SIGMA-NOT - PORTAL INFORMACJI TECHNICZNEJ - Największa baza artykułów technicznych online

MATERIAŁY BUDOWLANE

Miesięcznik ISSN 0137-2971, e-ISSN 2449-951X - rok powstania: 1947
Czasopismo Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Materiałów Budowlanych (SITPMB)

Ochrona przed wilgocią zabytkowych obiektów militarnych przeznaczonych do adaptacji

DOI:10.15199/33.2015.11.60
Maria Wesołowska

Powstałe w XIX w obiekty militarne wchodzące w skład fortyfikacji miejskich funkcjonują jako częściowo zagłębione w ziemi. Od początku ich powstania nie posiadały systemu grzewczego. Przeważająca część nie miała okien, a jedynie stalowe, nieszczelne ościeżnice.Wcięciewskarpę zapewniałowiększości przegród stabilne warunki temperaturowe i ograniczenie stref przemarzania.Wieloletnie otwarcie na środowisko zewnętrzne spowodowało ustabilizowanie się poziomu wilgotności w obiektach. Od kilku lat trwa proces adaptacji tych obiektów na cele kulturalne i usługowe.Wzwiązku z tym wprowadza się odcięcie budynku od środowiska zewnętrznego, nową stolarkę i ogrzewanie.Wartykule przedstawiono przypadek dwóch układówfortyfikacyjnych (Gdańsk, Nysa), w których przewidziano zmianę funkcji i związane z tym problemy właściwych zabezpieczeń przed wilgocią. Słowa kluczowe: zabytkowe obiekty militarne, ochrona przed wilgocią. Abstract. Erected in the nineteenth century, military facilities of city fortifications are partially set belowthe ground. They have not been equipped with any heating system from the beginning of their existence.Most of them have had no windows, but only steel frames, and untight shutters. The resection in the butter have allowed to retain stable temperature conditions and to limit frost depth in most envelope elements.Many years of exposure to external environment has resulted in the stabilization of moisture levels in the facilities. The adaptation process of these facilities for cultural and commercial purposes have lasted for a number of years. Therefore, the insulation of the buildings fromexternal environment, new wood joinery and heating systems are being introduced. The paper presents a case of two fortification systems (Gdansk, Nysa), where changes in features and problems associated with the appropriate protection against moisture are provided. Keywords: historic military facilities, humidity protection.Obiekty milita [...]

ZAKUP JEDNORAZOWY I DOSTĘP DO WIRTUALNEJ CZYTELNI
PRENUMERATA PAPIEROWA

Metoda płatności: Płatności elektroniczne (karta kredytowa, przelew elektroniczny)
Dostęp do publikacji (format pdf): 6.00 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 1h: 24.60 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 4h: 43.05 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 12h: 73.80 zł	DO KOSZYKA

Prenumerata

Szanowny Kliencie!
Zamów roczną prenumeratę w wersji PLUS a uzyskasz dostęp do archiwalnych publikacji tego czasopisma.
Nie zwlekaj - skorzystaj z tysięcy publikacji o najwyższym poziomie merytorycznym.

prenumerata papierowa roczna PLUS (z dostępem do archiwum e-publikacji) - tylko 420.00 zł
prenumerata papierowa roczna PLUS z 10% rabatem (umowa ciągła) - tylko 378.00 zł *)
prenumerata papierowa roczna - 330.00 zł
prenumerata papierowa półroczna - 165.00 zł
prenumerata papierowa kwartalna - 82.50 zł

okres prenumeraty:

*) Warunkiem uzyskania rabatu jest zawarcie umowy Prenumeraty Ciągłej (wzór formularza umowy do pobrania).
Po jego wydrukowaniu, wypełnieniu i podpisaniu prosimy o przesłanie umowy (w dwóch egzemplarzach) do Zakładu Kolportażu Wydawnictwa SIGMA-NOT.

Zaprenumeruj także inne czasopisma Wydawnictwa "Sigma-NOT" - przejdź na stronę fomularza zbiorczego »

INNE PUBLIKACJE W TYM ZESZYCIE

21. Konferencja Naukowo-Techniczna w Ciechocinku

Mariola Gala-de Vacqueret

7 - 9 października 2015 r. odbyła sięwCiechocinkuKonferencjaNaukowo- Techniczna, zorganizowana przezOśrodekWdrożeń Ekonomiczno-Organizacyjnych Budownictwa "Promocja", pod patronatem honorowym Przewodniczącego Komisji Infrastruktury SejmuRP,MinistraGospodarki i PrezesaUrzęduZamówieńPublicznych. Wspotkaniu udziałwzięło prawie 100 przedstawicieli jednostek samorządowych, inwestorów, projektantów, wykonawców oraz prawników - praktyków i ekspertów zajmujących się zamówieniami publicznymi, a przede wszystkim wyceną, weryfikacją i wyborem ofert składanych w postępowaniach przetargowych. Temat konferencji "Rola kosztorysu inwestorskiego w zamówieniach publicznych na etapie wyboru oferty i realizacji inwestycji - teoria i praktyka" nawiązywał do zmian i ich k więcej »

Adaptacja zabytkowych pomieszczeń na potrzeby komercyjne - ostatni etap inwestycji "Odtworzenie Dworca Głównego PKP we Wrocławiu" - DOI:10.15199/33.2015.11.45

Krystyna Kirschke Paweł Kirschke

Wrocławski Dworzec Główny PKP po rewaloryzacji przeprowadzonej w latach 2009 - 2012 stał się sprawnie funkcjonującym obiektem kolejowym o wysokim standardzie. Po zrealizowaniu kolejnego etapu tej inwestycji (w latach 2013 - 2015), polegającej na komercjalizacji pomieszczeń dworca, stał się on też gmachem użyteczności publicznej z dużą liczbą punktów usługowych. Przystosowywanie zabytku do tego rodzaju usług byłomożliwe, gdyż już na etapie projektu budowlanego precyzyjnie zdefiniowano wszystkiemiejsca, któremogłyby być przystosowywane do funkcji komercyjnych. Podczas realizacji inwestycji pomieszczenia te przygotowano pod względem: rozwiązań przestrzennych, konstrukcji, infrastruktury technicznej oraz bezpieczeństwa pożarowego. Proces adaptacyjny przebiegał zgodnie z wytycznymi opracowanymi przez biuro Grupa 5Architekci. Zawierały one konserwatorską kategoryzację pomieszczeń i określały obowiązki najemców. Realizacja poszczególnych zadań odbywała się przez autonomiczne projekty budowlane, które konsultowaliśmy i opiniowaliśmy. Słowa kluczowe: adaptacja, usługi komercyjne, rewaloryzacja, Dworzec Główny weWrocławiu.W ramach inwestycji "Odtworzenie ZabytkowegoHistorycznego Kompleksu Dworca Wrocław Główny z przebudową kolejowej infrastruktury technicznej" obiekt przebudowano, rozbudowano i poddano pracomkonserwatorskim. Inwestycja została podzielona na cztery fazy: konkurs (2008); badania, ekspertyzy i projekt budowlany (2009); projekty, badania i prace budowlane stanowiące realizację głównego zadania (03.2010 - 06.2012) oraz projekty i prace budowlanewykonywane przez najemców komercyjnych lokali usługowych (10.2012 - 12.2015), co pokazano na fotografiach 1, 2 i 3, a na rysunku 1 podział lokali na kategorie konserwatorskie. Początkiem przedsięwzięcia był Konkurs na opracowanie koncepcji architektoniczno-urbanistycznej rewitalizacji Dworca Głównego we Wrocławiu wraz z otoczeniem, którego program współtworzyło Biuro Rozwoju Wrocła więcej »

Aktualne metody konserwacji dekoracji świątyni królowej Hatszepsut w Deir el-Bahari w Egipcie - DOI:10.15199/33.2015.11.52

Rajmund W. Gazda

Proces konserwacji zrujnowanej w starożytności świątyni Hatszepsut trwa od 1892 roku. Od 1961 r. prace i badania są prowadzone przez polskich specjalistów pod kierunkiem PCMA Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z egipską Służbą Starożytności. Została podjęta decyzja o rekonstrukcji formy obiektumetodą anastylozy z zasadą do najwyżej zachowanego fragmentu. Ratowanie fragmentów z lapidariów polega na ich konserwacji i użyciu do anastylozy. Uzupełnienie formy architektonicznej daje możliwość zabezpieczenia historycznego materiału razem z polichromowanymi reliefami i posągami.Aktualnie prowadzone są badania i prace konserwatorskie w Kaplicy Hathor i Hatszepsut, prace rekonstrukcyjne figur ozyriackich oraz sfinksów z głową Hatszepsut. Opracowano metody wzmocnienia i konsolidacji osłabionego wapienia formacji Teb z kamieniołomu Hatszepsut w lokalnych warunkach klimatycznych. Interdyscyplinarne badania zostały wsparte przez technologię skanowania 3D z uzyskaniemmapy zniszczeń, opracowaną przez architektów i specjalistów PWR we współpracy z konserwatorami i egiptologami misji. Słowa kluczowe: starożytność, świątynia,Hatszepsut, dekoracja, ruina, konserwacja, anastyloza, skanowanie 3D.Świątynia królowej Hatszepsut została wzniesiona na zachodnim brzegu Nilu w dolinie Deir el-Bahari w latach panowania królowej w 1473 - 1458 r. p.n.e. Budowla powstała w pustynnej dolinie u stóp wysokiej ściany skalnej (fotografia 1). Podstawowym budulcem był wapień wydobywany z lokalnego kamieniołomuWadi el-Melouk [9]. Budowniczowie dumni ze swego dzieła nazywali ją "Domem z białego kamienia" w nawiązaniu do znanego wtedy wapienia z kamieniołomu Tura o białym odcieniu [1]. Po śmierci królowej zniszczono większość przedstawiających ją wizerunków na ścianach oraz rzeźb. Druga faza zniszczeń dotknęła wizerunki bóstw tebańskich podczas rewolucji religijnej za czasów Echnatona (1351 - 1334 r. p.n.e). Skute przedstawienia staraniem faraonów Hore więcej »

Analiza nieniszczących metod akustycznych do badania remontowanych konstrukcji betonowych - DOI:10.15199/33.2015.11.31

Krzysztof Schabowicz Dorota Jawor Łukasz Radzik

W artykule omówiono nieniszczące metody akustyczne przydatnewbadaniach konstrukcji betonowych.Zostały one przeanalizowane pod kątem wykorzystania podczas remontu obiektu budowlanego. Zgodnie z ustalonymi kryteriami dokonano oceny każdej metody, porównano je ze sobą i na podstawie przeprowadzonej analizy wytypowano "najlepszą" nieniszczącą metodę akustyczną - metodę tomografii ultradźwiękowej - do badania konstrukcji betonowych na potrzeby remontów. Słowa kluczowe: remont, badania nieniszczące, metody akustyczne, tomografia ultradźwiękowa. Abstract. The article discusses the non-destructive acoustic method of concrete structures. They were analyzed for use on the construction site during the renovation of a building. According to the established criteria evaluation ismade by eachmethod, they were compare and based on the analysis "the best" non- -destructive acousticmethod - ultrasonic tomographywas chosen as a method for testing repairing concrete structures. Keywords: repair, non-destructive testing, acoustic methods, ultrasonic tomography.Wcelu oceny konieczności i zakresu remontu mogą być przydatne metody nieniszczące [3, 4], a wśród nich metody akustyczne. Niektóre z nich opisano w [1, 2, 6], natomiast ich podłoże teoretyczne i zastosowanie praktyczne w [3 - 5]. W artykule zaprezentowano pięć wybranych współczesnych metod akustycznych i określono ich przydatność do badania re więcej »

Badania cech betonu w konstrukcji wsporczej kopuły Hali Stulecia we Wrocławiu - DOI:10.15199/33.2015.11.29

Jerzy Jasieńko Andrzej Moczko Marta Moczko

Przedstawione wyniki badań dokumentują obecny stan techniczny betonu w konstrukcji wsporczej kopuły Hali Stulecia weWrocławiu po upływie ok. 100 lat. Są unikatowym źródłem informacji o jakości betonu z początku XX w. Badania wykazały m.in., że cechy wytrzymałościowe betonu pozwalają na oszacowanie jego klasy wytrzymałości jako C20/25. Na podkreślenie zasługuje uzyskana wartość nasiąkliwości, wynosząca średnio ok. 4,3%, którą biorąc pod uwagę poziom technologii betonu na początku ubiegłego wieku, uznać należy za nadspodziewanie dobrą. Słowa kluczowe: beton,właściwościmechaniczne, nasiąkliwość, karbonatyzacja.Hala StuleciaweWrocławiu została oddana do użytkowania w 1913 r. z okazjiWystawy Stulecia, zorganizowanejwcelu uczczenia setnej rocznicy zwycięstwa nad Napoleonem. Pomysłodawcą, a zarazemgłównymprojektantem tej niezwykłej konstrukcji był niemiecki architekt i konstruktor Max Berg. 13 lipca 2006 r. Hala Stulecia została wpisana na Listę ŚwiatowegoDziedzictwaUNESCOjako pionierskie osiągnięcie inżynierii i architektury XX stulecia. Konstrukcję Hali Stulecia tworzą dwa niezależne żelbetowe układy konstrukcyjne. Podstawę stanowi układ czterech głównych filarów podporowych (fotografia 1), tworzących cztery wielkie arkady absyd o rozpiętości 41miwysokości 16,7m, a górną część konstrukcji kopuła o średnicy 65 m i wysokości 23 m, składająca się z 32 żelbetowych żeber opartych u dołu na rozciąganympierścieniu głównym, a u góry związanychwściskanympierścieniu betonowym o średnicy 14,4 m [1]. Wartykule przed więcej »

Badania i analiza konstrukcji płytowo-słupowej z dużymi otworami - DOI:10.15199/33.2015.11.27

Ryszard Antonowicz Adam Klimek Bohdan Stawiski

W artykule przedstawiono przypadek zagrożenia bezpieczeństwa konstrukcji, sygnalizowanego pękaniem ścian działowych (wysokości powyżej 3 m). Uszkodzone ściany działowe oparte były na monolitycznych stropach żelbetowych, w których wykonane były liczne otwory o powierzchni kilku m2, w różny sposób usytuowane względemsłupów.Wstępne obliczenia wskazywały na przekroczenie nośności płyt stropowych na przebicie. Dokładne badaniamateriałowe i obliczenia przeprowadzone na trzech modelach pozwoliły wykazać, że konstrukcja może przenieść występujące obciążenia pomimo pękania ścian działowych. Zwrócono uwagę, że przestrzennymodel obliczeniowy, nieuwzględniający etapów wznoszenia budynku, nie może być modelem najbardziej adekwatnym. Słowa kluczowe: stropymonolityczne, beton, ultradźwięki, zbrojenie, nośność, przebicie.Konstrukcje słupowo-płytowe są chętnie stosowane przez architektów, w znacznej mierze z powodu swobody kształtowania przestrzeni użytkowej budynku. Podparcie stropów wprost na słupach generuje jednak koncentracje sił poprzecznych wokół podpór, wskutek tego bardzo istotny staje się problem przebicia w takich konstrukcjach. Sytuacja jeszcze bardziej się komplikuje, gdy część strefy podparcia stropu przy słupie zostaje wycięta z powodu zaprojektowanych dużych otworów na instalacje. Do wyznaczenia sił wewnętrznych ważne jest przyjęcie trafnego modelu obliczeniowego, jak najlepiej odwzorowującego rzeczywiste zachowanie się konstrukcji. Gdy weryfikacja dotyczy istniejącego obiektu, ocenie poddaje się dodatkowe czynniki, jak np. rzeczywista wytrzymałość betonu, dokładność ułożenia zbrojenia itp.Wartykule przedstawiono przykład analizy wykonanej konstrukcji płytowo- -słupowej wraz z rozwiązaniami wymienionych problemów. Opis analizowanej konstrukcji Analizowano budynek wielokondygnacyjny o konstrukcji monolitycznej, ze stropami opartymi na zewnętrznych ścianach nośnych, wzajemnie oddalonych o ok. 10 i 15 m, z dodatko więcej »

