SIGMA-NOT - PORTAL INFORMACJI TECHNICZNEJ - Największa baza artykułów technicznych online

RUDY I METALE NIEŻELAZNE

Miesięcznik ISSN 0035-9696, e-ISSN 2449-9978 - rok powstania: 1956
Czasopismo Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Metali Nieżelaznych SITMN.

SPOSÓB WYPROWADZANIA OŁOWIU I ARSENU Z CYKLU PRODUKCJI MIEDZI W ZMODERNIZOWANEJ TECHNOLOGII KGHM POLSKA MIEDŹ S.A.

DOI:10.15199/67.2015.10.3
JÓZEF CZERNECKI LESZEK BYSZYŃSKI ZDZISŁAW MICZKOWSKI GRZEGORZ KRAWIEC STEFAN GIZICKI

Zawartość miedzi w chalkozynowo-bornitowych koncentratach KGHM Polska Miedź S.A. jest podobna jak w koncentratach chalkopirytowych (20÷30 % mas.). Natomiast stężenia siarki i żelaza są kilkakrotnie niższe odpowiednio 9÷12 i 3÷6 % mas. Ponadto cechą charakterystyczną polskich koncentratów miedzi jest obecność w nich węgla organicznego (6÷9 % mas.) oraz zanieczyszczeń: ołowiu (1,5÷3,0 % mas.) i arsenu (0,05÷0,4 % mas.). Niskie zawartości siarki i żelaza oraz występowanie węgla organicznego sprawiły, że do stapiania tego rodzaju koncentratów w Polsce stosowane są dwa rodzaje technologii: proces szybowy (HM Głogów I i HM Legnica) oraz jednostadialny proces zawiesinowy (HM Głogów II). W obu tych procesach węgiel organiczny stanowi paliwo zapewniając wymaganą temperaturę produktów. Huty, w których stosowany jest proces szybowy, gdy w dwóch pierwszych operacjach pirometalurgicznych występują trwałe fazy siarczkowe (stapianie koncentratów, konwertorowanie kamienia miedziowego), cechuje wysoki stopień eliminacji Pb i As z cyklu produkcji miedzi. Odmienna sytuacja występuje w jednostadialnym procesie zawiesinowym, gdy siarczki w krótkim czasie utleniane są do metali i tlenków. Rozpoczęta modernizacja pirometalurgii w KGHM Polska Miedź S.A. polegająca na zastąpieniu pieców szybowych w HM Głogów I i w HM Legnica jednym piecem zawiesinowym wymagała rozwiązania m.in. problemu wyprowadzania z cyklu produkcji miedzi głównych zanieczyszczeń tj. ołowiu i arsenu. W artykule przedstawione jest zachowanie się ołowiu i arsenu oraz sposobu eliminacji tych zanieczyszczeń z cyklu produkcji miedzi obecnie, gdy funkcjonują dwie technologie, tj. proces szybowy i jednostadialny proces zawiesinowy. Dla sytuacji po modernizacji, gdy w KGHM Polska Miedź S.A. będą pracowały dwa piece zawiesinowe do produkcji miedzi blister bezpośrednio z koncentratów, opracowane są rozwiązania umożliwiające eliminację Pb i As w stopniu zapewniającym utrzymanie poziomu stężeń tych metali w [...]

ZAKUP JEDNORAZOWY I DOSTĘP DO WIRTUALNEJ CZYTELNI
PRENUMERATA PAPIEROWA

Metoda płatności: Płatności elektroniczne (karta kredytowa, przelew elektroniczny)
Dostęp do publikacji (format pdf): 6.00 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 1h: 24.60 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 4h: 43.05 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 12h: 73.80 zł	DO KOSZYKA

Prenumerata

Szanowny Kliencie!
Zamów roczną prenumeratę w wersji PLUS a uzyskasz dostęp do archiwalnych publikacji tego czasopisma.
Nie zwlekaj - skorzystaj z tysięcy publikacji o najwyższym poziomie merytorycznym.

