostało powołanew1988 r. Jego podstawowymcelem jest konsolidacja na poziomie europejskimbranży autoklawizowanego betonu komórkowego (ABK), a także reprezentowanie interesów członków Stowarzyszenia w organach Unii Europejskiej: Komisji Europejskiej, Parlamencie Europejskim, RadzieUE, orazweuropejskich organizacjach branżowych,m.in. Radzie Europejskich Producentów Materiałów Budowlanych (CEPMC). Istotnym zadaniem EAACA jest także promocja ABK i dbanie o dobry wizerunek branży. DM: Ilu członków liczy EAACA i jaki jest potencjał produkcyjny członków tej organizacji? JC: EAACA to obecnie potężna organizacja obejmująca swym zasięgiem prawie wszystkie kraje UE. Członkami EAACA są krajowe stowarzyszenia (obecnie z 18 państw europejskich) reprezentujące branżę ABK lub przedsiębiorstwa działające w tej branży w poszczególnych krajach. Na przestrzeni ostatnich latEAACArozwija się i umacnia swoją pozycję. Cieszę się, że skupiamy takżewiele krajowych stowarzyszeń z nowych państwczłonkowskichUniiEuropejskiej, m.in.Bułgarii,Czech,Estonii,Polski, Rumunii. Słowacji, Słowenii i Węgier. Pierwszym członkiem EAACA z tej grupy państw była Polska (1996 r.), a ostatnio (w 2010 r.) przystąpiła Rumunia. Pragnę podkreślić, że branża ABK ciągle rozwija się w Europie i na świecie, a my więcej »

Efektywność energetyczna okien – metoda klasyfikacji
Aleksander Panek Joanna Rucińska Adrian Trząski 
Okna odgrywają istotną rolę w zapewnieniu komfortu klimatu wewnętrznego. Z jednej strony wpływają na zapotrzebowanie energetyczne budynku, z drugiej zaś stanowią niezastąpione źródło światła dziennego. Ta ich dwoista rola sprawia poważne problemy związane z oceną efektywności energetycznej. Nawet w przypadku bilansu cieplnego okna sytuacja jest dość skomplikowana. Powszechnie używanym współczynnikiem charakteryzującym efektywność cieplną okien jest współczynnik przenikania ciepła U, określający straty ciepła na drodze przenikania, współczynnik ten nie opisuje jednak pełnego bilansu okna. Okna stanowią również istotne źródło zysków ciepła od promieniowania słonecznego oraz umożliwiają infiltrację/ eksfiltrację powietrza. Po uwzględnieniu tych zjawisk może się okazać, iż najkorzystniejszy bilans energetyczny osiągniemy niekoniecznie w przypadku okien o najniższym współczynniku U, gdyż ograniczeniu strat ciepła może towarzyszyć znaczny spadek ilości pozyskiwanego ciepła za pośrednictwem promieniowania słonecznego. Określenie charakterystyki energetycznej okna jest jeszcze trudniejsze w przypadku analizy dotyczącej całego roku, z uwzględnieniem zarówno zapotrzebowania na ciepło w ciągu sezonu grzewczego, jak i zapotrzebowania na chłód w ciągu sezonu chłodniczego. Oznacza to, iż współczynnik przenikania ciepła nie jest parametrem opisującym w wystarczającym stopniu wpływ okna na charakterystykę energetyczną budynku. Ponadto nowoczesne okna mogą wyróżniać się zmiennymi parametrami dzięki zastosowaniu elementów aktywnych, takich jak osłony pozwalające na okresowe zmniejszenie współczynnika przepuszczalności promieniowania słonecznego lub współczynnika strat ciepła. Bilans cieplny okna w sezonie grzewczym Efektywność energetyczną okna można określić na podstawie bilansu cieplnego. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, iż bilans ten zależy nie tylko od parametrów samego okna, ale również od parametrów środowis więcej »

Efektywność finansowania termomodernizacji budynków
Andrzej Rajkiewicz 
Ustawa o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych powstała m.in. w wyniku likwidacji dotacji do kosztów ogrzewania budynków (skutkiem tych decyzji było znaczne podniesienie udziału kosztów ogrzewania w budżetach gospodarstw domowych) oraz likwidacji dotacji do usuwania wad budowlanych; dotacje te były wypłacane w celu finansowania dociepleń ścian budynkówwielorodzinnych wykonywanych w technologii wielkiej płyty.Aktualnie systemten jest jedynym sprawdzonym, działającym instrumentem wspierania wzrostu efektywności energetycznej ujętym w KrajowymPlanie Efektywności Energetycznej, który wkrótce ma wejść w życie. Docelowo systemem wspierania przedsięwzięć termomodernizacyjnych miało być objętych 30-50% wszystkich domów i budynków mieszkalnych wymagających znacznej poprawy charakterystyki energetycznej. Z danych GUS wynika, że ponad 85% substancji mieszkaniowej zostało oddane do użytku do 1987 r., a więc w okresie obowiązywania dość łagodnych wymagań ochrony cieplnej budynków. W części tych mieszkań dokonano wymiany okien lub instalacji centralnego ogrzewania, ale w zdecydowanej większości budynków nie przeprowadzono kompleksowych przedsięwzięć termomodernizacyjnych ani remontów kapitalnych. Precyzując grupę docelową systemu wspierania przedsięwzięć termomodernizacyjnych, możnamówić o ok. 400 tys. budynków mieszkalnych jednorodzinnych i wielorodzinnych i ok. 70 tys. budynków użyteczności publicznej oddanych do użytku w latach 1945 - 1987. Projekt systemu wspierania przedsięwzięć termomodernizacyjnych zakładał rocznie obsługę 5 tys. budynków. A zatem do 2009 r. mogło być objętych systemem ok. 55 tys. budynków, tj. prawie 12%grupy d więcej »

Jak ustawa o efektywności energetycznej wpłynie na budownictwo w Polsce
Arkadiusz Węglarz 
Polska, realizując zobowiązania wynikające z członkostwa w Unii Europejskiej, musi w ciągu najbliższych miesięcy wprowadzić wiele działań mających na celu wzrost efektywności energetycznej w gospodarce. W naszym kraju, podobnie jak w wielu innych krajach Europy, ok. 36% energii pierwotnej zużywa budownictwo i jest to więcej niż przemysł lub transport. Są więc w tym sektorze duże możliwości oszczędzania energii. Wartykule skupię się na przygotowywanej przez SejmUstawie o efektywności energetycznej pod kątem możliwości uruchomienia potencjału oszczędności energii w budynkach. Ustawa o efektywności energetycznej w Polsce Krajowy cel w zakresie oszczędnego gospodarowania energią ustalono tak, aby uzyskać do 2016 r. oszczędność energii finalnejwilości niemniejszej niż 9%średniego krajowego zużycia tej energii w latach 2001 - 2005. Zgodnie z zapisami "Krajowego Planu Działań" dotyczącego efektywności energetycznej (EEAP), Polska ma uzyskać w końcu 2016 r. oszczędność energii w wysokości 53 452 GWh. Natomiast jako cel pośredni na koniec 2010 r. przyjęto 2% oszczędności w wysokości 11 878 GWh. Szacunkowe efekty funkcjonowania w latach 1999 - 2010 ustawy termomodernizacyjnej wynoszą ok. 3500 GWh rocznej oszczędności energii finalnej. Wynika stąd, że z programu wspierania termomodernizacji Polska na dzień dzisiejszy może wykazać realizację celu 2016 r. na poziomie 7%. Konieczne są więc inne mechanizmy wsparcia procesu wzrostu efektywności energetycznej lub zwiększenie dotacji do funduszu termomodernizacyjnego. Na większe niż 250 mln zł rocznie dotacje z budżetu państwa nie można liczyć. W 2010 r. na fundusz termomodernizacyjny nie wpłynęła ani jedna złotówka z budżetu. Premie finansowane były ze środków pozostałych z poprzednich lat finansowania systemu (ok. 100 mln zł). Należy więc poszukać mechanizmów rynkowych wsparcia poprawy efektywności energetycznej. Jednym z nich może być system białych certyfikatów (SBC). Stanowi on główn więcej »