Badania inicjacji rys w ścianach opartych na stropach - DOI:10.15199/33.2015.11.30

Tomasz Kania Bohdan Stawiski

Dużymproblememwewznoszonych budynkach jest pojawianie się rys i spękań na powierzchni ścian działowych w krótkim czasie po oddaniu obiektu do użytkowania lub jeszcze przed zakończeniem budowy. Uszkodzenia tego typu występują na wszystkich rodzajach ścian, od gipsowych, przez murowane z betonu komórkowego, z dużych pustakówceramicznych, po ściany z bloczkówsilikatowych.Wartykule przedstawiono obliczenia (metodąMES) ścian działowych opartych na płytach stropowych, projektowanych przy założeniu ugięcia dopuszczalnego l/250.Analizie poddano ścianę pełną z elementów wapienno-piaskowych. Przyjmowano różne wartości ugięcia podpory i analizowano powstające naprężenia. Po przekroczeniu granicznychwartości naprężeń obserwowano inicjację rys. Przebieg wzbudzanych rys pokrywał się z rysami w badanych ścianach zrealizowanych. Słowa kluczowe:MES, ściany działowe, pękanie,model rys rozmytych, ugięcia stropów.Zobserwacji ścian posadowionych na odkształcającym się gruncie wynika, że pojawiają się w nich ukośne, rzadziej pionowe, a czasem także poziome rysy lub pęknięcia. Podobnie zachowują się ściany oparte na stropach, które pod obciążeniem uginają się. Skutkiem takich odkształceń stropu są rysy i pęknięcia przegród pionowych [1, 2, 3, 4]. Tradycyjne elementy drobnowymiarowe, układane zwykle na dość grubej warstwie słabej zaprawy, umożliwiały łagodne odkształcanie muru i dopasowywanie się do uginającej podpory. Duża liczba spoin powodowała, że przemieszczenia występowały w wielu miejscach i były na tyle małe, że nie powstawały widoczne zarysowania.Wprzypadku dużych bloczków, np. gipsowych, liczba spoin jest wielokrotnie mniejsza i są one łączone na zaprawy klejowe o szybkim czasie wiązania. Dochodzi więc do kumulacji odkształceń w małej liczbie miejsc, a powstające zarysowania mają dużą rozwartość. Rysy i pęknięcia ścian nienośnych są niedopuszczalne, podobnie jak nośnych [5]. Należy je wykonywać w taki sposób, aby nie p więcej »

Badania izolacyjności cieplnej płyt warstwowych z rdzeniem izolacyjnym w okładzinach metalowych z jedną okładziną perforowaną - DOI:10.15199/33.2015.11.13

Michał Piasecki Michał Pilarski

W artykule podano aktualne wymagania wynikające z przepisów technicznych oraz metody badania współczynnika przenikania ciepła z płyt warstwowych z rdzeniem izolacyjnym w okładzinach metalowych z jedną okładziną perforowaną. Słowa kluczowe: płyty warstwowe, okładzina perforowana, izolacyjność cieplna, współczynnik przenikania ciepła, obliczenia, badania.Dyrektywa 2010/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków wyznacza szczególne cele, a mianowicie do 31 grudnia 2020 r. wszystkie nowe budynki powinny charakteryzować się niemal zerowym zużyciem energii. Ściany zewnętrzne i wewnętrzne konstrukcyjne, a także działowe oraz przekrycia dachowe wykonane z płyt warstwowych z rdzeniem izolacyjnym mogą charakteryzować się bardzo dobrą izolacyjnością cieplną znacznie ograniczającą straty ciepła przez przenikanie. Płyty warstwowe z rdzeniem izolacyjnym składające się z dwóch okładzin z blachy stalowej mogą mieć również jedną okładzinę perforowaną, w celu zapewnienia lepszej absorpcji i tłumienia dźwięku, a w efekcie lepszej izolacyjności akustycznej. Perforacja okładzin metalowych stanowi 30 - 35% całej powierzchni okładziny płyty warstwowej. Okładziny te wykonane są zazwyczaj z blachy stalowej grubości 0,5 mm pokrytej powłokami metalicznymi oraz organicznymi, natomiast rdzeń płyt zazwyczaj stanowi wełna mineralna, styropian, polistyren ekstrudowany XPS, pianka poliuretanowa PUR/PIR bądź pianka fenolowa PF. Wartość współczynnika przenikania ciepła wyrobów oblicza się zgodnie z normą PN-EN 14509:2010, ale norma ta nie odnosi się wprost do płyt warstwowych z jedną okładziną perforowaną. Wymagania dotyczące izolacyjności cieplnej budynków 1 stycznia więcej »

Badania wilgotnościowe wyrobów budowlanych przeznaczonych do stosowania wewnątrz obiektów - DOI:10.15199/33.2015.11.12

Barbara Pietruszka Andrzej Bobociński Dobrosława Kaczorek

Od 2013 r.wZakładzie FizykiCieplnej, Instalacji Sanitarnych i Środowiska Instytutu Techniki Budowlanej realizowany jest EU projekt H-House, którego celem jest opracowanie ekoinnowacyjnych rozwiązań materiałowo-konstrukcyjnych dla nowoczesnego budownictwamieszkaniowego, ze szczególnymuwzględnieniemmateriałówpochodzenia organicznego, przeznaczonych do stosowania w przegrodach wewnętrznych.Wartykule przedstawiono i omówionowyniki badańwilgotnościowych tychmateriałów,wzakresie zawilgocenia sorpcyjnego i paroprzepuszczalności. Słowa kluczowe: projekt H-House, budownictwomieszkaniowe, przegrody wewnętrzne, materiały budowlane pochodzenia organicznego, zawilgocenie sorpcyjne, paroprzepuszczalność. Abstract. In 2013, at The Department of Thermal Physics, Sanitary Systems and Environment of Building Research Institute the EU project “H-House" realization started. The project aims to develop a number of new eco-innovative building components - materials and constructions - for modern housing, taking into account the materials of organic origin and their applications for internal partitions. This paper presents the results of hygrothermal tests for the investigated materials concerning moisture sorption and water vapor permeability. Keywords: H-House project, housing, internal partitions, building materials of organic origin, moisture sorption, water vapour permeability. więcej »

Badanie wytrzymałości kompozytu cementowego w podkładach podłogowych z suchych zapraw - DOI:10.15199/33.2015.11.34

Magdalena Rajczakowska Bohdan Stawiski

O jakości podłogi decydują wszystkie jej warstwy. Izolacyjność akustyczną od dźwięków uderzeniowych zapewnia zwykle warstwa styropianu. Izolację przeciwwilgociową w pomieszczeniach mokrych najlepiej wykonać w dwóch warstwach, na stropie i pod płytkami. O nośności, odporności na obciążenia w głównej mierze decyduje podkład cementowy i znajdująca się pod nim warstwa styropianu układana między rurami CO i innymi przewodami. Od pewnego czasu powszechne stały się podkłady z suchych mieszanek cementowo-piaskowych. Do rzadkości należy wibracyjne ich zagęszczanie. Samo rozłożenie masy i jej zatarcie nie gwarantuje wymaganej wytrzymałości kompozytu. Wartykule przedstawiono wyniki badania wytrzymałości na ściskanie takiego kompozytu pobranego z uszkodzonych podłóg. Pokazano występujące rozrzuty wytrzymałości na ściskanie i rozkład tego parametru na grubości podkładu. Podkreślono brak współpracy podkładu z niestabilną warstwą izolacyjną. Słowa kluczowe: podkłady pod posadzki, wytrzymałość, zagęszczenie, zmienność na grubości.Podkłady stanowią fundament posadzek, na którymmają się bezpiecznie opierać i przejmować obciążenia użytkowe, przyjmowane zwykle o wartości 2,0 kN/m2 lub jako siła skupiona 1,0 kN. Są to obciążenia charakterystyczne, a obliczeniowe wynoszą odpowiednio 3,0 kN/m2 i 1,5 kN. Wcześniej obciążenie wynosiło 1,5 kN/m2 (obciążenie charakterystyczne), a więc obecnie jest o 33% większe. Powinno za tym pójść zwiększenie wymaganej wytrzymałości kompozytu cementowego w podkładach. Oficjalnie nie ma jednak nowych wytycznych, natomiast działania wykonaw więcej »

Beton i jego składniki - DOI:10.15199/33.2015.11.62

Grzegorz Bajorek Marta Kiernia-Hnat

28 kwietnia 2014 r., decyzją Prezesa Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, wprowadzona została nowa norma betonowa PN-EN 206:2014-04 Beton - Wymagania, właściwości, produkcja i zgodność [1], która zastąpiła funkcjonującą od przeszło 10 lat normę PN-EN 206-1. Nowawersja normy przyniosławiele zmian dotyczących zarówno wymaganego składu betonu, uzależnionego od zamierzonego jego zastosowania, jak i wymagań stawianych składnikom, z których beton ma być wykonany.Do jej treściwłączono także zapisy z PN-EN206-9, określające wymagania dotyczące betonu samozagęszczalnego oraz dodatkowe wymagania stawiane betonowi stosowanemu przy wykonywaniu specjalnych robót geotechnicznych, takich jak pale czy ścianki szczelinowe. Szeroki zakres betonów objętych PN-EN 206 oraz konieczność stosowania jejwróżnych warunkach klimatycznych i geograficznych, jakie występują w Europie, powoduje, że ustalenie jednolitych wymagań dotyczących wszystkich rodzajów betonów jest trudne. Z tego powodu w treści normy niejednokrotnie znajdziemy zapisy mówiące o możliwości/konieczności zastosowania przepisów obowiązujących w miejscu stosowania betonu. Zgodnie z normą PN-EN 206, producent betonu zobowiązany jest do wykonania go ze składników zgodnych z wymaganiami tej normy i odpowiednimi do zamierzonego zastosowania oraz do zapewnienia, aby skład betonu odpowiadał wymaganiomnarzuconym przez klasy ekspozycji czy rodzaj wykonywanego elementu. Dobieranie składników betonu Wszystkie składniki betonu należy dobieraćwtaki sposób, aby spełnione zostaływymagania dotyczące mieszanki betonowej i betonu stwardniałego obejmujące konsystencję, gęstość, wytrzymałość i trwałość, z uwzględnieniemrealizacji procesu produkcyjnego i planowanej technologii realizacji robót. Główną zasadą jest stosowanie wyłącznie składnikówo ustalonej przydatności, tj. takich, których wymagania dotyczącewłaściwości zostały opisanewodpowiednich dokumentach odniesienia, czyli normach, a więcej »

BIM w praktyce: projekt świetlika B Dworca Łódź Fabryczna

Tomasz Olszewski Piotr Białecki Andrzej Kostrzewski

W 2007 r. Rob Krier, światowej sławy urbanista pochodzący z Luksemburga, przedstawił koncepcję modernizacji centrumŁodzi. Był to pierwszy krok do opracowania przez Miejską Pracownię Urbanistyczną miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenów o powierzchni ok. 100 ha znajdujących się w śródmieściu. Pod nazwą "Nowe CentrumŁodzi" (NCŁ) kryje się ok. pięćdziesięciu powiązanych ze sobą inwestycji o łącznej wartości 4,7 mld zł, realizowanych przez różne podmioty. Projekt ma na celu ożywienie sercamiasta, rewitalizację historycznych budynków oraz co najważniejsze przywrócenia gomieszkańcom przez różnego rodzaju udogodnienia przyjazne dla pieszych. Inwestycja współfinansowana jest z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz środkówMiasta Łódź. Jednymz istotnych czynnikówstojących na przeszkodzie modernizacji centrum była linia kolejowa przecinająca przestrzeń miasta.Należałowięc tak przeorganizować śródmieście, aby nie ograniczyć przepustowości tegoważnegowęzła komunikacyjnego. Osiągnięto to przez popr więcej »

Bogata oferta Centrum Techniki Okrętowej S.A.

Bogata ofertaCentrumTechnikiOkrętowej S.A. (CTO S. A.) w Gdańsku obejmuje m.in.: badania odporności ogniowej i dymoszczelności; badania izolacyjności akustycznej elementów budowlanych, pochłaniania dźwięku imocy akustycznej; pomiary akustyczne in situ; badania odporności urządzeń na drgania i udary; monitoring konstrukcji; badania eksperymentalne i analizy obliczeniowe aerodynamiki konstrukcji i obiektów; projektowanie i budowę urządzeń pomiarowych.W2011 r. CTOS.A. zainicjowało działalność certyfikacyjną, tworząc Ośrodek CertyfikacjiWyrobów. Nowe kierunki działania CTO S.A. stanowi jednostkę naukową, w strukturze, której wyróżnić można m.in. Laboratorium Akustyczne i Laboratorium Badań Ogniowych należące do więcej »

Departament Prawno-Organizacyjny GUNB informuje

Czy inwestor może otrzymać dziennik budowy w dniu dokonania zgłoszenia? Obecnie obowiązujące przepisy ustawy - Prawo budowlane (Dz.U. z 2013 r. poz. 1409 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 26 czerwca 2002 r. w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki tablicy informacyjnej oraz zgłoszenia zawierającego dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia (Dz.U. z 2002 r. nr 108, poz. 953 z późn. zm.) nie zawierają regulacji dotyczących wydawania dziennika budowy obiektów budowlanych realizowanych na podstawie zgłoszenia. Zgodnie z przepisami ustawy, zgłoszenia należy dokonać przed terminem zamierzonego rozpoczęcia robót budowlanych. Właściwy organ, w term więcej »

Diagnostyka żelbetowych elementów płytowych w obiektach parkingowych - DOI:10.15199/33.2015.11.15

Marek Dohojda Jarosław Szulc Krzysztof Sztuka

Obiekty parkingowe,wykonywane główniewobiektach handlowych, narażone są na duże oddziaływanie środowiska oraz obciążenia wynikające z ich użytkowania. Ciągły wzrost zapotrzebowania na miejsca parkingowe wymusza budowę garaży i parkingówwielopoziomowychwgęstej zabudowie śródmiejskiej. Wwiększości przypadkówparkingiwielopoziomowe są typu otwartego, zaś garaże typu podziemnego o układzie konstrukcyjnympłytowo- słupowym. Narażenie ich na oddziaływanie warunków zewnętrznych oraz ich destrukcjawczasie stwarzają podstawy do prawidłowej diagnostyki oraz późniejszej właściwej naprawy. Słowa kluczowe: obiekt parkingowy, diagnostyka budowli, badania nieniszczące, systemy napraw.Ustroje nośne obiektów parkingowych, z uwagi na funkcje użytkowe (ruch pojazdów) i wymagania dotyczące ochrony przeciwpożarowej, zwykle projektowane są jako szkieletowe, żelbetowe monolityczne lub prefabrykowane. W związku z tym, że na ogół mają formę otwartą (fotografia 1), posadzki narażone są na oddziaływanie czynników atmosferycznych oraz chlorków pochodzących ze środków odladzających. Obiekty parkingowe, jak wszystkie inne budynki, powinny spełniać wymagania podstawowe [1], w szczególności w zakresie bezpieczeństwa i trwałości konstrukcji. Podstawowe wymagania dotyczące parkingów Zgodnie z normą [2] konstrukcja powinna spełniaćwymagania niezawodności przez zamierzony okres eksploatacji, bez znaczącego obniżenia przydatności i bez konieczności ponoszenia nadmiernych kosztów prac konserwacyjnych oraz remontowych.Wymagany okres użytkowania uzyskuje się, uwzględniając w projekcie odpowiednie środki zabezpieczające przed prognozowanymoddziaływaniem środowiska. Wymagania normowe dotyczące klas ekspozycji,wprzypadku których korozjamoże być inicjowana chlorkami (XD1÷3) i agresywnym oddziaływaniem zamrażania/rozmrażania (XF1÷ 4), określająminimalną klasę betonu (omaksymalnymstosunkuw/ c,minimalnej zawartości cementu danego typu lub ich kombinacji) oraz więcej »