prenumerata papierowa roczna PLUS (z dostępem do archiwum e-publikacji) - tylko 504.00 zł
prenumerata papierowa roczna PLUS z 10% rabatem (umowa ciągła) - tylko 453.60 zł *)
prenumerata papierowa roczna - 414.00 zł
prenumerata papierowa półroczna - 207.00 zł
prenumerata papierowa kwartalna - 103.50 zł

okres prenumeraty:

*) Warunkiem uzyskania rabatu jest zawarcie umowy Prenumeraty Ciągłej (wzór formularza umowy do pobrania).
Po jego wydrukowaniu, wypełnieniu i podpisaniu prosimy o przesłanie umowy (w dwóch egzemplarzach) do Zakładu Kolportażu Wydawnictwa SIGMA-NOT.

Zaprenumeruj także inne czasopisma Wydawnictwa "Sigma-NOT" - przejdź na stronę fomularza zbiorczego »

INNE PUBLIKACJE W TYM ZESZYCIE

60 lat czasopisma Rudy i Metale Nieżelazne, Recykling

Józef Zasadziński

Powołane przed 60 laty czasopismo Rudy i Metale Nieżelazne wychodziło naprzeciw potrzebom polskiego przemysłu metali nieżelaznych, który po okresie II wojny światowej reaktywował swoją działalność, zarówno na bazie firm o tradycjach przedwojennych jak i nowych zakładów powstałych w Polsce w początku lat pięćdziesiątych zeszłego wieku. Ważnym bodźcem do utworzenia czasopisma Rudy i Metale Nieżelazne były także aspiracje nowopowstałego Instytutu Metali Nieżelaznych (1952 rok), a także Komitetu Hutnictwa PAN oraz wyższych Uczelni, w tym głównie Akademii Górniczo-Hutniczej, na której od przed wojny funkcjonowała najpierw Katedra Innych Poza Żelazem Metali, a następnie Katedra Metalurgii Metali Nieżelaznych. Od początku powstania czasopismo Rudy i Metale Nieżelazne swoim zasięgiem tematycznym obejmowało szeroki obszar zagadnień, począwszy od górnictwa i geologii rud metali nieżelaznyc więcej »

BAZA SUROWCOWA METALI NIEŻELAZNYCH NA TLE EWOLUCJI RYNKU W OSTATNIM STULECIU - DOI:10.15199/67.2015.10.2

ANDRZEJ PAULO MARIUSZ KRZAK

Przedstawiono ewolucję bazy surowcowej metali nieżelaznych w stuleciu 1913÷2013, od kiedy statystyki gospodarcze są dostępne. W omawianym okresie rynki tych metali na świecie i w Polsce uległy ogromnym zmianom, zarówno po stronie producentów jak i konsumentów. Rozpoczęto bilansowanie produkcji, obrotów handlowych i notowania cen, rozwinęła się współpraca międzynarodowa i technologie pozyskiwania surowców. Weszły do szerokiego użytku nowe metale, ważnym źródłem stały się surowce wtórne. Pomimo ogromnego wzrostu konsumpcji i obaw o wyczerpanie złóż, zapotrzebowanie jest pokrywane z różnych części świata a pojawiające się kryzysy okazują się krótkotrwałymi. W długoterminowej perspektywie rysuje się spadek cen surowców metali nieżelaznych, mierzonych w walucie stałej. Poszerzyła się wiedza o oddziaływaniu poszczególnych metali nieżelaznych i ich związków na organizmy żywe, a wprowadzane przepisy o ochronie zdrowia i środowiska wywarły duży wpływ na przemysł. W połowie omawianego okresu powołano miesięcznik Rudy i Metale Nieżelazne, który rejestruje przede wszystkim postęp i problemy w Polsce w dziedzinie geologii złóż i górnictwa metali nieżelaznych poczynając, przez wzbogacanie mechaniczne i ogniowe, hutnictwo i przetwórstwo metali nieżelaznych, po recykling. W ciągu 60 lat jego wydawania zmieniły się istotnie perspektywy rozwoju różnych sektorów przemysłu metali nieżelaznych. Omówiono ewolucję polityki surowcowej oraz pozorną wystarczalność bazy surowcowej świata i Polski w różnych okresach jej dziejów po I wojnie światowej. Słowa kluczowe: baza zasobowa, bilans surowcowy, metale nieżelazne i rzadkie, rynek metali NON-FERROUS METAL RAW MATERIAL BASE AGAINST MARKET EVOLUTION IN THE LAST CENTURY Evolution of non-ferrous metals base in the century 1913÷2013, when economic statistics were available has been described in the paper. During this period, non-ferrous metals markets in Poland and abroad have changed enormously, both for producers an więcej »

