SIGMA-NOT - PORTAL INFORMACJI TECHNICZNEJ - Największa baza artykułów technicznych online

OCHRONA PRZED KOROZJĄ

Miesięcznik ISSN 0473-7733, e-ISSN 2449-9501 - rok powstania: 1957
Czasopismo Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego (SITPChem.)

Wytwarzanie powłok SiO2 metodą PECVD na stopach magnezu w celu zwiększenia odporności korozyjnej

MAŁGORZATA KALISZ MARCIN GROBELNY BARBARA DYTKOWICZ

276 Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 stopów magnezu AZ31, AZ32 oraz AZ91. Na każdym ze stopów Mg wykonano powłoki SiO2 o różnych grubościach. Właściwości korozyjne badanych powłok określono na podstawie analizy krzywych woltamperometrycznych. 2. Opis eksperymentu Do eksperymentu przygotowane zostały cztery próbki dla każdego z poddanych badaniom stopów magnezu AZ31, AZ32 i AZ91. Przed procesem osadzania plazmowego powierzchnia każdej z próbek została zeszlifowana i wypolerowana, a następnie oczyszczona przy użyciu standardowej procedury mikroelektronicznej RCA (SC1+SC2+buforowy HF). Na próbkach oznaczonych numerami od 1 do 3 osadzono, na stanowisku plazmowym Oxford Plasmalab 80 Plus, metodą PECVD z wykorzystaniem plazmy wysokiej częstotliwości (13,56 MHz), warstwę SiO2 o grubości odpowiednio 12 nm, 22 nm i 44 nm. Wszystkie parametry wykonanych procesów osadzania plazmowego PECVD przedstawione zostały w tablicy 1. Grubość osadzonych warstw SiO2 zmierzona została za pomocą elipsometru jednofalowego (λ = 632,8 nm). Pomiary elipsometryczne przeprowadzane były bezpośrednio po procesach osadzania plazmowego PECVD. Otrzymane wyniki zamieszczone zostały w tabeli 1. Próbki oznaczone numerem 4 nie zostały zabezpieczone powłoką SiO2, [...]

ZAKUP JEDNORAZOWY I DOSTĘP DO WIRTUALNEJ CZYTELNI
PRENUMERATA PAPIEROWA

Metoda płatności: Płatności elektroniczne (karta kredytowa, przelew elektroniczny)
Dostęp do publikacji (format pdf): 6.00 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 1h: 24.60 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 4h: 43.05 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 12h: 73.80 zł	DO KOSZYKA

Prenumerata

Szanowny Kliencie!
Zamów roczną prenumeratę w wersji PLUS a uzyskasz dostęp do archiwalnych publikacji tego czasopisma.
Nie zwlekaj - skorzystaj z tysięcy publikacji o najwyższym poziomie merytorycznym.

prenumerata papierowa roczna PLUS (z dostępem do archiwum e-publikacji) - tylko 624.00 zł
prenumerata papierowa roczna PLUS z 10% rabatem (umowa ciągła) - tylko 561.60 zł *)
prenumerata papierowa roczna - 534.00 zł
prenumerata papierowa półroczna - 267.00 zł
prenumerata papierowa kwartalna - 133.50 zł

okres prenumeraty:

*) Warunkiem uzyskania rabatu jest zawarcie umowy Prenumeraty Ciągłej (wzór formularza umowy do pobrania).
Po jego wydrukowaniu, wypełnieniu i podpisaniu prosimy o przesłanie umowy (w dwóch egzemplarzach) do Zakładu Kolportażu Wydawnictwa SIGMA-NOT.

Zaprenumeruj także inne czasopisma Wydawnictwa "Sigma-NOT" - przejdź na stronę fomularza zbiorczego »

INNE PUBLIKACJE W TYM ZESZYCIE

Badania budowy zgorzelin utworzonych na stali Crofer 22APU w mieszaninie powietrza zawierającego zmienną ilość SO2

ZBIGNIEW ŻUREK ARTUR JAROŃ JERZY MORGIEL MARTA HOMA

326 Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 zaś wewnętrzna warstwa to głównie tlenek chromu (Cr2O3). Na wszystkich badanych powierzchniach zgorzelin otrzymanych w zakresie temperatur 600 i 700oC sporadycznie identyfi kowano tlenek tytanu (TiO2), występujący w postaci oddzielnych ziaren. Na rys. 2 przykładowo przedstawiono przekroje poprzeczne próbek stali (TEM) utlenionej w temperaturze 800oC w różnych czasach i atmosferach. Próbka utleniana przez okres 200 h w atmosferze powietrza pokryta jest warstwą zgorzeliny o grubości nieco mniejszej niż próbka utleniana przez okres 200 h w atmosferze powietrza a następnie przez 100 h w atmosferze powietrza +1%SO2 oraz grubsza od próbki utlenianej tylko przez 100 h w atmosferze powietrze +1%SO2. Jak wynika z analizy obrazu nie zaobserwowano zmiany morfologii zgorzeliny wraz ze zmianą składu atmosfery. Grubość zgorzeliny zmienia się głównie z powodu wydłużonego czasu ekspozycji. W przypowierzchniowym obszarze rdzenia metalicznego stwierdz więcej »

Badania modelowe wpływu siarki na proces pylenia metalu stali 9Cr-1Mo w rafi neryjnej instalacji platformingu CCR

JOANNA HUCIŃSKA ZBIGNIEW GRZESIK GRZEGORZ GAJOWIEC

charge. Keywords: metal dusting, platforming CCR, 9Cr-1Mo steel ochrona przed korozja 6/2011 312 Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 1. Wstęp Pierwsze dane o przyspieszonej degradacji środowiskowej rur pieców w instalacjach platformingu CCR opublikowano w 1997 roku w materiałach cyklicznej konferencji Corrosion 97 [1], gdzie przedstawiono wypadki pylenia metalu rur ze stali 2,25Cr-1Mo oraz nawęglenia i pylenia metalu rur ze stali 9Cr-1Mo. Mimo iż nie wyjaśniono mechanizmu wymienionych procesów, wykazano związek uszkodzeń ze wzrostem temperatury eksploatacji rur pieców w ostatnich latach. Zwrócono uwagę, że dopuszczalna maksymalna zawartość siarki we wsadzie 0,5 ppm, z uwagi na aktywność katalizatora, jest zbyt mała aby ochronić materiał przed nawęgleniem i pyleniem metalu. Problematyka pylenia metalu w instalacjach platformingu CCR była również dyskutowana na konferencji Eurocorr 99 w sekcji "Refi nery Corrosion" [2, 3]. Podkreślono duży wpływ zbyt wysokiej temperatury rur i niskiej zawartości siarki we wsadzie na szybkość postępu procesu pylenia metalu. W materiałach konferencji Corrosion 2001 [4] przedstawiono podsumowanie wyników badań rur z ponad 50 pieców instalacji reformingu katalitycznego. Wykazano, że proces pylenia metalu w tych instalacjach pojawia się najczęściej po 100 000 godzin i może przybierać zróżnicowaną formę: od głębokich wżerów do równomiernej korozji. Próby laboratoryjnego modelowania procesu pylenia metalu na żelazie technicznym w środowiskach CO-H2-H2O-H2S i CH4- H2-H2S potwierdziły korzystny wpływ dodatku siarkowodoru do medium na spowolnienie procesu pylenia metalu [5-7]. Jednocześnie wykazano, że stężenie siarkowodoru wymagane do ochrony metalu w temperaturze 600ºC wynosi >1 ppm, a w temperaturze 650°C musi być rzędu 10 ppm - co jest wartością niemożliwą do przyjęcia z uwagi na stan katalizatora. Pylenie metalu rur ze stali 9Cr-1Mo w piecach instalacji platformingu CCR w Grupie więcej »

Badania radioizotopowe transportu siarki w zgorzelinie powstającej na stali Crofer 22APU w atmosferach zawierających SO2

