SIGMA-NOT - PORTAL INFORMACJI TECHNICZNEJ - Największa baza artykułów technicznych online

GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA

Miesięcznik ISSN 0016-5352, e-ISSN 2449-9404 - rok powstania: 1921
Czasopismo Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych (PZiTS)

Kierunki rozwoju pomp w technice sanitarnej

Marcin Janczak

Wstąpienie w 2004 r. Polski w struktury Unii Europejskiej spowodowało potrzebę przeprowadzenia wielomiliardowych inwestycji w infrastrukturę wodociągowo-kanalizacyjną. Zostało to spowodowane zwiększeniem wymagań jakościowych stanu środowiska, wynikającym z wprowadzenia unijnych standardów. Szacuje się, że do 2015 r. w około 1 500 miastach i gminach konieczna jest budowa, rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków komunalnych i systemów kanalizacji zbiorczej. Bardzo ważną kwestią jest wyposażenie modernizowanych i nowopowstałych obiektów w nowoczesne, o niskiej energochłonności i małej awaryjności pompy i systemy przesyłu ścieków. Wdrażane przez producentów pomp najnowsze systemy wspomagania projektowania CAD/CAM i numeryczne metody obliczeniowe układów przepływowych CFX/CFD, umożliwiają znaczne skrócenie czasu i kosztów budowy prototypów, a dodatkowo dają możliwość wieloparametrowej optymalizacji nowych rozwiązań konstrukcyjnych. Priorytetowymi parametrami nowoprojektowanych pomp do ścieków jest uzyskanie niskiej energochłonności transportu cieczy, przy zachowaniu odpowiednio dużych swobodnych przelotów przez wirnik i spiralny kanał zbiorczy. Bardzo istotne jest również zachowanie funkcjonalności systemu w zmiennych warunkach pracy, zarówno w środowisku suchym, jak i mokrym, w niskiej, a także podwyższonej temperaturze pracy. Biorąc pod uwagę fakt, że pompa jako element wymuszający ruch cieczy w układzie odprowadzenia ścieków, stanowi jego integralną składową, bardzo ważne jest zastosowanie niezawodnych i odpornych na zmienne warunki środowiskowe maszyn. W technice sanitarnej stosowane jest kilka rozwiązań konstrukcyjnych układów przepływowych pomp. Do transportu ścieków surowych zawierających elementy stałe i długowłókniste stosowane są: półotwarte wirniki typu vortex, jedno lub dwu-łopatowe wirniki [...]

ZAKUP JEDNORAZOWY I DOSTĘP DO WIRTUALNEJ CZYTELNI
PRENUMERATA PAPIEROWA

Metoda płatności: Płatności elektroniczne (karta kredytowa, przelew elektroniczny)
Dostęp do publikacji (format pdf): 6.00 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 1h: 24.60 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 4h: 43.05 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 12h: 73.80 zł	DO KOSZYKA

Prenumerata

Szanowny Kliencie!
Zamów roczną prenumeratę w wersji PLUS a uzyskasz dostęp do archiwalnych publikacji tego czasopisma.
Nie zwlekaj - skorzystaj z tysięcy publikacji o najwyższym poziomie merytorycznym.

prenumerata papierowa roczna PLUS (z dostępem do archiwum e-publikacji) - tylko 480.00 zł
prenumerata papierowa roczna PLUS z 10% rabatem (umowa ciągła) - tylko 432.00 zł *)
prenumerata papierowa roczna - 390.00 zł
prenumerata papierowa półroczna - 195.00 zł
prenumerata papierowa kwartalna - 97.50 zł

okres prenumeraty:

*) Warunkiem uzyskania rabatu jest zawarcie umowy Prenumeraty Ciągłej (wzór formularza umowy do pobrania).
Po jego wydrukowaniu, wypełnieniu i podpisaniu prosimy o przesłanie umowy (w dwóch egzemplarzach) do Zakładu Kolportażu Wydawnictwa SIGMA-NOT.