Dorobek europejskiej harmonizacji technicznej w obszarze wyrobów budowlanych - DOI:10.15199/33.2015.11.05

Sebastian Wall

W artykule przedstawiono najważniejsze elementy harmonizacji europejskiej dotyczącej wyrobów budowlanych, ze szczególnym uwzględnieniem dorobku ostatniego dziesięciolecia. Szczególną uwagę zwrócono na proces ustanawiania zharmonizowanych specyfikacji technicznych oraz zadania stojące przed państwami członkowskimi UE. Słowa kluczowe: harmonizacja europejska, CPD, CPR.Swobodny przepływ towarów to jedna z czterech podstawowych wolności będących podstawą funkcjonowania Unii Europejskiej regulowany przez tzw. dyrektywy nowego podejścia.Wobszarze wyrobów budowlanych była to opublikowana przeszło 25 lat temu dyrektywa Rady nr 89/106/EWG w sprawie zbliżenia ustaw i aktów wykonawczych państw członkowskich dotyczących wyrobów budowlanych (CPD) [1]. Jej wdrożenie zakładało zastąpienie krajowych norm wyrobów przez zharmonizowane Normy Europejskie, opracowane na podstawie mandatów Komisji Europejskiej. W przypadku wyrobów innowacyjnych, na które nie opracowano normy wyrobu, możliwe było wydanie zharmonizowanej specyfikacji w postaci Europejskiej Aprobaty Technicznej (ETA), czyli oceny przydatności do zamierzonego zastosowania, opracowanej na podstawie "Wytycznych do EuropejskiejAprobaty Technicznej" (ETAG) lub, w specyficznych przypadkach, bez wytycznych wg dokumentu "Wspólnej wykładni procedury oceny" (CUAP). Na opracowanie ETAG Komisja Europejska wydawała stosowne mandaty. Specyfikacje te miały uwzględniać, przez system klas i poziomówwłaściwości użytkowych, zróżnicowaniewymagań technicznych państw członkowskich zawartych w przepisach notyfikowanych na poziomie UE. Dyrektywa "budowlana" określała 6 obszarów wymagań podstawowych dotyczących projektowania i wznoszenia obiektów budowlanych. Wymagania te były przedmiotemprzepisówtechnicznych państw członkowskich. Podstawowym założeniem było wykazanie zgodnościwyłącznie zwymaganiami specyfikacji technicznych zharmonizowanych z dyrektywą CPD, która określała możliwe do zastosowania systemy więcej »

Drugie życie wieży zabytkowego kościoła pw. św. Anny na Praczach Odrzańskich

Bartosz Stasieńko

Kościół pw. św. Anny o drewnianej konstrukcji szkieletowej na PraczachOdrzańskich (fotografia 1) to jeden z ciekawszych obiektów protestanckiej architektury sakralnej na Śląsku. Jego historia sięga 1383 r., gdy przez biskupawrocławskiegoWacława została ustanowiona parafia. W miejscu świątyni, o której niewiele wiadomo, powstał w latach 1550 - 1555 zbór luterański. Obecny kształt kościoła pochodzi z XVII w., gdy odbudowano go po pożarze spowodowanym zawirowaniami wojny trzydziestoletniej. Od 2001 r., przy wsparciu Ministerstwa Kultury iDziedzictwaNarodowego,Urzędu Miejskiego Konserwatora Zabytków we Wrocławiu oraz Wydziału Kultury Urzędu MarszałkowskiegoWojewództwaDolnośląskiego, prowadzony jest generalny remont całej konstrukcji kościoła, od fundamentów po poszycie dachu. Pierwszym jego etapem był remont wieży kościoła na zachodniej ścianie budynku. Ze względu na geometrię (wysokość wraz z h więcej »

Dylatacje w betonowych posadzkach bezspoinowych - DOI:10.15199/33.2015.11.23

Tomasz Chibowski

W ostatnich 15 latach coraz częściej stosowane są bardzo duże pola betonowych posadzek bez nacięć przeciwskurczowych (rozpiętość pól zwiększyła się z 6 x 6 m do nawet 60 x 60 m).Wynika to z dążenia do unikania problemów związanych z bieżącym utrzymaniem posadzek, m.in. ze względu na wykruszanie się dylatacji w betonie. Skurcz i wywijanie się krawędzi (tzw. curling) [1] często jest bowiem przyczyną niszczenia krawędzi płyt i ich klawiszowania. Należy zaznaczyć, że termin posadzki bezspoinowe jest dosyć niezręcznym tłumaczeniem z angielskiego określenia "jointless". Lepiej byłoby nazywać je posadzkami beznacięciowymi. Obecnie w przypadku posadzek najczęściej stosuje się pola o wymiarach ok. 36 x 36 m lub 40 x 40 m i między poszczególnymi polami montuje się złącza konstrukcyjne. Ich zadaniem jest transfer obciążeń pomiędzy płytami, przeciwdziałanie wywijaniu się płyt oraz zabezpieczenie krawędzi posadzek. Wielkość otwarcia dylatacji posadzek Końcowawielkość dylatacji (fotografia 1) zależy od skurczu płyty, który w praktyce możemy w uproszczeniu obliczyć jako iloczyn odległości i współczynnika skurczu. Angielska instrukcja Technical Report 34 zaleca zmniej więcej »

Elementy analizy historycznej w diagnostyce stanu technicznego zabytkowej hali targowej z początku XX wieku - DOI:10.15199/33.2015.11.36

Piotr Berkowski Marta Kosior-Kazberuk

Omawiany obiekt zaprojektowano w latach 1904 - 1906, a wzniesiono w latach 1906-1908. Jak na tamte czasy była to bardzo nowoczesna i oryginalna konstrukcja żelbetowa, oparta na nowatorskiej koncepcji parabolicznych łuków żelbetowych spiętych poprzecznie żelbetowymi dźwigarami kratowymi. Po wykonaniu fundamentów i podpiwniczenia pierwotnie zaprojektowana konstrukcja stalowa hali została zastąpiona konstrukcją żelbetową. Było to spowodowane wynikami analiz przeprowadzonych na zlecenie inwestora, dotyczących kosztu wzniesienia obiektu (konstrukcja żelbetowa okazała się tańsza), ale przede wszystkim zaletami betonu z punktu widzenia trwałości i utrzymania obiektu.Wartykule przedstawiono aspekty związane z analizą historyczną dotyczącą projektowania i realizacji innowacyjnej, żelbetowej konstrukcji hali z początku XX wieku, wpływające na proces oceny jej aktualnego stanu technicznego i zapewnienia ciągłej, bezpiecznej eksploatacji. Słowa kluczowe: zabytkowa hala żelbetowa/murowana, historyczna analiza konstrukcyjna, diagnostyka.Jednymz elementów prawidłowej diagnostyki stanu technicznego obiektów zabytkowych, ich rehabilitacji czy eksploatacji i utrzymania powinno być wykonanie architektoniczno- konstrukcyjnej analizy historycznej, odnoszącej się do stosowanych w czasie projektowania i budowy badanego obiektu: rozwiązań konstrukcyjnych; metod obliczeń statycznych; metod wymiarowania elementów konstrukcyjnych; właściwości i technologii produkcjimateriałów budowlanych; procesu realizacji (technologii wznoszenia) czy kwalifikacji wykonawców [1, 2]. Przypadki dotarcia do pełnychmateriałów źródłowych są rzadkie, ale inicjatywy takie powinny być podejmowane nie tylko z punktu widzenia działań architektonicznych i konserwatorskich [3], ale także w celu poznania rozwiązań konstrukcyjnych. Przeprowadzenie takiej analizy, wraz z zastosowaniem współczesnych technik badawczych i obliczeniowych, pozwala na pełniejsze poz więcej »

ExMot - uniwersalne podwozie ekstremalnej mobilności dla Bezzałogowych Platform Lądowych - DOI:10.15199/33.2015.11.72

Arkadiusz Rubiec

Artykuł przedstawia efekty pracy wykonywanej w projekcie pt. "Platforma bazowa ekstremalnejmobilności z napędem hydrostatycznym", realizowanym w ramach IV edycji programu LIDER, prowadzonego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.Artykuł opisuje problemy, jakie należy rozwiązać, aby zapewnić Bezzałogowym Platformom Lądowym (BPL) wysoką zdolność pokonywania przeszkód terenowych. O zdolności tej decyduje efektywność i skuteczność działania układu zawieszenia oraz układu napędowego. Dotyczą one w głównejmierze tych terenów, na które człowiek nie może się dostać za pomocą klasycznych pojazdów terenowych. W artykule zaprezentowano główne założenia do projektu, sposób ich realizacji oraz wizualizację wraz z opisemoraz charakterystyką techniczną platformy. Słowa kluczowe: mobilność, Bezzałogowe Platformy Lądowe, układy napędowe, układy zawieszenia.Coraz częściej ludzie wykonują różne działania na terenach niedostępnych dla konwencjonalnych pojazdów i niejednokrotnie muszą dotrzeć tam pieszo. Zabierają ze sobą wyposażenie konieczne do przetrwania w trudnych warunkach, narzędzia niezbędne do wykonania pracy lub przyrządy pomiarowe do przeprowadzenia badań (geodezyjnych, geologicznych itp.). Zazwyczajmasa ich wyposażenia jest bardzo duża, a gabaryty często przeszkadzają w sprawnym i bezpiecznym przemieszczaniu się. Doskonały przykład stanowią działania ratownicze. Szczególne zagrożenie stanowią akcje prowadzone na terenach potencjalnie skażonych (fotografia). Zwiększenie skuteczności i efektywności operacji wykonywanych przez człowieka na terenach trudno dostępnych (ratowniczych, eksploracyjnych, badawczych itp.) jest możliwe m.in. przez wyposażenie go w robota. Zbudowanie w pełni funkcjonalnego robota mobilnego, niezależnie od przeznaczenia, zawsze wymaga dysponowania platformą o dużej zdolności pokonywania przeszkód terenowych (ekstremalne więcej »

Identyfikacja materiałów i technologii wykonania historycznych konstrukcji murowych w procesie ich konserwacji i rehabilitacji - DOI:10.15199/33.2015.11.54

Wojciech Terlikowski

Wymagania konserwatorskie, wynikające z międzynarodowych wytycznych i ustaleń, zakładają stosowanie zasady kompatybilności materiałów i technik budowlanych, używanych w procesie rehabilitacji i wzmacniania konstrukcji obiektów zabytkowych. Właściwa identyfikacjamateriałowo-techniczna historycznych konstrukcjimurowychma duże znaczeniewaspekcie inżynierskim- konstrukcyjnym, architektonicznym, konserwatorskim, a także historycznym, kulturowym, estetycznym, ekonomicznym,wpływówśrodowiskowych. Wartykule przedstawiono dobórmateriałów, technik i technologii na podstawie wybranych przykładów konserwowanych i rehabilitowanych zabytkowych obiektów murowych, w tym diagnostykę bazylik wczesnochrześcijańskich, starożytnych murów dzikich i półdzikich, budowli antycznych, a także zabytkowych budynków istniejących we współczesnejWarszawie. Słowa kluczowe: diagnostyka obiektów zabytkowych, konstrukcje murowe, konserwacja. Abstract. Conservation requirements arising from international guidelines and considerations establish the use of the principle of compatibility ofmaterials and construction techniques used in the process of rehabilitation and structural strengthening of historic buildings. Proper material - technical identification of historic masonry structures is of great importance in engineering - structural aspect, architectural, conservation, as well as historical, cultural, aesthetic, economic, environmental influences. This paper discusses these issues on the basis of selected examples of preserved and rehabilitated masonry historic ancient and modern buildings, including a diagnosis of early Christian basilicas, ancient wild and semi-wild walls, ancient buildings, as well as historic buildings existing in contemporaryWarsaw. Keywords: diagnostics of historical buildings, masonry structures, conservation.Prawidłowa diagnostyka zabytkowych konstrukcji murowych jest podstawą skuteczności wszystkich pozostałych działań, wiążących si więcej »

Innowacje w infrastrukturze drogowej w aktualnym programie Unii Europejskiej - DOI:10.15199/33.2015.11.71

Adam Wysokowski

Jak wiadomo, obecnie w Unii Europejskiej notuje się intensywny rozwój infrastruktury transportowej i związanych z nią gałęzi przemysłu.Dotyczy tom.in. budowy nowych dróg, ich przebudowy, a także utrzymania z uwzględnieniem coraz większych potrzeb użytkowników. Przy zrównoważonym rozwoju infrastruktury komunikacyjnej nie da się pominąć również zagadnień ekologicznych [2, 4].Wobecnej sytuacji gospodarczej Europy konieczne jestwprowadzenie innowacji dotyczących infrastruktury drogowej, w celu zmniejszenia wszystkich kosztów (budowa, eksploatacja itp.), bez pogorszenia jej jakości. Obecnie w laboratoriach na całym świecie powstaje wiele innowacyjnych technologii, któremogą przynieść ogromne korzyści, ale trudno jest w pełni i dokładnie ocenić ich ewentualne skutki (także finansowe) [1]. Innowacyjne technologie opracowywane są wramach ostatniego programu ramowegoUnii Europejskiej - czyli PR-7, a także już rozpoczętego programu Horyzont 2020 na lata 2014 - 2020. Ponadto w okresie "przejściowym", z uwagi na znaczne potrzeby innowacyjne drogownictwa, co zapisano wBiałejKsiędzeKomisji Europejskiej dotyczącej transportu, wramach programu infrastrukturalnego ERA-NET Plus ogłoszono w 2014 r. nowy program innowacyjny o nazwie Infravation, co w polskim tłumaczeniu oznacza innowacyjną infrastrukturę. Program Infravation Program ERA-NET Plus Infravation został uruchomiony więcej »