ZBIGNIEW ŻUREK JOLANTA GILEWICZ-WOLTER ARTUR JAROŃ MARTA HOMA

Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 331 3. Wyniki badań i dyskusja W doświadczeniach dotyczących badań transportu siarki zastosowano metodę dwustopniowego utleniania. Polega ona na utlenianiu próbek metalu na przemian w naturalnym utleniaczu, a następnie bez przerywania reakcji w utleniaczu znaczonym izotopem promieniotwórczym. Celem stwierdzenia, czy w czasie utleniania zachodzi dordzeniowy transport siarki utleniano próbki stali początkowo w naturalnym ditlenku siarki a następnie, bez przerywania reakcji, w ditlenku siarki znaczonym 35S. Na rys. 2 przedstawiono schemat blokowy używanej aparatury. Utlenione próbki zatapiano w żywicy akrylowej. Ponieważ zgorzeliny były bardzo cienkie, przecinano próbki pod kątem 45o do powierzchni metalu i wykonywano zgłady metalografi czne. Detekcję promieniotwórczego izotopu siarki prowadzono przy użyciu licznika G. więcej »

Badanie składu fazowego zgorzelin powstających na materiałach powłokowych z układu Ni-Al utlenianych w temperaturze 1150°C metodą spektroskopii fotoluminescencyjnej (PLS)

GRZEGORZ SMOŁA JERZY JEDLIŃSKI MAREK NOCUŃ ANNA RAKOWSKA JEAN-LUC GROSSEAU-POUSSARD GILLES BONNET BRIAN M. GLEESON

336 Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 związanej z obecnością w tlenku glinu jonów Cr3+, pochodzących z zanieczyszczeń w materiale podłoża. 2. Materiały i metodyka badawcza Badaniom poddano: związek międzymetaliczny β-NiAl o składzie zbliżonym do stechiometrycznego (50 : 50 % at.), modyfi - kowany dodatkiem Hf (Ni-50Al-1Hf) oraz Pt (Ni-50Al-15Pt) oraz stop dwufazowy typu γ/γ’ o składzie Ni-22Al-30Pt oraz z dodatkiem Hf (Ni-22Al-30Pt-1Hf). Wszystkie składy chemiczne podane są w % at. Hafn i platyna wprowadzane były jako dodatki stopowe, a ich zadaniem jest poprawa żaroodporności związku β-NiAl [5-7]. Materiały, z wyjątkiem β-NiAl z Hf, zostały wyprodukowane w Iowa State University, podczas pracy w nim jednego z autorów (B.M. Gleesona). Próbki w formie dysków o średnicy ok. 10 mm odcięte z wlewków (przygotowanie materiałów do badań opisane jest w [8]), były szlifowane i polerowane na korundowych papierach ściernych o gradacji do 2000 i pastach diamentowych o uziarnieniu do 1 μm. Bezpośrednio przed utlenianiem próbki były myte ultradźwiękowo w acetonie. Utlenianie izotermiczne prowadzone było w temperaturze 1150°C, w powietrzu, przez 1 godzinę. Skład fazowy zgorzelin badany był z użyciem metody spektroskopii fotoluminescencyjnej (PLS) w Uniwersytecie La Rochelle (Francja), morfologia tlenków charakteryzowana była za po- Rys. 2. Materiał Ni-50Al-1Hf; (a) morfologi więcej »

Chemiczne i mikrostrukturalne uwarunkowania odporności betonu na działanie środowiska chlorkowego i siarczanowego

JAN DEJA ŁUKASZ KOŁODZIEJ

Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 339 czasu z komory A następuje dyfuzja jonów chlorkowych przez badaną próbkę do komory B. Po określonym czasie zawartość jonów chlorkowych w komorze B jest mierzona. Pozorny współczynnik dyfuzji jonów chlorkowych został wyznaczony na podstawie pomiarów zmian stężenia jonów chlorkowych. Obliczeń dokonano na podstawie pierwszego prawa Ficka [9], przy założeniu, że stężenie NaCl w komorze A było stałe i wynosiło (Co = 215 g/dm3). 3. Materiały W badaniach wykorzystano popioły denne z pieca fl uidalnego z elektrociepłowni odpowiednio K - Katowice oraz T - Turoszów. Analiza XRD popiołów wykazała, że głównymi fazami krystalicznymi są: kwarc, anhydryt, kalcyt, tlenek wapnia. W tablicy 1. przedstawiono skład chemiczny użytych popiołów. Obserwacje dokonane za pomocą mikroskopu skaningowego wykazały, że popioły nie zawierały kulistych cząstek (cenosfer). Obserwowana powierzchnia ziaren popiołu była bardzo nierówna i chropowata. W celu uzyskania właściwego wypełnienia form użyto plastyfi katora Liquol BV 18 oraz superplastyfi katora Glenium SKY 591. Gdy ilość popiołu w zaprawie wynosiła 30%, mieszanina tych dwu upłynniaczy została zastosowana. W prezentowanych badaniach użyto następującego systemu oznaczania prób więcej »

Degradacja powłokowych warstw barierowych TBC typu DLC 8YSZ/Gd2Zr2O7

GRZEGORZ MOSKAL

364 Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 Stabilność cieplno-chemiczna pomiędzy poszczególnymi warstwami w systemach TBC, a zwłaszcza pomiędzy strefą TGO i zewnętrzną warstwą ceramiczną jest jednym z podstawowych wymagań stawianych nowym materiałom ceramicznym przeznaczonym na tego typu warstwy. Związane jest to z możliwością powstawania, w warunkach eksploatacyjnych, faz pośrednich o mniejszej stabilności, co zdecydowanie pogorszyć może trwałość powłoki. Aby mówić o wzajemnej cieplno-chemicznej kompatybilności dwóch materiałów muszą zostać spełnione dwa podstawowe warunki. Pierwszy z nich związany jest z brakiem skłonności do tworzenia faz pośrednich, natomiast drugi dotyczy niewielkiej wzajemnej rozpuszczalności obu materiałów. Zasadniczą zaletą tlenku YSZ, standardowo stosowanego jako warstwa ceramiczna w systemach TBC, jest jego "obojętność" cieplno-chemiczna zarówno na materiał międzywarstwy, jak i na tlenek α-Al2O3, w zakresie temperatury eksploatacji. W przypadku warstw typu Gd2Zr2O7 dane literaturowe na temat reakcji tego materiału z tlenkiem aluminium są bardzo ubogie. W pracy [1] stwierdzono obecność strefy przejściowej pomiędzy warstwą ceramiczną typu Gd2Zr2O7, a tlenkiem aluminium po zastosowaniu obróbki cieplnej w temperaturze 1371°C. W pracach [2-4] potwierdzono występowanie fazy GdAlO3 o strukturze typu perowskitu, jako efekt reakcji pomiędzy związkami gadolinu i aluminium. W konsekwencji trwałość warstw TBC tego typu jest ograniczona mimo, iż przewodnictwo cieplne jest zdecydowanie niższe niż w przypadku warstw konwencjonalnych typu 8YSZ. Rozwiązaniem tego problemu może być koncepcja powłokowych barier cieplnych zbudowanych z co najmniej dwóch warstw ceramicznych, zwanych warstwami bilayerowymi lub t więcej »

Dyfuzja wodoru w membranie z różnie usytuowanymi przeszkodami

ARKADIUSZ GAJEK

Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 333 atomu wodoru górną powierzchnią symulowanego fragmentu membrany oznaczało jego wejście do niej dolną powierzchnią tego fragmentu membrany. Dyfuzja wodoru w membranie polegała na przeskokach atomu wodoru z jednej luki do drugiej w 6 możliwych kierunkach. Prawdopodobieństwa przeskoku we wszystkich kierunkach były jednakowe i wynosiły 1/6. Początkiem każdej symulacji była absorpcja atomu wodoru w losowym miejscu w pierwszej warstwie luk. Desorpcja wodoru z membrany następowała wówczas, gdy atom wychodził na zewnątrz membrany z pierwszej (desorpcja stroną wejściową) lub też ostatniej (desorpcja stroną wyjściową) warstwy luk. Atom, który wyszedł z membrany, już do niej nie wracał. Przeszkody dla dyfuzji stanowiły luki, do których wejście atomu wodoru było zabronione, tzn.: jeśli wylosowany został ruch atomu w miejsce będące przeszkodą, to atom pozostawał dalej na swoim miejscu. W symulacji przyjęto obecność przeszkód tylko w jednej, ściśle określonej warstwie membrany tzn. na jednej głębokości. Założone, równomierne rozmieszczenie przeszkód w tej warstwie przedstawia rys. 1. W przypadku, gdy warstwa z przeszkodami była pierwszą (wejściową) warstwą w membranie, wylosowanie miejsca przeszkody jako miejsca początkowej absorpcji wodoru traktowane było jako nieskuteczna absorpcja i uszczuplało sumaryczną liczbę atomów, jakie wniknęły do membrany. Oddawało to fi - zyczną sytuację, w której wodór mógł się na przeszkodzie elektrochemicznie wydzielać (adsorbować), ale nie mógł do n więcej »