Jak zabezpieczyć budynek przed niekontrolowaną ucieczką ciepła? Poznaj produkty Stahlton zapobiegające mostkom termicznym
Adam Jędruszek 
Wraz z wprowadzeniem w 2002 r. dyrektywy EPBD (the Energy Performance of Buildings Directive) dotyczącej jakości energetycznej budynkóworaz stale rosnącymi kosztami ogrzewania budynków, zaczynamy się zastanawiać nad poprawą izolacji cieplnej ścian zewnętrznych. Niestety, nawet przy wykonaniu najlepszej izolacji termicznej mamy do czynienia zwystępowaniemmostków cieplnych, czyli słabymi miejscami w przegrodach budowlanych, w których przepływ (strata) ciepła jest większy niż w pozostałej części przegrody budowlanej dobrze zaizolowanej. Może to być spowodowane brakiemizolacji w danym miejscu, niewystarczającą izolacją lub nawet złym jej wykonaniem. W obiekcie mieszkalnym mostki cieplne występują wszędzie tam, gdzie zewnętrzne elementy konstrukcyjne lub wyposażenie obiektu (okna, drzwi) nie mogą być izolowane w takim samym stopniu jak cały obiekt. Próbując rozwiązać problem eliminacji mostków cieplnych, zderzamy się z istotnym problemem konstrukcyjnym: zapewnienia stateczności obiektu oraz trwałego połączenia zewnętrznych elementów konstrukcyjnych z konstrukcją całego budynku. Niewłaściwe połączenie zewnętrznego elementu żelbetowego lub stalowego ze ścianą zewnętrzną bądź stropem powoduje powstanie słabego, z punktu widzenia fizyki budowli, miejsca w bud więcej »

Jakość powietrza wewnętrznego jako element zrównoważonego rozwoju w budownictwie
Ewa Kosmala 
Definicja rozwoju zrównoważonego mówi o działaniach pozwalających na spełnienie teraźniejszych potrzeb bez narażania na szwankmożliwości spełniania potrzeb przez przyszłe pokolenia. Działania te odnoszą się do wielu obszarów działalności człowieka, m.in. do budownictwa. W przypadku rozpatrywania zagadnień rozwoju zrównoważonego w budownictwie wyróżniamy aspekty: środowiskowe, socjalne (społeczne) i ekonomiczne. Poszczególne te grupy są przedmiotem aktów i inicjatyw legislacyjnych Unii Europejskiej.Coraz częściej czytamy o różnych narzędziach mających służyć realizacji strategii zrównoważonego rozwoju. Są to nie tylko działania na rzecz energooszczędności (EPBD), ale przedewszystkimZielone Zamówienia więcej »

Kongres Inauguracyjny Oddziału Palisander Południe
Krystyna Wiśniewska 
Firma Palisander, specjalizująca się w zaopatrywaniu placów budowy w systemy szalunkowe, działa na polskimrynku od 18 lat. W związku z tym, że centrala firmy znajduje się w Białymstoku, na początku obsługiwała ona przede wszystkim inwestycje w północno-wschodniej Polsce, ale szybko weszła na budowy w centrum kraju i otworzyła filię wWarszawie. Firma ma w ofercie bardzo bogaty asortyment systemów szalunkowych firm niemieckich Paschal oraz MEVA, a wśród nich zasługujące na szczególną uwagę innowacyjne poszycia ALKUS z tw więcej »

Konsekwencje alternatywnego formułowania wymagań ochrony cieplnej budynków w nawiązaniu do świadectw charakterystyki energetycznej
Wiesław Sarosiek Beata Sadowska 
Od początku 2009 r., w ramach wdrożenia w Polsce postanowień Dyrektywy 2002/91/WE, istnieje obowiązek zamieszczenia charakterystyki energetycznej budynku w projekcie budowlanym oraz sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej już po wybudowaniu lub wyremontowaniu budynku (na etapie występowania o pozwolenie na użytkowanie). Wskaźnik energii pierwotnej EP podlegający sprawdzeniu w świadectwach charakterystyki energetycznej uwzględnia, obok energii na potrzeby ogrzewania i wentylacji, również energię na potrzeby ciepłej wody użytkowej, chłodzenia (jeśli występuje) oraz urządzeń pomocniczych, a w przypadku budynków innych niżmieszkalne także oświetlenia.Wymagania dotyczące ochrony cieplnej zawarte są w Warunkach technicznych, jakimpowinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z 2008 r. (WT 2008). Można je wypełnić na dwa sposoby: - ograniczając wartość wskaźnika EP (rocznego obliczeniowego zapotrzebowania budynku na nieodnawialną energię pierwotną) i zabezpieczając przegrody zewnętrzne przed powierzchniową imiędzywarstwową kondensacją parywodnej lub - ograniczając wartość współczynnika przenikania ciepła U przegród zewnętrznych budynku i ograniczając powierzchnię okien oraz przegród przezroczystych o niskiej izolacyjności cieplnej. W artykule zaprezentujemy skutki tak postawion więcej »

Konstrukcje stalowe w geotechnice
Ewelina Kowałko 
Seminarium "Konstrukcje stalowe w geotechnice" (18 listopada 2010 r.) zorganizowane przez Instytut Badawczy Dróg i Mostów oraz Polskie Zrzeszenie Wykonawców Fundamentów Specjalnych, pod patronatem m.in. miesięcznika "Materiały Budowlane", cieszyło się dużym zainteresowaniem specjalistów z branży geotechnicznej. Wśród 230 osób byli: projektanci, wykonawcy, inwestorzy, przedstawiciele administracji powiązani ze specjalistycznymi robotami fundamentowymi oraz ośrodków naukowych. Celem spotkania było propagowanie wiedzy i doświadczeń z dziedziny projektowania i wykonywania konstrukcji geotechnicznych. W dwóch sesjach tematycznych zaprezentowano dziewięć bardzo interesujących referatów. Jarosław Rybak z PolitechnikiWrocławskiej i Dariusz Sobala z Pracowni Projektowej Aarsleff i Politechniki Rzeszowskiej omówili wybrane zagadnienia dotyczące więcej »