Zaprenumeruj także inne czasopisma Wydawnictwa "Sigma-NOT" - przejdź na stronę fomularza zbiorczego »

INNE PUBLIKACJE W TYM ZESZYCIE

Biologiczne oczyszczanie odcieków składowiskowych

Anna Raszka Malwina Tytła

Przegląd biologicznych metod oczyszczania odcieków składowiskowych oraz rozwiązań integrowanych (połączenie oczyszczania biologicznego z fizyko-chemicznym), z naciskiem na doniesienia literaturowe pochodzące z ostatniej dekady.Problem powstających na składowiskach komunalnych odcieków jest bardzo ważny. Choć ich ilość w porównaniu z ilością ścieków komunalnych jest nieduża, to stwarzają one zagrożenie, głównie ze względu na wysokie obciążenie ładunkiem zanieczyszczeń (szczególnie duże stężenie azotu amonowego od 30 do 3000 mg/dm3), substancjami toksycznymi (m.in. metale ciężkie), a także refrakcyjnymi. Taka charakterystyka ścieków utrudnia ich oczyszczanie, tym bardziej, że skład i wzajemne proporcje składników odcieków, są bardzo różne, nigdy typowe (nie ma "typowych" odcieków składowiskowych), a co gorsza, zmienne w czasie. Z powyższych względów nie można wyodrębnić jednej lub kilku zalecanych metod oczyszczania odcieków składowiskowych, a znalezienie rozwiązania optymalnego w danym przypadku jest wyzwaniem dla technologów. Zastosowane rozwiązanie powinno być w miarę proste, a przede wszystkim elastyczne, stwarzające możliwości zmian i modernizacji w miarę zmieniającego się charakteru odcieków (skład i ilość) lub wymagań oczyszczania. Charakterystyka odcieków składowiskowych W odciekach składowiskowych mogą znajdować się substancje wymywane z odpadów, jak również substancje organiczne i mineralne, które są produktami pośrednimi procesów fermentacji. Skład odcieków jest uzależniony od wielu czynników takich jak: rodzaj i skład odpadów, podatność na rozpuszczanie, ilość przepływającej przez składowisko wody, pora roku, topografia terenu, na którym znajduje się składowisko, warunki meteorologiczne i klimatyczne, a także wiek składowiska i sposób jego eksploatacji, w tym stopnia zagęszczenia odpadów [1,2,3]. W odciekach składowiskowych rozpoznano jak dotychczas ponad 200 zanieczyszczeń organicznych, wśród których można wymienić więcej »

Definicja przyłącza kanalizacyjnego - artykuł dyskusyjny

Maciej Ways

Od zarania istnienia kanalizacji, pomimo braku prawnej definicji, pojęcie przykanalika było dla wszystkich całkowicie jednoznaczne i zrozumiałe. Dotychczas podejmowane próby jego prawnego zdefiniowania spowodowały jednak, że zaczęło stopniowo tracić te cechy, a kolejne nowelizacje i interpretacje prawne sytuację tę tylko pogarszały. Dzisiaj już nikt tak naprawdę nie wie co ono oznacza, więc wydaje się, że czas najwyższy by jakoś temu zaradzić i podjąć próbę poprawnego i jednoznacznego zdefiniowania przyłącza kanalizacyjnego od nowa. Nie ulega żadnej wątpliwości, że pojęcia "przykanalik" i "przyłącze kanalizacyjne" są tożsame, zatem w zależności od kontekstu będą w dalszej części artykułu używane wymiennie. Pierwszy zapis na ten temat, choć nie stanowiący jeszcze definicji przyłącza, pojawił się w art. 101 ust. 1 ustawy "Prawo wodne" [1]. Zapis ten stanowi, iż "właściciel budynku w mieście, obowiązany jest w czasie jego budowy, do założenia wewnętrznej instalacji wodociągowej i kanalizacyjnej na własny koszt. Połączenie jej z przewodami sieci wodociągowej i kanalizacyjnej stanowiącej własność Państwa, powinno nastąpić w terminie ustalonym przez naczelnika powiatu". Precyzyjna definicja przyłącza nie miała wówczas o tyle znaczenia, że art. 99 tej samej ustawy stanowił, że "urządzenia zaopatrzenia w wodę i urządzenia kanalizacyjne miast …wykonywane są na koszt Państwa". Jeśli idzie o wieś to sytuacja nie była już taka jasna bowiem mowa była już tylko o "urządzeniach zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorczych urządzeniach kanalizacyjnych" i to "za zwrotem części kosztów przez … właścicieli nieruchomości". Nie mniej ze stwierdzenia, że "wykonanie urządzeń … obejmuje również … założenie jednego punktu poboru wody" jednoznacznie wynikało, że przynajmniej przyłącza wodociągowe wykonywane są na koszt Państwa, tym bardziej, że jak jednocześnie napisano "na zlecenie i koszt właściciela … mogą być równocześni więcej »