Indeks Autorów

ADAMASZEK Krzysztof, 303, 343 BONNET Gilles, 335 BROJANOWSKA Agnieszka, 285, 294 DÑBEK JarosΠaw, 346, 352 DÑBROWSKA Monika, 291 DEJA Jan, 338 DYTKOWICZ Barbara, 264, 275 DZIUK Damian, 291 GAJEK Arkadiusz, 332 GAJOWIEC Grzegorz, 311 GARBACZ Halina, 298 GAWLICKI więcej »

Jakościowa ocena powłoki cynkowej ukształtowanej na powierzchni: odlewów z wysokojakościowego żeliwa szarego oraz innych wyrobów metalowych

DARIUSZ KOPYCIŃSKI EDWARD GUZIK ANDRZEJ SZCZĘSNY

Ochrona przed Korozj., vol. 54, nr 6 279 tego rodzaju .eliwa oraz produkcji nowych jego gatunkow. W efekcie rozszerza to obszar zastosowania .eliwa sferoidalnego (kosztem .eliwa ci.gliwego), co rownie. determinuje rozwoj technologii pokrywania powierzchni odlewow pow.okami ochronnymi wytwarzanymi metodami cieplno-chemicznymi. 2. Metodyka bada. Pow.oki cynkowe wytwarzano w specjalnie do tego celu skonstruowanym stanowisku badawczym w k.pieli ciek.ego cynku o temperaturze 450oC i 580oC. Proces chemicznego przygotowania (z wykorzystaniem preparatow stosowanych w przemy.le) powierzchni probek przed cynkowaniem zanurzeniowym obejmowa. ogolnie znane zabiegi stosowane w zak.adach cynkowniczych. St..enie krzemu i fosforu oraz warto.. ekwiwalentu krzemu i fosforu E badanych probek zestawiono w tablicy 1. W badaniach rownie. poddano analizie ro.ne gatunki stali konstrukcyjnych, ktore s. uj.te w Polskich Normach. Zatem z uwagi na warto.ci wska.nika E, do szczego.owych bada. wytypowano: . .elazo armco oraz stale o niskim wska.niku E o warto.ci do 0,15%, . cztery reprezentatywne gatunki stali o wysokiej zawarto.ci krzemu cz.sto poddawane procesowi cynkowania w Polsce, ktorych sk.ad chemiczny zestawiono w tabl. 1 wraz z rzeczywist. warto.ci. parametru E , . cztery gatunki .eliwa szarego, ktore uj.to w tabl. 1. Analiz. metalografi czn. przeprowadzono przy wykorzystaniu mikroskopu optycznego MEF-4M fi rmy Leica oraz mikroskopu Tablica 1. Rodzaj badanych stopow Fe-C wraz z oznaczon. zawarto.ci. Si i P oraz parametru E Table 1. Grades of Fe-C alloys with Si and P content as well as E values Tworzywo Si [% mas.] P [% mas.] E = Si+2,5P [% mas.] Fe armco 0,010 0,010 0,035 Stal konstrukcyjna 1 0,200 0,009 0,222 Stal konstrukcyjna 2 0,265 0,012 0,295 Stal konstrukcyjna 3 0,334 0,020 0,384 Stal konstrukcyjna 4 0,447 0,015 0,484 EN-GJL-100 1,930 0,150 2,305 EN-GJS-500-7 2,370 0,027 2,437 EN-GJL-300 2,210 0,110 2,485 EN-GJS-400 więcej »

Kinetyka utleniania stali Crofer 22APU w mieszaninie powietrza zawierającego zmienną ilość SO2

ZBIGNIEW ŻUREK ADAM STAWIARSKI ARTUR JAROŃ

Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 329 anodowej jest H2S. Zatem w strefi e anodowej siarka, jako zanieczyszczenie występuje w postaci H2S zaś w obszarze katodowym w postaci SO2. W strefi e katodowej prawdopodobieństwo obecności SO2 jest znacznie większe, bowiem jego obecność może wynikać z zanieczyszczenia powietrza tym związkiem. Jak wynika z obliczeń obecność niewielkich ilości ditlenku siarki w powietrzu praktycznie nie wpływa na prężność tlenu [5]. Prężność tlenu w niewielkim stopniu zmienia się wraz z temperaturą. W przypadku zaś siarki wartości jej prężności zmieniają się więcej »

Korozja gazowa stopów magnezu przeznaczonych do kształtowania plastycznego

ROMAN PRZELIORZ TOMASZ KUKIEŁKA EUGENIUSZ HADASIK

270 Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 do 1200. Pomiary utleniania prowadzono przy użyciu termowagi fi rmy Setaram. Atmosferą reakcyjną był gaz CO2 z domieszką 0,1% CO suchy i nawilżony. Gaz nawilżano wodą destylowaną w temperaturze 20oC ( pH O 2 = 2·103 Pa). Prędkość przepływu gazu wynosiła 1,2 l/godz. Badania prowadzono w temperaturze 530 i 580oC to jest poniżej i powyżej temperatury topnienia eutektyki. Temperaturę przemian wyznaczono metodą DSC. Temperatura eutektyczna dla stopów WE43 i MSR-B wynosi odpowiednio 537,5 i 532,1oC, zaś temperatura likwidus 634,3 i 638,6oC (rys. 1). Badania produktów korozji (morfologia i skład chemiczny) przeprowadzono przy użyciu skaningowego mikroskopu elektronowego HITACHI S-4200, połączonego ze spektrometrem rentgenowskim z dyspersją energii fi rmy THERMO NORAN, wyposażonego w program do mikroanalizy SYSTEM SEVEN. Stosowano analizę bezwzorcową (korekta metodą ZAF). W badaniach morfologii zgorzelin wykorzystano obrazy z sygnału elektronów wtórnych (SE). 3. Wyniki badań A. Kinetyka utleniania Utlenianie stopu WE43 przebiega (w przybliżeniu) według prawa parabolicznego (rys. 2). Wartość wykładnika potęgowego "n" w ogólnym równaniu utleniania metali i stopów : s m k t n p cD m = (1) gdzie: s cDmm - jednostkowy przyrost masy po czasie t, n - wykładnik potęgowy, kp - potęgowa stała szybkości reakcji, g2 ·cm-4·s-1 zmienia się od 1,7 do 2,3 odpowiednio w temperaturze 530 i 580oC. W gazie nawilżonym, w temperaturze 530oC n = 1,4. Przebieg krzywych utleniania wskazuje, że stop ma dobrą odporność na utlenianie nawet powyżej temperatury topnienia eutektyki (rys. 3). Utlenianie stopu MSR-B zmienia się od prawa parabolicznego do zależności liniowej (rys. 2). Liniowy przebieg utleniania występuje w temperaturze 580oC to jest powyżej temperatury topnienia eutektyki. Po zakończeniu reakcji próbka uległa całkowitej degradacji, przyjmując kształt wydłużonej kropl więcej »

