SIGMA-NOT - PORTAL INFORMACJI TECHNICZNEJ - Największa baza artykułów technicznych online

HUTNIK - WIADOMOŚCI HUTNICZE

Miesięcznik ISSN 1230-3534, e-ISSN 2449-9897 - rok powstania: 1929
Czasopismo Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Hutniczego w Polsce (SITPH)

Wpływ dodatków stopowych (Ni, Fe, Zr) na wybrane własności mechaniczne stopów AlCuMg przeznaczonych do pracy w podwyższonych temperaturach

Marlena KRAKOWIAK Teresa BAJOR

Wyroby wykonane ze stopów metali lekkich znajdują coraz częściej zastosowanie tam, gdzie wymagana jest wysoka wytrzymałość na ob- ciążenia w podwyższonym zakresie temperatur eksploatacji. W przypadku elementów aluminiowych utwardzanych wydzieleniowo, praca w temperaturze powyżej 180 °C przez określony czas powoduje zmiany w ich strukturze, co niesie za sobą spadek własności mechanicznych. Zatem występuje zapotrzebowanie na technologie wytwarzania nowych zaawansowanych technicznie stopów aluminiowych (do pracy w podwyższonych temperaturach). Przedmiotem badań jest określenie wpływu dodatków stopowych (Ni, Fe, Zr) na wybrane własności me- chaniczne stopu AlCuMg. The components made of aluminium based alloys usually works at low temperature range that is a major limitation of these materials. Working at temperatures above 180 °C for a specified period of time causes changes in structure of Al alloys precipitation hardened and leads to decrease of mechanical properties. There is a need for technologies to develop new technically advanced aluminium alloys dedicated to work at elevated temperatures. The object of the study is to determine the influence of alloying additions (Ni, Fe, Zr) on some mechanical properties of AlCuMg alloy. Słowa kluczowe: stopy AlCuMg, dodatki stopowe, badania wytrzymałościowe Key words: AlCuMg alloy, alloying additions, tensile tests.1. Wprowadzenie. Stopy aluminium serii 2xxx należą do grupy materiałów o bardzo dużej wytrzyma- łości. Wykonuje się z nich między innymi: zbiorniki na paliwo, pojemniki na ciekły gaz, osłony helikop- terów wojskowych, nity stosowane w konstrukcjach lotniczych. Znajdują również zastosowanie, jako stopy do produkcji części maszyn, samochodów, motocykli oraz elementów taboru kolejowego. Własności me- chaniczne, jakimi charakteryzują się stopy serii 2xxxx spowodowały, iż znalazły one duże uznanie w prze- myśle motoryzacyjnym. Jednak ich zastosowanie na elementy pracujące w podwyższonych [...]

ZAKUP JEDNORAZOWY I DOSTĘP DO WIRTUALNEJ CZYTELNI
PRENUMERATA PAPIEROWA

Metoda płatności: Płatności elektroniczne (karta kredytowa, przelew elektroniczny)
Dostęp do publikacji (format pdf): 6.00 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 1h: 24.60 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 4h: 43.05 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 12h: 73.80 zł	DO KOSZYKA

Prenumerata

Szanowny Kliencie!
Zamów roczną prenumeratę w wersji PLUS a uzyskasz dostęp do archiwalnych publikacji tego czasopisma.
Nie zwlekaj - skorzystaj z tysięcy publikacji o najwyższym poziomie merytorycznym.

prenumerata papierowa roczna PLUS (z dostępem do archiwum e-publikacji) - tylko 504.00 zł
prenumerata papierowa roczna PLUS z 10% rabatem (umowa ciągła) - tylko 453.60 zł *)
prenumerata papierowa roczna - 414.00 zł
prenumerata papierowa półroczna - 207.00 zł
prenumerata papierowa kwartalna - 103.50 zł

okres prenumeraty:

*) Warunkiem uzyskania rabatu jest zawarcie umowy Prenumeraty Ciągłej (wzór formularza umowy do pobrania).
Po jego wydrukowaniu, wypełnieniu i podpisaniu prosimy o przesłanie umowy (w dwóch egzemplarzach) do Zakładu Kolportażu Wydawnictwa SIGMA-NOT.

Zaprenumeruj także inne czasopisma Wydawnictwa "Sigma-NOT" - przejdź na stronę fomularza zbiorczego »

INNE PUBLIKACJE W TYM ZESZYCIE

Analiza metalograficzna żebrowanych prętów bimetalowych wytworzo- nych ze wsadu otrzymanego metodą zgrzewania wybuchowego oraz metodą napawania TIG

Sylwester SAWICKI Henryk DYJA Sebastian MRÓZ Bogusław MENDALA

W pracy przedstawiono analizę metalograficzną bimetalowych prętów żebrowanych stal-stal odporna na korozję. Bimetalowy wsad otrzy- mano metodą zgrzewania wybuchowego oraz metodą napawania TIG. Ponadto w artykule opisano również technologię wytwarzania bime- talowych stalowych prętów C45E platerowanych stalą odporną na korozję X2CrNi18-10 metodą zgrzewania wybuchowego oraz metodą napawania TIG. Na podstawie otrzymanych wyników badań stwierdzono, że możliwe jest łączenie cylindrycznych elementów wykonanych ze stali C45E oraz stali X2CrNi18-10 metodą wybuchową i metodą napawania TIG. The paper presents metallographic analysis of bimetallic ribbed bars steel-steel resistant to corrosion. Bimetallic feedstock obtained by explosive cladding and TIG surfacing method. In addition, the article describes the technology of producing bimetallic bars C45E steel clad with a corrosion resistant steel X2CrNi18-10 by TIG surfacing and explosive cladding method. On the basis of obtained results it was concluded that it is possible to connect cylindrical elements made of steel C45E and steel X2CrNi18-10 by an explosive cladding and surfacing method TIG. Słowa kluczowe: bimetalowe pręty żebrowane, stal odporna na korozję, zgrzewanie wybuchowe, metoda napawania TIG Key words: bimetallic ribbed bars, steel resistant to corrosion, explosive cladding, surfacing method TIG Rys. 1. Bimetalowe pręty żebrowane otrzymane z wsadu wy- tworzonego metodą zgrzewania wybuchowego Fig. 1. Bimetallic ribbed round bars obtained by rolling from the bimetallic stock made by explosive cladding Rys. 2. Bimetalowe pręty żebrowane otrzymane z wsadu wy- tworzonego metodą napawania TIG Fig. 2. Bimetallic ribbed bars obtained by rolling from the bimetallic stock made by the TIG weld cladding method S. 367 HUTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE Nr 5 Metody te zapewniają otrzymanie prętów bimetalowych o b więcej »

Analiza wpływu wydajności na wskaźnik jednostkowego zużycia ciepła w piecach grzewczych