Instalacje, Wodociągi, Kominki (Poznań 23-26.04.2012 r.)

Tegoroczna edycja, odbywających się w cyklu dwuletnim targów INSTALACJE, WODOCIĄGI, KOMINKI, TCS zgromadziła ponad 800 firm z 21 krajów. Obok wiodących polskich przedsiębiorstw w Poznaniu swoją ofertę zaprezentowali uznani producenci i dystrybutorzy europejskich marek. Obecni byli wystawcy m.in. z Włoch, Niemiec, Polski, Szwecji, Ukrainy, Czech, Austrii, Belgii, Finlandii, Francji, Grecji, Litwy, Słowacji, Ukrainy, Wielkiej Brytanii. Podczas targów zaprezentowanych zostało blisko 190 nowych produktów i rozwiązań technologicznych. Ekspozycji towarzyszył szereg ciekawych wydarzeń branżowych: wystaw, prelekcji, warsztatów oraz ekscytujących konkursów z atrakcyjnymi nagrodami. Branżowe spotkania dostarczyły wyczerpującej wiedzy na temat polskiego rynku, jego potencjału oraz więcej »

Określenie ilości odpadów komunalnych dla 40-tysięcznej jednostki osadniczej – badanie wskaźników nagromadzenia

Agnieszka Generowicz

Przedstawiono wyniki badań wagowych i objętościowych wskaźników nagromadzenia odpadów komunalnych, prowadzone w 40-tysięcznym mieście. Wyniki badań zostały wykorzystane w planowaniu gospodarki odpadami w badanym mieście i stanowią realną podstawę naliczania opłat za korzystanie z systemu.Badania odpadów komunalnych stanowią jeden z istotniejszych elementów systemowej gospodarki odpadami w regionie. Prawidłowo i kompleksowo przeprowadzone badania odpadów, zarówno pod względem ich ilości jak i jakości, stanowią podstawę do utworzenia prawidłowo funkcjonującego systemu gospodarki odpadami, który będzie zgodny z założeniami zrównoważonego rozwoju. Badania takie to jednak zadanie trudne i kosztowne, dlatego niejednokrotnie, zwłaszcza dla małych miejscowości, wartości charakterystyk odpadów są szacowane na podstawie analiz literaturowych. W tym artykule przedstawiono więc wyniki badań nagromadzenia odpadów na terenie gminy Skawina, które zostały przeprowadzone na podstawie porozumienia o współpracy pomiędzy Urzędem Miasta i Gminy Skawina, a Politechniką Krakowską. Badania polowe odpadów wykonywane były w okresie jesienno-zimowym w ramach zajęć dydaktycznych ze studentami Wydziału Inżynierii Środowiska w roku akademickim 2008/09. 2. Cel badań Celem przeprowadzonych badań było określenie nagromadzenia odpadów, wyrażonego poprzez wskaźniki nagromadzenia: masowy i objętościowy oraz gęstość (ciężar objętościowy). Badanie prowadzone były już po raz trzeci. Wskaźnik masowy nagromadzenia odpadów jest to ilość nagromadzonych w określonej jednostce czasu odpadów stałych, wyrażona w jednostkach masy, odniesiona do jednego mieszkańca, metra kwadratowego powierzchni lub innej jednostki przeliczeniowej. Wskaźnik objętościowy nagromadzenia odpadów jest to objętość nagromadzonych w określonej jednostce czasu, luźno usypanych (bez sztucznego zagęszczenia) odpadów w pojemnikach, wyrażona w jednostkach objętości, odniesiona do jednego mieszkańca, je więcej »