Biuletyn Instytutu Metali Nieżelaznych

WIADOMOŚCI TECHNOLOGICZNE PODSTAWOWE KIERUNKI DOSKONALENIA PRODUKCJI CYNKU W CZELABIŃSKIEJ HUCIE CYNKU PANSYN A. M., SAKIRZJANOV R. M., IZBRECHT P. A., ZATONSKIJ A. V.: OSNOVNYE NAPRAVLENIJA SOVERSENSTVOVANIJA PROIZVODSTVA CINKA NA OAO "CELJABINSKIJ CINKOVYJ ZAVOD". CVETNYE METALLY 2015, nr 5, s.19÷21, AG Przeprowadzono przegląd podstawowych kierunków rozwoju produkcji w Czelabińskiej Hucie Cynku (Rosja) obejmujący wszystkie etapy procesu technologicznego. Omówiono planowane i będące w trakcie prac działania na wydziałach prażenia, ługowania i produkcji kwasu siarkowego. Przeanalizowano wpływ wprowadzonych zmian na zmniejszenie negatywnego oddziaływania zakładu na środowisko. W 2014 r. wyprodukowano rekordową ilość cynku w gąskach (ok. 183 tys. t). Przeróbce poddano ok. 15 tys. t pyłów z hut miedzi. Obecnie prowadzona jest budowa drugiego wielkogabarytowego pieca przewałowego o średnicy 4 m i długości 60 m. Na wydziale produkcji kwasu siarkowego zbudowano nowy obieg wodny o wydajności do 5000 m3/h, który pozwoli na zwiększenie niezawodności produkcji kwasu przy pracy z maksymalnymi obciążeniami. Gęstość prądu podczas elektrolizy kadmu zwiększyła się z 70 do 90 A/m2. Obecnie w Czelabińskiej hucie trwają prace nad zwiększeniem rocznej wydajności produkcyjnej do 200 tys. t cynku handlowego. Trwają również prace projektowe nad przygotowaniem wsadu do pieców przewałowych w ilości ok. 100 tys. t/r. oraz nad projektem rozbudowy wydziału hydrometalurgii w celu przeróbki rosnącej ilości tlenku z procesu przewałowego. Opracowano regulamin technologiczny. Prowadzone są prace przygotowawcze do budowy doświadczalno- przemysłowego urządzenia do flotacji cynkowych placków filtracyjnych z wykorzystaniem kolumnowej maszyny flotacyjnej oraz badania w instalacji pilotowej technologii oczyszczania ścieków przemysłowych z otrzymaniem produktów handlowych w postaci halitu i soli glauberskiej, co pozwoli na 100 % zawrócenie ścieków w procesi więcej »