ITB to nauka i wiedza ekspercka dla budownictwa przyszłości

Z dr. inż. Marcinem Krukiem, dyrektorem Instytutu Techniki Budowlanej, rozmawia Krystyna Wiśniewska.Krystyna Wiśniewska: Instytut Techniki Budowlanej (ITB) obchodzi w tymroku jubileusz 70-lecia. Proszę krótko przybliżyć czytelnikom miesięcznika "Materiały Budowlane" jego historię. Marcin Kruk: Historię Instytutu można odnieść do początków odrodzenia państwa polskiego po I wojnie światowej.Więcej szczegółów na ten temat znajdzie zainteresowany czytelnik w naszej Księdze Jubileuszowej specjalnie wydanej w tym roku, do lektury której gorąco zachęcam. Oczywiście szczególnie ważną datą jest formalne powołanie Instytutu, które miało miejsce 24 maja 1945 r., a więc 16 dni od zakończenia II wojny światowej, pod ówczesną nazwą Instytut Badań Budowlanych. W początkowym okresie istnienia Instytut przede wszystkim wspierał wiedzą techniczną i inżynierską przedsięwzięcia na rzecz dźwigania naszego kraju ze zniszczeń wojennych oraz jego intensywnej industrializacji. Kolejną istotną datą w historii ITB jest 1967 r., kiedy Instytut otrzymał uprawnienia do prowadzenia przewodów doktorskich i nadawania stopnia naukowego doktora nauk technicznych w dziedzinie budownictwa, które posiada do dziś. Ponadto w tym samym roku został upoważniony przez Ministra Budownictwa i PrzemysłuMateriałów Budowlanych do wydawania "Świadectw ITB" dopuszczających do powszechnego stosowania w budownictwie nowemateriały, elementy i konstrukcje budowlane, które stały się pierwowzorem obecnychAprobat Technicznych ITB.Wlatach dziewięćdziesiątych XX w. ITB powierzona została główna rola w systemie dopuszczania wyrobów budowlanych do obrotu, wg zasad obowiązujących w Unii Europejskiej. Stało się to przyczynkiem do intensywnego rozwoju bazy laboratoryjnej, modernizacji aparatury badawczej i pełnej komputeryzacji. Dzięki temu Instytut, jako jeden z pierwszych w kraju, uzyskał akredytację laboratoriumbadawczego oraz certyfikat akredytacji jednostki certyfikującej systemy zar więcej »

Konsekwencje wprowadzenia funkcji garażowej w podziemie budynku wielorodzinnego - DOI:10.15199/33.2015.11.61

Maria Wesołowska Paula Szczepaniak

Dbając o wysoki standard budynku wielorodzinnego, w poziomie nieogrzewanych piwnic, oprócz komórek lokatorskich wprowadza się od kilku lat funkcję garażową. Stosowanie tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej każdego z indywidualnych boksów garażowych prowadzi do powstania rozbudowanych trzonów wentylacyjnych prowadzonych przez pomieszczenia mieszkalne. Wkonsekwencji powstaje zaburzony rozkład temperatury w obszarze trzonu i przyległej ściany, prowadzący do niekorzystnych zjawisk cieplno-wilgotnościowych.Artykuł analizujemożliwe konsekwencje i precyzuje program naprawczy. Słowa kluczowe: mostek termiczny, wentylacja grawitacyjna.Rozwiązania funkcjonalne współczesnych domówwielorodzinnych mają zapewnić jak najwyższy komfort użytkowania. Zgodnie z wymaganiami dotyczącymi oszczędności energii straty ciepła zwęzłówcieplnych i systemówprzesyłowych powinny być ograniczone do minimum. Po zlokalizowaniu garaży wnieogrzewanych piwnicach budynkówtemperatura się w nich obniża.Wprzypadku stosowania tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej, w przestrzeń ogrzewaną wprowadza się trzony wentylacyjne wychłodzone powietrzem z poziomu piwnic. Ze względu na wymagania wymiany powietrza,wgarażach zostają rozbudowanewielokanałowe trzony, którewistotny sposób naruszają bilans energetyczny budynku. Wmiejscu przebiegu kanałów pojawia się obszar obniżonej temperatury, który jest efektem specyficznego mostka termicznego. Analiza problemu istniejącego Podstawowym parametrem charakteryzującym mostek termiczny pod względem strat ciepła jest liniowy współczynnik przenikania ciepła Ψ. Wyraża on korektę strumienia ciepła wynikającą z zaburzeni więcej »

Kontrola betonu towarowego podczas produkcji, wbudowywania oraz w konstrukcji - DOI:10.15199/33.2015.11.64

Grzegorz Bajorek Marta Kiernia-Hnat

Beton towarowy podlega procedurom potwierdzania zgodności uzyskanych przez niego parametrów technicznych z wymaganiami określonymi w specyfikacji. Kontrola betonuma potwierdzić, czy spełnia on wymagania sformułowane przez projektanta konstrukcji (specyfikującego), wynikające z założeń zawartych w normach do projektowania PN-EN 1992 (Eurokod 2) i PN-EN 1994 (Eurokod 4). W związku z tym, że kształtowanie właściwości betonu trwa długo od momentu zmieszania cementu z wodą, a przy tym wpływa na ten proces wiele czynników (produkcyjne, transportowe, wykonawcze), kontrola uzyskanych przez beton parametrów może odbywać się w różnym czasie (np. podczas produkcji, dostawy, po wbudowaniu) imoże być wykonywana przez różne strony (producenta betonu, wykonawcę robót, nadzór, inwestora). Wzasadzie obowiązkowa jest kontrola zgodności betonu z kryteriami sformułowanymi w PN-EN 206, którą wykonuje producent. Inne kontrole betonumają charakter dobrowolny i wynikają z braku zaufania do producenta betonu lub mogą być wymuszone np. zapisami specyfikacji projektowej czy wątpliwościami dotyczącymi jakości dostarczonego betonu. Stosuje się wtedy badanie identyczności, czyli sprawdzenie, czy określona objętość kontrolowanego betonu jest identyczna z tą, która w ramach oceny zgodności (wykonanej przez producenta) została zweryfikowana jako zgodna. Badanie identyczności leży po stronie odbiorcy betonu, wykonawcy robót lub nadzoru budowy. Ocena identyczności podlega innymkryteriomniż te, które stosuje producent do oceny zgodności. W przypadku, gdy niespełnione są warunki zgodności wytrzymałości betonu na ściskanie (o czym powinien powiadomić odbiorcę producent betonu) lub gdy stwierdzono błędy wykonawcze we wznoszonych konstrukcjach betonowych, pojawia się konieczność kontroli betonu wbudowanego, w którą z reguły zaangażowane są wszystkie strony procesu inwestycyjnego (projektant - specyfikujący, wykonawca robót, producent betonu, ins więcej »

Korelacje pomiędzy właściwościami fizykotechnicznymi a strukturą porowatości ABK - DOI:10.15199/33.2015.11.67

Piotr Gębarowski Katarzyna Łaskawiec Piotr Zając

Podstawowe parametry techniczne autoklawizowanego betonu komórkowego (ABK) zależąm.in. od składu mineralnego i struktury. Ciągły rozwój technologii produkcjiABKpowoduje potrzebę ustalenia zależności pomiędzy właściwościami fizykomechanicznymi a strukturą porowatości oraz składem fazowym. Mogłobytopomócwewstępnejoceniewłaściwości betonu, z któregowPolsce realizowanych jest ok. 40%ścian.Wartykule pokazanowykorzystanie metod badań strukturalnych do oceny właściwości technicznych autoklawizowanego betonu komórkowego oraz przedstawionomodelmatematyczny opisujący zależności między podstawowymi parametrami technicznymi i porowatością. Określenie korelacji pomiędzy badanymi właściwościami Analizie poddanowyniki badań 64 próbek autoklawizowanego betonu komórkowego wyprodukowanego wg technologii piaskowej (gęstości 300 ÷ 700 kg/m3), pochodzącego z bieżącej produkcji, z 11wytwórniwPolsce. Określono parametry użytkoweABKwg PN-EN 771-4:2012, takie jak: gęstość; wytrzymałość na ściskanie; izolacyjność cieplna; skurcz; absorpcja wody; paroprzepuszczalność; mrozoodporność. Strukturę porowatości oznaczono za pomocą porozymetru rtęciowego. Do analizy makroporowatości wykorzystano skaner z możliwością zapisu zdjęćwformie elektronicznejwraz z programem Motic ImagesAdvanced, który umożliwia zliczanie i kwalifikację porów. Wyniki badań porowatości autoklawizowanego betonu komórkowegowskazują, że: ● materiał o tej samej gęstości z poszczególnych zakładów jest stosunkowo jednorodny pod względembudowymikrostruktury porowatości; ● w rozkładzie porów, przy założonym podziale na określone grupy ich wielkości, zaobserwowano występowanie dwóch maksimów:wprzypadku grupy 30 - 90 μm oraz 0,011 - 0,12 μm; ● pole powierzchni całkowitej porów, ich średnia średnica, porowatość otwarta, przepuszczalność zależą do gęstościABK i jest to zależność odwrotnie proporcjonalna; ● współczynnik krętości porów jest wprost więcej »

Kształtowanie naukowych podstaw rozwoju budownictwa - DOI:10.15199/33.2015.11.01

Lech Czarnecki

W obszarze budownictwa nauka i inżynieria nawzajemsię przenikają. Dzieła inżynierskie o wielkich gabarytach, decydujące o bezpieczeństwie setek użytkowników i trwałości dziesiątek lat, muszą mieć podstawy naukowe. Zestawienie działów budownictwa versus wymagania podstawowe pozwala wyznaczyć matrycę nauki budownictwo. Definiowanie użyteczności budowlanej w kategoriach cech wyrobu, to ciągłe poszukiwanie relacji modelu materiałowego i modelu użyteczności. Fascynacje badawczewyznaczają kierunki badań, takie jakm.in. trwałość, diagnostyka, wymiar zainteresowań a złożoność, nanotechnologia, zrównoważony rozwój, symulacje komputerowe a wynik eksperymentu. Artykuł powstał w związku z 70-leciem działalności Instytutu Techniki Budowlanej. Słowa kluczowe: dyscyplina naukowa budownictwo, inżynieria lądowa, matryca nauki budownictwo, użyteczność budowlana, kryteria użyteczności, metody badań, trwałość, diagnostyka, nanotechnologia, zrównoważony rozwój, symulacje komputerowe.Jubileusz działalności każdej instytucji skłania do refleksji nad wyzwaniami, jakie stawia dziedzina, w której przyszło jej działać. Dotyczy to też oczywiście Instytutu Techniki Budowlanej (ITB), który w tym roku obchodzi 70 lat swego działania. W obszarze osiągnięć inżynierskich łatwiej się pokusić o mierzalny wymiar dorobku Instytutu jako instytucjonalnego eksperta.Natomiastwobszarze dyscypliny naukowej budownictwo - należałoby się dopatrywać działań, które prof. W. Radomski [1] określa jako ukierunkowanie na odkrywanie nowego i stosowanie, udoskonalanie lub zwiększanie skali i zakresu zastosowań znanego. Odpowiedź z konieczności będzie nieostra. Prof.W.Radomski często podkreśla, że Inżynieria Lądowa nie odkrywa praw natury, lecz twórczo je stosuje. Należy też dodać, że w dyscyplinie naukowej budownictwo, nauka i inżynieria przenikają się i nieraz trudno wyznaczyć linię demarkacyjną. Powstającym dziełom inżynierskim o wielkich gabarytach, decydujących o bezpieczeńs więcej »

Makroskopowa ocena procesów pękania w betonach z popiołami lotnymi - DOI:10.15199/33.2015.11.66

Grzegorz Ludwik Golewski

W artykule przedstawiono wyniki badań odporności na pękanie betonów z dodatkiem krzemionkowych popiołów lotnych (pl), określane wg pierwszego modelu pękania.Analizie poddano kompozyty betonowe z dodatkiem: 0, 20 i 30% pl. Badania odporności na pękanie przeprowadzono na prasieMTS 810. Oceniano wpływ dodatku pl na wartość parametru KIc S. Analiza uzyskanych wyników badań wykazała, że 20%dodatek pl powoduje wzrost KIc S, natomiast dodatek 30% pl spadek odporności na pękanie. Dodatkowo przedstawiono praktyczne możliwości wykorzystania systemu ARAMIS do makroskopowej oceny propagacji pęknięć w betonach. Słowa kluczowe: kompozyt betonowy, popiół lotny, kształt rysy, mechanika pękania, systemARAMIS.Zmiany, wynikające z coraz częstszego stosowania w technologii betonów cementów hybrydowych, wykorzystujących dodatki mineralne, będące ubocznymi produktami procesów przemysłowych [1, 2], wpływają na ograniczenie emisji CO2 oraz rozwój tzw. zielonego betonu [3, 4]. Konstrukcje z "zielonego betonu" to konstrukcje zrównoważone środowiskowo, których wpływ na środowisko podczas pełnego cyklu życia jest zredukowany do minimum. Do tej grupy betonówmożna zaliczyć kompozyty z dodatkiem krzemionkowych popiołów lotnych (pl) [5]. O właściwościach tworzyw betonowych,m.in. o ich trwałości, decydują głównie czynniki strukturalne oraz wzajemne relacje pomiędzymikro- amakrostrukturąmateriału. Dokładna analiza procesów pękania i trajektorii przebiegu pęknięć w kompozytach betonowych powinna być poddawana oceniemikroskopowej, makroskopowej i numerycznej. Opis powstawania i propagacji pęknięć wymaga znajomości wszystkich parametrów mechaniki pękania KIc, KIIc i KIIIc [6]. Wyniki badań odporności na pękanie betonówmodyfikowanych dodatkiempl wg IImodelu pękania przedstawiono w [7], analizy numeryczne procesów pękania w programieABAQUS w [8], a charakterystykę mikropęknięć w strukturze kompozytów w [9]. Dotychczas ukazało się niewiele publikacji [10 - 15] więcej »

Measurement and evaluation of skid resistance of concrete floors - DOI:10.15199/33.2015.11.25

Dionys Van Gemert

The assessment of slipperiness of industrial or domestic floors is a difficult task. The subjective feeling or experience of slipperiness by the pedestrian should match with objective measurements. This paper deals with the experimental methods applied today tomeasure skid resistance of floors. In a case study a comparison ismade between several experimental andmaterial investigation techniques on the surface texture and composition of a concrete industrial floor, and the experience of pedestrian users of the same floor. The match of both reveals to be rather limited. Keywords: industrial floors, skid resistance, SRT - pendulum test, ramp test, coefficient of friction, micro-roughness. Streszczenie. Ocena śliskości posadzek przemysłowych jest trudnym zadaniem. Subiektywne odczucie lub doświadczenia pieszych przy ocenie śliskości powinny być brane pod uwagę podczas badań.Wartykule omówiono doświadczalne metody stosowane obecnie do pomiaru odporności na poślizg. W studium przypadku przeprowadzono analizę porównawczą między kilkoma eksperymentalnymi i materiałowymi technikami badawczymi, biorąc pod uwagę fakturę i skład betonowej posadzki przemysłowej oraz doświadczenia pieszych użytkowników. Zależność ocen jest raczej ograniczona. Słowa kluczowe: posadzki przemysłowe, odporność na poślizg, SRT - test wahadełka, test rampy, współczynnik tarcia, mikrochropowatość.The slipperiness of floors is a major problem for the safety and health of users and inhabitants. Falls as a consequence of slips on a slippery floor are not only a prime cause of accidents on the shop floor, but also of domestic accidents. The problemis complex, becausemultiple factors have an influence [1]: type and texture of the floor, soiling, footwear, the user, the applied cleaning procedure and cleaning products, environmental influences. Moreover, the slipperiness of a floor is not only a function of the initial surface characteristics of the floor materi więcej »

Metody naprawy izolacji przeciwwilgociowej ścian fundamentowych z bloczków betonowych - DOI:10.15199/33.2015.11.59