Koszty zaostrzenia wymagań energetycznych dla budynków
Aleksander Panek Joanna Rucińska 
Celem Dyrektywy 2010/32/EC jest uszczegółowienie, wyjaśnienie i uproszczenie wymagań sformułowanych w Dyrektywie 2002/91/EC. Jednym z nowych zagadnień jest artykuł 4, który stanowi, że: Państwa członkowskie podejmują niezbędne środki celem zapewnienia, aby ustalone zostałyminimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej budynków lub modułów budynków w celu osiągnięcia poziomów optymalnych pod względem kosztów. Przy czym definicja kosztów optymalnych i budynków prawie zeroenergetycznych ma zostać podana przez Komisję Europejską do lipca 2011 r. imieć charakter ogólny wymagający ustalenia konkretnych danych przez państwa członkowskie.Wwielu krajach, nie czekając na podanie przez KE odpowiednich wytycznych, rozpoczęto prace nad określeniem wymagań wykorzystujących metodę poziomu kosztów optymalnych. Dyskutuje się, jakie przyjąć kryteria optymalności, jakie ograniczenia, jaki horyzont czasowy i jak przeprowadzić analizę wrażliwości. W ostatecznie przyjętej metodzie powinny się znaleźć wskazówki dotyczące sposobu uaktualniania wymagań w związku z koniecznością uwzględniania zmian cen energii i wyrobów budowlanych. Najprostsze kryteria optymalizacji kosztów to: ● SPBT (prosty czas zwrotu nakładów) - czas potrzebny do odzyskania nakładów inwestycyjnych poniesionych na realizację danego przedsięwzięcia, liczony od momentu uruchomienia inwestycji do chwili, gdy suma korzyści brutto uzyskanych w wyniku realizacji inwestycji zrównoważy poniesione nakłady. Służy on do wstępnej oceny efektywności przedsięwzięcia; ● NPV (wartość bieżąca netto) -metoda oceny efektywności ekonomicznej inwestycji, a także wskaźnik wyznaczony na podstawie tej metody. Metoda NPV bazuje na analizie zdyskontowanych przepływów pieniężnych przy zadanej stopie dyskonta, naliczanych dla całego okresu ekonomicznego życia przedsięwzięcia. Wskaźnik NPV stanowi różnicę między zdyskontowanymi przepływami pieniężnymi a nakłada więcej »

Materiały termoizolacyjne na bazie aerożeli
Barbara Pietruszka Robert Geryło 
Budowa materiałów izolacyjnych (skład i struktura) ma zasadniczy wpływ na ich właściwości termoizolacyjne oraz wytrzymałościowe, a tymsamymokreśla możliwość zastosowania. W przypadku materiałów termoizolacyjnych podstawowym parametrem jest przewodność cieplna, ale ważne są także cechy wytrzymałościowe oraz możliwość stosowania w różnych warunkach wilgotnościowych. Przewodność cieplna Maty aerożelowe dostępne na rynku zbudowane są m.in. z włókien poliwęglanowych pokrytych warstwą aerożelu głównie na bazie SiO2 (fotografia 1). Głównym czynnikiem decydującym o niskim współczynniku przewodzenia ciepła tych materiałów jest porowatość (wielkość i rozkład porów) aerożelu krzemionkowego. Lepszymi właściwościami termoizolacyjnymi będzie się charakteryzował materiał o małych, zamkniętych porach (spośródmateriałów o tej samej sumarycznej porowatości), wypełnionych powietrzem lub innym gazem. Zamknięcie powietrza w porachmateriału izolacyjnego umożliwia wykorzystywanie jego właściwości izolacyjnych (w temperaturze 20 °C współczynnik przewodzenia ciepła nieruchomego powietrza nie przekracza wartości 0,025 W/(m·K)) oraz wyeliminowanie przenoszenia ciepła przez konwekcję. W aerożelach przeważają pory o rozmiarach od kilku do kilkudziesięciu nm. Na rysunku 1 przedstawiono wyniki badań zależności współczynnika przewodzenia więcej »

Metoda oceny jakości styropianu na rynku budowlanym
Andrzej Kaputa Jan Mamczur 
Kontrolne badania jakości styropianu na rynku budowlanym wykonywane są rzadko. Przyczyną są zapewne koszty badań, dlatego też opracowaliśmy tanią i szybką metodę, która pozwala prognozować, czy płyty styropianowe mają właściwości zgodne z deklaracją producenta. Postępowanie jest następujące: 1) określenie gęstości paczki płyt styropianowych (z korektą masy opakowania) i grubości nominalnej płyt; 2) obliczenie współczynnika przewodzenia ciepła λ, na podstawie zmierzonej gęstości i nominalnej grubości; 3) obliczenie naprężenia ściskającego przy 10% odkształceniu względnym σ10, na podstawie zmierzonej gęstości; 4) porównanie obliczonych wartości λ i σ10 z wartościami deklarowanymi: a) jeżeli obliczona wartość λ jest równa lubmniejsza od deklarowanej, to prognozuje się zgodność deklaracji z wartością rzeczywistą, natomiast jeżeli obliczona wartość λ jest większa niż deklarowana, to należy postąpić zgodnie z normą PN-EN 13172:2009 Wyroby do izolacji cieplnej - Ocena zgodności; b) jeżeli obliczona wartość σ10 jest równa lub większa od deklarowanej, to prognozuje się zgodność deklaracji z wartością rzeczywistą, natomiast jeżeli obliczona wartość σ10 jestmniejsza od deklarowanej, to prognozuje się brak zgodności deklaracji z wartością rzeczywistą. Obliczenia wymagają znajomości zależności λ = λ(ρ, d) i σ10 = σ10 (ρ), gdzie: ρ - gęstość płyt styropianu; d - grubość płyt styropianowych. Empiryczne zależności λ(ρ, d)) i σ10(ρ) zostały wykazane w prEN 13163 z kwietnia 2010 r. i mają one następującą postać: (1) σ10 = a0 + a1ρ (2) Aby określić współczynniki bi oraz ai, wykorzystano bazę wyników laboratoryjnych COBR PIB pomiarów współczynnika przewodzenia ciepła λ, naprężenia ściskającego przy 10%odkształceniu względnym σ10, wraz z przypisanymi im gęstościami ρ i grubościami d analitycznych próbek wyrobów, za okres więcej »