Marian Kieloch Jarosław Boryca Barbara Halusiak

W artykule przedstawiono analizę wpływu wydajności na wartość wskaźnika jednostkowego zużycia ciepła w piecach grzewczych. Pomiary wykonano w piecu przepychowym, obrotowym, pokrocznym oraz komorowym. Ustalono matematyczne zależności wskaźnika jednostko- wego zużycia ciepła od wydajności pieca. The article presents analysis of the effect of productivity on value of rate of specyfic heat consumption in heating furnaces. The measurements were carried in: the pusher furnace, the rotary hearth furnace, the walking been furnace and the chamber furnace. In the work the mathematical dependences of rate of specyfic heat consumption from the productivity of furnace, were established. Słowa kluczowe: wydajność pieca, wskaźnik jednostkowego zużycia ciepła, piece grzewcze Key words: productivity of furnace, rate of specific heat consumption, heating furnaces.Spis oznaczeń q - wskaźnik jednostkowego zużycia ciepła, kJ/kg, w - wydajność pieca, Mg/h. 1. Wstęp. Piece grzewcze stanowią najliczniejszą grupę urządzeń cieplnych, zróżnicowanych zarówno pod względem technologicznym, jak i konstrukcyjnym [1, 2]. Ich działanie opiera się na zjawiskach przepły- wu ciepła i masy [3]. Bliższe poznanie tych zagadnień, dzięki opracowaniu zależności teoretycznych jest moż- liwe na podstawie wykonanych badań eksperymental- nych. Przeprowadzone badania przemysłowe w piecach: przepychowym, komorowym, pokrocznym i z trzonem obrotowym potwierdziły, że o efektach pracy pieców grzewczych decyduje technologia nagrzewania, a dla danej technologii więcej »

Asymmetric rolling: Theory and Technology

A.M. PIESIN V.M. SALGANIK H DYJA D.N. CHIKISHEV D.O PUSTOVOITOV A. KAWAłEK

In the work, the results of application of asymmetrical rolling process of plates in Mill 5000 OSJC “Magnitogorsk Iron and Steel Works" was presented. The asymmetrical process of rolling was used to get the semi products with 40÷220 mm thickness, 4300 mm width, 5000 mm length and variable bend radius (1850÷5000 mm) for manufacturing the housing of chemical and metallurgical devices. W pracy przedstawiono wyniki badań nad wprowadzeniem asymetrycznego walcowania blach grubych i płyt w Hucie Stali w Magnitogorsku w walcowni 5000. Asymetryczny proces walcowania zastosowano do wytwarzania półwyrobów o grubości 40÷220 mm, szerokości do 4300 mm i długości 5000 mm, ze zmiennym promieniem wygięcia (1850÷5000 mm), przeznaczonych na obudowy urządzeń metalurgicznych i chemicznych. Key words: asymmetric rolling, plate bending, asymmetric model of deformation, combined process of rolling and bending Słowa kluczowe: asymetryczne walcowanie, wyginanie pasma, model asymetrycznego odkształcenia, połączony proces walcowania i wyginania Fig. 1. Scheme of deformation zone and its loads in asymmetric rolling where Rys. 1. Schemat strefy odkształcenia i sił występujących w kotlinie podczas asymetrycznego walcowania φj, γj, αj - a variable angular coordinate, neutral angle, gripping angle in the upper (j = 1) and lower (j=2) rolls correspondently; βi - an angle of inlet (i = 0) and outlet (i = 1) of the sheet out of the deformation zone; POTj(φj), POΠj(φj), - distribution of normal contact stresses in lagging and outstripping areas; τOTj(φj), τOΠj(φj), - distribution of shearing contact stresses in the same areas; qij - specific rear and front (i = 1) stresses on the upper (j = 1) and lower (j = 2) surfaces of the sheet in their linear distribution through thickness. S. 359 HUTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE Nr 5 The use of balance in the entire deformation zone together with contact loads and tensions o więcej »

Badanie rozdrabniania materiałów drobnoziarnistych w młynie strumieniowo-fluidalnym

Tomasz WYLECIAŁ Dariusz URBANIAK

Rozdrabianie kruchych materiałów stałych stwarza coraz większe problemy, ponieważ w wielu przemysłach, np. metalurgicznym, rośnie za- potrzebowanie na materiały o coraz drobniejszym uziarnieniu. Rozdrabnianie w zakresie superdrobnego przemiału charakteryzuje się zupeł- nie różnymi, w stosunku do tradycyjnych przemiałów, bilansami sił, oddziałujących na rozdrabniane ziarno. Zaczynają w tych przypadkach odgrywać coraz bardziej znaczącą rolę siły powierzchniowe. Powodują one konsolidację bardzo drobnych ziaren, związaną z mechaniczną aktywacją powierzchni ziaren i przeciwdziałającą dalszemu rozdrobnieniu materiału. Dalsze zmniejszenie rozmiaru ziaren możliwe jest po "zneutralizowaniu" sił powierzchniowych. W pracy zamieszczono wyniki wykorzystania w tym celu młyna strumieniowo-fluidyzacyjnego. Przedstawione wyniki pozwalają wiązać duże nadzieje wykorzystania tego rodzaju przemiału dla uzyskiwania bardzo drobnych komponen- tów metalurgicznych. Comminution of brittle solids materials poses a growing problem, because in many industries such as metallurgical, demand for very small grain materials increases. Milling in the super-fine range is characterized by a completely different balances of the forces affected the comminuted grain in comparison with traditional comminution. In these cases surface forces begin to play an increasingly important role. The surface forces cause the consolidation of very small grains associated with the mechanical activation of the grains surface and reduce further fragmentation of the material. Further reducing the size of grains is possible after “neutralization" of surface forces. The results of use for this purpose the stream-fluidized bed mill are presented in the paper. The presented results allow to raise high hopes of using this kind of milling to obtain very fine metallurgical components. Słowa kluczowe: substacje drobnoziarniste, rozdrabnianie, młyn strumieniowo-fluidyzacyjny, skład ziarnowy Key words: więcej »

Getting cold-rolled sheet with regulated surface microgeometry

Denis LOMAKIN IONOV Anna KAWAŁEK

Forming the microrelief occurs as a result of the contact between the tool and metal surfaces. The degree of transmission of microtopography of the surface of the working rolls on the surface of steel during skin-passing depends on the roughness of the rolls and strip plate, com- pression and strength properties of the metal. Results of studies have shown that the microtopography of cold-rolled steel is formed in skin- -passing outside the center of deformation: bending strip by tensioning roller stations and bypass the application front and rear tension. This formation is due to the formation of cluster structures in the metal and depends on the degree of deformation of the free surface, the ferrite grain size, mechanical properties and thickness of the steel. Tworzenie mikronierówności jest efektem nacisków pomiędzy powierzchniami walców i metalu. Dokładność odwzorowania powierzchni walców roboczych na powierzchni walcowanej stali w trakcie walcowania wykańczającego zależy od: chropowatości walców i walcowanego pasma, nacisków i własności wytrzymałościowych pasma. Wyniki przeprowadzonych badań pozwalają stwierdzić, że mikrotopografia zimnowalcowanej stali podczas walcowania wykańczającego jest kształtowana poza centrum odkształcenia: wyginanie pasma przez zespoły rolek napinających i unikanie stosowania przedniego i tylnego naciągu. Zjawisko to jest spowodowane tworzeniem się struktury klastrowej (skupiska 4÷20 ziaren tworzących jedną nierówność) w metalu i zależy od wielkości odkształcenia powierzchni swobodnych, rozmiaru ziarna ferrytu, własności mechanicznych i grubości stali. Key words: cold-rolled sheet, surface roughness, peak count, arithmetical mean deviation of the profile Słowa kluczowe: blachy zimnowalcowane, powierzchnia, chropowatość, liczba plików, średnia arytmetyczna odchylenia profilu Table 1. The chemical composition of samples, mass. % Tablica 1. Skład chemiczny próbek, % mas. The steel name Element in compound, mass więcej »