Korozja siarczanowa cementów portlandzkich zawierających popioły denne

ZDZISŁAW PYTEL

320 Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 2. Charakterystyka surowców Przedmiotem badań były cementy odmiany CEM II/A i CEM II/B otrzymane z dwóch różnych klinkierów portlandzkich, różniących się zawartością C3A. Klinkiery do badań zostały bowiem dobrane w ten sposób, aby wykazywały skrajnie różne zawartości C3A, co w warunkach polskiego przemysłu cementowego odpowiada wartościom odpowiednio 13,0% (klinkier KO) i 3,0% (klinkier KR). Charakterystykę klinkierów portlandzkich podano w tablicy 1. Cementy odmiany CEM II/A i CEM II/B otrzymano poprzez wspólny przemiał w młynie laboratoryjnym klinkierów portlandzkich i popiołów dennych pochodzących ze spalania węgla kamiennego (symbol ZFCD) i węgla brunatnego (symbol ZFB). Skład chemiczny popiołów dennych przedstawia tablica 2. 3. Wyniki badań Zastosowana w pracy metoda badania odporności chemicznej omawianych cementów polega na śledzeniu postępujących w czasie zmian cech wytrzymałościowych próbek w postaci belek o wymiarach 25×25×100 mm wykonanych z zapraw normowych i dojrzewających w różnych warunkach, a następnie poddanych długotrwałemu oddziaływaniu roztworów korozyjnych [13, 14]. Stosowano trzy rodzaje warunków dojrzewania próbek, a mianowicie dojrzewanie w warunkach naturalnych, niskoprężnego naparzania oraz w autoklawie w atmosferze nasyconej pary wodnej w temperaturze 180°C. Po różnych okresach przechowywania próbek w środowisku siarczanów zbadano ich wytrzymałość, a otrzymane wyniki porównano z wytrzymałością próbek przechowywanych w wodzie j więcej »

Korozja stali zaworowych w atmosferze spalin oleju napędowego zwierającego 10% biokomponentów

ZBIGNIEW GRZESIK ANNA KACZMARSKA ALEKSANDRA POCZEKAJŁO STANISŁAW MROWEC KRZYSZTOF ADAMASZEK ZBIGNIEW JURASZ

ochrona przed korozja 6/2011 2. Z. Grzesik, S. Mrowec, Z. Jurasz, K. Adamaszek, Ochrona przed Korozją 53, 274-276 (2010). 3. P. Kofstad, High Temperature Corrosion, Elsevier Applied Science, London and New York, 1988. 4. N. Birks and G.H. Meier, Introduction to High temperature Oxidation of Metals, Edward Arnold, 1983. 5. S. Mrowec and T. Werber, Modern Scaling- Resistant Materials, National Bureau of Standards and National Science Foundation, Washington D.C., 1982. 6. S. Mrowec and Z. Grzesik, J. Phys. Chem. Solids 65, 1651-1657 (2004). 344 Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 Corrosion of valve steels in combustion gases of diesel oil containing 10 wt. % of bio-components The corrosion of four different steels (X33CrNiMn23-8, X50CrMnNiNbN21-9, X53CrMnNiN20-8 and X55CrMnNiN20-8) in combustion gases of diesel oil containing 10 wt. % of bio-components has been studied under thermal shock conditions. These steels are utilized in the production of valves in diesel engines. It has been found that X33CrNiMn23-8 steel, containing highest concentration of chromium, shows best resistance to corrosion attack in comparison to other steels under investigation. Good corrosion resistance of X33CrNiMn23-8 steel results from the formation on the surface of this material highly protective chromia scale, showing excellent adherence to the steel surface. In the case of remaining three other steels, with lower chrom więcej »

Mechanizm korozji cegły ceramicznej w kominach energetycznych

TERESA STRYSZEWSKA

Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 283 3. Wyniki badań i ich analiza Badania prowadzono w ten sposób, aby uzyskane wyniki pozwoliły na określenie procesów zachodzących w cegle od strony wewnętrznej i zewnętrznej. W tablicy 1 przedstawiono wyniki analizy chemicznej cegły pobranej z wymurówki komina przemysłowego. Niższy odczyn oraz większy udział jonów siarczanowych w masie ceramiki od strony Z wskazuje na bardziej intensywny proces korozyjny w tym obszarze, oraz na większą kumulację produktów korozji w ceramice w tej strefi e. Również wyraźnie zwiększa się udział żelaza i magnezu w tej części ceramiki. Może to wskazywać na migrację (transport) tych jonów wewnątrz cegły ceramicznej od strony wewnętrznej w stronę zewnętrzną. Jony azotanowe obecne są w ilościach śladowych. W celu identyfi kacji krystalicznych faz w badanych próbkach ceramiki wykonano badania rentgenografi czne. Otrzymane dyfraktogramy przedstawiono na rys. 3, z zaznaczeniem faz różn więcej »

Migracja jonów chlorkowych w betonie z dodatkiem popiołu lotnego wapiennego (W)

MONIKA DĄBROWSKA DAMIAN DZIUK ZBIGNIEW GIERGICZNY

292 Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 migracji jonów Cl- w głąb i transporcie jonów OH- do powierzchni betonu. Jony Cl- są najszybciej dyfundującymi jonami przez zaczyn cementowy [6, 7].Właściwie wykonane betony z dodat kami mineralnymi (żużel, popiół lotny) zazwyczaj wykazują wyższą odporność korozyjną na agresję chlorkową niż betony bez dodatków. Współczynniki dyfuzji chlorków w zaczynach na cemencie hutniczym CEM III są 10-krotnie mniejsze, natomiast w zaczynach na cemencie z dodatkiem 30% popiołu krzemionkowego - 3-krotnie mniejsze niż w zaczynie na cemencie portlandzkim CEM I [8]. W niniejszym artykule przestawiono wyniki badań odporności na przenikanie jonów chlorkowych przez beton z dodatkiem popiołu lotnego wapiennego o składzie chemicznym spełniającym wymagania dla popiołu W według PN-EN 197-1 [3]. 2. Skład i właściwości badanych betonów Do wykonania mieszanek betonowych wykorzystano cement CEM I 42,5 R, popiół lotny wapienny z elektrowni (W) i popiół aktywowany przemiałowo (W+), piasek oraz naturalne kruszywo otoczakowe (żwiry). Skład chemiczny i właściwości fi zyczne cementu i popiołu stosowanego w badaniach zamieszczono w tablicy 1. Badaniu penetracji chlorków poddano 3 serie betonów. Wprowadzono popiół w ilości 20 i 33% w stosunku do masy cementu. Betony charakteryzowały się stałym stosunkiem w/s i stałą ilością spoiwa [spoiwo (s) = cement (c) + k · popiół; k = 0, 4]. Seria A i B to beto więcej »

Morfologia powierzchni zgorzeliny na stopach TiAl pokrytych żywicą zawierającą fl uor

ALEKSANDER GIL ZBIGNIEW ŻUREK ADAM STAWIARSKI JAROSŁAW DĄBEK

Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 347 aminofl uorki (trzykrotne zanurzanie w żywicy i suszenie). Żywica ta stosowana jest w stomatologii do fl uorowania zębów. Dla łatwiejszego zobrazowania różnic w morfologii zgorzelin na części modyfi kowanej i niemodyfi kowanej, żywicę naniesiono jedynie na połowę powierzchni próbek. Proces utleniania prowadzony był w temperaturze 1000°C w atmosferze powietrza. Obserwacje morfologii powierzchni wykonano za pomocą mikroskopu skaningowego SEM wyposażonego w spektrometr promieniowania X z dyspersją energii EDS. 3. Wyniki badań i dyskusja Na rysunku 1A przedstawiona została próbka stopu Ti-48Al-2Cr, której powierzchnia została częściowo pokryta powłoką z żywicy. Utlenienie przeprowadzono w 1000°C przez 24 godziny w atmosferze powietrza. Jak widać, na części pokrytej żywicą wykształciła się zgorzelina o jednorodnej budowie, dobrze przylegająca do podłoża. Z kolei na obszarze niepokrytym żywicą występują liczne miejsca, w których zgorzelina uległa w różnym stopniu wykruszeniu, odsłaniając wewnętrzne warstwy tlenkowe lub metaliczne podłoże. Jeden z niewielu fragmentów, gdzie zgorzelina zachowała się w całości, został przedstawiony na rysunku 1B (czarna strzałka). Na rysunku 2B pokazany został ten sam więcej »

Morfologia warstw Al2O3 utworzonych na folii FeCrAl poddanej procesowi wysokotemperaturowego utleniania w atmosferze mieszaniny Ar/O2