Nowe rozwiązania izolacji termicznych
Tomasz Steidl 
Najważniejsze cechy techniczne materiałów do izolacji cieplnej to: współczynnik przewodzenia ciepła; stopień wytrzymałości mechanicznej (na obciążenia rozłożone i punktowe); klasa palności; odporność na wodę; zdolność do przewodzenia pary wodnej; odporność na wchłanianie wody i zawilgocenie; niska absorpcja powierzchniowa; odporność na działanie czynników chemicznych; odporność na działanie czynników biologicznych. Ich znajomość jest niezbędna projektantowi, aby mógł w sposób świadomy kształtować przegrodę budowlaną zgodnie z jej przeznaczeniem i usytuowaniem w budynku. Na dzień dzisiejszy wiedza ta jest jednak niewystarczająca. Projektant powinien mieć również na uwadze fakt, iż materiał ten będzie w okresie użytkowania oddziaływał na budynek, jego środowisko wewnętrzne i zewnętrzne. Pod względem pochodzenia materiały termoizolacyjne można podzielić na:- organiczne - składające się z różnych części roślinnych lub porowatych mas plastycznych; - nieorganiczne - otrzymane z surowców mineralnych (skały, cementy, szkła, żużle itp.). Jakość wyrobów regulują szczegółowo normy zharmonizowane na materiały do izolacji cieplnej i zawarte w nich specyfikacje. Normy na najbardziej znane i najczęściej stosowanemateriały do izolacji cieplnej są następujące: - PN-EN 13172 Wyroby do izolacji Cieplnej - Ocena zgodności; - PN-EN 13162:2002Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie - Wyroby z wełny mineralnej (MW) produkowane fabrycznie. Specyfikacja; - PN-EN 20132 Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Wyroby ze styropianu (EPS) produkowane fabrycznie. Zastosowania; - PN-EN 13163 Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Wyroby ze styropianu (EPS) produkowane fabrycznie. Specyfikacja; - PN-EN 13164 Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie - Wyroby z polistyrenu ekstrudowanego (XPS) produkowane fabrycznie. Specyfikacja. - PN-EN 13168:2002Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie - Wyroby z wełny drzewnej (WW więcej »

OC osoby sporządzającej świadectwa charakterystyki energetycznej
Robert Wągrodzki 
Obowiązkowe ubezpieczenie OC osoby fizycznej sporządzającej świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową wynika z rozporządzenia Ministra Finansów z 28 grudnia 2009 r. (Dz.U. nr 224, poz. 1 więcej »

Postępy we wdrażaniu nowej wersji dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków
Maria Dreger 
Pierwszym obowiązkiem, wynikającym z wejścia w życie w lipcu 2010 r. nowej wersji dyrektywy (EPBD), jest przedstawienie do 30 czerwca 2011 r. przez kraje członkowskie planu dojścia do standardu budynku "prawie zeroenergetycznego" (w odniesieniu do budynkówzajmowanych przezwładze publiczne od 2018 r., pozostałych budynków - od 2020 r.). Dokument zawierający cel pośredni na 2015 r. musi obejmować listę istniejących i planowanych przez państwo instrumentów finansowych oraz narzędzi, uwzględniających specyfikę kraju, mających zapewnić skuteczną realizację planu. Chodzi wyłącznie o środki, które nie są przedmiotem i nie wynikają z wdrożenia postanowień dyrektywy. Jednocześnie kraje członkowskie będą musiały przedstawić raporty o środkach zastosowanych przy inspekcji systemów ogrzewania i chłodzenia. Oba zadania mają być powtarzane cyklicznie, co 3 lata, a komisja będzie dokonywać oceny przedstawionych planów i podejmować stosowne decyzje. Z wywiązaniem się z pierwszych zobowiązań, wynikających z nowej wersji dyrektywy (EPBD) nie powinny mieć kłopotu te kraje, w których efektywność energetyczna budynków wpisuje się w całokształt polityki energetycznej, a nawet szerzej - energetyczno-klimatycznej, a także jest elementem polityki społecznej i zdrowotnej. Dzieje się tak niezależnie, czy państwo jest opiekuńcze, czy pozostawia swym obywatelom niezależność w podejmowaniu wielu decyzji, obarczając ich pełną odpowiedzialnością za skutki. Jednak w odniesieniu do zmniejszenia energochłonności budynków, nawet tak liberalny kraj jakWielka Brytania nie waha się przed wprowadzaniem powszechnych wysokich wymagań technicznych, i jednocześnie n więcej »

Produkty ISOVER: Ultimate U TPA 34 i Multimax 30 na Stadionie Narodowym wWarszawie
Krzysztof Chmielewski Henryk Kwapisz 
Wartykule zaprezentujemy dwa systemy izolacji marki ISOVER, które zastosowano podczas budowy Stadionu Narodowego w Warszawie, który jest prawdziwym wyzwaniem technologicznymdlawykonawcówi producentówmateriałów budowlanych. Do izolacji stropów pod trybunami zostały użyte płytyUltimateUTPA34 grubości 50, 80 i 110mm. Projektantomzależało na zastosowaniuwtych pomieszczeniach izolacji o niskim współczynniku przewodzenia ciepła, dzięki temu o niewielkiej gr więcej »

Przykłady dobrych praktyk w zakresie termomodernizacji budynków w Polsce
Monika Jarzemska Arkadiusz Węglarz 
Polska, realizując zobowiązania wynikające z naszego członkostwa w Unii Europejskiej,musi w ciągu najbliższych miesięcy wprowadzić wiele działań w dziedzinie efektywności energetycznej. Budownictwo (sektor komunalno-bytowy) konsumuje ok. 40% energii pierwotnej wytwarzanej w Polsce. Ze względu na wieloletnie zaniedbania, szczególnie w zakresie ochrony cieplnej budynków, sektor ten ma olbrzymi potencjał oszczędności energii. Konieczne jest więc wskazanie optymalnych rozwiązań pozwalających na wykorzystanie tego potencjału. W artykule zaprezentowano przykłady dobrych praktyk w dziedzinie inwestycji termomodernizacyjnych realizowanych przez samorządy. Program Ograniczenia Niskiej Emisji na terenie gminy Lubliniec Gmina Lubliniec to miejscowość w północnej części woj. śląskiego i tzw. zielone płuca Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Miasto otoczone jest pięknymi lasami, które stanowią prawie 70% powierzchni gminy. Przeprowadzane co roku badania środowiska naturalnego wskazywały na istnienie realnego zagrożenia związanego z zanieczyszczeniem atmosfery w mieście, szczególnie w okresie grzewczym. W celu zmniejszenia emisji zanieczyszczeń do powietrza z sektoramieszkaniowego uruchomiony został w Lublińcu Program Ograniczenia Niskiej Emisji (PONE), polegający na pomocy finansowej dla osób decydujących się na modernizację systemu grzewczego. Program dotyczy zanieczyszczeń emitowanych do powietrza z procesów spalania paliw stałych oraz wyeliminowania spalania odpadów w paleniskach domowych zlokalizowanych w budynkach jednorodzinnych na terenie gminy Lubliniec. Zakres rozwiązań programu PONE: - wymiana źródła energii cieplnej na energooszczędne i ekologiczne; - wykonanie prac termomodernizacyjnych (ocieplenie ścian itp.); - wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (kolektory słoneczne, pompy cieplne). Lokalna społeczność była głównym beneficjentemoraz najważniejszymelementem całego programu. Burmistrz Miasta w więcej »