Investigation of wear of roughing stand's rolls of the section mill at rolling of crane rails

Sebastian MRÓZ Oleg REMEZ Vitalii ANDREIEV Andriy SAMSONENKO Maxim KRAEV Olga KUZMINA

Statistical study of grooves wear resistance of the roughing stand of the section mill D800 at rolling of crane rails KR100 has been carried out. Wear of each groove at rolling of KR100 has been investigated using software package Forge3®. It has been established that the least wear resistant groove is the fourth. The influence of factors of rolling on change in wear of rolls in the fourth groove at rolling KR100 has been investigated. Diagrams of dependences of wear around the perimeter of the groove have been presented. W pracy zamieszczono wyniki badań statystycznych odporności wykrojów grupy wstępnej walcowni kształtowników D800 na zużycie podczas walcowania szyn podsuwnicowych KR100. Do określenia zużycia wykrojów zastosowano program Forge3®. Ustalono, że najmniejszą odpornością na zużycie cechuje się wykrój czwarty. Stąd też, badano wpływ czynników walcowania na zmianę zużycia walców w tym wykroju. Na podstawie otrzymanych wyników badań opracowano wykres zależności zużycia wykroju na jego obwodzie. Key words: crane rails, section mill, groove-rolling, wear Słowa kluczowe: szyny podsuwnicowe, walcownia kształtowników, walcowanie w wykrojach, zużycie.1. Introduction. There are many special require- ments to the crane rails by many indicators of quality, for example, such as a surface condition, wear resistan- ce, mechanical properties, accuracy of the geometrical sizes [1-3]. Quality of a surface and accuracy of the geometrical sizes rolling profile directly depend on rolls’ service life. Authors [4] have researched the operational dura- bility of steel rolls by mechanical properties, also wo- rking mechanical properties of broken and non-broken rolls are shown. It is noticed that rolls durability is de- fined by power conditions of process and level of the material mechanical properties. One of methods to increase rolls durability, is making impro więcej »

Koncepcja i modelowanie numeryczne jednooperacyjnego procesu wytwarzania osiowosymetrycznych odkuwek tulei przelotowych o złożonych kształtach

Jacek MICHALCZYK

Wyroby o złożonych kształtach wytwarzane metodą wyciskania lub kucia matrycowego zazwyczaj wykonuje się w kilku operacjach tech- nologicznych. Przykładem takich wyrobów może być odkuwka tulei z kołnierzem, którą wykonuje się w kilku operacjach polegających na: spęczeniu wstępnym, wyciskaniu przedkuwki, matrycowaniu kołnierza, wyciskaniu przeciwbieżnym i wyciskaniu denka. W pracy za- proponowano sposób wytwarzania osiowosymetrycznych odkuwek tulei z kołnierzem w jednym zabiegu technologicznym stosując sposób dwustronnego złożonego wyciskania. Podczas odkształcania w pierwszej kolejności formowana jest dwustronna tuleja, następnie za pomocą ruchomego dolnego stempla ścianka tulei i jednocześnie kołnierz, co stanowi zupełną odwrotność niż przy tradycyjnym wyciskaniu z matry- cowaniem. Do opracowania procesu wykorzystano program Forge®2D, w którym przeprowadzono symulacje komputerowe z zastosowa- niem stopu aluminium AlMgSi0,7 jako materiału modelowego. Products of complex shapes produced by extrusion method or die-stamping are usually performed in - three technological operations. Example of such products can be forged sleeve with a flange, which is carried out in five operations involving: the initial compression, slug perform extrusion, take a mold flange, direct extrusion and bottom extrusion. The paper proposes method of producing forgings axis symmetrically sleeves with a flange in one technology treatment by using the two sided complex extrusion process. During the first place deformation of the two sided sleeve is formed, followed by a movable ring the bottom of the sleeve and at the end of the flange, which represents a complete inverse of the traditional process. Computer simulations of the proposed process with AlMgSi0,7 alloy as a model material was carried out więcej »

KRONIKA

XXIV Dni Variana (Warszawa, 11-12 kwietnia 2012 r.).W dniach 11-12 kwietnia 2012 roku w Hotelu Radisson Blu Sobieski w Warszawie odbyła się konferencja naukowa, poświęcona zastosowaniu aparatury laboratoryjnej w analizie instrumentalnej. Organizatorem konferencji była firma Candela sp. z o.o. - Aparatura Analityczna. W konferencji wzięli udział specjaliści z chemicznych laboratoriów analitycznych, pracujący XXIV Dni Variana (Warszawa, 11-12 kwietnia 2012 r.) 2012 r. HUTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE S. 410 zarówno w ośrodkach naukowo-badawczych, jak i w zakładach przemysłowych, w których nowoczesne instrumentalne metody analizy, zwłaszcza spektroskopowe odgrywają dominującą rolę. Ramowy program obrad obejmował dwie sesje tematyczne, pod- czas których zaprezentowano najnowsze osiągnięcia techniczne i rozwiązania aparaturowe oraz metodyczne z zakresu analityki spektroskopowej, a także technik sprzężonych. Przedstawiono również rolę urządzeń pomocniczych w przygotowaniu próbek do badań, uwzględniających wykorzystanie techniki mikrofalo- wej. Podczas dyskusji autorzy wykładów odpowiadali na pyta- nia, wyjaśniając szczegółowo nowe rozwiązania aparaturowe oraz opracowania metodyczne więcej »

Modelowanie numeryczne procesu zamykania wad metalurgicznych podczas kucia swobodnego na gorąco w kowadłach rombowych

Grzegorz BANASZEK Henryk DYJA Szymon BERSKI

W pracy przeprowadzono modelowanie komputerowe za pomocą programu opartego na metodzie elementów skończonych Forge 2008®. Modelowano operacje wydłużania w kowadłach rombowych w celu doprowadzenia do zamknięcia się wad pochodzenia metalurgicznego w odkształcanych wlewkach kuźniczych. Wyniki otrzymane z symulacji opracowano przy użyciu komercyjnego programu statystycznego Statistica 6.0® PL. Badano wpływ kształtu narzędzi i głównych parametrów technologicznych kucia na zamykanie się wad materiałowych pochodzenia metalurgicznego. W wyniku przeprowadzonych badań i analizy statystycznej metodą planowania doświadczeń ustalono opty- malne wartości głównych parametrów technologicznych kucia oraz zaproponowano stosowanie odpowiedniej grupy kowadeł w poszczegól- nych etapach operacji kucia w celu likwidacji wad metalurgicznych w wykonywanych odkuwkach. Computer modelling based of FEM program Forge 2008® was done in the work. Numerical modelling of free hot forging process in rhombic anvils was conducted to close up metallurgical defects.The results obtained from simulation were elaborated with help of commercial statistic packet Staistica 6.0Ò PL. An influence of die convex and main parameters of forging process on closing up metallurgical defects was investigated. As a result of carried out investigation the optimal values of main technological parameters of forging were proposed and also suitable group of anvils in particular stages of forging to eliminate metallurgical defects in forging products was proposed. Słowa kluczowe: kowadła rombowe, wady metalurgiczne, kucie swobodne, funkcja celu Key words: rhombic anvils, metallurgical defects, free forging, objective function 2012 r. HUTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE S. 304 dla wybranego gatunku stali w postaci tabelarycznej. Krzywe umocnienia zostały wykonane na próbkach ze stali S355J2G3 na symulatorze fizycznym procesów metalurgicznych Gleeble 3800®, a potrzebne do wykonania symula więcej »