KAZIMIERZ RESZKA JERZY MORGIEL ZBIGNIEW ŻUREK

356 Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 3. Wyniki badań i dyskusja Obrazy SEM otrzymane z powierzchni próbek stali FeCrAl nie pokrytych nanowarstwą Al i pokrytych nanowarstwą Al utlenianych przez 24 h w temp. 850oC w atmosferze Ar+67,6% O2 przedstawiono na rys. 2, 3 i 4. Na obu próbkach obserwowano tworzenie się rozwiniętej powierzchni zgorzeliny. Powierzchnia pokryta jest krystalitami o kształcie piramid, igieł oraz płaskich płytek. Zgorzelina utworzona na próbkach nie pokrytych nanowarstwą Al, charakteryzuje się dużą różnorodnością form Al2O3. W miejscach defektów powierzchniowych folii występują najczęściej formy gąbczaste zbudowane z fazy α-Al2O3 (rys. 5). Na powierzchni metalu wolnej od defektów fi zycznych w przeważających częściach tworzą się struktury płytkowe i whiskery o zróżnicowanej wielkości. Skład fazowy tych form krystalicznych jest również zróżnicowany. Stwierdzono obecność fazy θ-Al2O3 jak również α- Al2O3 (rys. 2). Formy whiskerów w postaci wydłużonych igieł przynależą do fazy θ-Al2O3 zaś formy płytkowe do fazy α-Al2O3. Wewnątrz whiskerów fazy θ-Al2O3 Tablica 1. Udział pierwiastków (% wag) w stali Fe20Cr5Al Table 1. Chemical composition Fe20Cr5Al steel (% wt) Pierwiastek Fe Cr Al Si C pozostałe Wg atestu 75,65 19,50 4,60 - 0,05 0,20 Wg EDS (średnia z 7 pomiarów) 73,10 21,00 5,40 0,20 - 0,30 Rys. 1. Obraz STEM BF, przekrój przez nanowarstwę Al osadzoną na folii FeCrAl; 1 - powłoka węglowa umacniająca warstwę Al w trakcie wykonywania przekroju, 2 - nanowarstwa Al, 3 - podłoże FeCrAl Fig. 1. The STEM BF image, a cross section through Al nanolayer deposited on FeCrAl foil; 1 - the carbon coating strengthening Al layer during the cross section, 2 - the Al nanolayer, 3 - the FeCrAl foil Rys. 2. Obraz SEM, fragment powierzchni folii po 24 h utleniania, w atmosferze 67,6% O2/Ar, w temp. 8500C; a - struktura gąbczasta tlenku powstałego w miejscu zawalcowanego "wióra" Fig. więcej »

Oddziaływanie mikroorganizmów na zaczyn cementowy - korozja - mechanizmy samonaprawcze (od korozji biologicznej do biocementu)

WIESŁAWA NOCUŃ-WCZELIK

Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 317 którego kryształy są zdolne uszczelnić strukturę [5]. W pracy omówione zostaną szczegółowo aspekty tej drugiej przemiany. 3. Warunki środowiska materiału sprzyjające korozji biologicznej Analitycy badający deterioracje biologiczną materiałów budowlanych zwracają uwagę na rolę tak zwanego biofi lmu w inicjowaniu i rozwoju korozji biologicznej. Część spośród mikroorganizmów kolonizujących strefę powierzchniową żywiciela egzystuje stwarzając jedynie dogodne warunki dla rozwoju tych gatunków, które stanowią właściwą "siłę sprawczą" zniszczenia. Biofi lm jest złożoną strukturą w postaci hydrożelu, która tworzy się na powierzchni materiału eksponowanej na działanie bakterii i pozostającej w kontakcie z wodą [6]. Jego powstanie inicjują tylko niektóre bakterie (gatunki pionierskie - fototrofi czne) wiążące się z powierzchnią siłami van der Waalsa. Gatunki pionierskie osadzają się na podłożu zbudowanym z zaczynu cementowego po częściowym zneutralizowaniu (z pH ok. 12 do Ok. 8,5) wskutek karbonatyzacji. Powierzchnia materiałów budowlanych sprzyja generalnie kolonizacji przez bakterie - jest chropowata, niejednolita, z licznymi ujściami porów, w których zachodzi kondensacja kapilarna pary wodnej. Po wyeksponowaniu na działanie czynników zewnętrznych pokrywa się osadem substancji nieorganicznej i organicznej. Wydzielane poza komórki organizmów pionierskich substancje spolimeryzowane o charakterze śluzu stanowią dogodne środowisko rozwoju dla bakterii, grzybów, glonów i porostów stopniowo zasiedlających powierzchnię. Dzięki utworzeniu warstwy biofi lmu organizmy, które pierwotnie nie mogłyby przeżyć w zasadowym środowisku zaczynu znajdują dogodne warunki rozwoju. Całość wraz z materiałem organicznym i nieorganicznym stanowi koherentny, złożony ekosystem. Gwarancją jego trwałości jest dostęp wody i substancji odżywczych o odpowiednim składzie, stąd różnego rodzaju ścieki, szlamy, z więcej »

Odporność korozyjna stopu tytanu Ti-6Al-4V po wysokotemperaturowej obróbce wodorowej

MARIA SOZAŃSKA

Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 367 nia stopów tytanu w piecach próżniowych zawartość wodoru w półwyrobach wykonanych z tych stopów nie przekracza z reguły dopuszczalnych zawartości 100÷200 ppm. W ostatnich latach okazało się, że wodór może stanowić składnik stopowy o pozytywnym, czasowym oddziaływaniu na mikrostrukturę i właściwości stopów tytanu, szczególnie stopów dwufazowych [3-6]. Z racji wysokich wartości współczynników dyfuzji może on być łatwo wprowadzony do tytanu i równie łatwo z niego usunięty. I główną rolę w tych zjawiskach odgrywają wodorki tytanu. Wodór tworząc z poszczególnymi odmianami alotropowymi tytanu roztwory typu międzywęzłowego zmienia w znaczący sposób parametry sieci i tym samym objętości właściwe poszczególnych faz, szczególnie fazy β, co skutkuje dużym zgniotem fazowym podczas przemiany α + β ↔ β w trakcie nagrzewania i chłodzenia. Obecność wodoru intensyfi kuje przebieg przemiany eutektoidalnej, w wyniku której zawierająca wodór faza β rozpada się na mieszaninę fazy α i wodorku tytanu δ [2]. Objętość właściwa wodorku tytanu jest o 13÷17% większa w stosunku do fazy α, co powoduje duże naprężenia w sieci krystalicznej tej fazy i prowadzi do lokalnego odkształcenia plastycznego. Szczególnie interesujące możliwości pożądanych zmian mikrostruktury warstwy wierzchniej związane są z zastosowaniem obróbki cieplnej uprzednio nawodorowanych stopów tytanu. Obecność w mikrostrukturze dwufazowego stopu po nawodorowaniu fazy α, bogatej w wodór fazy βH i wodorku tytanu, różniących się znacznie objętością właściwą, oraz występowanie przemiany eutektoidalnej βH → (α + δ), której efektem jest utworzenie mieszaniny fazy α i wodorku tytanu δ wskazują na dużo większe możliwości rozdrabniania ziarna niż podczas cyklicznej obróbki w procesach bez wodoru. Celem pracy było określenie wpływu wodoru na odporność koroz więcej »

Odporność korozyjna warstw kompozytowych typu warstwa azotowana z powierzchniową strefą fosforanów cynku na stali WCL