Scenariusz oszczędzania
Marcin Piotrowski 
Różne raporty z badań społecznych wskazują na stały wzrost świadomości energetycznej Polaków. Jednak rzadko jeszcze nowo budowane domy są ocieplane z założeniemdługoterminowej inwestycji w niższe opłaty za ogrzewanie. Grubość warstwy materiału izolacyjnego ciągle bardziej kształtujemoda, informacje z internetu i opinia "pana Kazia" z firmy budowlanej niż zapisy w rzetelnie zrobionymprojekcie budowlanym. To jednak zdecydowanie za mało, aby w pełni wykorzystać potencjał płynący z dobrej izolacji termicznej budynku. Podobne wnioski mieli kilka lat temu brukselscy urzędnicy, którzy ostatecznie przegłosowali wprowadzenie w krajach członkowskich Unii Europejskiej dyrektywy EPBD, która od stycznia 2009 r. obowiązuje również i w naszym kraju. Ocieplanie na wyczucie Pan Piotr z Piotrkowa sampodejmował decyzje dotyczące grubości materiałów termoizolacyjnych, które uznał za właściwe na podstawie wiedzy zdobytej na internetowych forach dyskusyjnych. Kiedy budował dom nie obowiązywała certyfikacja i nikt podczas oddania domu do użytkowania nie sprawdzał, czy grubość materiałów użytych do ocieplenia elewacji jest zgodna z projektem domu, który powstał w 2003 r. Pan Piotr jest teraz właścicielemmałego, jednokondygnacyjnego domu z użytkowy więcej »

Sprzedaż produkcji budowlano-montażowej i produkcja sprzedana budownictwa w okresie jedenastu miesięcy 2010 roku
Janusz Kobylarz 
Sprzedaż produkcji budowlano- montażowej zrealizowana w listopadzie 2010 r. na terenie kraju przez przedsiębiorstwa budowlane o liczbie pracujących powyżej 9 osób była (w cenach stałych) o 14,2% wyższa niż przed rokiem (wobec wzrostu o 9,4% w październiku 2010 r. i o 9,9% w listopadzie 2009 r.), ale o 10,8% mniejsza w porównaniu z październikiem 2010 r. Wzrost sprzedaży produkcji, w porównaniu z listopadem 2009 r., wystąpił we wszystkich działach budownictwa, największy w jednostkach zajmujących się specjalistycznymi robotami budowlanymi - o 30,3%, najmniejszy w przedsiębiorstwach, których podstawowym rodzajemdziałalności jest wznoszenie budynków - o 1,8%. Spadek produkcji, w porównaniu z październikiem 2010 r., odnotowano we wszystkich działach przedsiębiorstw budowlanych, największy w jednostkach specjalizujących się w budowie budynków - o 19,2%, najmniejszy w zajmujących się głównie wznoszeniem obiektów inżynierii lądowej i wodnej - o 2 więcej »

STANDARD ROCKWOOL droga do energooszczędności
Mimo że domy buduje się na wiele lat, wciąż powszechną praktyką jest nieuwzględnianie kosztów eksploatacji w kosztach inwestycji. Tymczasem budowa stanowi zaledwie ok. 10% całkowitego kosztu, a bardzo duży udział ma w nim eksploatacja obiektu. Warto więc zdecydować się na analizę energetyczną domu przed jego wybudowaniem. Projektowana charakterystyka energetyczna, zawierająca informacje na temat zapotrzebowania na energię do poszczególnych elementów budynku, czyli ogrzewania, wentylacji, przygotowania ciepłej wody użytkowej i chłodzenia dostarcza informacji na temat potencjalnych kosztów eksploatacji. Wykorzystanie wniosków z tych informacji jeszcze w trakcie procesu projektowania domu może przynieść duże korzyści i co ważne praktycznie bez ponoszenia dodatkowych dużych nakładów. Zmiany w już wybudowanym domu to inwestycja, na którą nie każdy chce się zdecydować - zarówno ze względu na jej większy koszt, jak i dużą uciążliwość.Obecnie oddawane do użytkowania budynki muszą mieć Świadectwo Charakterystyki Energetycznej. Na podstawie analizy świadectw dla 30 tys. budynków jednorodzinnych (dane z BuildDesk Polska), poddanych certyfikacji energetycznej, od stycznia 2009 r. do czerwca 2010 r., określono parametry typowego domu jednorodzinnego, opis domu i jego parametrów energetycznych odpowiada rozporządzeniu w sprawie metodologii obliczania świadectw charakterystyki energetycznej budy więcej »

Udane targi denkmal 2010
Danuta Kostrzewska-Matynia 
Po raz piąty w Lipsku odbyły się (18 - 20.11.2010 r.) Europejskie Targi Konserwacji Zabytków i RenowacjiMiast - denkmal. Impreza organizowana jest w cyklu dwuletnim i cieszy się dużym uznaniem fachowców. Tematyka targów koncentruje się nie tylko na konserwacji obiektów budowlanych, ale też rzeźb, obrazów, mebli, książek, tkanin itp. Na denkmalu 2010 oferty prezentowali m.in. producenci materiałów budowlanych, specjalistycznych wyrobów do konserwacji zabytków, sprzętu budowlanego i narzędzi, ośrodki naukowo-badawcze, konserwatorzy zabytków, przedsiębiorstwa usługowe i rzemieślnicy. W sumie w imprezie uczestniczyło 449 wystawców z 15 krajów, w tym 24 firmy z Polski. Warto podkreślić, że po raz pierwszy w historii targów denkmal Polska wystąpiła w roli Kraju Partnerskiego i była to znakomita okazja do promocji naszej branży konserwatorskiej i krajowego dziedzictwa narodowego oraz nawiązaniamiędzynaro więcej »

Uroczyste posiedzenie Rady SPB
Rada Stowarzyszenia Producentów Betonów (SPB), podczas ostatniego ubiegłorocznego posiedzenia, które odbyło się 14 grudnia 2010 r., przyjęła plan działania, zatwierdziła budżet oraz ustaliła harmonogram spotkań władz Stowarzyszenia na 2011 r., a także dokonała oceny przygotowań do V Międzynarodowej Konferencji Autoklawizowanego Betonu Komórkowego (Bydgosz więcej »

VIII Dni Oszczędzania Energii
Przezwiele dziesiątkówlat nie dbano specjalnie ani o racjonalne gospodarowanie zmniejszającą się ilością energetycznych zasobównieodnawialnych (węgiel, ropa naftowa i gaz), ani o wynikające z ich użytkowania skutki dla środowiska naturalnego i zdrowia ludzi.Wdrugiej połowie XX w. kolejny raz potwierdziła się prawda, że w przyrodzie nie ma nic za darmo. Za marnotrawstwo zasobów naturalnych oraz za lekceważenie jakości środowiska przyszło zapłacić naszemu i następnympokoleniom. Jednocześnie zanieczyszczenia generowane przez energetykę stały się problememglobalnym. Zdolności Ziemi do zaspokajania potrzeb konsumpcyjnych ludzi, mimo regeneracji, zostały przekroczone o 30%. Niemożna więcej »