Numeryczna analiza walcowania blachy trójwarstwowej tytan–tantal–stal

Grzegorz STRADOMSKI Dariusz RYDZ

W pracy przeprowadzono analizę teoretyczną procesu walcowania trójwarstwowych blach grubych Ti- Ta- S355J2G3. Celem pracy była oce- na stanu odkształceń i intensywności naprężeń, określanego również jako wartości naprężeń zredukowanych Huber-Misesa, występującego w poszczególnych warstwach. Proces prowadzono w warunkach symetrycznego jak i asymetrycznego walcowania. Założeniem podjętym w pracy było, że połączenie blachy trójwarstwowej odbywało się metodą zgrzewania wybuchowego. Drugim etapem pracy była analiza procesu walcowania blachy trójwarstwowej z gniotem względnym e=25% przy zastosowaniu asymetrii prędkości obwodowej walców robo- czych av=0,75÷1,25. In the work the theoretical analysis of the three-layer Ti-Ta-S355J2G3 plates rolling process has been presented. The aim of this study was to assess the state of strain and stress intensity, so called also as value of reduced stresses Huber-Mises stress occurring in the individual layers. The process was conducted for symmetric and asymmetric conditions of rolling. The assumption made for this study was that the three-layer sheet was connected with use of explosive welding method. The second stage of the study was to analyze the three-layer rolling process with relative deformation ε = 25% with use of the peripheral speed of the work rolls asymmetry av = 0.75÷1.25. Słowa kluczowe: numeryczna analiza walcowania, trójwarstwowe blachy grube Ti- Ta- S355J2G3, Key words: numerical analysis of rolling process, the three-layer Ti-Ta-S355J2G3.Wstęp. Wyroby płaskie stanowią znaczną część całościowego udziału produkcji uzyskiwanej drogą walcowania. Nowoczesne technologie, zarówno w odniesieniu do samego materiału, jak i sposoby wytwarzania zmuszają zarówno technologów jak i naukowców do poszukiwania coraz to nowych rozwiązań. Doskonale znane i na coraz większą skalę stosowane są wyroby bimetalowe, jednak nie wszystkie materiały metalowe są możliwe do połączenia, a często nawet jeżeli uzyskanie więcej »

Numeryczne modelowanie procesu walcowania prętów płaskich ze środnika złomowanych szyn kolejowych

Andrzej Stefanik Piotr Szota Sebastian Mróz

W pracy opracowano kalibrowanie walców, które umożliwia wykorzystanie środnika złomowanej szyny kolejowej S60 do dalszego przerobu na półwyroby lub wyroby gotowe. Celem prowadzonych badań teoretycznych był dobór kształtów i wymiarów wykrojów oraz wartości od- kształceń w kolejnych przepustach podczas walcowania prętów płaskich o wymiarze 70×14 mm. Wsadem do walcowania był środnik szyny kolejowej S60. Badania teoretyczne wykonano za pomocą programu komputerowego Forge2008®. In this work roll pass design, which allows using of the scrapped railway rail S60 for the further processing into semi-finished or finished products, was developed. The aim of the study was development of shape and dimensions the grooves and selection of strains in the various passes to the flat bars of dimension 70×14 mm. As a feedstock for the rolling process was the web of scrapped railway rail S60. Theoretical analysis was carried out by using computer program Forge2008®. Słowa kluczowe: kalibrowanie walców, pręty płaskie, MES, szyna kolejowa Key words: roll pass design, flat bars, FEM, railway rail.1. Wstęp. Szyny kolejowe są elementami powszechnie stosowanymi w transporcie kolejowym, które w wyniku eksploatacji ulegają zużyciu i przeznaczone są do złomowania. Szyny takie mogą być wykorzystane jako materiał wsadowy do produkcji kul, prętów płaskich, prętów żebrowanych czy lemieszy. Wykorzystanie szyn kolejowych do dalszego przetwórstwa związane jest z podziałem szyny za pomocą palników plazmowych na oddzielne elementy: główkę, środnik i stopę. Poszczególne elementy szyny mogą zostać następnie przetworzone w procesie walcowania na gorąco. Schemat podziału szyny S60 na poszczególne elementy pokazano na rys. 1. W ramach prowadzonych badań opracowano kalibrowanie walców, które umożliwia wykorzystanie środnika szyny S60 na wyrób gotowy w postaci pręta płaskiego o wymiarze 70×14 mm. Uzyskany w wyniku podziału środnik cechuje się nierównomierną grubością na szeroko więcej »

Research of deformation ability of Al-based alloy of system Al-Mg-Sc

Alexander N. GOLOVKO Vitalii V. ANDREIEV Vyacheslav V. BOYARKIN Iaroslav V. FROLOV Anna KAWAŁEK

The paper shows the ability to use of alloys of system Al-Mg-Sc to the metal forming processes. The problem of processing of that alloys without breaking is established. Experimental study of rolling and upsetting showed that the alloy of system Al-Mg-Sc is able to perceive a high deformation degree without fracture. It also revealed that the presence of nonhomogeneity structure of the billet leads to defects and often the complete destruction of the sample. W pracy przedstawiono zdolność wykorzystania stopów Al-Mg-Sc do procesów przeróbki plastycznej. Wyznaczono problemy przerobu powyższych stopów bez wystąpienia pęknięć. Przeprowadzone badania doświadczalne walcowania i spęczania stopów Al-Mg-Sc wykazały, że jest możliwe zadawanie dużego odkształcenia bez pojawienia się pęknięć. Przeprowadzone badania wykazały również, że niehomogeniczna struktura wsadu powoduje defekty i często prowadzi do zniszczenia próbki. Key words: rolling, destruction, structure, billet Słowa kluczowe: walcowanie, zniszczenie, struktura, wsad Table 1. The chemical composition of the investigated Al-Mg-Sc alloys, mass. % Tablica 1. Skład chemiczny badanego stopu Al-Mg-Sc, % masowe Al MgScMnCuZnZrFeSiOthers Basis 6.10.350.150.10.10.05<0.30.0003≈0.1 Fig. 1. Extruded frame profile made of Al-Mg-Sc alloy (main view) Rys. 1. Widok ogólny profilu po wyciskaniu ze stopu Al-Mg-Sc S. 313 HUTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE Nr 5 to 156 °С więcej »

Struktura warstw powierzchniowych po niskotemperaturowym azotowa- niu jonowym stali austenitycznej X2CrNiMo17-12-2