RECENZJE

Andrzej Kuliczkowski, Emilia Kuliczkowska, Agata Zwierzchowska, Dariusz Zwierzchowski, Piotr Dańczuk, Urszula Kubicka, Piotr Kuliczkowski, Justyna Lisowska: TECHNOLOGIE BEZWYKOPOWE W INŻYNIERII ŚRODOWISKA wydanej pod redakcją ANDRZEJA KULICZKOWSKIEGO. Ta książka zamyka okres ponad trzydziestoletniej pracy badawczej i zawodowej najpierw w Politechnice Wrocławskiej, a następnie Świętokrzyskiej Pana prof.dr hab.inż. Andrzeja Kuliczkowskiego oraz dwudziestoletni dorobek jego Katedry. Nie stanowi ona jednak podsumowania dorobku tylko ostatni element logicznego cyklu publikacji zwartych. Recenzowana książka stanowi tematyczne uzupełnienie uprzednich pozycji, gdyż zawiera szczegółowy opis współczesnych bezwykopowych metod budowy przewodów kanałowych. Została ona napisana na bazie bogatych doświadczeń Autorów. W szczególności wynikały one ze znacznie wcześniejszych publikacji dotyczących projektowania i obliczania konstrukcji przewodów wodociągowych i kanalizacyjnych oraz bezodkrywkowej ich odnowy, jak również z prowadzonych samodzielnie przez zespół autorski badań, a to: ● rozprawy habilitacyjnej Pana Profesora Kuliczkowskiego nad optymalizacją przebudowy kolektorów kan więcej »

Skroplony gaz ziemny LNG perspektywą energetyczną dla Polski

Zbigniew A. Tałach Marek Rudkowski

Właściwości skroplonego gazu ziemnego. Techniczne problemy skraplania gazu ziemnego - instalacje, szczegółowe wymagania, metody skraplania. Magazynowanie i transport LNG. Regazyfikacja skroplonego gazu. Schemat ideowy dystrybucji LNG. Wykorzystanie skroplonego gazu.1. Wstęp Rozwój polskiego gazownictwa w pierwszym okresie oparty był na gazach sztucznych, głównie na gazie miejskim. Na przełomie ubiegłego wieku wprowadzono powszechnie gaz ziemny wysokometanowy rozprowadzany wspólną siecią. Od tego czasu datuje się w naszym kraju wzrost zużycia gazu ziemnego w przemyśle i gospodarstwie komunalnym, co spowodowało konieczność importu tego nośnika energii. Dlatego w związku ze stale rosnącym importem gazu zimnego a także polityką niezależności energetycznej, bardzo ważnym problemem jest zagadnienie dywersyfikacji dostaw gazu dla potrzeb krajowych. Jedną z alternatyw dywersyfikacji dostaw jest dostarczanie skroplonego gazu ziemnego LNG drogą morską z innych krajów, głównie z krajów Zatoki Perskiej, zwłaszcza że jedna czwarta gazu ziemnego, którym handluje się na skalę światową, jest transportowana właśnie w stanie ciekłym - LNG (Liquid Natural Gas). Podjęta w Polsce decyzja o budowie w Świnoujściu gazoportu jest jedną z dróg dostawy gazu ziemnego dla krajowego systemu gazowniczego. Projekt budowy gazoportu w Świnoujściu został wsparty przez Unię Europejską jako polski projekt uniezależnienia energetycznego krajów członkowskich UE. Powołana została firma Polskie LNG SA, która nadzoruje budowę i w przyszłości będzie eksploatować terminal skroplonego gazu ziemnego. Nowy terminal gazoportu pozwoli na odbiór do 5 mld m³ gazu ziemnego rocznie, co zapewni pokrycie 30% zapotrzebowania na gaz ziemny wysokometanowy w Polsce. W związku z podjęciem tak poważnej inwestycji budowy gazoportu i przewidywanych dużych dostaw LNG na rynek krajowy, podejmuje się szereg działań w zakresie praktycznego wykorzystania LNG, w formie budowy lokalnych więcej »