Wpływ usytuowania mieszkań w budynku wielorodzinnym na ich charakterystyki energetyczne
Wiesław Sarosiek Beata Sadowska 
Wstyczniu 2009 r. weszła w Polsce w życie nowelizacja ustawy Prawo budowlane, wprowadzająca świadectwa charakterystyki energetycznej do budownictwa. Z formalnego punktu widzenia była to realizacja zapisów Dyrektywy 2002/91/WE, która zobowiązała do certyfikowania budynków nowych, przebudowywanych oraz wprowadzanych do obrotu na rynku nieruchomości, zalecała sporządzenie świadectw energetycznych również poszczególnych lokali mieszkalnych w budynkach wielorodzinnych. W dużych budynkach użyteczności publicznej wprowadzała obowiązek prezentacji świadectwa energetycznego wmiejscu ogólnodostępnym. Jednak praktyka odbiega od ww. zapisów Dyrektywy EPBD, np. wywieszanie świadectw w budynkach administracji na widok publiczny jest rzadkością. W zasadzie nie wykonuje się też świadectw charakterystyki energetycznej mieszkań, pomimo wyraźnych zapisów w ustawie Prawo budowlane, a zastąpiono je świadectwami dla całego budynku, jako obiektu ze wspólną instalacją grzewczą. W artykule na podstawie obliczeń wykonanych dla wybranych obiektów wykazano, że ze względu na duże rozbieżności między charakterystykami energetycznymi poszczególnych mieszkań w budynku wielorodzinnym konieczne jest sporządzanie więcej »

Wspieranie efektywności energetycznej w budownictwie i energetyce jednym ze strategicznych celów NFOŚiGW
Z Katarzyną Siwkowską, Dyrektorem Departamentu Ochrony Klimatu w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, rozmawia Danuta Matynia.Danuta Matynia: Na wstępie proszę o krótką wizytówkę Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Katarzyna Siwkowska: Jesteśmy instytucją, która odpowiada za finansowanie strategicznych przedsięwzięć służących wielu aspektom ochrony środowiska w Polsce. Począwszy od niezwykle kosztownych projektów inwestycyjnych z dziedziny gospodarki wodno-ściekowej, odpadowej czy wspierania proekologicznych inwestycji w przemyśle aż po dotyczące edukacji ekologicznej, ochrony przyrody czy ekspertyz naukowych. Zarządzamy środkami publicznymi pochodzącymi z wielu różnych źródeł, krajowych i zagranicznych. Dzięki naszemu doświadczeniu w obsłudze środków unijnych powierzona została nam rola InstytucjiWdrażającej w przypadku pięciu priorytetów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Jesteśmy również krajowym operatorem Systemu Zielonych Inwestycji (GIS) oraz Krajowym Punktem Kontaktowym dla programu LIFE PLUS. Łącznie ze środkami krajowymi, na inwestycje w ochronie środowiska naturalnego oraz gospodarki wodnej w 2009 r. przeznaczyliśmy 5,5 mld zł. DM: Jakie środki na wspieranie przedsięwzięć poprawiających efektywność energetyczną w budownictwie i energetyce NFOŚiGW przeznaczy w najbliższych latach? KS: Na rozwój inteligentnych sieci energetycznych (ISE) w przestrzeniach pilotażowych do 2016 r. zaplanowaliśmy budżet dotacyjny wynoszący 550 mln zł. Celem programu jest uruchomienie zadań inwestycyjnych, prac rozwojowych, przygotowywania technicznych studiów wykonalności oraz działań informacyjno-promocyjnych, realizowanych w przestrzeniach pilotażowych, na rzecz wzrostu efektywności energetycznej. Dzięki dofinansowaniu ISE pragniemy zintegrować działania wszystkich przyłączonych do sieci użytkowników, wytwórców oraz odbiorców przez zmianę profilu zasila więcej »

Wykorzystanie pakietu programów RetScreen do wymiarowania układu kogeneracyjnego dla budynku
Andrzej Wiszniewski Liliana Mirosz 
Małe i średnie układy skojarzone zazwyczaj znajdują zastosowanie w miejscach, gdzie przez znaczną liczbę godzin w ciągu roku występuje relatywnie wysokie zapotrzebowanie na ciepło oraz energię elektryczną, tj. w szpitalach, hotelach, ośrodkach sportowych. Wobec tego, na potrzeby tego artykułu, przeprowadzono obliczenia, wykorzystując program RetScreen, mające na celu optymalny pod względem finansowym dobór wielkości układu kogeneracyjnego (CHP) na przykładzie szpitala, będącego dużym odbiorcą ciepła i energii elektrycznej. Program ten jest bezpłatnym narzędziem, stworzonym na bazie arkusza kalkulacyjnego Excel, do oceny projektów energetycznych pod kątem ilości wytwarzanej energii, redukcji emisji gazów cieplarnianych, opłacalności inwestycji itp. (więcej informacji na ten temat oraz sam program można odnaleźć na stronie internetowej www.retscreen.net). Analizę opłacalności realizacji układu CHP w szpitalu przeprowadzono dla kilku różnych mocy. Analiza składa się z części technicznej, ekologicznej i finansowej. W opisanym przykładzie wiele założeń przyjęto w sposób uproszczony, nie należy więc traktować go jako analizy realnego projektu. Dane ogólne i klimatyczne Szpital zlokalizowany w Warszawie posłużył jako przykład do obliczeń doboru wielkości układu kogeneracyjnego zbudowanego na bazie tłokowego silnika spalinowego zasilanego gazem ziemnym. Źródłem ciepła jest obecnie gaz sieciowy, a energia elektryczna doprowadzana z centralnej sieci elektroenergetycznej. Wpierwszej zakładce programu Ret- Screen określa się podstawowe dane o obiekcie oraz właściwości modelu obliczeniowego. Lokalizacji obiektu program przypisuje odpowiednie dane klimatyczne. Dane istniejącego systemu energetycznego oraz ceny paliw Wkolejnej zakładce programu wpisuje się dane techniczne istniejącego systemu ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej w szpitalu. ProgramRetScreen posiada algorytm, który oblicza profil zapo więcej »

Wytężenie elementów składowych konstrukcji stropów w drewnianych budynkach szkieletowych
Michał Baszeń Czesław Miedziałowski 
Drewniane budownictwo szkieletowe zdobywa obecnie w Polsce coraz większą popularność.Wznoszenie takiego rodzaju budynków trwa zwykle od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od skomplikowania konstrukcji oraz jej kubatury. Jest to duża oszczędność czasowa w porównaniu z innymi metodami wykonywania obiektów. Dodatkowymczynnikiempowodującym, że szkieletowe budownictwo drewniane zdobywa coraz większe uznanie, jest to, że konstrukcje wznoszone są z materiałów ekologicznych i przyjaznych dla środowiska, jednocześnie o długim okresie przydatności do użytkowania (zakładając prawidłowe zabezpieczenie i użytkowanie obiektu). Praca statyczna elementów stropowych Konstrukcja budynku szkieletowego składa się z trzech głównych grup elementów nośnych: pionowych, czyli ścian; poziomych, czyli stropów oraz dachowych montowanych w płaszczyźnie nachylonej do stropów i ścian, w zależności od wymagań projektowych. Konstrukcja stropu wykonana jest z belek stropowych, prostopadłych do nich belek obwodowych, poszycia najczęściej z płyt OSB, sklejki lub płyt wiórowych oraz łączników - elementów łączących poszycie ze szkieletem drewnianym (gwoździ, śrub, wkrętów, zszywek). Elementy stropowe pracują w dwóch schematach obciążeń. Pierwszymi głównymcelemjest przenoszenie obciążeń z powierzchni podłogi (ciężaru ludzi czy wyposażenia obiektu) na ściany. Drugim rodzajem obciążeń, które muszą przenosić elementy stropowe są obciążenia poziome powstające w wyniku działania podmuchów wiatru, obciążeń sejsmicznych czy też drgań spowodowanych oddziaływaniami zewnętrznymi (np. ruch samochodów na pobliskich ulicach). Charakter pracy stropu zależy od rodzaju obciążenia zewnętrznego. Element może pracować jako płyta więcej »