AGNIESZKA BROJANOWSKA TOMASZ TRUSZKOWSKI KRZYSZTOF KULIKOWSKI TADEUSZ WIERZCHOŃ

286 Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 nasyconą elektrodę kalomelową (NEK) jako elektrodę odniesienia. Przed badaniem próbki zanurzono w roztworze na 2 h w celu ustalenia się potencjału korozyjnego. Badania impedancyjne wykonano przy potencjale korozyjnym w zakresie częstotliwości 10-3 Hz - 105 Hz (amplituda zmian potencjału - 10 mV). Uzyskane widma impedancyjne, przedstawione na wykresach Bode’go, analizowano z zastosowaniem programu AUTOLAB opartego na programie Boukampa. Badania odporności korozyjnej metodą potencjodynamiczną wykonano polaryzując próbki od wartości potencjału o ok. 200 mV mniejszej od potencjału korozyjnego do wartości potencjału wydzielania tlenu, stosując zmianę potencjału 0,2 mV/s. 3. Wyniki badań Na rysunku 2 przedstawiono mikrostruktury wytworzonych warstw azotowanych typu strefa azotków żelaza γ’ (Fe4N) + strefa dyfuzyjna przed (rys. 2a, c) i po procesie fosforanowania (rys. 2b). Badania mikrostruktury ujawniły, iż w wyniku procesu fosforanowania wytworzono powłokę fosforanów cynku o grubości rzędu 5 μm (rys. 2b). W wyniku zachodzących w procesie fosforanowania reakcji chemicznych otrzymano warstwy kompozytowe typu azotowana tzw. roztworowa z powierzchniową strefą fosforanów cynku. Na rysunku 3 przedstawiono morfologie powierzchni wytwarzanych warstw. Fosforany cynku (rys. 3c, d) wpływają na rozwinięcie powierzchni warstw azotowanych i charakteryzują się drobnoiglastą strukturą. Na rysunku 4 przedstawiono wyniki badań odporności korozyjnej metodą spektroskopii impedancyjnej. Na podstaw więcej »

Siarczanowo-węglanowa korozja betonów w niskich temperaturach

MAREK GAWLICKI RADOSŁAW MRÓZ

Tablica 1. Skład badanych układów modelowych Table 1. Composition of analyzed model systems Oznaczenie Skład badanych układów modelowych [% mas.] Składniki wprowadzone dodatkowo do układów [% mas.] C3S C3A CaSO4·2H2O CaCO3 Ca(OH)2 I-1 90,0 - 10,0 10,0 - I-2 86,0 5,0 9,0 10,0 - I-3 72,0 10,0 18,0 10,0 - I-4 44,0 20,0 36,0 10,0 - I-5 90,0 - 10,0 10,0 10,0 I-6 86,0 5,0 9,0 10,0 10,0 I-7 72,0 10,0 18,0 10,0 10,0 I-8 44,0 20,0 36,0 10,0 10,0 290 Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 przygotowane z mieszanin cementu i CaCO3 (tablica 2) po 28 dniach dojrzewania w wodzie podzielono na serie i przeniesiono do 5% roztworu Na2SO4 lub nadal przechowywano w wodzie. Wszystkie próbki przetrzymywano w temperaturze 5±1oC oraz 20±2oC. W badaniach mieszanin modelowych (tabl. 1) skoncentrowano się na analizie morfologii produktów hydratacji (SEM) oraz oznaczeniac więcej »

Szybkość karbonatyzacji cementów CEM V/A i CEM V/B w zaprawach o różnym stosunku W/C, w odniesieniu do cementu CEM II/B-V

ARTUR ŁAGOSZ

268 Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 3. Wyniki badań W oparciu o wyniki pomiarów głębokości strefy skarbonatyzowanej po różnym czasie przebywania próbek w komorze klimatycznej, wyznaczono wartości współczynników szybkości karbonatyzacji K, wykorzystując zależność: D = K t0,5 (1) gdzie: D - głębokość strefy skarbonatyzowanej, mm; K - współczynnik szybkości karbonatyzacji, mm/rok0,5; t - czas ekspozycji, rok. Parametr K wyznaczono dla każdej zaprawy cementowej o różnym stosunku W/C, a wyniki przedstawiono na rysunku 1. Prezentowane wyniki to punkty, które dla danej grupy zapraw (rodzaj cementu i warunki dojrzewania) połączono liniami w celu zobrazowania relacji pomiędzy cementami, w tym z uwzględni więcej »

Utlenianie materiału termoelektrycznego CoSb3 z warstwą Cr-5Si nanoszoną metodą PVD

ELŻBIETA GODLEWSKA KINGA ZAWADZKA KRZYSZTOF MARS

Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 323 pomocy skaningowej mikroskopii elektronowej (SEM), rentgenowskiej analizy fazowej (XRD) oraz mikroanalizy rentgenowskiej (EDS). 3. Wyniki badań i dyskusja Obraz przełomu próbki z naniesioną warstwą Cr-5Si w świetle elektronów odbitych (BEI) przedstawia rys. 1. Powłoka ma jednorodną grubość, zbudowana jest z gęsto upakowanych podłużnych kryształów zorientowanych prostopadle względem powierzchni podłoża, wykazuje dobrą przyczepność i pozbawiona jest makrodefektów. Według półilościowej analizy EDS z przekrojów próbek, powłoki są jednorodne pod względem składu chemicznego i fazowego (95%at. Cr i 5%at. Si). Dyfraktogram z powierzchni próbki bezpośrednio po naniesieniu powłoki, uwidacznia dwie fazy: CoSb3 oraz α-Cr o strukturze A2. Poszerzone refl eksy świadczą o submikronowych wielkościach krystalitów tworzących powłokę. Z nielicznych dostępnych w literaturze informacji oraz systematycznych badań przeprowadzonych ostatnio przez autorów niniejszej pracy wiadomo, że CoSb3, podczas wygrzewania w atmosferze zawierającej tlen, w temperaturze powyżej 500°C, ulega utlenianiu z utworzeniem wielowarstwowej zgorzeliny, złożonej z tlenków antymonu oraz tlenków antymonowo-kobaltowych [4]. Na podstawie dyfraktogramów z powierzchni próbek z powłoką Cr-5Si utlenianych w powietrzu w temperaturze 500°C przez 80 godz., nie stwierdzono obecności tlenków charakterystycznych dla zgorzeliny narastającej na materiale niechronionym. Zarejestrowane refl eksy pochodziły od faz CoSb3, α-Cr oraz Cr2O3. Systematyczne obserwacje mikroskopowe oraz mikroanalizy rentgenowskie przełomów i zgładów, więcej »

Utlenianie stali Crofer22APU w atmosferze pary wodnej

ZBIGNIEW ŻUREK MARTA HOMA ARTUR JAROŃ ADAM STAWIARSKI

350 Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 Crofer22APU w warunkach wysokotemperaturowego utleniania w atmosferach zawierających tlen [5]. W pracy przedstawiono wyniki badań szybkości utleniania stali Crofer22APU w atmosferze pary wodnej, która jest składową atmosfery w przestrzeni anodowej. 2. Materiały i metodyka badań Materiałem do badań była komercyjna stal Crofer22APU o następującym składzie chemicznym: Cr-22,3; Mn-0,53; Ti-0,055; La-0,10; Al-0,0056; Si-0,10; Cu-0,0046; Ce- 0,0009; Fe-reszta. Próbki do badań o wymiarach 10×10 mm wycinano z blachy o grubości 0,5 mm. Powierzchnię próbek przed badaniami polerowano mechanicznie do lustrzanego połysku. Przy użyciu płuczki ultradźwiękowej przygotowane materiały odtłuszczano w kąpieli z dodatkiem detergentu a następnie przemywano alkoholem etylowym i suszono w strumieniu ciepłego powietrza. więcej »

Właściwości korozyjne nanokompozytowych powłok nc-MeC/a-C (Me = Ti, W, Cr) wytwarzanych metodą osadzania magnetronowego