Utrata stateczności rur i powłok renowacyjnych na wybranych przykładach

Emilia Kuliczkowska

Warunek utraty stateczności powłoki rur z tworzyw sztucznych ułożonych w gruncie poniżej zwierciadła wody gruntowej oraz stosowanych po bezwykopowej renowacji przewodów kanalizacyjnych. Przykłady utraty stateczności rur polietylenowych ułożonych w gruncie.Uwagi wstępne Rury i powłoki renowacyjne z tworzyw sztucznych projektuje się sprawdzając dopuszczalne ugięcia, warunek utraty ich stateczności oraz dopuszczalne naprężenia. W przypadku poważnych błędów projektowych, a niekiedy także wykonawczych, może dojść do utraty stateczności powłok tworzywowych, polegającej na ich "odskoku" (znaczącym odkształceniu się) do wnętrza. Zjawisko to obserwowane jest wyłącznie w nowobudowanych przewodach kanalizacyjnych grawitacyjnych lub powłokach renowacyjnych o błędnie zwymiarowanych grubościach ścianek. Może ono wystąpić bezpośrednio po wbudowaniu rur lub w okresie późniejszym, np. za rok lub za kilka lat po ich wbudowaniu. Zjawiska tego nie należy mylić z lokalnym wgnieceniem, tzw. "wbijaniem się" kamieni lub innych twardych przedmiotów znajdujących się po zewnętrznej stronie rur do ich wnętrza [3,4,5]. Warunek utraty stateczności powłoki rur z tworzyw sztucznych ułożonych w gruncie poniżej zwierciadła wody gruntowej Obciążenie wyboczające krytyczne q v,kryt uwzględniające wpływ obciążeń pionowych, tj. ciężaru gruntu i obciążeń użytkowych [1,6], oblicza się ze wzoru: więcej »

Wodociągi w Stanach Zjednoczonych

Mirosław Gorczyca

Ilość i struktura dobowego ujmowania wody wg jej finalnego wykorzystania. Charakterystyka zakładów wodociągowych w USA.Zaopatrzenie ludności w wodę wodociągową ponad 310 mln mieszkańców Stanów Zjednoczonych [1] to złożony problem w tym wyjątkowo atrakcyjnym ekonomicznie kraju, przyciągającym miliony legalnych i nielegalnych imigrantów. Stąd liczba (oficjalna) ludności wzrosła ze 180,6 mln w 1960 r. do (w mln): 205,1 w 1970 r., 227,7 w 1980 r., 250,1 w 1990 r. i 282,4 w 2000 r. [1], co jest fenomenem w skali światowej, nawet bez uwzględnienia kilkunastu milionów nielegalnych mieszkańców (głównie Latynosów). Ilość ujmowanej wody Jak wskazują na to dane z tab. 1, wolumen ujmowanej wody rósł dynamicznie w latach 1940-1980, a potem utrzymywał się na relatywnie podobnym poziomie. W okresie apogeum jego poziomu (1980 r.) był on ponad trzykrotnie wyższy niż w 1940 r. W ujęciu per capita różnice osiągały prawie dwukrotność poziomu między najwyższym a najniższym poziomem. Gros wody wy więcej »

Zastosowanie numerycznej mechaniki płynów do projektowania stanowiska do wzorcowania gazomierzy