Michał OLEJNIK Tadeusz FRĄCZEK

W artykule zamieszczono wyniki badań warstw wierzchnich wytworzonych na podłożu stali austenitycznej X2CrNiMo17-12-2 w warunkach wyładowania jarzeniowego w procesie niskotemperaturowego oraz krótkookresowego (maksymalnie 400 °C / 4 h) azotowania. Warstwy wierzchnie analizowane w pracy wytworzono równolegle w klasycznym procesie katodowym oraz nowatorską metodą z wykorzystaniem ekranów aktywnych, intensyfikujących proces azotowania. Parametry procesów azotowania jarzeniowego dobrano tak, aby w tworzącej się warstwie wierzchniej ograniczyć ilość wydzielonych faz azotkowych, szczególnie azotków chromu, prowadzących do obniżenia odporności korozyjnej stali austenitycznej X2CrNiMo17-12-2. The paper presents results of investigation of X2CrNiMo17-12-2 austenitic stainless steel surface layer submitted to short-term low-temperature (maximum 400 °C / 4 h) glow discharge nitriding. Analyzed surface layers were produced in parallel cathode ion nitriding process and process using an innovative active screen method which intensifies glow discharge nitriding. The ionitriding parameters were selected in order to keep the nitrides precipitation to a minimum, particularly chromium nitrides occurrence of which leads to a X2CrNiMo17-12-2 steel corrosion resistance decrease. Słowa kluczowe: stal austenityczna, azotowanie jarzeniowe, ekrany aktywne Key words: austenitic stainless steel, glow discharge nitriding, active screen Rys. 1. Przykładowe profile rozmieszczenia azotu i chromu w warstwie wierzchniej w zależności od przyjętych parametrów i wa- riantów procesu azotowania: a) proces katodowy, b) proces z użyciem ekranu aktywnego (GDOES) Fig. 1. Concentration profiles of nitrogen and chromium in surface layer depending on process parameters and variants a) cathode nitriding, b) active screen nitriding 2012 r. HUTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE S. 390 pracy. Te niekorzystne właściwości można zmienić po- przez wytworzenie warstw powierzchniowych. Bardzo dobry efekt więcej »

Teoretyczna analiza wpływu opóźnionych efektów lepkosprężystych na krzywiznę blachy bimetalowej po procesie walcowania

Dariusz RYDZ P.Cz. Marcin JANIK Grzegorz STRADOMSKI

W ramach pracy określono rozprężenie materiału w strefie opóźnionych efektów lepkosprężystych na krzywiznę blach bimetalowych po procesie walcowania na zimno. Badania numeryczne odzwierciedlające proces walcowania blach bimetalowych przeprowadzono dla trzech wartości gniotów względnych e=5%, 10% i 15%. Wyniki obliczeń opracowano za pomocą modelu teorii lepkosprężystości z zastosowaniem dwóch modeli trójparametrowych Jeffreysa i połączonych ze sobą równolegle. Niezbędne dla przeprowadzenia badań teoretycznych współ- czynniki lepkości określono w warunkach laboratoryjnych. As part of this work will be visualized the impact of expansion of the material are delayed viscoelastic effects on the curvature of bimetallic plate after cold rolling process. Numerical studies reflecting the process of rolling bimetal plates were carried out for three values of relative reductions e = 5%, 10% and 15%. The calculation results have been obtained using the theory of viscoelasticity model using two models of parallel three-parameters Jeffreys. To conduct theoretical research was necessary to determine the viscosity coefficients under laboratory conditions. Słowa kluczowe: teoria lepkosprężystości, krzywizna blach bimetalowych, modelowanie Keywords: theory of viscoelasticity, the curvat więcej »

Udoskonalenie konstrukcji rolek do walcowania gwintów rurowych

Kazimierz ŁYCZKO Henryk DYJA

W pracy zawarto analizę rozkładu naddatku przy walcowaniu gwintów rurowych rolkami ze zmiennym promieniem zaokrąglenia wierzchoł- ków zwojów. Przedstawiono zależności teoretyczne i metodykę obliczania wymiarów zwojów wygniatających przy założonym rozkładzie naddatku na wygniatanie mierzonego objętością przemieszczanego materiału. Podano przykłady obliczeń. The paper contains the analysis of an allowance distribution during pipe threat rolling process with use of rollers with various fillet radius of thread crest. Theoretical dependencies and methodology of calculations of embossing threads dimensions with predefined distribution of the embossing allowance measured by the volume of displaced material. The examples of calculations were presented. Słowa kluczowe: walcowanie gwintów, konstrukcja rolek do walcowania gwintów, optymalizacja kształtu rolek Key words: thread rolling, construction of rollers for thread rolling, optimization of roller shape.1. Konstrukcja części wygniatającej. Kształt i wymiary części roboczej narzędzi do walcowania gwintów mają istotny wpływ na sposób przemiesz- czania określonej części materiału co związane jest z wielkością naddatku na wygniatanie [1÷3]. Od wiel- kości tego naddatku, w kolejnych fazach kształtowania gwintu, zależy zużycie zwojów wygniatających oraz dokładność gwintu. Z tego powodu przeprowadzono badania nad procesem kształtowania gwintu pod kątem udoskonalenia konstrukcji narzędzi. W rolkach walcu- jących, mających zarys w postaci pierścieni, zasadniczą pracę kształtowania gwintu wykonuje część wygniata- jąca. Część kalibrująca nadaje ostateczny kształt i wy- miar gwintu. Ze względów technologicznych narzędzia te mają stożkową część wygniatającą, a jedno ze stoso- wanych rozwiązań przedstawiono na rys. 1. Zarys osiowy części wygniatającej tej konstrukcji charakteryzuje się zmiennym promieniem rw a materiał jest przemieszczany w wyniku oddziaływania wierz- chołka i bocznych powierzchni kol więcej »

Właściwości reologiczne stopu Zr-Nb w warunkach kucia promieniowego na gorąco

KIRYŁ W. OŻMIEGOW ANNA KAWAŁEK ALEKSANDER M. GAŁKIN MARCIN KNAPIŃSKI

W pracy przedstawiono wyniki badań plastometrycznych zrealizowanych przy obciążaniu ciągłym i pojedynczym próbek ze stopu cyrko- nu typu Zr-Nb, za pomocą symulatora procesów metalurgicznych Gleeble 3800. Badania wykonano przy zmiennych temperaturach (T = 350÷500 °С) i zmiennej prędkości odkształcenia w granicach 0,5÷15,0 s-1. Porównano także wyniki badań eksperymentalnych i teoretycz- nych dla krzywych płynięcia plastycznego σp - ε , otrzymanych przy wykorzystaniu modelu reologicznego, opartego na równaniach dotyczą- cych czynnika dziedzicznego, przeprowadzonych zgodnie z teorią pełzania materiałów. The paper presents the results of the plastometric tests executed in continuous and fractional loading of samples made from the Zr-Nb alloy, using the thermal-mechanical physical simulator Gleeble 3800. The researches were carry out with changing values of the temperature in range (T = 350÷500 °С) and changing values of the strain rate inrange 0,5÷15,0 s-1. The results of experimental and theoretical investigations were also compared for plastic flow curves, received by using the rheological model, leaning on the equations relate to the hereditary factor, conducted according to the theory of the creeping materials. Słowa kluczowe: stop Zr-Nb, model reologiczny, odkształcenie pojedyncze, odkształcanie na gorąco, badania plastometryczne, kucie pro- mieniowe Key words: Zr-Nb alloy, rheological model, fractional deformation, warm deformation, plastometric tests, radial forging 2012 r. HUTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE S. 354 uplastyczniającego σp i największej plastyczności Λp stopów Zr-Nb, dla warunków odkształcania na ciepło. Ponadto dotąd nie prowadzono badań nad wpływem pojedynczego (cząstkowego) odkształcenia na reolo- giczne zachowanie się tych stopów w warunkach od- kształcania na ciepło, z uwzględnieniem wzajemnego oddziaływania procesu umocnienia odkształceniowego i dynamicznego usuwania skutków zgniotu. Dlate więcej »