MARCIN GROBELNY BOGDAN G. WENDLER PIOTR NOLBRZAK EDMUND SIENICKI

Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 361 Rys. 1. Przebieg potencjału korozyjnego (1) oraz krzywe woltamperometryczne (2) zarejestrowane w 0,5 M NaCl dla stali ASP2023: a) bez powłoki, b) z powłoką nc-WC/a-C, c) z powłoką nc-CrC/a-C, d) z powłoką nc-TiC/a-C Fig. 1. Open circuit potential (1) and voltametric curves (2) in 0.5 M NaCl for ASP2023: a) asreceived, b) with nc-WC/a-C, c) with nc-CrC/a-C, d) with nc-TiC/a-C Tablica 1. Wyniki analizy krzywych woltamperometrycznych zarejestrowanych dla próbek stali ASP2023 Table 1. Electrochemical corrosion parameters of ASP2023 obtained from polarization curves Próbka 0,5M NaCl 0,5M Na2SO4 podłoże powłoka ikor [μA/cm2] E [V] ikor [μA/cm2] E [V] ASP2023 - 2,550 -0,594 1,890 -0,624 ASP2023 nc-WC/a-C 2,220 -0,447 2,520 -0,519 ASP2023 nc-CrC/a-C 0,009 0,076 0,020 0,159 ASP2023 nc-TiC/a-C 17,400 -0,518 2,240 -0,508 Tablica 2. Wyniki analizy krzywych woltamperometrycznych zarejestrowanych dl więcej »

Wpływ czasu i temperatury utleniania na napawane warstwy ze stopu kobaltu

HANNA SMOLEŃSKA

Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 307 ność węglików typu M12C (Cr6W6C) i M23C6 (Cr23C6). Po procesach utleniania obserwuje się wyraźne zmiany w przypowierzchniowych obszarach napoiny. Obejmują one tym głębsze warstwy im czas ekspozycji jest dłuższy - po 50 godzinach warstwa zdegradowana do chodzi do 50 μm. Nawet po najkrótszym czasie - 15 minut obserwuje się niszczenie materiału postępujące po granicach dendrytów (rys. 3). Dla porównania utleniano ten sam materiał przez 200 godzin w temperaturze 750° i nie zaobserwowano postępującej w głąb degradacji materia więcej »

Wpływ czasu pracy silnika spalinowego z zapłonem samoczynnym na osadzanie się nagaru na powierzchni zaworów wylotowych

KRZYSZTOF ADAMASZEK ANDRZEJ SUCHECKI ZBIGNIEW JURASZ

304 Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 nagaru na powierzchni zaworów wylotowych przeprowadzono w warunkach cyklicznej 1000 godzinnej pracy silnika z zapłonem samoczynnym na stanowisku hamowni (rys. 3). Przeprowadzone pomiary temperatury, zadymienia i składu chemicznego spalin wykazały, że w warunkach pracy zasilanego paliwem B5 silnika z zapłonem samoczynnym jednocześnie ze zmianą szybkości obrotowej silnika z 1800 do 4000 obr/min oraz temperatury spalin z od ok. 573 do ok. 1073 K obserwuje się nieznaczną zmianę składu chemicznego oraz zadymienia gazów spalinowych (tablica 4). Badania wpływu zwiększania czasu pracy silnika w warunkach cyklicznej 1000 godzinnej próby trwałościowej na stanowisku hamowni na szybkość osadzania się nagaru na powierzchni zaworów wylotowych wykazały po 380 godzinach pracy silnika obecność cienkiego i łatwo ścieralnego nalotu brunatnego nagaru na całej nagrzewanej powierzchni zaworów wylotowych (rys. 4). Zwiększenie czasu pracy silnika do 500 i 1000 godzin wywiera niewielki wpływ na zwiększenie grubości oraz przyczepności więcej »

Wpływ grzybów pleśniowych na właściwości sorpcyjne tworzyw cementowych

ELŻBIETA STANASZEK-TOMAL

302 Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 powiednio od ponad 80 do 110% oraz od około 136 do 156%. Największy wzrost współczynnika sorpcyjności zauważalny jest dla zapraw umieszczonych na płycie gipsowo-kartonowej i skażonych Cladosporium herbarum. W badanych materiałach określano również ich nasiąkliwość. Wyniki pokazały, że skażenie zarówno Penicillium chrysogenum jak i Cladosporium herbarum z więcej »

Wpływ implantowanego itru na wysokotemperaturowe utlenianie stali ferrytycznej Crofer 22 APU

ALEKSANDER GIL JAN WYRWA ELŻBIETA GODLEWSKA JAROSŁAW DĄBEK BOGUSŁAW RAJCHEL

Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 353 0,80 % wag.) i lantan (do 0,20 % wag.) . Dodatek manganu sprawia, że zgorzelina na tej stali ma budowę dwuwarstwową. Warstwa wewnętrzna zbudowana jest z Cr2O3, natomiast zewnętrzna ze spinelu manganowo-chromowego MnCr2O4, który ma za zadanie ograniczać tworzenie lotnych tlenowodortlenków (np. CrO2(OH)2) po stronie katodowej ogniwa paliwowego. Producent zdecydował się na użycie lantanu jako pierwiastka wywołującego REE, gdyż jego rozpuszczalność w fazie α-Fe wynosi ok. 0,5%, podczas gdy dla itru jest ona mniejsza niż 0,1% [6]. Ponadto itr, w odróżnieniu od lantanu, tworzy z żelazem fazy międzymetaliczne (np. Fe17Y2). Celem niniejszej pracy było sprawdzenie, czy zwiększenie zawartości aktywnego pierwiastka na drodze implantacji jonowej w warstwie wierzchniej stali Crofer 22 APU, prowadzi do dalszej poprawy żaroodporności tego materiału. Badania utleniania przeprowadzone zostały w 900°C, czyli w temperaturze o przeszło sto stopni Celsjusza wyższej od temperatury pracy SOFC. 2. Materiał i metodyka badawcza Podany przez producenta skład stal więcej »

Wpływ rozdrobnienia ziarna na odporność korozyjną niklu 200

CEZARY KRAJEWSKI RYSZARD SITEK EWA URA-BIŃCZYK WACŁAW PACHLA HUBERT MATYSIAK HALINA GARBACZ KRZYSZTOF JAN KURZYDŁOWSKI

Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 299 odporność korozyjną. Austenityczna stal nierdzewna 316 po HE ma większą odporność na korozję wżerową [10], ale austenityczna stal nierdzewna 303 - mniejszą [11]. Stopy aluminium 7475 po HE mają mniejszy potencjał korozyjny i wyższy prąd pasywacji, ale rozdrobnienie ziarna eliminuje korozję międzykrystaliczną, co korzystnie wpływa na "długość życia" konstrukcji wykonanych z nano-stopów Al [12]. 2. Badany materiał i metodyka badań Przedmiotem badań był nikiel (Ni 200) o składzie chemicznym podanym w tablicy 1. Materiał w stanie wyjściowym miał postać pręta o średnicy φ = 40,4 mm, który wyciskano kumulacyjnie z chłodzeniem do średnic 26,97; 15,89; 9,92 i 4,94 mm. Łącznie odkształcenie rzeczywiste wyniosło ε = 4,2. Procesy HE prowadzono w temperaturze pokojowej, przy prędkościach odkształcenia έ = 2,48÷7,44·101. Na próbkach po hydro-ekstruzji przeprowadzono badania struktury wykorzystując mikroskop świetlny KEYENCE VHX-600, skaningowy mikroskop elektronowy HITACHI SU70 oraz transmisyjny mikroskop elektronowy JEOL JEM-1200EX. Do ilościowej analizy mikrostruktury i zniszczeń korozyjnych posłużono się programem MicroMeter v.0,86b. Do pomiaru głębokości wżerów wykorzystano profi lometr optyczny WYKO NT 9300. Twardość próbek zmierzono mikrotwardościomierzem VICKERS - ZWICK. Badanie odporności korozyjnej przeprowadzono metodą potencjodynamiczną więcej »