Paweł Szufleński Mateusz Turkowski

Przedstawiono wyniki badań nad optymalizacją stanowiska do wzorcowania gazomierzy przy zastosowaniu numerycznej mechaniki płynów (CFD). Wynikiem optymalizacji było m.in. ustalenie warunków, jakie muszą być spełnione, aby przepływ był niezakłócony, stanowisko generowało najmniejszy spadek ciśnienia a objętość geometryczna orurowania była możliwie mała. Badano również wpływ temperatury otoczenia na temperaturę gazu w stanowisku. Wyniki można również wykorzystać do projektowania typowych przemysłowych układów do pomiaru przepływu.W instalacjach przemysłowych wykorzystywanych m.in. do pomiaru objętości przepływającego medium mamy zwykle do czynienia z zaburzeniami przepływu, których przyczyny powstawania oraz parametry w zależności od warunków pracy, nie zostały do tej pory szczegółowo zbadane. Tego typu zaburzenia mogą również wystąpić w stanowisku do wzorcowania gazomierzy w warunkach roboczych (ciśnienie, temperatura, medium robocze odpowiadają warunkom pracy gazomierzy), którego projekt obecnie powstaje w spółce GAZ-SYSTEM SA. Będzie to pierwsze w Polsce tego typu stanowisko. Stanowisko takie musi charakteryzować się ponadstandardowymi wymaganiami jakościowymi, zwłaszcza pod względem minimalizacji zaburzeń profilu prędkości, które wpływają na dokładność pomiaru m.in. strumienia objętości i objętości gazu podczas wzorcowania. Jak dotąd w Polsce wzorcowania takie nie były wykonywane, w razie konieczności badania zlecano za granicę (zwykle Holandia lub Niemcy [1]). Z kolei norma PN-EN 12261 zaleca, aby gazomierz przeznaczony do pracy przy ciśnieniach powyżej 4 bar był wzorcowany przy ciśnieniu zbliżonym do roboczego, w granicach (0.5-2)-krotnej wartości ciśnienia roboczego. Pojawiła się więc konieczność zbudowania w Polsce stanowiska do wzorcowania gazomierzy gazem ziemnym w warunkach roboczych. Stanowisko jest obecnie w trakcie projektowania (przewidywany termin uruchomienia to 2014 rok), co umożliwi poprawę dokładności rozlic więcej »

Zastosowanie przeciskowych rur bazaltowych do budowy sieci kanalizacyjnych

Andrzej Kolonko

Klasyfikacja bezwykopowych metod budowy przewodów kanalizacyjnych. Rozwiązania materiałowe rur przeciskowych. Obliczenia statystyczno-wytrzymałościowe rur instalowanych metodą mikrotunelowania. Projekty z zastosowaniem bazaltowych rur przeciskowych zrealizowane w Polsce.1. Wprowadzenie W Polsce realizowany obecnie jest program rozbudowy i odnowy istniejących sieci kanalizacyjnych. Pozwoli to wypełnić zobowiązania zawarte w Traktacie Akcesyjnym do UE, choć stanie się to zapewne później niż pierwotnie zakładano. Zgodnie z tymi zobowiązaniami do końca 2015 r. gospodarka wodno-ściekowa powinna być całkowicie uporządkowana. Należy przez to rozumieć, że wszystkie ścieki będą oczyszczane. W tym stwierdzeniu zawarte jest zapewnienie całkowitej szczelności systemu kanalizacyjnego, tzn. nie tylko przewodów i studzienek rewizyjnych, ale także przyłączy [4]. Skala tego problemu jest ogromna i mało kto zdaje sobie z tego sprawę. Jeśli nie uda się przedłużyć tzw. okresów przejściowych, to Polska zapłaci ogromne kary, co spowoduje drastyczną podwyżkę opłat za wodę. Zgodnie z Deklaracją Dublińską mieszkańcy korzystający z wody muszą ponieść wszystkie koszty z tym związane. Według danych z Izby Gospodarczej "Wodociągi 302 GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA ■ LIPIEC 2012 Polskie", Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK) nie jest zbilansowany. Pierwotnie zakładano, że jego realizacja wymaga około 40 mld PLN. Obecnie mówi się już o kwocie około 70 mld. Jednak aktualizacja programu zakłada realizację inwestycji priorytetowych do wypełnienia zobowiązań związanych z Dyrektywą 91/291/EEC. Łączna wysokość dostępnych środków finansowych na ten cel osiągnie poziom około 30,1 mld zł, co jest daleko niewystarczające [1]. Budowę nowych odcinków sieci kanalizacyjnych w wielu przypadkach udaje się przyśpieszyć dzięki zastosowaniu metod bezwykopowych. Ponieważ trwałość takich liniowych budowli inżynierskich powinna być możliwie długa, w t więcej »