Krzysztof Schabowicz Krzysztof Wróblewski

W artykule zaprezentowanometody naprawy izolacji przeciwwilgociowej ścian fundamentowych z bloczków betonowych, które są powszechnie stosowane jako tańsze rozwiązanie tradycyjnych betonowych ścian fundamentowych w piwnicach. Scharakteryzowano metody naprawy w zależności od dostępności ścian fundamentowych odwewnątrz i od zewnątrz budynku. Podano przykładowe sposoby napraw izolacji, biorąc pod uwagę analizę ekonomiczną konkretnego rozwiązania oraz skuteczność wykonanej naprawy. Podano ogólne wytyczne dotyczące tego typu naprawy. Słowa kluczowe: ściana z bloczków betonowych, izolacja przeciwwilgociowa, iniekcja uszczelniająca.Bloczki betonowe nie stanowią szczelnej bariery dla wody gruntowej. Często po intensywnych opadach deszczu woda przedostaje się do piwnic i podziemnych pomieszczeń technicznych. Głównymelementemzabezpieczającym zewnętrzne ściany fundamentowe z bloczków betonowych powinna być izolacja przeciwwilgociowa. W wielu przypadkach jest ona nieprawidłowo zaprojektowana oraz wykonana [1-4], i w tym należy dopatrywać się głównej przyczyny przecieków wody.Na etapie budowy obiektu rzadko zdarza się, aby projektant przewidział zmiany poziomu wody gruntowej i jej wpływ na podziemne części budynku. Z drugiej strony nie do końcamożnawinić projektanta np.wprzypadku, gdy inwestor indywidualny kupuje tzw. gotowy projekt domu jednorodzinnego i niemamożliwości oceny, czy izolacja piwnic skutecznie zabezpieczy budynek przed wodą, czy t więcej »

Monitorowanie geozagrożeń na terenach zurbanizowanych - DOI:10.15199/33.2015.11.06

Stanisław Łukasik

Skarpy nadrzeczne ze względu na walory przyrodnicze i kulturowe są atrakcyjnymi obszarami, na których obserwuje się nasiloną ekspansję inwestorów nowych obiektów.Wcelu ochrony terenów przed antropogeniczną dewastacją i naturalnymi procesami geodynamicznymi konieczne jest prognozowanie zachowania się skarp. Pierwszym obszarem, w przypadku którego prowadzono nowoczesny monitoring, była Skarpa Płocka (1982 - 2002). Korzystając z nabytych doświadczeń, w 2009 r. Zakład Geotechniki i Fundamentowania ITB opracował i zrealizował monitoring trzech obszarów SkarpyWarszawskiej na zlecenie Miasta Stołecznego Warszawy. W ramach projektu określono szczegółowe założenia do pomiarów przemieszczeń pionowych i poziomych systemu reperów ściennych, wgłębnych i inklinometrów w ilości ok. 500 szt. Wykonano 5 cykli pomiarowych, których wyniki zostały zgromadzone w specjalnie opracowanej bazie danych współpracującej z oprogramowaniem Oracle iArcGis. Systemmonitoringu stanowi ważny element zarządzania zasobami miejskimi, gwarantuje nadzór i kontrolę istniejących obiektów. Sukcesywne gromadzenie danych o przemieszczeniach skarpy jest istotnym elementem w pracach projektowych prowadzonych na rzecz zabezpieczenia zagrożonych odcinków. Słowa kluczowe: geozagrożenia,monitoring skarp, inklinometry, repery, ArcGis.Warszawa, Płock, Sandomierz i Grudziądz w podstawowym założeniu urbanistycznym wykorzystują wysokie i strome skarpy rzeki Wisły zbudowane w przeważającej części z osadów czwartorzędowych, które łatwo ulegają destrukcyjnej działalności rzek, np. w wyniku erozji bocznej. Te typowe geozagrożenia powodowane przez naturalne procesy geodynamiczne należy uwzględniać w działaniach planistycznych. Znajomość historii zmiany ukształtowania skarp pomaga rozwiązać wiele obecnych problemów dotyczących rewitalizacji starej zabudowy lub budowy nowych obiektów. Przemieszczenia podłoża w strefach skarp stanowią ich nieodłączny element i jak wykazują obse więcej »

Monitorowanie stanu bezpieczeństwa obiektów budowlanych w czasie eksploatacji - DOI:10.15199/33.2015.11.42

Leonard Runkiewicz Jan Sieczkowski

W artykule zdefiniowano pojęcie "monitorowanie bezpieczeństwa obiektów budowlanych" oraz wskazano rodzaje obiektów budowlanych, które powinny podlegać monitorowaniu podczas ich eksploatacji. Omówiono zasady działania monitoringu i przykłady zastosowania tego typu systemów na trzech obiektach sportowych. Słowa kluczowe: monitoring, bezpieczeństwo.Zgodnie z rozporządzeniem [1] (§ 204 ust. 7). Budynki użyteczności publicznej z pomieszczeniami przeznaczonymi do przebywania znacznej liczby osób, takie jak hale widowiskowe, sportowe, wystawowe, targowe, handlowe, dworcowe powinny być wyposażone, w zależności od potrzeb, w urządzenia do stałej kontroli parametrów istotnych dla bezpieczeństwa konstrukcji, takich jak: przemieszczenia, odkształcenia i naprężenia wkonstrukcji. Instalowanie urządzeń do stałej kontroli parametrów konstrukcji nie zwalnia z obowiązkuwykonywania okresowych kontroli obiektów, wynikających z ustawy Prawo budowlane. Przezmonitorowanie rozumie się działania mające na celuwykrywanie zagrożeńwzakresie wymagań podstawowych, po uprzednim ustaleniu rodzajówzagrożeń, jakiemogąwystąpić, tzn. określeniuwarunkówmonitoringu, a także sposobu informowania o zagrożeniu [2].Monitoring składa się z dwóch podsystemów- obserwacyjnego i ostrzegawczego. Jest cennymźródłeminformacji o stanie konstrukcji, które uzyskuje się na podstawiewyników pomiarówosiadań, przemieszczeń, ugięć, odkształceń, temperatury,wilgotności, drgań i innych parametrów, dostarczanych w sposób ciągły lubwustalonych - zależnie od potrzeb - przedziałach czasu [3]. Systemamimonitorowania obejmowane są także obiekty budowlane o szczególnym znaczeniu, jak zapory wodne, stadiony, hale o dużej powierzchni, obiekty na terenach szkód górniczych, osuwiska, a także obiekty, więcej »

Możliwości zachowania cech architektury regionalnej w Kotlinie Kłodzkiej - DOI:10.15199/33.2015.11.55

Elżbieta Trocka-Leszczyńska Joanna Nykiel

Współczesne próby utrzymania cech architektury regionalnej (wernakularnej) na terenach wiejskich Kotliny Kłodzkiej, to zagadnienie trudne ze względu na szybko niszczejące zasoby zabudowy regionalnej, wzniesionej najczęściej przed 1945 r. oraz dużą swobodę realizacji nowych budynków, najczęściej katalogowych, obcychmiejscowymtradycjom. Celemartykułu jest pokazanie sposobów utrzymania cech regionalnej architektury kłodzkiej przez prawidłowo prowadzone remonty, a także organizowanie konkursów architektonicznych na współczesną zabudowę. Słowa kluczowe: zachowanie cech regionalnych, Kotlina Kłodzka. Abstract. The contemporary attempt to sustain the regional characteristics of local architecture of the Klodzko Valley’s countryside has to be considered as a difficult challenge especially regarding the rapid aging and decay of vernacular buildings that were put up before 1945. Moreover a lack of clear and define guidelines for new architecture allows introducing alien forms, mostly coming from house catalogues, that stay in discordant relation with the traditional landscape. A mail goal of the article is stating the preservation measures such as apposite renovations and architectural competitions that are or ought to be undertaken in order to keep the regional tradition alive. Keywords: difference, revitalization, Klodzko Valley.Zachowanie tradycyjnej zabudowy w Polsce jest tematem dyskutowanym i jeszcze niedokładnie zbadanym. Architekci analizują cechy architektury regionalnej imechanizmy jej powstawaniawcelu doskonalenia współczesnych rozwiązań projektowych. Po 1945 r. na ziemiach zachodnich, w tymziemi kłodzkiej, w związku z całkowitą wymianą ludności zamieszkującej te tereny, została zerwana ciągłość tradycji i niewystępował już naturalny proces kontynuacji dawnych cech w miejscowym budownictwie. Obecnie zachowanie cech regionalnych, przez właściwąmodernizację istniejącej zabudowy i odpowiednie projektowanie nowych ob więcej »

Możliwość wykorzystania cementu portlandzkiego żużlowego do produkcji elementów prefabrykowanych - DOI:10.15199/33.2015.11.65

Jan Pizoń Beata Łaźniewska-Piekarczyk

Wartykule omówiono przydatność cementów zawierających mielony granulowany żużel wielkopiecowy do zastosowania w prefabrykacji. Otrzymane wyniki badań wytrzymałości zapraw wykonanych z cementów portlandzkiego, portlandzkiego żużlowego oraz hutniczego z domieszkami przyspieszającymi twardnienie świadczą o tym, że cementy te nadają się do produkcji elementów prefabrykowanych po różnym czasie dojrzewania. Jednoczesne zastosowanie cementów zawierających MGŻW oraz domieszek przyspieszających dojrzewanie pozwala osiągnąć korzystne efekty ekonomiczne i ekologiczne oraz zapewnić odpowiednią trwałość elementów i konstrukcji. Słowa kluczowe: cement portlandzki żużlowy (CEMII/B-S), cement hutniczy (CEMIII), domieszki przyspieszające dojrzewanie. Abstract. The article deals with possibility of Portland slag cement and blastfurnace cement usage in precast elements production. Results obtained during compressive strength tests of Portland, Portland slag and blastfurnace cements with addition of accelerating admixtures show that those cements are suitable for prefabrication in different time of curing. By usage of both GGBFS and accelerating admixtures several economical and environmental benefits may be obtained. This cooperation may also ensure appropriate durability of elements and structures. Keywords: Portland slag cement (CEM II/B-S), blastfurnace cement (CEM III), accelerating admixtures.Współczesna produkcja zarówno betonu towarowego, jak i betonowych czy żelbetowych elementów prefabrykowanych, w dużej mierze odbywa się przy udziale domieszek chemicznych. Jest to już ok. 90% produkcji betonu w USA, Japonii czy Australii oraz ponad 40% w Polsce. Jednym z rodzajów są domieszki przyspieszające wiązanie i twardnienie betonu. Jest to bardzo korzystne ze względu na możliwość szybszej rotacji form w zakładach prefabrykacji oraz szybszego rozformowania i obciążenia elementów na placu budowy, niż w przypadku betonu bez domieszek. Domieszki p więcej »

Największą satysfakcję daje mi praca w zespole

Skanska jest największą pod względem przychodów i najbardziej zyskowną firmą budowlano-deweloperską w Polsce. Działa we wszystkich obszarach wykonawstwa. Buduje obiekty kubaturowe, drogowe,mostowe, kolejowe i hydroinżynieryjne. Firmę tę tworzą ludzie tacy, jak Krzysztof Andrulewicz - prezes Zarządu Skanska S.A., który opowiada o swojej drodze zawodowej oraz konsekwencjach wyborów życiowych i podkreśla, że największą satysfakcję daje mu praca w zespole i to, że wspólnie z innymi może kreować przyszłość.Jak wyglądała droga zawodowa Pana Prezesa? Proszę o szczególne zwrócenie uwagi na początki kariery. Krzysztof Andrulewicz: Studia budowlane na Politechnice Wrocławskiej ukończyłemw 1993 r., a następnie rozpocząłem pracę w firmie Budexpol. Firma ta realizowała projekty budowlane na terenie Dolnego Śląska i zajmowała się wysyłaniem ludzi do pracy w Niemczech, Libii, Egipcie i Nigerii. Uważam, że te działania były bardzo ważne, ponieważ zatrudniane tamosoby nie tylko funkcjonowały w swoim środowisku, ale miały także okazję poznać nową kulturę, sprawdzić się w różnych sytuacjach i posługiwać językiem angielskim, co w tamtych czasach nie było powszechną praktyką. W firmie Budexpol zacząłem pracę w sekcji, która zajmowała się branżą cementową oraz wysyłaniempracowników za granicę, aby obsługiwali cementownie. Po pół roku dostałem się do Działu Marketingu i Ofertowania i tam zdobywałem pierwsze szlify. Po przygotowaniu teoretycznymna studiach po raz pierwszy zetknąłemsię ze stroną praktyczną budownict więcej »

Narzędzia numeryczne w kreowaniu bezpieczeństwa pożarowego obiektów

Wojciech Węgrzyński Grzegorz Krajewski Paweł Sulik

W artykule przedstawiono metody numeryczne wykorzystywane w kreowaniu bezpieczeństwa pożarowego. Szczególną uwagę poświęcono analizom CFD oraz ewakuacji osób. Zaprezentowanomożliwości zastosowania tych analiz także na przykładzie prac realizowanych w Zakładzie Badań Ogniowych Instytutu Techniki Budowlanej. Słowa kluczowe: analizy numeryczne, inżynieria bezpieczeństwa pożarowego, projektowanie nakierowane na cel.Zaprojektowanie obiektu, który zapewni użytkownikom akceptowalny poziom bezpieczeństwa w przypadku pożaru nie sprowadza się wyłącznie do wypełnienia wszystkich wymagań zawartych w przepisach techniczno-budowlanych [1] i przeciwpożarowych [2]. Niestety, stan prawny nie nadąża za rozwojem budownictwa i często stanowi ramy, w których trudno zmieścić odważne, i niekonwencjonalne nowoczesne obiekty budowlane.Wtakich przypadkach za bezpieczeństwo użytkowników obiektu odpowiadają projektanci, rzeczoznawcy oraz eksperci biorący udział w tworzeniu projektu. Obecnie w miarę szybko mogą oni uzyskać potwierdzenie, czy zaproponowane rozwiązania spełniają wymagania podstawowe zawarte w rozporządzeniu 305/2011 UE [3]. Dzięki narzędziom numerycznym, które pozwalają przenieść pożar w świat wirtualny, w krótkim czasie można określić, czy zastosowane zabezpieczenia są poprawne. Od ponad 15 lat Zakład Badań Ogniowych Instytutu Techniki Budowlanej bierze udział w tworzeniu podstaw naukowych i ramwykorzystania narzędzi numerycznych oraz ich praktycznej implementacji w projektach budowlanych realizowanych w Polsce i wielu innych krajach Europy. Metody oceny bezpieczeństwa pożarowego Każda, nawet najprostsza, analiza dotycząca z bezpieczeństwa pożarowego jest oceną ryzyka związanego z pożarem. Można je opisać jako iloczyn prawdopodobieństwa powstania pożaru oraz jego skutków.Wkażdej analizie prowadzący przyjmuje założenia, których celemjest odzwierciedlenie najbardziej niekorzystnego prawdopodobnego pożarumogącego wystąpić w danej przest więcej »

Nietypowa analiza numeryczna pomostu kompozytowej kładki typu honeycomb - DOI:10.15199/33.2015.11.70