Wpływ SO2 na kinetykę utleniania stali zaworowych w wysokich temperaturach

ZBIGNIEW GRZESIK ALEKSANDRA POCZEKAJŁO ANNA KACZMARSKA STANISŁAW MROWEC

Tablica 1. Skład chemiczny badanych stali zaworowych [% wag.] Table 1. The chemical composition of valve steels under discussion [% wt.] Typ stali C Mn Si Cr Ni N W Nb S P Mo Fe X33CrNiMn23-8 0,35 3,3 0,63 23,4 7,8 0,28 0,02 - <0,005 0,014 0,11 bal. X50CrMnNiNbN21-9 0,54 7,61 0,30 19,88 3,64 0,44 0,86 2,05 0,001 0,031 - bal. X53CrMnNiN20-8 0,53 10,3 0,30 20,5 4,1 0,41 - - <0,005 0,04 0,12 bal. 342 Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 obecność SO2 w atmosferze powoduje wyraźny wzrost szybkości korozji. Dane te przedstawiono raz jeszcze na rysunku 2 w tzw. układzie parabolicznym, tzn. w postaci kwadratów przyrostów masy próbek odniesionych do ich jednostkowej powierzchni w funkcji czasu reakcji. Z danych tych wynika, że proces korozji stali X33CrNiMn23-8 przebiega w atmosferze zawierającej ślady SO2 zgodnie z prawem parabolicznym. W odróżnieniu jednak od atmosfery czystego powietrza w przypadku obecności SO2 w tej atmosferze obserwuje się okres wstępny (inkubacyjny) trwający około 30 godzin, w którym występują odstępstwa od przebi więcej »

Wpływ technologii spiekania proszku stali 316L na parametry użytkowe warstw azotowanych i tlenoazotowanych wytworzonych w procesach obróbek jarzeniowych

JANUSZ KAMIŃSKI AGNIESZKA BROJANOWSKA MAŁGORZATA GRĄDZKA-DAHLKE JAN KAZIOR TADEUSZ WIERZCHOŃ

wzrost zaobserwowano także w Europie. Ten silny wzrost wykorzystywania materiałów porowatych, spieki zawdzięczają licznym, i stale pojawiającym się nowym aplikacją w przemyśle motoryzacyjnym m.in. w układzie wydechowym, w produkcji fi ltrów, łożysk samo smarnych, czujnikach stężenia tlenu czy też czujnikach układu ABS [1]. W medycynie Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 295 Celem pracy było porównaniu właściwości użytkowych warstw jarzeniowych wytworzonych na spieku stali 316L spiekanej w atmosferze wodoru lub próżni. 2. Metodyka badań Próbki do badań zostały wykonane z rozpylanego wodą proszku stali 316L fi rmy Högenäs o składzie chemicznym podanym w tablicy 1. W proszku dominowały ziarna poniżej 45 μm. W celu wytworzenia spieków w kształcie walca o wymiarach ø 20 × 3 mm wykorzystywanych do badań, proszek był prasowany pod ciśnieniem 600 MPa. W zależności od zastosowanej technologii spiekania, proszek był spiekany izotermicznie w atmosferze redukcyjnej wodoru (temp. 1250ºC przez okres 45 min.) lub w atmosferze ochronnej próżni (temp. 1230°C przez okres 60 min.). Spieki stali poddano procesom niskotemperaturowego azotowania i tlenoazotowania jarzeniowego, według parametrów zamieszczonych w tablicy 2. Badania morfologii powierzchni warstw azotowanych i tlenoazotowanych przeprowadzono za pomocą skaningowego mikroskopu elektronowego HITACHI S-3500N wyposażonego w przystawkę EDS (Thermo NORAN VANTAGE). Badania odporności korozyjnej metodą impedancyjną i potencjodynamiczną wykonano za pomocą urządzenia AutoLab PGSTAT 100 w środowiskach chlorkowych (0,1M NaCl) oraz bezchlorkowych (0,1M Na2SO4), stosując nasyconą elektrodę kalomelową (NEK) jako elektrodę odniesienia. Pr więcej »

Zabezpieczenia antykorozyjne morskich statków

RRB 42/6 - linia zabezpieczania powierzchni speΠniajàca najostrzejsze wymagania pod wzgl´dem wydajnoÊci, kosztów i jakoÊci. Transport elementów z pr´dkoÊcià do 6 m/min, przygotowanie powierzchni do stopnia Sa 3 oraz powΠoka malarska o gruboÊci 15 μm z tolerancjà +/- 3 μm: linia zabezpieczenia powierzchni, Rösler typ RRB 42/6, jest odpowiedzià na takie nadzwyczajne techniczne wyzwania. Omawiany poni˝ej zintegrowany system obróbki strumieniowoÊciernej i malowania jest stosowany do obróbki stalowych blach i ksztaΠtowników w przemyÊle stoczniowym. Jeden z czoΠowych europejskich producentów morskich statków, jak równie˝ urzàdzeƒ do przybrze˝nego wydobycia ropy naftowej, zainwestowaΠ we wst´pnà obróbk´ blach i ksztaΠtowników na caΠkiem nowej linii obróbki. Klient ten wybraΠ system firmy Rösler typ RRB 42/6, gdy˝ pozwala on na speΠnienie indywidualnych wymagaƒ technicznych. Dodatkowym argumentem za podj´ciem decyzji zakupu byΠ fakt, ˝e w ciàgu ostatnich 3 lat Rösler sprzedaΠ 25 takich lub podobnych linii więcej »

Zastosowanie powłok tlenkowych typu SiO2 w celu zwiększenia odporności korozyjnej stopu magnezu AZ91

MARCIN GROBELNY MAŁGORZATA KALISZ BARBARA DYTKOWICZ

Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 265 Ca. Przed nałożeniem powłok w procesie osadzania plazmowego powierzchnia każdej z próbek została zeszlifowana i wypolerowana, a następnie oczyszczona przy użyciu standardowej procedury mikroelektronicznej RCA (SC1 + SC2 + buforowy HF). Proces osadzania plazmowego wykonano metodą PECVD (Oxford Plasmalab 80 Plus) z wykorzystaniem plazmy wysokiej częstotliwości (13,56 MHz). Warstwę SiO2 osadzono o grubości odpowiednio 12, 44 i 1100 nm. Wszystkie parametry wykonanych procesów osadzania plazmowego PECVD przedstawione zostały w tablicy 1. Grubość osadzonych warstw SiO2 zmierzona została za pomocą elipsometru jednofalowego (λ = 632,8 nm). Pomiary elipsometryczne przeprowadzane były bezpośrednio po procesach osadzania plazmowego PECVD. Otrzymane wyniki zamieszczone zostały w tablicy 1. Powlokę SiO2 również osadzono z zastosowaniem procesu chemicznego typu zol-żel zgodnie z procedurą [5]. W tym celu wypolerowane próbki wykonane ze stopu AZ91 poddano procesowi odtłuszczania w roztworze składającym się z Na3PO4·12H2O w ilości 10 g/l oraz 50 g/l NaOH w czasie 10 minut o temp 60oC. Zabieg ten również spowodował powstanie na powierzchni stopu warstwy tlenkowo- fosforanowej która obniżyła chemiczną reakty więcej »

Zastosowanie spektroskopii fotoluminescencyjnej w badaniu składu fazowego zgorzelin tlenkowych narastających na materiałach z grupy alumina formers

JERZY JEDLIŃSKI JEAN-LUC GROSSEAU-POUSSARD

Ochrona przed Korozją, vol. 54, nr 6 309 niejednorodnością budowy morfologicznej, co przejawia się współistnieniem obszarów, na których powierzchni obserwuje się płytkowe ziarna tlenku oraz - obok nich - owalnych obszarów z radialnymi pęknięciami z narastającym w nich tlenku i płaską powierzchnią między pęknięciami [11-13]. Wyniki badań mechanizmu utleniania wskazują, że w obszarach z płytkami dominuje odrdzeniowy transport glinu, a w obszarach owalnych - pojawia się dordzeniowy transport utleniacza (tlenu), który stopniowo, w miarę wydłużania czasu utleniania, staje się dominujący [11-14]. Na rys. 1 A-C zmieszczono wyniki przeprowadzonych metodą skaningowej mikroskopii elektronowej (SEM) obserwacji powierzchni zgorzeliny utworzonej na implantowanym itrem związku β-NiAl utlenianym w temperaturze 1200 przez 26 min., a na rys. 1D zebrano spektra fotoluminescencyjne z obszarów wykazujących różną budowę morfologiczną, zaznaczonych na rys. 1B i C. Wyniki analiz PLS wskazują, iż w obszarze owalnym występuje tylko faza α-Al2O3, a poza nim wyłącznie faza θ-Al2O3. Ten wynik dowodzi, że oba obszary mają różny skład fazowy, co - w kontekście wyżej wspomnianej przemiany fazowej więcej »