Wpływ nagrzewania i parametrów odkształcenia na strukturę eksperymentalnych gatunków stali przeznaczonych na rurociągi

BARTOSZ KOCZURKIEWICZ MARCIN KNAPIŃSKI HENRYK DYJA ANNA KAWAŁEK

W pracy przedstawiono wstępne wyniki badań podstawowych eksperymentalnych gatunków stali niskowęglowych charakteryzujących się wysokim poziomem granicy plastyczności przeznaczonych na rurociągi. Dwa gatunki stali niskowęglowej z mikrododatkami uzyskano z wytopów laboratoryjnych. Wykorzystując dylatometr DIL 805A/D przeprowadzono badania mające na celu określenie wpływu warunków nagrzewania na mikrostrukturę początkową stali przeznaczonej do walcowania. Ponadto określono wpływ warunków odkształcenia na struk- turę austenitu ukształtowanego we wstępnym procesie walcowania. Wyniki uzyskane na podstawie przeprowadzonych badań posłużą do opracowania technologii walcowania blach przeznaczonych na rurociągi w kategorii X80 i X100 według API. The results of preliminary studies experimental pipeline steels with high level of plasticity are presented in this article. Two species of low carbon microalloyed were melted in laboratory condition. For determine influence of heating conditions on initial structure before rolling process dilatometer DIL 805A/D was used. Heating schemes for high yield, while not allowing the dissolution of the alloying elements inhibit the excessive growth of austenite grains were proposed. The samples were tested and the initial structure of austenite were observed. The size of former austenite grain were determined. Furthermore the influence of strain conditions on the structure of austenite formed in the initial rolling process were obtained. Results obtained from the study will be used to develop a technology for rolling sheets for pipelines in the category of X80 and X100 according API norms. Słowa kluczowe: stale przeznaczone na rurociągi, gatunek X80, gatunek X100, modelowanie struktury, badania dylatometryczne Key words: pipelines steels, X80 grade steel, X100 grade steel, miodelling of structure, dilatometric tests S. 321 HUTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE Nr 5 określająca wymagania dla rur na rurociągi przesyłowe płynów pal więcej »

Wpływ prędkości ciągnienia w ciągadłach hydrodynamicznych na własno- ści mechaniczno-technologiczne drutów ze stali wysokowęglowej

MACIEJ SULIGA

W pracy określono wpływ dużej prędkości ciągnienia na własności mechaniczno-technologiczne drutów ze stali wysokowęglowej ciągnio- nych w ciągadłach hydrodynamicznych. Proces ciągnienia drutów o średnicy 5,5 mm na średnicę końcową 1,6 mm zrealizowano w 11 ciągach, w warunkach przemysłowych, na nowoczesnej ciągarce wielostopniowej Kocha. Prędkości ciągnienia na ostatnim ciągu wynosiły: 5, 10, 15 i 20 m/s. Dla drutów o średnicy f1,6 mm przeprowadzono badania własności mechaniczno-technologicznych, w których określono umowną granicę plastyczności, wytrzymałość na rozciąganie, wydłużenie całkowite, przewężenie, liczbę skręceń i liczbę przegięć. Przepro- wadzone badania wykazały, że druty ciągnione w ciągadłach hydrodynamicznych z prędkością 20 m/s, w stosunku do drutów ciągnionych z prędkością 5 m/s, odznaczają się o 12% wyższymi własnościami wytrzymałościowymi oraz niższymi własnościami plastycznymi o 25%. Uzyskane wyniki badań świadczą również o negatywnym wpływie dużej prędkości ciągnienia na własności technologiczne drutów. Druty ciągnione w ciągadłach hydrodynamicznych z prędkością 20 m/s odznaczały się o około 17 % mniejszą liczbą skręceń. Zastosowanie ciąga- deł hydrodynamicznych w procesie ciągnienia umożliwia częściowe zmniejszenie negatywnego wpływu prędkości ciągnienia na własności technologiczne drutów, które spełniają obowiązujące normy branżowe. Uzyskane wyniki badań mogą być wykorzystane w przemyśle ciągar- skim przy wdrażaniu nowych technologii ciągnienia drutów ze stali wysokowęglowych z dużymi prędkościami. In this work the influence of the drawing speed on mechanical-technological properties of high carbon steel wires drawn in pressure die has been assessed. The drawing process of f5.5 mm wires to the final wire of f1.6 mm was conducted in 11 passes, in indust więcej »

Wpływ przyspieszonego chłodzenia po walcowaniu na strukturę i właściwości mechaniczne stali do produkcji blach grubych gatunku X80

Marcin KNAPIŃSKI Anna KAWAŁEK Henryk DYJA Marcin KWAPISZ Tadeusz FRĄCZEK

Badania przedstawione w pracy wykonano dla eksperymentalnej stali przeznaczonej do produkcji blachy spełniającej wymagania dla ga- tunku X80 według normy API5L. Fizyczne modelowanie procesu walcowania przeprowadzono za pomocą symulatora GLEEBLE 3800. Wykorzystano kowadła i próbki umożliwiające uzyskanie w odkształconej próbce płaskiego stanu odkształcenia, reprezentującego stan od- kształcenia panujący w rzeczywistym procesie walcowania blach. Po walcowaniu stal ta powinna uzyskać minimalną granicą plastyczności wynoszącą 551 MPa oraz wytrzymałość na rozciąganie powyżej 620 MPa. The research presented in the current paper was carried out for the experimental steel designed for plate which meets the requirements for grade X80 according to API5L. Physical modeling of the rolling process was carried out using the GLEEBLE 3800 simulator. The anvils and the specimens were used which enable to obtain in the deformed metal the plane state of the deformation representing the deformation state in the real process of plate rolling. After rolling the steel should obtain the minimal yield strength limit of 551 MPa and tensile strength over 620 MPa. Słowa kluczowe: walcowanie regulowane, przyspieszone chłodzenie, walcowanie blach grubych, stale wysokowytrzymałe niskostopowe Key words: controlled rolling, accelerated cooling, plate rolling, physical modelling, HSLA steels Tablica 1. Wymagania wytrzymałościowe dla gatunków wysoko wytrzymałych stali przeznaczonych do produkcji rur przewo- dowych [1] Table 1. Specified strength for high strength line pipe steel grades [1] Steel grades Standard Rp0.5 MPa Rm MPa X80 API 5 L 551 620 StE 550.7 TM DIN 17172 550 690÷840 L 555 MB EN 10208-2 ISO 3183-2 555÷675 625 S. 317 HUTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE Nr 5 W tabl. 1 przedstawiono podstawowe parametry wytrzymałościowe wymagane w materiałach prze- znaczonych do budowy rurociągów określone przez odpowiednie normy. Z zestawienia tego wynika, więcej »

Wpływ warunków chłodzenia po walcowaniu na rozkład temperatury na przekroju poprzecznym blachy