Zielone Zamówienia Publiczne w budownictwie
Michał Piasecki 
Wpaństwach członkowskich UE od instytucji publicznych pochodzi istotna część zapotrzebowania na produkty oraz usługi, tj. wydają one 14 - 17% produktu krajowego brutto UE rocznie na wyposażenie biur, pojazdy, wyroby budowlane, a także na utrzymanie budynków, transport, sprzątanie, catering, prace remontowe itp. Przez wiele lat jedynym czynnikiem wpływającym na rozstrzyganie przetargów w sektorze publicznym były korzyści ekonomiczne, a aspekty środowiskowe lub społeczne marginalizowano. W celu zwiększenia roli ekologii i poszanowania środowiska w wyborze produktów, konieczne stało się sformułowanie odpowiednich kryteriów środowiskowych, jednocześnie niestanowiących dodatkowych utrudnień w handlu oraz przepływie towarów i niepodnoszących kosztów. Sposobemna ograniczenie oddziaływania inwestycji sektora publicznego na środowisko naturalne oraz wykorzystanie zamówień publicznych do pobudzania innowacji w dziedzinie technologii, produktów i usług środowiskowych są Zielone Zamówienia Publiczne (ZZP). Uproszczony model ZZP uwzględnienia aspektów środowiskowych w przetargu przedstawia rysunek. Preferowana usługa lub wyrób powinny być tanie i spełniać wysokie wymagania funkcjonalności, a jednocześnie wyróżniać się weryfikowalnymi pozytywnymi cechami ekologicznymi w cyklu swojego życia. Założenia Green Public Procurement (GPP, po polsku ZZP) przedstawia, opublikowany 16 lipca 2008 r., komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów pt. Zamówienia publiczne na rzecz poprawy stanu środowiska. W ich skład wchodzi: ● proces ustalania wspólnych kryteriów dotyczących ZZP; ● wytyczne kosztu cyklu życia produktów (LCC - Life Cycle Cost); ● wytyczne prawne i operacyjne; ● wsparcie polityczne przez ustalenie celu powiązanego ze wskaźnikami i systemu monitorowania. Jednym z sektorów objętym systememZZP jest budownictwo z u więcej »

Zimowe warunki a instalacja systemów ETICS
Michał Nowicki Mariusz Garecki 
Wykonawcy i inwestorzy często starają się wydłużyć sezon budowlany, nie zważając na to, że prace ociepleniowo-elewacyjne w okresie jesienno- -zimowymlub wczesną wiosną wiążą się z dużym ryzykiem. Nawet jeśli warunki atmosferyczne wydają się sprzyjające (chodzi przede wszystkim o dodatnią temperaturę powietrza), nie ma gwarancji, że utrzymają się one przez czas wystarczający na prawidłową aplikację systemu ociepleń. Najbezpieczniej jest ocieplać budynki tradycyjnymi metodami i przy sprzyjającej pogodzie. Standardowe produkty ETICS nie są przeznaczone do stosowania w temperaturze poniżej 5 °C. Nieprzestrzeganie tej zasady może doprowadzić do m.in.: - odspojenia się od podłoża klejów do mocowania izolacji termicznej, warstwy zbrojonej systemu od płyt izolacj więcej »

Złożone systemy izolacji cieplnej Atlas
Sebastian Czernik Marcin Kulesza Dariusz Matysik Jacek Michalak 
Atlas to największy producent systemów izolacji cieplnej w Polsce, a oferowane przez niego systemy izolacji cieplnej to sprawdzone i najbardziej popularne rozwiązania w tym zakresie na polskim rynku. Od początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia firma ta proponuje kilka wzajemnie uzupełniających się systemów ociepleń ścian zewnętrznych budynków, przy użyciu których od 1995 r. ocieplono ponad 140 mln m2 ścian. Złożone systemy izolacji cieplnej Atlas opisane są w siedmiu krajowych Aprobatach Technicznych oraz w pięciu Europejskich Aprobatach Technicznych wydanych przez Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie: - Aprobata Techniczna ITB nr AT-15-2930/2010 (systemAtlas Roker); - Aprobata Techniczna ITB nr AT-15-3662/2010 (systemAtlasStopter); - Aprobata Techniczna ITB nr AT-15-4947/2010 (system Atlas Stopter K-10); - Aprobata Techniczna ITB nr AT-15-6502/2010 (systemAtlas Hoter); - Aprobata Techniczna ITB nr AT-15-7314/2007(systemAtlasRokerG); - Aprobata Techniczna ITB nr AT-15-8477/2010 (systemAtlasRenoter); - Aprobata Techniczna ITB nr AT-15-8512/2010 (system Atlas Stopter K-50); - ETA-06/0081 (złożony system izolacji cieplnej Atlas); - ETA-06/0173 (złożony system izolacji cieplnej Atlas Roker); - ETA-06/0187 (złożony system izolacji cieplnej Aval); - ETA-06/0281 (złożony system izolacji cieplnej Aval Roker); - ETA-07/0316 (złożony system izolacji cieplnej Atlas XPS). W styczniu 2010 r. Instytut Techniki Budowlanej wydał Rekomendację Techniczną RT ITB-1164/2010, kolejny raz, potwierdzając przydatność do stosowania w budownictwie rozwiązań technicznych pod nazwą Złożone systemy izolacji cieplnej Atlas, układów, w których jako materiał termoizolacyjny zastosowano jeden z następujących materiałów: ekspandowany polistyren EPS, elastyfikowany ekspandowany polistyren EPS lub ekstrudowany polistyren XPS. Warto też wspomnieć, że Atlas jest jedynympolskimproducentem, który dla oferowanych przez sie więcej »