Henryk Ciurej Piotr Gwoździewicz

Materiały kompozytowe są coraz częściej stosowanewbudownictwie jako elementy nośne. Ichwłaściwościmechaniczne, niewielkie koszty eksploatacji (brak konieczności konserwacji) oraz coraz korzystniejsza relacja ceny do masy sprawiają, że konstruktorzy decydują się na konstrukcje kompozytowe.Wartykule przedstawiono analizę numeryczną pomostu kładki dla pieszych, zaprojektowanego wg idei technologii honeycomb. Zastosowano kompozytGFRP - polimer na bazie żywicy epoksydowej zbrojony włóknami szklanymi. Słowa kluczowe: kładki dla pieszych, konstrukcje kompozytowe, metody adaptacyjne.Materiały kompozytowe FRP (ang. Fibre Reinforced Polymer) są obecnie coraz częściej stosowane w konstrukcjach budowlanych [1, 12, 13]. Powszechnie wykorzystywane są kształtowniki z materiałów termoutwardzalnych zbrojonych włóknami węglowymi lub szklanymi wykonane metodą pultruzji. Ponadto z materiałów kompozytowych wykonuje się konstrukcje powłokowe lub ich fragmenty. Przykładem mogą być powłoki osiowo symetryczne dyfuzorówlaminatowych, stanowiące elementy instalacji chłodniczych [2], w przypadku których projektuje się układ powłokowy z odpowiednimużebrowaniem, aby uzyskać konstrukcję samonośną. Spektakularne staje się też stosowanie materiałów kompozytowych w układach nośnych kładek dla pieszych [8, 9]. Zwodzony most dla pieszych Pont yDdraig na rzeceClwydwPortRhyl wPółnocnejWalii (fotografia)wcałościwykonano z kompozytów z włókien szklanych i węglowych (GFRP/CRFP). Konstrukcja składa się z dwóch symetrycznych pomostów o rozpiętości 30 m każdy, podwieszonych do masztu wysokości 50 m [4].Materiały kompozytowe zastosowano również m.in. w pierwszym w Polsce moście drogowymo dźwigarach kompozytowych [3, 10]. Materiały kompozytowe oraz technologie wytwarzania konstrukcji pozwalają dowolnie kształtować układy nośne. Z uwagi na właściwościmechaniczne kompozytów GFRP, tj.mniejszymoduł sprężystości podłużnej w porównaniu ze stalą, a jednocześnie po więcej »

Nośność belek drewnianych po wieloletniej eksploatacji - DOI:10.15199/33.2015.11.28

Zofia Gil Romuald Orłowicz

W artykule przedstawionomodel obliczeniowy redystrybucji naprężeń normalnych z uwzględnieniem liniowej teorii pełzania w drewnianych belkach eksploatowanych przez wiele lat. W celu określenia stanu naprężeń i odkształceń belek w dowolnej chwili, zastosowano metodę dyskretyzacji kontinuum przestrzenno-czasowego. Wykorzystując przedstawiony w artykule algorytmuwzględniający długotrwały czas obciążenia i nierównomierny rozkład wilgotności, można dowieść, że naprężenie normalne w przekroju zmniejsza się w strefach przypowierzchniowych belki, a zwiększa w strefach rdzeniowych. Jest to korzystna redystrybucja, biorąc pod uwagę rozkład wytrzymałości drewna w przekroju po wieloletniej eksploatacji (określony on został eksperymentalnie w przypadku belek stropodachowych po 140-letniej eksploatacji). Słowa kluczowe: redystrybucja naprężeń normalnych, belki drewniane, spadek wytrzymałości drewna.Elementy drewniane więźb dachowych i płaskich przekryć przy niewłaściwym użytkowaniu ulegają przyspieszonemu zużyciu technicznemu, objawiającemu się w postaci zmurszałości lub gnicia. Stopień degradacji drewna w najbardziej wytężonych przypowierzchniowych obszarach przekrojów może się znacznie różnić zarówno w przypadku poszczególnych elementów, jak i na ich długości. Należy nadmienić, że procesy destrukcyjne powodują zwiększenie kruchości drewna, co może prowadzić do je więcej »

Nowe rozwiązania materiałowo-konstrukcyjne do sprężania oraz wzmacniania silosów i zbiorników - DOI:10.15199/33.2015.11.10

Paweł Lewiński

W przypadkach stanówawaryjnych silosówi zbiornikówżelbetowych często używanąmetodą jestwzmacnianie obwodowe za pomocą cięgien lub prętów sprężających. Metody wzmacniania stosowane wcześniej zastąpiono nowymi technologiami o większej skuteczności i trwałości.Wprowadzone zostały nowe systemy kotwienia i nowe zabezpieczenia cięgien sprężających, a także nowemateriały do sprężania konstrukcji.Wartykule przedstawiono aktualne kierunki rozwojowe omawianych technologii. Istota zmian polega m.in. na możliwości zastosowania cięgien odpornych na korozję, z kontrolowaną przyczepnością, na zastosowaniu zakotwień zblokowanych oraz na optymalizacji geometrycznej tras cięgien sprężających w strefie zakotwienia. Słowa kluczowe: beton sprężony, cięgna, pręty sprężające, silosy żelbetowe, zbiorniki żelbetowe.Wdrożenie współczesnych technologiiwzmacniania silosów i zbiorników żelbetowych za pomocą cięgien bez przyczepności zostało poprzedzone realizacjami pilotażowymi w przypadkach zagrożeń konstrukcyjnych, przy których usuwaniu konieczne było zastosowanie nowych technologii wzmacniania. Pierwsze doświadczenia ze stosowania omawianych technologii uzyskano w wyniku realizacji zaleceń ekspertyzy Instytutu Techniki Budowlanej opracowanej pod kierunkiem prof. L. Runkiewicza [5-9] w związku z awarią baterii silosów strunobetonowych do magazynowania cukru wzniesionych w połowie lat sześćdziesiątych XX wieku w Cukrowni Werbkowice. Obydwa silosy do magazynowania cukru, ze względu na ich zły stan techniczny, należało wzmocnić na całej wysokości komór przy przyjęciu jednakowej dla obydwu silosów liczby cięgien i doprowadzeniu ich do poziomu stropu nad komorą. W 1995 r. zalecenia ekspertyzy zostały zrealizowane w odniesieniu do silosu nr 1, aw1996 r. do silosu nr 2. Przykłady wzmacniania konstrukcji silosów z wykorzystaniem niskotarciowego systemu sprężania z zakotwieniami typuX, to również opracowania ekspertów z PolitechnikKrakowskiej, Wrocł więcej »

Ocena akustyczna pomieszczeń użyteczności publicznej na etapie projektowania - DOI:10.15199/33.2015.11.11

Elżbieta Nowicka

Zagadnienie akustyki wnętrz obejmuje głównie kształtowanie odpowiednich warunków akustycznych niezbędnych do odbioru tekstu mówionego czy muzyki w pomieszczeniach. Z funkcją wnętrz związane są odpowiednie kryteria jakości akustycznej powiązane z odpowiednią zrozumiałością mowy. W zamkniętych obiektach użyteczności publicznej zrozumiałość mowy i poziom hałasu znacznie wpływają na komfort pracy oraz bezpieczeństwo osób w nich przebywających. Stosowanie adaptacji akustycznych wydaje się niezbędne, ale rzadko jest stosowane. Jednym z ważniejszych parametrów wpływających na jakość akustyczną pomieszczeń jest czas pogłosu. Jego wartość jest jednak trudna do dokładnego oszacowanianaetapieprojektowaniainie uwzględnia wielu cech architektoniczno- -akustycznych pomieszczenia, przez co jego stosowanie jest ograniczone. W artykule przedstawiono wskaźnikową metodę wstępnej oceny jakości akustycznej pomieszczeń użyteczności publicznej - stacjemetra, korytarze oraz pomieszczenia sportowe - na etapie projektowania. Bazuje ona na zestawieniu i analizie doboru parametrów architektoniczno-akustycznych (w tym rozkładu ustrojów pochłaniających czy elementów rozpraszających dźwięk), które przyjmuje się jakowskaźniki cząstkowe. Wefekcie uzyskuje się wskaźnik oceny jakości akustycznej pomieszczeń na etapie projektowania [1, 2]. Metoda oceny jakości akustycznej pomieszczeń sportowych Na podstawie przeprowadzonych badań w rzeczywistych pomieszczeniach sportowych oraz analiz teoretycznych stwierdzono, że wpływ na właściwości akustyczne pomieszczeń sportowych mają następujące parametry: ● architektoniczne: - kształt sufitu pomieszczenia; - kształt przekro więcej »

Ocena zespolenia warstw betonowych w podłogach o zmiennej grubości warstwy wierzchniej - DOI:10.15199/33.2015.11.21

Łukasz Sadowski Sławomir Czarnecki Jerzy Hoła

W artykule podjęto próbę oceny przyczepności na odrywanie między wierzchnią a podkładową warstwą podłogi betonowej. Badania przeprowadzono w przypadku warstwy wierzchniej o zmiennej grubości na podstawie parametrów określanychmetodami nieniszczącymi i parametru opisującego grubość warstwywierzchniej, zwykorzystaniemsztucznych sieci neuronowych (SSN).Opracowano do tego celu SSN, którą nauczono i przetestowano. Do uczenia sieci wykorzystano wzorce uczące w postaci wartości przyczepności na odrywanie, uzyskanych doświadczalnie metodą pull-off w tych samych miejscach badawczych, w których wykonano badania metodami nieniszczącymi. Słowa kluczowe: warstwowe elementy betonowe, warstwa wierzchnia, przyczepność na odrywanie, metody nieniszczące, sztuczne sieci neuronowe.Przykładem betonowych elementówwarstwowych częstowykonywanychwobiektach budownictwa przemysłowego i ogólnego są podłogi. Jednym z istotnych parametrów odpowiedzialnych za ich trwałość jest odpowiednie zespolenie warstw [1]. W artykule podjęliśmy próbę oceny zespolenia betonowejwarstwywierzchniej o zmiennej grubości z podkładową na podstawie parametrów ocenianych metodami nieniszczącymi i analizowanych z wykorzystaniem sztucznych sieci neuronowych (SSN). Określona została wartość przyczepności na odrywanie fb, badana dotychczas seminieniszczącą metodą pull-off. Potrzeba opracowania nieniszczącego sposobu identyfikacji fb podyktowana jest m.in. niedogodnościami metody pull-off [2 ÷ 4]. Na podstawie wcześniejszych badań autorzy opracowali już nieniszczący sposób badania przyczepności na odrywanie, ale w przypadku gdy betonowa warstwa wierzchniama stałą grubość [5, 6]. Przydatność tejmetodyki potwierdzono na przykładzie podłóg.Wzwiązku z tym, że w praktyce budowlanej warstwa wierzchnia ma często zmienną grubość, opracowany sposób nie zawsze jest przydatny.Niemożna gowykorzystać np.wbadaniach elementównaprawianych, ponieważ wtedy grubość warstwy wierzchniej w r więcej »

Ochrona drewnianych domów przysłupowych na terenie województwa dolnośląskiego - DOI:10.15199/33.2015.11.49

Elżbieta Trocka-Leszczyńska Elżbieta Rdzawska-Augustin

Łużyckie domy drewniane, o konstrukcji przysłupowej, występują na styku Polski, Czech i Niemiec, tj. na obszarze dawnych Górnych Łużyc. Budynki te wznoszone do II wojny światowej, obecnie, pozbawione środków na ich remonty i modernizacje, w większości przypadków są w złym stanie technicznym. Ich ratowanie jest możliwe przez modernizację oraz adaptację do nowych funkcji. Celem artykułu jest pokazanie pogarszającego się stanu technicznego tego typu obiektów oraz prób ich ratowania przez odpowiednio prowadzone remonty i adaptacje. Słowa kluczowe: łużyckie domy przysłupowe, ochrona.Unikatowy typ budownictwa drewnianego, zwanego przysłupowym lub łużyckim(niem.Umgebinde), występuje obecnie na styku trzech państw (dawne Górne Łużyce): w Polsce - w południowo-zachodniej części województwa dolnośląskiego, w Północnych Czechach - w części zachodniej Sudetów Czeskich i w Lužickich Horach, aż po Liberec oraz w Niemczech - we wschodniej części Saksonii aż po Drezno. Po stronie polskiej domy przysłupowe występują najliczniejwzachodniej częściwojewództwa dolnośląskiego odNysy Łużyckiej, przez Sudety Zachodnie (okolice Bolesławca, Jeleniej Góry, Lubania Śląskiego, Lwówka Śląskiego i Zgorzelca), Sudety Środkowe poWschodnie [1]. Konstrukcje przysłupowe Konstrukcja przysłupowa, która powstała na terenieGórnych Łużyc, należy do najciekawszych osiągnięć dawnej sztuki ciesielskiej, w której połączono wszystkie znane typy konstrukcji drewnianych (słupowe, szkieletowe i wieńcowe). Jest to drewniany system nośny budynku, w którym wrażliwy na wyboczenie i ściskanie zrąb budynku (ściany wieńcowe) jest otoczony niezależną konstrukcją słupową podtrzymującą szkieletową ścianę kolankową bądź ścianę piętra i konstrukcję dachu. Powstało kilka hipotez dotyczących powstania tej konstrukcji: jedna z nichmówi, że słupy stosowano po to, aby odciążyć konstrukcję wieńcową. Druga zakłada, że ponad izbą o ścianach wieńcowych wznoszono niezależną konstr więcej »

Oddziaływanie na budynki poziomych odkształceń podłoża górniczego o charakterze ściskania - DOI:10.15199/33.2015.11.07

Leszek Słowik Leszek Chomacki Beata Parkasiewicz

W artykule omówiono problem oddziaływania na budynki w aktywnym górniczo obszarze poziomych odkształceń gruntu powodujących jego zagęszczenie. Przedstawiono przykłady uszkodzeń typowych dla tego rodzajuwpływóworaz symulacje numeryczne, których celem było określenie przyczyn powstawania uszkodzeń. Podano również metody redukowania negatywnego oddziaływania odkształceń poziomych gruntu (ε < 0) na konstrukcję budynków. Słowa kluczowe: eksploatacja górnicza, uszkodzenia budynków, analiza numeryczna. Abstract. The article discusses the problem of impact on buildings horizontal deformation of the soil causing its thickening in the active mining area. Provides examples of damage typical for this kind of influence and numerical simulations whose aim was to determine the causes of damage. The paper also specified the methods used to reduce the negative impact of horizontal soil deformation (ε < 0) for the construction of buildings. Keywords:mining exploitation, damages of buildings, numerical analysis.Podziemna eksploatacja górnicza kopalin powoduje przemieszczenia elementów górotworu, których skutkiem są deformacje terenu o charakterze ciągłym,występującewformie tzw. górniczych niecek obniżeniowych (rysunek 1). Opisywane są one za pomocą pionowego w oraz poziomego u przemieszczenia (obniżenia) terenu, jego nachylenia T, krzywizny K lub promienia krzywizny R = 1/K oraz odkształceń poziomych ε. Odkształcenia poziome gruntu (ε < 0) mają niekorzystnywpływna konstrukcję ścian zagłębionych w gruncie, powodując ich wytężenie, często objawiające się spękaniami. Na skutek oddziaływania pełzania gruntu zwiększa się jego parcie na ściany zewnętrzne budynku wczęści poniżej poziomu terenu oraz dochodzi do kumulacji poziomych sił ściskających w konstrukcji ścian, szczególnie w przypadku zwartej zabudowy, której segmenty nie są zdylatowane lub których dylatacje są niedrożne. Charakter oddziaływania poziomych odkształceń więcej »

Odporność ogniowa i dymoszczelność drzwi zgodnie z PN-EN 16034 - DOI:10.15199/33.2015.11.20