Jubileusz 60 lat istnienia miesięcznika Rudy i Metale Nieżelazne, Recykling

ZBIGNIEW ŚMIESZEK

W bieżącym roku czasopismo "Rudy i Metale Nieżelazne" obchodzi 60-lecie swojej działalności. "Rudy i Metale Nieżelazne" są branżowym czasopismem, które tak jak Instytut Metali Nieżelaznych, powstało na bazie potrzeb rozwijającego się po wojnie przemysłu metali nieżelaznych. Od tego czasu aż po dzień dzisiejszy "Rudy i Metale Nieżelazne" niezmiennie, prowadzą swoją działalność, kierując się zawsze nadrzędną zasadą promowania rozwoju przemysłu metali nieżelaznych w Polsce. Tematyka czasopisma obejmuje całość zagadnień i problemów związanych z metalami nieżelaznymi począwszy od geologii, górnictwa, przeróbki i wzbogacania rud, metalurgii i przetwórstwa więcej »

PROCESY PRZETWÓRSTWA METALI NIEŻELAZNYCH W PUBLIKACJACH RUD I METALI NIEŻELAZNYCH W OSTATNIM DZIESIĘCIOLECIU - DOI:10.15199/67.2015.10.4

WOJCIECH LIBURA

W artykule dokonano przeglądu publikacji w czasopiśmie Rudy i Metale Nieżelazne. Recykling w okresie ostatnich dziesięciu lat w zakresie przetwórstwa metali nieżelaznych. Omówiono udział poszczególnych procesów przetwórczych w artykułach z jednoczesnym zwróceniem uwagi na charakter prac badawczych i przyjętą metodologie badań. Dokonano także krótkiej analizy dotyczącej ilości publikacji pochodzących z różnych ośrodków badawczych. W podsumowaniu przedstawiono główne tendencje badawcze reprezentowane w ośrodkach naukowych a także wskazano na nowe trendy badawcze, których rozwoju należy się spodziewać w najbliższym czasie. Słowa kluczowe: kluczowe: procesy przetwórstwa metali, metodologia badań, ośrodki naukowe PROCESSING OF NON-FERROUS METALS IN PUBLICATIONS OF RUDY I METALE NIEŻELAZNE IN THE LAST DECADE The paper presents the review of articles in the journal Rudy i Metale Nieżelazne, Recykling during the last decade, concerning processing of non-ferrous metals. The participation of particular processes in publications was reported with a special attention to character of investigations and research methodology. The affiliation of the authors was also analysed. In the summary the main trends in research of domestic scientific institutions was presented and the new areas, expected in the near future were also submitted. Keywords: processing of metals, methodology of investigations, research institutions Wstęp Mija właśnie 10 lat od chwili opublikowania w roku 2005 przez prof. J. Zasadzińskiego (RiMN nr 9, 2005) diagnozy stanu przetwórstwa metali nieżelaznych ze szczególnym uwzględnieniem jego rozwoju w Polsce w okresie minionego półwiecza. Zasadniczą konkluzję opracowania można zawrzeć w następujących stwierdzeniach:  przetwórstwo metali nieżelaznych w Polsce jest dość zróżnicowane w zakresie poziomu jego rozwoju i reprezentuje średni poziom w stosunku do osiągnięć przetwórstwa światowego,  wyższy poziom reprezentuje więcej »

SYSTEM JAKOŚCI KSZTAŁCENIA NA WYDZIALE METALI NIEŻELAZNYCH AKADEMII GÓRNICZO-HUTNICZEJ IM. S. STASZICA W KRAKOWIE - DOI:10.15199/67.2015.10.5