Zrozumieć poliuretany
Józef Papiński Leszek Żabski 
Wyczerpywanie się naturalnych źródeł energii iwrezultacie systematyczny wzrost cen nośników energii spowodowały, że powoli upowszechnia się świadomość konieczności jej oszczędzania. Ocenia się, że z roku na rok zwiększa się liczba realizowanych projektów uwzględniających rozwiązania energooszczędne. Obecnie ponad jedna piąta realizowanych projektów w pełni spełnia wszystkie wymagania w tym zakresie. Inne projekty uwzględniają je częściowo, przeważnie ze względu na dążenie do zmniejszania kosztów inwestycji. Najczęściej odbywa się to kosztem materiałów izolacyjnych. Tak pojmowana oszczędność przynosi niestety wyłącznie korzyści doraźne. Zastosowanie nieodpowiednich materiałów powoduje, że oszczędnościowo zrealizowany obiekt w krótkim czasie traci właściwości energooszczędne i koszty jego ogrzania rosną. Oszczędności poczynione podczas inwestycji często trzeba wielokrotnie stracić podczas eksploatacji. W celu właściwego doboru materiałów izolacyjnych konieczna jest gruntowna znajomość ich właściwości izolacyjnych oraz prawidłowe projektowanie ich zachowania podczas użytkowania. Problem ten postaramy się omówić na przykładzie pianek poliuretanowych, jednego z bardziej znanych materiałów izolacyjnych. Jak się rozwijały pianki poliuretanowe Sztywne pianki poliuretanowe nie są zbyt popularnym materiałem izolacyjnym, ich udziałwcałkowitymzużyciu izolacji na świecie wynosi obecnie ok. 5%. Są jednak jednym z najbardziej efektywnychmateriałówtermoizolacyjnych, gd więcej »

  • Aktualnoś›ci
  • Bestsellery
2019-10-09

Konferencja pod patronatem MEN»

2019-08-22

Laur Innowacyjności 2019»

2019-02-27

BHP w Kielcach»

2019-01-21

The Brewers of Europe Forum w Antwerpii»

2018-10-22

Geoportal Dolny Śląsk»

2018-10-12

Innowacyjne rozwiązania automatyzacji »

2018-09-27

Bezpieczeństwo na budowach»

2018-09-24

Polityka jakości w ABM Greiffenberger Polska»

2018-08-10

Powstanie spółka Polskie Domy Drewniane»

2018-07-05

Prof. Z. Kledyński na czele samorządu zawodowego»

Przekaźniki rezystancyjne

ELEKTROINSTALATOR
(2019-9)»

Diagnostyka falownika i silnika elektrycznego w 5 krokach

ELEKTROINSTALATOR
(2019-9)»

Sterowanie napędami rolet

ELEKTROINSTALATOR
(2019-9)»

Lokalizacja przewodów i kabli

ELEKTROINSTALATOR
(2019-9)»

Narzędzia do obróbki kabli i przewodów

ELEKTROINSTALATOR
(2019-9)»

Zioła i przyprawy najczęstsze zagrożenia mikrobiologiczne

PRZEMYSŁ SPOŻYWCZY
(2019-11)»

Związki bioaktywne w przyprawach i ich rola w dietoterapii

PRZEMYSŁ SPOŻYWCZY
(2019-11)»

Opakowanie jako "znak"?

OPAKOWANIE
(2019-11)»

Ustalenie linii brzegu w trybie ustawy Prawo wodne i pomiaru sytuacyjnego linii brzegu opisanego w § 82a rozporządzenia egib

PRZEGLĄD GEODEZYJNY
(2019-11)»

Wpływ modyfikacji chitozanu na jego strukturę i powierzchnię właściwą

GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA
(2019-11)»

LISTA CZASOPISM

  • ATEST - OCHRONA PRACY
  • AURA OCHRONA ŚRODOWISKA
  • CHŁODNICTWO
  • CIEPŁOWNICTWO, OGRZEWNICTWO, WENTYLACJA
  • DOZÓR TECHNICZNY
  • ELEKTROINSTALATOR
  • ELEKTRONIKA - KONSTRUKCJE, TECHNOLOGIE, ZASTOSOWANIA
  • GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA
  • GAZETA CUKROWNICZA
  • GOSPODARKA MIĘSNA
  • GOSPODARKA WODNA
  • HUTNIK - WIADOMOŚCI HUTNICZE
  • INŻYNIERIA MATERIAŁOWA
  • MASZYNY, TECHNOLOGIE, MATERIAŁY - TECHNIKA ZAGRANICZNA
  • MATERIAŁY BUDOWLANE
  • OCHRONA PRZED KOROZJĄ
  • ODZIEŻ
  • OPAKOWANIE
  • POLISH TECHNICAL REVIEW
  • PROBLEMY JAKOŚCI
  • PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY
  • PRZEGLĄD GASTRONOMICZNY
  • PRZEGLĄD GEODEZYJNY
  • PRZEGLĄD MECHANICZNY
  • PRZEGLĄD PAPIERNICZY
  • PRZEGLĄD PIEKARSKI I CUKIERNICZY
  • PRZEGLĄD TECHNICZNY. GAZETA INŻYNIERSKA
  • PRZEGLĄD TELEKOMUNIKACYJNY
  • PRZEGLĄD WŁÓKIENNICZY - WŁÓKNO, ODZIEŻ, SKÓRA
  • PRZEGLĄD ZBOŻOWO-MŁYNARSKI
  • PRZEMYSŁ CHEMICZNY
  • PRZEMYSŁ FERMENTACYJNY I OWOCOWO-WARZYWNY
  • PRZEMYSŁ SPOŻYWCZY
  • RUDY I METALE NIEŻELAZNE
  • SZKŁO I CERAMIKA
  • TECHNOLOGIA I AUTOMATYZACJA MONTAŻU
  • WIADOMOŚCI ELEKTROTECHNICZNE
  • WOKÓŁ PŁYTEK CERAMICZNYCH

WYSZUKIWANE FRAZY

AURA żywność ekologiczna inżynieria materiałowa konserwanty suszenie przemysł chemiczny elektronika grafen haccp logistyka cukier herbata gospodarka mięsna miód materiały budowlane gospodarka wodna transglutaminaza dodatki do żywności pszenica Żarczyński ksylitol Przegląd Elektrotechniczny chleb ryby olej lniany pieczywo amarantus olej rzepakowy Jakość atest 7 KUKURYDZA czekolada gluten GMO antyoksydanty kaizen mleko ocena ryzyka drożdże błonnik przemysl chemiczny makaron ochrona przed korozją pompy ciepła Kociołek-Balawejder przemysł spożywczy Problemy jakości żywność funkcjonalna Przegląd papierniczy wino lody przegląd mleczarski orkisz proso kawa WZBOGACANIE ŻYWNOŚCI antocyjany ekstruzja zamrażanie nanotechnologia polifenole kakao kiełki kontakt aluminium zielona herbata ANALIZA SENSORYCZNA błonnik pokarmowy sól opakowania mięso reologia ocena ryzyka zawodowego rokitnik olejki eteryczne aronia opakowania aktywne enzymy karotenoidy jęczmień masło dynia kofeina mąka czerwińska biogaz kefir liofilizacja ścieki fotowoltaika żyto jakość żywności wiadomości elektrotechniczne CELIAKIA salmonella przyprawy probiotyki piwo znakowanie
  • WYDAWNICTWO | PRENUMERATA | REKLAMA | DRUKARNIA | KOLPORTAŻ | REGULAMIN E-USŁUG
Projekt i wykonanie: Pragma Software