Konrad LABER Marcin KNAPIŃSKI Henryk DYJA Anna KAWAŁEK

W pracy przeprowadzono numeryczną analizę wpływu zastosowania różnych warunków chłodzenia po procesie walcowania na rozkład temperatury na przekroju poprzecznym blachy o wymiarach 2650 × 21,6 mm, ze stali X70. Przedstawione w pracy badania realizowano w warunkach walcowni blach grubych dla kilku wariantów różniących się rozkładem temperatury na początku chłodzenia, czasem chło- dzenia i długością odcinka chłodzącego. W wyniku przeprowadzonych badań otrzymano rozkłady temperatury na przekroju poprzecznym chłodzonej blachy. Do badań numerycznych zastosowano komercyjny program komputerowy Forge 2009®, który jest oparty na metodzie elementów skończonych. The paper presents numerical analysis of influence of application of different accelerated cooling conditions after the rolling process on the temperature distribution on the plate cross section. The studies were carried out for the 2650 × 21,6 mm plate cross section dimensions. The material used for the investigations was the X70 steel grade. Research presented in this paper were carried out in the plate rolling mill technological conditions in a few variants with different temperature distribution at the beginning of cooling process, different time of cooling and different length of cooling section. As a result of carried out research the temperature distribution on the cross section of cooled plate were obtain. For the numerical modeling the FORGE2009® computer software, based on finite element method was used. Słowa kluczowe: chłodzenie blach, modelowanie numeryczne, stal X70 Key words: plate cooling process, numerical modeling, X70 steel grade Tablica 1. Główne parametry zastosowane w modelowaniu numerycznym Table 1. Main parameters used during numerical modelling Wariant chłodzenia Długość chłodzenia Czas chłodzenia Dane przemysłowe Modelowanie numeryczne Wspó więcej »

WPŁYW WSPÓŁCZYNNIKA ASYMETRII NA WARTOŚĆ NACISKÓW I WYGINANIE SIĘ PASMA W KLATCE WYKAŃCZAJĄCEJ

W pracy przedstawiono wyniki symulacji numerycznych asymetrycznego procesu walcowania dla współczynników kształtu pasma h0/D = 0,124, h0/D = 0,057 i h0/D = 0,012. Symulacje asymetrycznego procesu walcowania przeprowadzono przy użyciu programu FORGE 2008 ® opartego na metodzie elementów skończonych. Asymetrię wprowadzono poprzez zróżnicowanie prędkości obrotowej walców roboczych. Badania przeprowadzono w celu określenia różnic we wpływie współczynnika asymetrii na parametry siłowe procesu walcowania oraz wyginanie się pasma podczas opuszczania kotliny odkształcenia. Na podstawie wyników badań stwierdzono, że oprócz zadanego odkształcenia oraz innych zadanych parametrów, bardzo istotny wpływ na wartość nacisku metalu na walce oraz wyginanie się pasma ma także wartość współczynnika kształtu pasma h0/D. The paper presents results of numerical simulation of the asymmetric rolling process for band shape ratio h0/D = 0.124, h0/D = 0.057 and h0/D = 0.012. Simulations of asymmetrical rolling process were carried out using the FORGE 2008 ® based on the finite element method. Asymmetry introduced by varying the peripheral speed of the work rolls. The study was conducted to determine the differences in the impact factor of asymmetry in power parameters of rolling process and the bending of the band after leaving the rolling gap. Based on the survey it was found that in addition to the applied deformation and other parameters of więcej »

Wpływ zastosowania wykrojów modyfikowanych na parametry siłowe występujące podczas walcowania prętów okrągłych

Henryk DYJA Mariola SYGUT

Celem pracy było opracowanie konstrukcji wykrojów do procesu walcowania prętów okrągłych oraz określenie wpływu kształtu geome- trycznego modyfikowanych wykrojów wydłużających na zmianę parametrów siłowych podczas procesu walcowania prętów okrągłych. W pracy przeprowadzono badania teoretyczne oraz doświadczalne procesu walcowania prętów okrągłych o średnicy 14 mm z wsadu o średnicy 22 mm w klasycznych i modyfikowanych wykrojach wydłużających. Badania teoretyczne wykonano przy użyciu programu Forge 2008® opartego na MES, natomiast badania doświadczalne przeprowadzono na walcarce laboratoryjnej D150. The aim of this study was to elaborate a grooves construction for the round bars rolling process and the effect of the geometrical shape of elongation modified grooves to the force parameters change during the round bars rolling process. The theoretical and experimental study of the round bars 14 mm in diameter rolling process were performed from charge 22 mm in diameter in classical and modified elongation grooves. Theoretical studies were performed using the Forge 2008 ® based on the FEM, and experimental studies were conducted on laboratory mill D150. Słowa kluczowe: walcowanie na gorąco w wykrojach modyfikowanych, modelowanie numeryczne, parametry siłowe Key word: hot rolling in modified grooves, numerical modelling, force parameters.1. Wprowadzenie. Podstawowym celem opra- cowywania kalibrowania walców jest otrzymanie w linii walcowniczej wyrobu gotowego o wymiarach zgodnych z odpowiednimi normami odbiorczymi. Jednocześnie racjonalne kalibrowanie powinno za- pewniać m.in. uzyskanie zadanej lub maksymal- nej wydajności walcarki, minimalne zużycie energii i walców, niezawodny chwyt metalu przez walce oraz inne warunki ograniczające stateczność pasma w wy- krojach, a także możliwość walcowania szerokiego asortymentu wyrobów z jednakowego wsadu. Pro- jektując prawidłowy i bezpieczny proces walcowania należy brać pod uwagę równie więcej »

WŚRÓD KSIĄŻEK

Andrzej Wyciślik

Regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków. Komentarze Wzory Przepisy (Krzyszczak M. (red.), wyd. Seidel - Przywecki Sp. z o.o., Warszawa 2005, ISBN 83-919449-6-4, s. 157).Obowiązek opracowania regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków przez przedsiębiorstwa wodociągowo- -kanalizacyjne wprowad więcej »

Wybrane właściwości ciekłych roztworów Fe-Pb

Dorota DENIS-BREWCZYŃSKA Włodzimierz DERDA

W pracy przedstawiono równanie opisujące entalpię swobodną Gibbsa tworzenia jednego mola ciekłego roztworu Fe - Pb. Wykorzystując 2-parametrowy model Margulesa opracowano wyrażenia na współczynniki aktywności ołowiu i żelaza w układzie Fe - Pb w zależności od temperatury i składu chemicznego tego roztworu. Wskazano na różnice w granicznych wartościach rozpuszczalności ołowiu w żelazie, w zależności od techniki badawczej zastosowanej w badaniach opisanych w literaturze, a w szczególności od materiału tygla. Przedstawiono zależności opisujące rozpuszczalność Pb w Fe oraz prężność par ołowiu nad czystym, ciekłym ołowiem oraz nad roztworem Fe - Pb. The paper presents an equation describing the Gibbs free enthalpy of formation of one mole of a liquid Fe - Pb solution. Using a two-parameter Margules model have been developed expressions for activity coefficients of lead and iron in the Fe - Pb system depending on temperature and chemical composition of this solution. Attention was drawn to the differences in the values of the solubility limit of lead in iron, depending on the research techniques used in the experiments described in the literature, particularly from the crucible material. The paper presents equations describing the solubility of Pb in Fe and the vapor pressure of pure, liquid lead and over the Fe - Pb solution. Słowa kluczowe: układ Fe - Pb, rozpuszczalność Pb, aktywność składników, parowanie Pb Key words: Fe - Pb system, Pb solubility, activity of components, Pb evaporation 2012 r. HUTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE S. 298 W roztworach rzeczywistych występują oddziały- wania natury energetycznej między mieszającymi się atomami tworzącymi roztwór. Różnicę między entalpią swobodną tworzenia mola roztworu rzeczywistego, a entalpią swobodną tworzenia mola roztworu idealne- go określa się mianem nadmiarowej molowej entalpii swobodnej tworzenia roztworu i oznacza jako GE. Trak- tując roztwór rzeczywisty jako roztwór substytucyjny atomów n więcej »