MARIA RICHERT WACŁAW MUZYKIEWICZ KATARZYNA ŁYP-WROŃSKA

Jakość kształcenia na wyższej uczelni to ciągłe doskonalenie systemu jakości, które ma na celu spełnienie wymagań studenta, które powinno przekładać się na jego sukces zawodowy w postaci zdobycia kompetencji niezbędnych na rynku pracy. Niniejszy artykuł przedstawia system jakości kształcenia na przykładzie Wydziału Metali Nieżelaznych (WMN) Akademii Górniczo-Hutniczej im. S. Staszica w Krakowie (AGH). WMN kształci na kilku kierunkach i poziomach studiów. Organem odpowiedzialnym za monitorowanie tych działań jest Wydziałowy Zespół ds. Jakości Kształcenia kierowany przez Pełnomocnika Dziekana ds. Jakości Kształcenia. WMN ma strategię rozwoju systemu kształcenia, która jest dobrze oceniana przez studentów, absolwentów oraz pracodawców. Słowa kluczowe: jakość kształcenia, zarządzanie jakością, Wydział Metali Nieżelaznych AGH THE SYSTEM OF THE QUALITY OF EDUCATION ON THE FACULTY OF NON-FERROUS METALS OF THE AGH UNIVERSITY OF SCIENCE AND TECHNOLOGY IN CRACOW The quality of education in higher education is a continuous improvement of the quality system, which should meet the requirements of the student, what should translate into his professional success as skills during working. This article presents a quality system of education at the example of the Faculty of Non-Ferrous Metals (WMN), AGH University of Science and Technology in Cracow. WMN educates in several branches and levels of study. The cell responsible for monitoring these activities is the special team, led by Dean responsible for quality of education. Development strategy of the education system in WMN is well evaluated by students, graduates and employers. Keywords: quality of education, quality management, Faculty of Non-Ferrous Metals of the AGH UST Wstęp Jakość to jeden z najbardziej znanych przez społeczeństwo terminów specjalistycznych, który ma w teorii i praktyce wiele znaczeń szczególnych, w tym także w kształceniu na uczelniach wyższych. Norma ISO 9000:2006 definiuje: więcej »

TRENDY BADAWCZE Z ZAKRESU METALI NIEŻELAZNYCH W OSTATNIM 10-LECIU JAKO WYNIK ANALIZY ARTYKUŁÓW NAUKOWYCH OPUBLIKOWANYCH W CZASOPIŚMIE RUDY I METALE NIEŻELAZNE, RECYKLING - DOI:10.15199/67.2015.10.1

JÓZEF ZASADZIŃSKI

W pracy przedstawiono trendy badawcze z obszaru metali nieżelaznych na podstawie analizy publikacji zamieszczonych w ostatnim 10-leciu w czasopiśmie Rudy i Metale Nieżelazne, Recykling. Stwierdzono, że dominująca ilość publikacji (75 %) dotyczyła przetwórstwa metali nieżelaznych i inżynierii materiałowej. Około 19 % to publikacje z zakresu metalurgii ekstrakcyjnej, natomiast tylko 6 % publikacji dotyczyło geologii złóż, surowców mineralnych oraz przeróbki rud. Słowa kluczowe: geologia, przeróbka rud, metalurgia ekstrakcyjna, przetwórstwo metali, inżynieria materiałowa RESEARCH TENDENCIES WITHIN THE RANGE OF NON-FERROUS METALS IN THE LAST DECADE AS A RESULT OF THE ANALYSIS OF SCIENTIFIC ARTICLES PUBLISHED IN THE JOURNAL RUDY I METALE NIEŻELAZNE, RECYKLING In the work a research tendency was presented within the range of non-ferrous metals on the base of publications in the last decade in the Journal “Rudy i Metale Nieżelazne Recykling". It was stated, that the dominant number of publications (75 %) concerned processing of metals and materials engineering. About 19 % represented extractive metallurgy, whereas only 6 % of articles concerned geology, row materials and the ore processing Keywords: geology, ore processing, extractive metallurgy, processing of metals, materials engineering Korzystając z okazji jubileuszu 60-lecia wydawania czasopisma Rudy i Metale Nieżelazne, Recykling postanowiono, aby dokonać analizy jak wygląda profil czasopisma w ostatnim 10-leciu. Przyjęcie do analizy okresu 10-letniego podyktowane było po pierwsze tym, że z okazji jubileuszu 50-lecia w numerze jubileuszowym omówiono już stan badań oraz osiągnięcia technologiczne w przemyśle metali nieżelaznych w tamtym czasie, a po drugie w ostatnim dziesięcioleciu dokonały więcej »