Jacek Kinowski Bartłomiej Sędłak Paweł Sulik

Drzwi przeciwpożarowe pełnią kluczową rolęwzapewnieniu bezpieczeństwa pożarowego obiektów budowlanych. Stosowane są jako zamknięcia otworów w pionowych przegrodach przeciwpożarowychwystępujących zazwyczajwbudynkach użyteczności publicznej, takich jak szpitale, kina, szkoły czy galerie handlowe, budynkach znacznej wysokości, konstrukcjach o specjalnym przeznaczeniu. W przypadku pożaru stanowić mają barierę dla ognia i dymu oraz wysokiej temperatury, dlatego też powinny mieć odpowiednią klasę odporności ogniowej oraz dymoszczelności. W artykule omówimy podstawowe wymagania związane z badaniami odporności ogniowej i dymoszczelności zestawione w normie wyrobu PN-EN 16034 oraz przedstawimy procedury badania odporności ogniowej, dymoszczelności, samoczynnego zamykania i zdolności do zwolnienia. Słowa kluczowe: odporność ogniowa, dymoszczelność, drzwi przeciwpożarowe, bezpieczeństwo pożarowe, samoczynne zamykanie, zdolność do zwolnienia.Drzwi przeciwpożarowe stosowane jako zamknięcia otworów w pionowych przegrodach przeciwpożarowych występujących zazwyczajwbudynkach użyteczności publicznej (np. w szpitalach, kinach, szkołach, galeriach handlowych), budynkach o znacznejwysokości [1] czy też konstrukcjach o specjalnym przeznaczeniu (np. w tunelach).Wprzypadku pożaru powinny stanowić barierę dla ognia i dymu oraz wysokiej temperatury i dlatego muszą mieć odpowiednią klasę odporności ogniowej, związaną ze szczelnością i izolacyjnością ogniową oraz odpowiednią klasę dymoszczelności. PN-EN 16034:2014-11 [2] to norma wyrobu opisująca wszystkie charakterystyczne właściwości drzwi, bram i okien otwieralnych związane z odpornością ogniową i dymoszczelnością. Jednak paradoksalnie na jej podstawie nie można zdefiniować danego wyrobu wsposób kompletny. Konieczne jest zadeklarowanie (lub udowodnienie przez uzyskanie odpowiednichwynikówwprecyzyjnie zdefiniowanych badaniach) dla tegowyrobu, podstawowych charakterystyk zgodnie z normą: więcej »

Pasywna ochrona katodowa nowoczesny sposób ochrony stali zbrojeniowej

Michał Kruk

System TopZinc do ochrony katodowej konstrukcji żelbetowych, na który w grudniu 2012 r. Instytut Techniki Budowlanej i Instytut Badawczy Dróg i Mostów wydały rekomendacje techniczne, w krótkim czasie zyskał wielu zwolenników wśród kadry naukowej oraz projektantów. Wykorzystując zalety systemu TopZinc, takie jak prosty montaż bez konieczności odkrywania całego zbrojenia, naty więcej »

Pionowe systemy zieleni a zużycie energii w budynkach - DOI:10.15199/33.2015.11.69

Anna Peszek Anna Rumijowska Henryk Nowak

Ze względu na coraz wyższe wymagania w zakresie zużycia energii w budynkach poszukuje się rozwiązań zwiększających izolacyjność cieplną przegród zewnętrznych. Jedną z metod poprawy charakterystyki energetycznej jest zastosowanie pionowych systemów zieleni, które zapewniają wiele korzyści ekologicznych, ekonomicznych i wizualnych. Dzięki nim możliwe jest zmniejszenie efektu miejskiej wyspy ciepła, poprawa bioróżnorodności, a przede wszystkim ograniczenie zużycia energii zarówno na cele grzewcze, jak i chłodzenie. W artykule przedstawiono klasyfikację systemów wegetacyjnych zintegrowanych ze ścianami budynku oraz omówiono wybrane zagadnienia dotyczące ich funkcjonowania. Przytoczono wyniki badań i symulacji energetycznych, których celem była ocena wpływu zielonych ścian na zużycie energii w budynkach. Słowa kluczowe: ściany zielone, zużycie energii.Rozwójmiast, w tympowstawanie nowych budynków i zagęszczanie zabudowymiejskiej,wniekorzystny sposób ingerujewotaczający ekosystem, powodując negatywne zmiany, takie jak: podwyższona temperatura powietrza w centrach dużych miast (tzw. wyspy ciepła); obniżenie wilgotności względnej powietrza; wzrost zanieczyszczeń pyłowych itp. Dodatkowo w miastach brakuje terenówzielonych, które poprawiają jakość powietrza, a także zwiększają retencję wody opadowej, odciążając sieć kanalizacyjną, czy też zmniejszają temperaturę otoczenia [1]. Pozytywny wpływ na tę sytuację może mieć stosowanie zielonych systemów wegetacyjnych zintegrowanych z poziomymi i pionowymi przegrodami budynków. Przykładem są zielone dachy oraz zielone ściany, które są rzadko stosowane wPolsce. Zastosowanie tego typu systemów nie tylko przekłada się na poprawę warunków bytowania ludzi, ze względu na lepszą jakość powietrza czy też korzystny wpływ na samopoczucie, ale także przy odpowiednim doborze systemu może przełożyć się na oszczędności energetyczne. Wartykule omówiono wybrane aspekty technologii zielonych ścian o więcej »

Podkład cementowy czy anhydrytowy

Od wielu lat Atlas jest jednym z największych w Polsce producentów konfekcjonowanych w worki podkładów cementowych i anhydrytowych. Jednak nadal wielu projektantów i wykonawców zwraca się do Atlasu z pytaniem, jakie są podstawowe różnice między tymi produktami. Odpowiadając, należy podkreślić, że zawierają różne spoiwo.Wpodkładach cementowych, produkowanych przez firmę ATLAS pod nazwą handlową POSTAR, spoiwem jest cement portlandzki bez domieszek. Wszybkowiążących podkładach, np. POSTAR 80, stosuje się cement glinowy i cement portlandzki. Grupa podkładów o nazwie handlowej SAM jako spoiwo wykorzystuje bezwodny siarczan wapnia, czyli anhydryt bądź specjalny rodzaj gipsu syntetycznego. Rodzaj zastosowanego spoiwa determinuje pierwszą podstawową różnicę między podkładami z linii POSTAR i SAM - te drugie mogą być stosowane wyłą więcej »

Podkłady podłogowe wymagania, projektowanie, wykonawstwo - DOI:10.15199/33.2015.11.24

Karol Sadłowski Damian Urbanowicz Maciej Warzocha

W polskich normach i przepisach prawnych nie ma konkretnych wymagań dotyczących klas wytrzymałości i grubości podkładów podłogowych. Natomiast dosyć dobrze określają wymagania przepisy niemieckie, ale nie stosuje się ich w Polsce. Ze względu na braki w sporządzanych projektach należy odgórnie wprowadzić wytyczne, w których określone byłyby minimalne wymagania dotyczące klasy wytrzymałości na ściskanie i zginanie oraz wytrzymałości na odrywanie w przypadku konkretnego układu warstw wykończeniowych i grubości podkładów. Wspomniane wytyczne powinny usprawnić pracę projektantów i podnieść standard wykończenia obiektów oddawanych do użytkowania. Słowa kluczowe: podkład podłogowy, szlichta, jastrych, badanie wytrzymałości, wymagania. Abstract. There are no specific requirements for class strength and thickness of subfloors in Polish standards and legislation. In contract, German regulations precise well mentioned requirements, but they are not used in Poland. Because of the lacks in executed projects, guidelines specifyingminimal requirements of endurance parameters should be arbitrarily predetermined (compressive and bending strength classes), adhesive strength according to the specific finishing layers and subfloors thicknesses. The mentioned guidelines should improve the work of designers and enhance the standards of finish executed works in premises and facilities. Keywords: base floor, screed, strength test, requirements.W artykule przedstawiono typowy opis przekroju przez warstwy stropu z projektu wykonawczego budynku mieszkalnego (tabela 1). W opisie tym znajduje się zapis dotyczący grubości poszczególnych warstw, odniesienie do projektu konstrukcji w przypadku płyty stropowej oraz do projektu wnętrz w przypadku warstwy wykończeniowej. Nie ma definicji klas wytrzymałości na ściskanie i pozostałych parametrów podkładu podłogowego (określonego jako szlichta) oraz styropianu. Jest to typowa sytuacja. Brak tych zapisów w proje więcej »

Podsumowanie 61. Konferencji Naukowej KILiW PAN oraz KN PZITB - Krynica 2015

Magdalena Dobiszewska Adam Podhorecki Justyna Sobczak-Piąstka Elżbieta Piotrowska

20 - 25 września 2015 r. w Krynicy-Zdroju odbyła się 61. KonferencjaNaukowaKomitetuInżynieriiLądowej iWodnejPANorazKomitetu Nauki PZITB -Krynica 2015, zorganizowana przezWydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich wBydgoszczy.Konferencja ta to jedno z największych i najważniejszych wydarzeń o szczególnie wysokim prestiżu dla środowiska akademickiego, naukowo-badawczego i technicznego pracującego na rzecz budownictwa. W tym roku uczestniczyło w niej ok. 260 przedstawicieli największych ośrodków naukowych w Polsce oraz praktyków związanych z budownictwem. Uroczystość otwarcia konferencji zaszczycili swoją obecnością przedstawiciele Ministerstwa więcej »

Porównanie metod oceny odporności ogniowej konstrukcji stalowych - DOI:10.15199/33.2015.11.19

Paweł Sulik Piotr Turkowski Marek Łukomski

W artykule przedstawiono wyniki badań odporności ogniowej belek stalowych i porównano je z uzyskanymi z analizy numerycznej oraz uproszczonej metody obliczeniowej wg PN-EN 1993-1-2. Czas osiągnięcia kryteriów nośności ogniowej w każdej z zastosowanych metod był podobny, przy czym najdłuższy w badaniach eksperymentalnych, co potwierdza skutecznośćmetod analitycznych, jednocześnie wskazując, że pozwalają najdokładniej ocenić odporność ogniową. Ponadto w artykule zamieszczono odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania i związane z zabezpieczaniem konstrukcji stalowych. Słowa kluczowe: konstrukcje stalowe, odporność ogniowa, nośność ogniowa, uproszczone metody obliczeniowe, metody numeryczne, badania ogniowe, zabezpieczenia ogniochronne.W listopadzie 2014 r., w Laboratorium Badań Ogniowych Instytutu Techniki Budowlanej (ITB), w ramachmiędzylaboratoryjnych badań porównawczych, prowadzonych przezEGOLF (European Group ofOrganisations for Fire Testing, Inspection and Certification), wykonano dwa badania odporności ogniowej belek stalowych, których wyniki porównano z uzyskanymi metodą obliczeniową podaną w PN-EN 1993-1-2 [1] orazmetodą numeryczną. Badania dwóch identycznych belek HEB 300, ze stali S460, przeprowadzono zgodnie z PN-EN 1365-3 [2], przy nagrzewaniu wg krzywej standardowej. Na rysunku 1 podano wymiary geometryczne belek oraz wskazano miejsca pomiaru temperatury. Temperatura stali Temperaturę średnią stali obliczono jako średnią arytmetyczną temperatury stali półki dolnej, górnej i środnika. W metodzie obliczeniowej temperaturę nieosłoniętych elementów stalowych określono, zgodnie z PN-EN 1993-1-2 [1], wykorzystując wzór: Δθa, t = ksh [(Am/V)/caρa]h- net, d Δt (1) gdzie: ksh - współczynnik poprawkowy uwzględniający efekt zacienienia równy 0,5625 (informacyjnie obliczenia przeprowadzono również przy ksh = 1,0); Am/V - nominalny wskaźnik ekspozycji przekroju nieosłoniętego HEB 300 równy 9 więcej »

Posadzki żywiczne w parkingach - DOI:10.15199/33.2015.11.26

Andrzej Garbacz Bogumiła Chmielewska Piotr Sobociński

Posadzki żywiczne są istotnym elementem służącym zapewnieniu trwałości różnego rodzaju konstrukcji parkingowych. Wykonywanie płyt betonowych wiąże się z przepisami dotyczącymi żelbetu, natomiast posadzki przemysłowe nie są głównym tematem żadnej normy. W artykule omówiono wymagania dotyczące systemów ochrony powierzchniowej wg PN-EN 1504-2 oraz wytycznych DAfStb-Guideline. Przeanalizowano zagadnienie doboru posadzek jako elementu strategii zarządzania konstrukcją zgodną z PN-EN 1504-9. Słowa kluczowe: garaże i parkingi, ochrona powierzchniowa, posadzki żywiczne.Parkingi wielopoziomowe i inne konstrukcje parkingowe są nieodłączną częścią nowoczesnego środowiska miejskiego. Podlegają one obciążeniom mechanicznym od ruchu samochodów, a także oddziaływaniom środowiska zewnętrznego, takim jak wilgoć, zamrażanie i odmrażanie oraz cykliczne zmiany temperatury (parkingi zewnętrzne) i sole odladzające. Warunki wilgotnościowe zależą od klimatu, ruchu pojazdów oraz ogrzewania i klimatyzacji. Przenoszenie przez samochody wody deszczowej oraz soli odladzających sprawia, że nawet parkingi wewnętrzne są narażone na większą wilgotność niż sąsiadujące budynki. Obecność jonów chlorkowych w solach odladzających uważa się za jeden z najistotniejszych czynników powodujących korozję zbrojenia i znacznie obniżających trwałość parkingów. Badania Szwedzkiego Instytutu Cementu i Betonu [1] wskazują, że do najczęściej obserwowanych uszkodzeń płyt żelbetowych w konstrukcjach parkingowych należą: korozja zbrojenia (29%); przecieki wody (21%); wykruszenia (19%) oraz rysy i spękania (17%). Wymagania dotyczące parkingów obejmują: trwałość; odprowadzanie wody; odporność na ścieranie; ochronę pożarową; możliwość naprawy; ekonomikę; estetykę; spełnienie wymagań zrównoważonego rozwoju. Zapewnienie trwałości parkingów uważane jest za najważniejsze wyzwanie, o ile parking nie jest przeznaczony jedynie do tymczasowego użytkowania. Dobrze zaproje więcej »

Problematyka wzmocnień istniejących elementów konstrukcji DH Renoma w związku z przebudową obiektu - DOI:10.15199/33.2015.11.40

Jacek Dudkiewicz Piotr Organek

W artykule przedstawiono sposób wzmocnienia elementów historycznej konstrukcji Domu Handlowego Renoma we Wrocławiu w związku z jego przebudową i rozbudową. Najszerzej potraktowano problem wzmocnienia konstrukcji stropu, które komplikował brak spawalności stali historycznej użytej na konstrukcję obiektu. W ramach przebudowy wewnątrz obiektu wykonano wiele wyburzeń. Stateczność obiektu zapewniono, stosując system dodatkowych elementów konstrukcyjnych (stężeń) oraz indywidualne rozwiązania w miejscach wycięcia słupów konstrukcyjnych, tzw. belki transferowe oraz portalowe ramy transferowe. Zwrócono również uwagę na wzmocnienie: ścian murowanych oraz fundamentów. Słowa kluczowe: przebudowa, wzmocnienie konstrukcji, obiekt zabytkowy. Abstract. The article presents the solutions of the strengthening elements in the historic structure of the Trading House Renoma in Wrocław with reference to the reconstruction and expansion of the object.The problem of the enhancement of the floor structure, which complicated the declaration of non-weldability steel used for the construction of a historical object is discussed in detail. Moreover, various ways to increase the capacity of vertical elements in the structure are presented.The process of reconstruction involved a series of demolitions inside the building. The stability of the builiding was ensured through the use of additional structural elements (bracings) and individual solutionswhere structural columns were cut out, so-called transfer beam and transfer portal frame. Attention was drawn to the other strengthenings of the building: brick walls and foundations. Keywords: reconstruction of the building, strengthen of the construction, historic building.W związku z dużą dynamiką rozwoju centrów handlowych zlokalizowanych w centrum miast, konieczne jest przystosowanie istniejącej zabudowy zabytkowej do nowych założeń funkcjonalno-użytkowych. Wiąże się to z przebudową, rozbudową i moderni więcej »