Wykorzystanie mediów energetycznych w przedsiębiorstwie hutniczym

Monika ZAJEMSKA Henryk RADOMIAK

W niniejszym artykule przedstawiono strukturę zużycia, w przedsiębiorstwie hutniczym mediów energetycznych, m.in. takich jak: energia elektryczna, gaz ziemny, gaz koksowniczy, gazy techniczne (argon, azot, tlen), sprężone powietrze, woda oraz para wodna w przedsiębior- stwie hutniczym. Na podstawie aktualnych danych sporządzono wykresy Sankey`a dla wybranych mediów na poszczególne jednostki tech- nologiczne. Interpretacji wyników dokonano w oparciu o wartości zamieszczone w dokumentach referencyjnych. In his article presented the consumption structure of energy carriers among other thinks such as: an electric energy, a natural gas and a coke-oven gas, technical gases (argone, nitrogen, oxygen), a compressed air, a water, a steam in metallurgical company. Based on a actually date made the Sankey diagrams of the heat expenditure of analyzed energy carriers on the particular technological units. The results interpretation achieved on the basis of values located in references documents. Słowa kluczowe: przedsiębiorstwo hutnicze, media energetyczne, piec cieplny, wykres Sankey`a Key words: metallurgical company, energy carriers, heat furnace, Sankey diagram Rys. 1. Zużycie energii elektrycznej oraz gazu ziemnego Fig. 1. The consumption of electric energy and natural gas S. 401 HUTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE Nr 5 getycznych, zwiększeniu udziału zagospodarowanego ciepła odpadowego w bilansie energetycznym, wpro- wadzeniu automatyzacji procesów technologicznych i energetycznych. Zwiększanie efektywności energe- ększanie kszanie ści ci tycznej procesów wytwarzania, przesyłu i użytkowania energii stanowi podstawę prowadzenia zrównoważonej polityki energetycznej, co znajduje odzwierciedlenie w prawodawstwie i działaniach podejmowanych przez instytucje państwowe i organizacje międzynarodowe [2, 3]. 2. Struktura zużycia energii w przemyśle. Zuży-ży-y- cie finalne energii w przemyśle podlegało na przestrze- śle le ło o ni lat podobnym wahaniom jak zu więcej »

WYNALAZKI I UDOSKONALENIA HUTNICZE

P-392034 Konstrukcyjna stal stopowa na części maszyn narażone na zmęczenie Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie T. Lipiński, A. Wach, Z. Wolak Konstrukcyjna stal stopowa na części maszyn narażone na zmęczenie, zawierająca węgiel, mangan, krzem, fosfor, siarkę, chrom, nikiel, molibden, miedź oraz żelazo i nieuniknione zanie- czyszczenia, charakteryzuje się tym, że zawiera bor pomiędzy 0,002÷0,005%, a po przeprowadzeniu procesu stalowniczego stal poddawana jest kolejno odsiarczaniu i rafinacji argonem. (1 zastrzeżenie) BUP 4/2012, s. 13 P-391541 Sposób wprowadzania molibdenu do stopów żelaza Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica, Kraków Cz. Malinowski, St. Małecki, P. Jarosz, K. Żaba, St. Nowak Sposób wprowadzania molibdenu do stopów żelaza więcej »

Wytwarzanie okrągłych prętów bimetalowych Al-Cu metodą zgrzewania wybuchowego

W pracy przedstawiono metodykę projektowania technologii zgrzewania wybuchowego prętów bimetalowych Al-Cu o dwóch udziałach pro- centowych miedzi w przekroju poprzecznym pręta. Określono wymiary poszczególnych warstw uzyskanych prętów, a także dokonano badań mikrotwardości w strefie złącza obu warstw. W artykule scharakteryzowano również jakość połączenia poprzez określenie maksymalnych naprężeń ścinających na granicy złącza, na podstawie których stwierdzono, że metoda wybuchowa zapewnia trwałe połączenie miedzianej warstwy platerującej z aluminiowym rdzeniem. In the paper presents methodology for the design technology of explosive cladding bars of Al-Cu bimetallic with two of the percentage of copper in the cross product was presented. Dimensions of the bar layers was obtained, as well as the test of microhardness in the joint area of both layers were made. In the article also tests of layers connections quality by determining the maximum shear stress on the joint boundary were made. The results show that the explosive cladding method guarantee a permanent connection of copper layers and aluminum core. Słowa kluczowe: pręty okrągłe bimetalowe, zgrzewanie wybuchowe, jakość połączenia Key words: bimetallic round bars, explosive cladding, connection quality Tablica 1. Wymiary prętów i rur zastosowanych do zgrzewania wybuchowego Table 1. The dimensions of bars and tubes used for the explosive cladding Nr zestawu Średnica pręta mm Średnica wewn. rury, mm Średnica zewn. rury mm Odległość pomiędzy rurą, a prętem, mm Grubość ścianki rury, mm Średnica wewn. rury PVC, mm 1 20 22 23,5 1 0,75 45 2 20 22 23,5 1 0,75 45 3 20 22 23,5 1 0,75 45 4 18 22 25 2 1,5 45 5 18 22 25 2 1,5 45 6 18 22 25 2 1,5 45 więcej »

Zarządzanie zasobami odpadów żelazonośnych wybranych sektorów gospodarki krajowej

Cezary KOLMASIAK

Działania mające na celu odzysk i zagospodarowanie odpadów z procesów produkcyjnych, a także z każdej działalności człowieka stały się nieodzownym elementem gospodarki krajowej. W pracy dokonano próby określenia złożoności i różnorodności czynników procesu zarzą- dzania zasobami odpadów żelazonośnych wybranych sektorów gospodarki krajowej. Operations which are designed to recovery and management of waste from the production process and each human activity have become indispensable element of national economy. The attempt of determination of complexity of factors of management process of resources of iron-bearings waste in the selected sectors of national economy was made in this paper. Słowa kluczowe: zagospodarowanie odpadów, zasoby żelazonośne Key words: waste management, resources iron-bearing Tabela 1. Odpady wytworzone w ciągu roku Table 1. Waste generated during a year Wyszczególnienie 2005 200720082009 tys. Mg O G Ó Ł E M 133956 134497124974120325 odpady (z wyłączeniem odpadów komunalnych) 124602 124414114938111060 odpady komunalne 12169 1226412195120523 Źródło: Na podstawie GUS, www.stat.gov.pl. S. 405 HUTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE Nr 5 zrównoważonego rozwoju jest koncepcją, która pro- ponuje nowe zdefiniowanie relacji człowiek- środowi- sko, w których to relacjach człowiek nie tylko korzysta z zasobów środowiska, ale przede wszystkim chroni je i racjonalnie nimi gospodaruje [1]. Zdefiniowanie tej nowej roli człowieka w środowisku przyrodniczym po- woduje konieczność określenia granic jego ingerencji w środow więcej »