WPŁYW NANOCZĄSTEK W BAZIE OLEJOWEJ ŚRODKA SMARUJĄCO-CHŁODZĄCEGO NA PARAMETRY SIŁOWE W PROCESIE CIĄGNIENIA DRUTU STALOWEGO - DOI:10.15199/67.2015.10.7

MATEUSZ MILCZANOWSKI ARKADIUSZ KUTA KATARZYNA MILCZANOWSKA KRZYSZTOF PACŁAWSKI JERZY FRANEK MARCIN OSIKA

W artykule zaprezentowano wyniki badań technologicznych baz olejowych T400, T4000 i 150mPAO zawierających dodatek różnych nanocząstek (Cu, CuO, CuS lub WS2) wykorzystywanych do produkcji środków smarująco-chłodzących wykorzystywanych w procesie ciągnienie drutów stalowych. Badaniom poddano również gotowe formulacje środków smarującochłodzących zawierające bazy olejowe z dodatkiem nanocząstek oraz dodatki funkcyjne. Słowa kluczowe: oleje technologiczne, nanocząstki, baza olejowa, proces ciągnienia INFLUENCE OF NANOPARTICLES IN OIL-BASE OF A LUBRICATING AGENT ON FORCE PARAMETERS DURING THE STEEL WIRE DRAWING PROCESS The article presents results of research on T400, T4000 and 150mPAO oil bases which contain additions of various nanoparticles (Cu, CuO, CuS or WS2). The bases are used in production of lubrticating agents designed for drawing steel wires. The study was also carried on market-ready lubrticant compositions which made oil bases with addition of nanoparticles and functional additves. Keywords: lubricating oil, nanoparticles, base oil, drawing process Wstęp Jednym z procesów przeróbki plastycznej jest proces ciągnienia. Zakres wymiarowy wyrobów ciągnionych jest bardzo szeroki, gdyż z jednej strony wytwarza się rury o średnicy zewnętrznej rzędu 100÷150 mm, a z drugiej produkuje bardzo cienkie druty o średnicach rzędu 0,01 mm. Materiałami stosowanymi do ciągnienia są różne gatunki stali węglowych, stopowych, metale nieżelazne w tym metale szlachetne, a także specjalne gatunki stopów do specjalnych zastosowań. Głównym czynnikiem wpływającym na siłę ciągnienie poza oporem plastycznym materiału, jakością narzędzi i temperaturą jest tarcie. Oddziaływanie tarcia w procesie ciągnienia należy zaliczyć do efektów niekorzystnych. W wyniku tarcia występuje zwiększenie oporów płynięcia metalu w strefie kontaktu z narzędziem oraz niejednorodne pole naprężeń i odkształceń w przekroju ciągnionego pręta. Gradient tych zmian jest szczególn więcej »

WPŁYW TEMPERATURY WALCOWANIA NA STRUKTURĘ I WŁASNOŚCI BLACH ZE STOPU Zn-Cu-Ti - DOI:10.15199/67.2015.10.6

PIOTR OSUCH MONIKA WALKOWICZ ANDRZEJ MAMALA TADEUSZ KNYCH TOMASZ NAPIÓRA RADOSŁAW SOKÓŁ SABINA BOCHEŃSKA

W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu temperatury nagrzewania wsadu do procesu walcowania taśmy ze stopu Zn-Cu-Ti w walcarce kwarto-nawrotnej na strukturę i własności przetwarzanych blach, w szczególności na ich podatność do zginania. W tym celu przeprowadzono eksperyment w warunkach przemysłowych, w którym procesowi walcowania poddano pięć kręgów taśmy o zbliżonym składzie chemicznym i przy ustalonych podstawowych parametrach walcowania, tj. schemacie gniotów i prędkościach walcowania w poszczególnych przepustach. Próbki wytworzonych w ten sposób blach poddano obserwacjom strukturalnym, na podstawie, których stwierdzono ich różny stopień rekrystalizacji. Na podstawie analizy otrzymanych wyników badań własności mechanicznych stwierdzono, że stopień dynamicznej rekrystalizacji w procesie walcowania jest ściśle związany z własnościami mechanicznymi gotowych blach, jak i ich podatnością do zginania. Przeprowadzony eksperyment pozwolił wyznaczyć minimalną temperaturę nagrzewania odlanego wsadu do procesu walcowania, która pozwala na uzyskanie pożądanych własności użytkowych gotowych blach. Słowa kluczowe: Zn-Cu-Ti, blachy, walcarka kwarto-nawrotna, dynamiczna rekrystalizacja IMPACT OF THE ROLLING TEMPERATURE ON STRUCTURE AND PROPERTIES OF Zn-Cu-Ti ALLOY SHEETS The paper presents the research results on influence of the charge’s heating temperature intended for rolling process of the sheet made from Zn-Cu-Ti alloy in a four-high reversing mill on the structure and properties of the processed sheets, and its susceptibility to bending in particular. To this end, an experiment in industrial conditions was conducted, in which five coils of similar chemical compositions and established basic rolling parameters, which are draft schemes and rolling velocities in particular roll passes, were put to the rolling process. The sheet samples made according to this method were subjected to structural observations, basing on which various fracti więcej »

WYCISKANIE CIENKOŚCIENNYCH KSZTAŁTOWNIKÓW ZE STOPU 6082 W STANIE T5 PRZEZ MATRYCE MOSTKOWO-KOMOROWE - DOI:10.15199/67.2015.10.8

DARIUSZ LEŚNIAK ALICJA WOJTYNA BEATA LESZCZYŃSKA-MADEJ WOJCIECH LIBURA JÓZEF ZASADZIŃSKI ARTUR RĘKAS JACEK BOROWSKI HENRYK JURCZAK

W pracy przeprowadzono badania procesu wyciskania średnio-wytrzymałych stopów AlMgSi w stanie T5. Celem badań było określenie wpływu zawartości głównych składników stopowych Mg i Si (oraz dodatkowo Cr), na strukturę wlewków, odkształcalność stopów podczas wyciskania oraz strukturę i własności mechaniczne kształtowników ze zgrzewem. Próby wyciskania kształtowników ze stopu aluminium w gatunku 6082 grubości ścianki 1,0 i 1,5 mm przeprowadzono na półprzemysłowej prasie hydraulicznej o nacisku 500 T, wyposażonej w system chłodzenia wyrobu, przy użyciu matryc mostkowo-komorowych. Analizowano mikrostrukturę stopu 6082 o zmiennym składzie chemicznym — w stanie odlewanym, po homogenizacji i po wyciskaniu z jednoczesnym przesycaniem na wybiegu prasy. Wyznaczono prędkość wypływu metalu z otworu matrycy, w zależności od składu chemicznego stopu i grubości ścianki kształtownika. Analizowano jakość zgrzewów w wyrobie, w powiązaniu ze składem chemicznym stopu i prędkościowo-temperaturowymi warunkami wyciskania, w kontekście możliwości wytworzenia wysokowytrzymałego złącza. Słowa kluczowe: wyciskanie, stop 6082, odkształcalność, wytrzymałość zgrzewu EXTRUSION OF THIN-WALLED SECTIONS FROM 6082 ALLOY IN T5 TEMPER THROUGH PORTHOLE DIES The investigation on extrusion of middle-strength AlMgSi alloys in T5 temper were performed. The aim of the research was to determine the influence of Mg and Si content (and additionally Cr) on microstructure of billets, deformability of the alloys in extrusion process and on microstructure and mechanical properties of the extruded profiles with seem welds. The tests of extrusion were carried out on semi-industrial hydraulic press of 5MN capacity, equipped with the cooling system on the run-out table. The porthole die were used to extrude flat sections of 1 mm and 1.5 mm in thickness. The microstructure of the alloy was examined using different alloy chemical composition in as cast state and after extrusion with soluti więcej »