Problematyka zabezpieczenia części fortu "Luneta Warszawska" w Krakowie - DOI:10.15199/33.2015.11.51

Piotr Białko Ryszard Rolewicz

Wjednymz najstarszych austriackich fortów, pochodzącym z połowy XIX w., sto lat później urządzono więzienie Urzędu Bezpieczeństwa. Z tego okresu zachowały się napisy wydrapane przez więźniów na ścianach celi. Znaczne zawilgocenie pomieszczeń znajdujących się pod nasypem ziemnym stało się przyczyną przyspieszonej degradacji murów wraz z zapisaną na nich historią. Celemdziałań inżynierskich i remontowo-konserwatorskich było stworzenie warunków do przeprowadzenia konserwacji napisów przez eliminację przyczyn zawilgocenia oraz zabezpieczenie rejonu celi przed niekorzystnym oddziaływaniem otoczenia. W ramach prac rozpoznano i wykorzystano elementy pierwotnego systemu wentylacji. Słowa kluczowe: "Luneta Warszawska", Bastion IVa, konserwacja, zawilgocenie, fort."Luneta Warszawska" to przykład fortu reditowego (fotografia 1) ze stanowiskami artyleryjskimi na wałach oraz tarasie potężnej bastei (redity), stanowiącej trzon pięciobocznych umocnień. W1909 r. na lewymbarku wybudowano nowoczesny, betonowy tradytor broniący pobliskiej stacji kolejowej. W 1914 r. twierdza spełniła swoje zadanie, zatrzymując ofensywę rosyjską, jednak po odzyskaniu przez Polskę niepodległości straciła strategiczne znaczenie [1]. Forty pozostały jednak w gestii wojska. "Luneta Warszawska" zaczęła pełnić funkcjemagazynowe, a następnie zamieniono ją na więzienie. Podczas niemieckiej okupacjimieściło sięwniejwięzienieGestapo, a powojnie -Urzędu Bezpieczeństwa. Na celę więzienną (karcer) przeznaczono pomieszczenie 3,15 x 2,68 m i wysokości 3,66 m zlokalizowane w kazamatach pod wałem fortecznym południowo- zachodniego narożnika fortu (rysunek 1). Gdy fort przestał pełnić funkcję więzienia, urządzono w nim magazyny Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. W 2002 r. Agencja Mienia Wojskowego sprzedała obiekt prywatnemu inwestorowi. Wczerwcu 2007 r. "LunetaWarszawska" została wpisana do rejestru zabytków. Fort jest murowany z cegły z elementami kamiennymi i wykona więcej »

Problemy konstrukcyjne przebudowy zblokowanego zespołu budynków straży pożarnej wzniesionych w latach 40. XX wieku - DOI:10.15199/33.2015.11.35

Piotr Berkowski Grzegorz Dmochowski

W artykule przedstawiono aspekty konstrukcyjne przebudowy i adaptacji do nowych warunków eksploatacyjnych budynków straży pożarnej wybudowanych na początku lat czterdziestych XX w. Zasadniczą konstrukcję nośną stanowią ramy stalowe wypełnione ścianamimurowanymi z cegły oraz klasyczne cienkopłytowe stropy gęstożebrowe, z wypełnieniem z pustaków ceramicznych, rozpięte na stalowych żebrach i podciągach. Konstrukcję nośną ceramicznego stropodachu tworzą dźwigary żelbetowe spięte żelbetowymi belkami podciągów i wieńcami. Celemprac eksperckich było określeniemożliwości wykorzystania istniejącej konstrukcji budynku w procesie jego przebudowy. Słowa kluczowe: budynek zabytkowy, analiza konstrukcyjna, diagnostyka, przebudowa.Remont i przebudowa, w celu przystosowania do nowychwarunkówużytkowania iwymagań technicznych, istniejących zabytkowych obiektów budowlanych [1, 2] wzniesionych w okresie przedwojennym lub w trakcie II wojny światowej, wymagają specjalnego podejścia w zakresie realizacji zarówno prac projektowych, jak i robót budowlanych. Wynika to z faktu, że obiekty te często byływznoszone bez kompletnej dokumentacji projektowej, zmateriałów niskiej jakości i przez słabo wykwalifikowanych robotników lub bez odpowiedniego nadzoru technicznego. Poprawna i sprawna realizacja inwestycji wymaga współpracy wszy więcej »

Problemy projektowe remontu obiektu przemysłowego adaptowanego na cele użyteczności publicznej - DOI:10.15199/33.2015.11.33

Adam Klimek Piotr Kozioł Zygmunt Matkowski

Na przykładzie opracowanej koncepcji przebudowy starej zajezdni autobusowej na teatr przedstawiono problemy, z jakimi niekiedy musi zmierzyć się projektant, opracowując projekt remontu obiektu przemysłowego, któremu towarzyszy zmiana funkcji na budynek użyteczności publicznej. Omówiono wybrane zagadnienia dotyczące konstrukcji obiektu, fizyki budowli i zabezpieczeń przeciwwilgociowych, jakie należy rozwiązać podczas projektowania. Zwrócono uwagę na przypadek,wktórym zmiana funkcji obiektu powoduje trudnościwspełnieniuwymagań normowych dotyczących niezawodności konstrukcji. Podano sposób zapewnienia bezpieczeństwa obiektu po przebudowie przez zastosowanie dodatkowychwspółczynnikówkonsekwencji zniszczenia, zwiększających nośność niektórych konstrukcjiwbudowanych w stary budynek do wartości ponadnormowych. Słowa kluczowe: budynek przemysłowy, teatr, adaptacja, projektowanie, remont.Wkrajobrazie miejskim często występują stare, zabytkowe obiekty przemysłowe, w dobrym stanie technicznym, których pierwotna funkcja nie jest przydatna, a w celu ich zachowania należy zmienić przeznaczenie. Do tej grupy należy zaadaptowany obecnie na teatr budynek starej zajezdni autobusowej w Warszawie wybudowany w 1927 r. Jest on jednym z nielicznych przykładów dobrej klasy architektury modernistycznej o funkcji utylitarnej. Został wpisany do rejestru zabytków i podlega ochronie prawnej. Zgodnie z opinią konserwatorską [1], hala budynku powinna zostać nienaruszona, a działania adaptacyjne zmierzające do umieszczenia sali teatralnej powinny zapewnić jej wyeksponowanie oraz ograniczyć ingerencję w konstrukcję do niezbędnego minimum. Największą wartość estetyczno- historyczną obiektu stanowi konstrukcja i bryła hali, której centralna część jest wypiętrzona i doświetlona z boków, a boczne skrzydła symetryczne po obu stronach są niższe (rysunek 1, fotografia 1). Mniej istotny jest układ ścian działowych, które w większości są wtórne i organi więcej »

Problemy projektowe remontu sześciokondygnacyjnego budynku mieszkalnego w konstrukcji tradycyjnej - DOI:10.15199/33.2015.11.32

Adam Klimek

W artykule omówiono sposoby rozwiązania problemów projektowych napotkanych podczas remontu zabytkowego sześciokondygnacyjnego budynku mieszkalnego, zlokalizowanego w ścisłej zabudowiemiejskiejwcentrumWrocławia,wzniesionego nawysokość o 2 kondygnacje wyższą od istniejącej zabudowy. Przedstawiono sposób wzmocnienia zbyt słabo podpartych ścian szczytowych ponad poziomem sąsiedniej zabudowy oraz sposób zapewnienia sztywności przestrzennej budynku po zdemontowaniu przypór ściany zewnętrznej. Słowa kluczowe: konstrukcja tradycyjna, remont, sztywność przestrzenna.Omawiany budynek w centrum Wrocławiama 120 lat i jestwpisany do rejestru zabytków (fotografia 1). Od strony wschodniej sąsiaduje z nowymbudynkiemplombowym, a od strony zachodniej są fragmenty ścian (przypory) rozebranego innego budynku. Pierwotna konstrukcja budynku: ● sześć kondygnacji + piwnica pod całym budynkiem; ● posadowienie bezpośrednie na murowanych ławach fundamentowych; ● ściany nośne z cegły pełnej na zaprawie wapiennej, zróżnicowanej grubości na poszczególnych kondygnacjach; ● strop odcinkowy nad piwnicą oparty na ścianach nośnych, a częściowo na belkach stalowych; ● stropy wyższych kondygnacji drewniane, ze ślepym pułapem więcej »

Problemy związane z zabezpieczeniem budynku Sali Tronowej w Starej Dongoli - DOI:10.15199/33.2015.11.47

Romuald Tarczewski

Pochodzący z IX w n.e. budynek dawnej Sali Tronowej królów Makurii znajduje się w Starej Dongoli, w północnym Sudanie, na terenie stanowiska archeologicznego prowadzonego przez Polskie Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej. Jest to jedyna zachowana w całości oryginalna wielokondygnacyjna budowla z kręgu kultury bizantyńskiejwNubii.Dwukondygnacyjny obiekt jest wykonany z cegły mułowej. Strop nad parterem w formie sklepień ma przekrój zbliżony do paraboli, a dach - konstrukcję drewnianą, pokrytą polepą. Obecnie władze Sudanu planują utworzenie na tym terenie parku archeologicznego, którego ważnym elementem będzie Sala Tronowa. Udostępnienie budynku turystomwymagawzmocnienia stropów, wykonania nowej konstrukcji dachu (powyżej istniejącej) i wzmocnienia schodów. Ponadto przewidziana jest rekonstrukcja zniszczonej części narożnej, w której powstanie platforma widokowa. Słowa kluczowe: rewitalizacja zabytków, Sala Tronowa królów Makurii, Stara Dongola (północny Sudan). Abstract. Dating from the ninth century B.C. building of the former Throne Room of Makuria kings is located in the archaeological site run by the Polish Centre of Mediterranean Archaeology since 1964 in Old Dongola, Northern Sudan. It is the only fully preserved multi-storey building from Christian period in Nubia. The two-storey building is made of adobe. The floors above the ground level were made in the form of vaults. The roof has a wooden structure covered with sebakh. Currently, the Sudanese authorities are planning to establish in the area an archaeological park, important part of which will be the Throne Room. In order to adapt the building for tourism purposes, it was necessary to strengthen floors, construct a new roof over the existing one and strengthen the stairs. In addition, it is planned to reconstruct the destroyed part of the corner, where will be located observation deck. Keywords: revitalization of monuments, Throne Room of Makuria kings, Old D więcej »

Produkcja materiałów budowlanych w okresie styczeń - wrzesień 2015 roku - DOI:10.15199/33.2015.11.73

Małgorzata Kowalska

Badania GUS przeprowadzone we wrześniu 2015 r. w dużych przedsiębiorstwach przemysłowych (o liczbie pracujących 50 i więcej osób), produkujących materiały budowlane wskazują na niewielką poprawę wskaźników produkcji w odniesieniu do analogicznegomiesiąca 2014 r. i sierpnia 2015 r. Produkcja 25 grup wyrobów (spośród 43 obserwowanych) wytworzona we wrześniu 2015 r. była wyższa niż we wrześniu 2014 r. (w sierpniu w 21 grupach), a w 30 pozycjach wyższa niż w sierpniu 2015 r. (w sierpniu br. notowanomiesięczny wzrost produkcji tylko w 14 grupach). Skala wzrostu była jednak niższa od notowanej za okres styczeń - sierpień 2015 r. i spowodowała, że w okresie styczeń - wrzesień była niższa od notowanej w poprzednim miesiącu. Łącznie produkcja wytworzona w okresie styczeń - wrzesień 2015 r. była tylko w 22 grupach wyższa niż w analogicznymokresie ub. roku (za styczeń - sierpień w 24 grupach, za styczeń - lipiec w 27). We wrześniu 2015 r. największy wzrost produkcji, w porównaniu z wrześniem 2015 r., o ponad 20%, raportowali producenci gazomierzy - wzrost o 68,0%, wykładzin podłogowych, ściennych lub sufitowych z tworzyw sztucznych - o 40,7%, w tym wykładzin podłogowych z PVC - o 33,1%, płyt parkietowych do podłóg mozaikowych - o 29,7%, a do podłóg niemozaikowych - o 4,2% oraz wyrobów sanitarnych z porcelany - o 21,1%. O więcej »

Profesor Wiesław Kurdowski doktorem honoris causa Politechniki Opolskiej

Lech Czarnecki Krystyna Wiśniewska

Na wniosek Wydziału Budownictwa i Architektury, 8 października br. krakowski naukowiec prof. Wiesław Kurdowski otrzymał tytuł doktora honoris causa Politechniki Opolskiej. Rektor uczelni prof. Marek Tukiendorf w swoim przemówieniu otwierającymuroczystość podkreślił, że to najwyższe wyróżnienie akademickie otrzymuje jeden z najwybitniejszych naukowcówwspółczesnej inżynieriimateriałów wiążących w Polsce, światowy autorytet w dziedzinie chemii i technologii cementu, ceniony nauczyciel akademicki. Prof. Kurdowski jest równieżwyjątkowo aktywny w działalności na rzecz przemysłu mineralnych materiałów wiążących, a szczególnie przemysłu cementowego, w którym wdrożył swoje nowatorskie rozwiązania. Imponuje wszechstronność dostojnego laureata jako naukowca pełniącego wiele odpowiedzialnych funkcji w środowisku akademickim, a także w przemyśle - powiedzia więcej »

Projektowanie posadzek ze zbrojeniem rozproszonym z włókien sztucznych RUUREEDIILL X FFIIBEER 554 - DOI:10.15199/33.2015.11.22

RurediI X Fiber 54 (RXF54) to włókna syntetyczne, zaprojektowane w celu polepszenia właściwości mechanicznych i zwiększenia trwałości betonu. Jest to mieszanina włókien monofilamentowych i fybrylizowanych wyprodukowanych na bazie polipropylenu i polietylenu. Szczególnie szorstka powierzchnia włókien zapewnia efektywne zamocowanie w betonie i gwarantuje szybkie, trójkierunkowe rozmieszczenie w matrycy podczas mieszania składników mieszanki betonowej. Zastosowanie włókien RXF54 pozwala na zwiększenie trwałości betonu, obniżkę kosztów materiałowych oraz zminimalizowanie kosztów robocizny i transportu, a także mniejsze zużycie sprzętu w wyniku np. redukcji tarcia. Celem artykułu dotyczącego posadzek z betonu wzmacnianego syntetycznymi włóknami konstrukcyjnymi RXF54 jest pomoc w projektowaniu posadzek za pomocą metody obliczeniowej gwarantującej uzyskanie odpowiedniej użyteczności w odniesieniu do obciążeń użytkowych i granicznego stanu nośności. Jakkolwiek obecne ustawodawstwo nie zalicza posadzek do elementów konstrukcyjnych, to istnieje potrzeba sformułowania odpowiednich kryteriów dotyczących ich projektowania. Pragnąc pomóc w wypełnieniu tej luki, firma Ruredil (Włochy) od kilku lat pracowała nad systememobliczeniowymwykorzystującym teorię linii załomów Johansena, która może być zastosowana do projektowania posadzek zbrojonych zarówno tradycyjnymi włóknami stalowymi, jak i syntetycznymi włóknami konstrukcyjnymi. Teoria ta stanowi podstawę algorytmu opracowanego przez RUREDIL do programu RXFloor Design, stosowanego przy projektowaniu posadzek z betonu zbrojonego makrowłóknami RXF54, posiadającymi oznakowanie CE. Beton zbrojony włóknami: rozważania teoretyczne Betonmamałą wytrzymałość na rozciąganie i ograniczoną odporność na zarysowanie, dlatego też wiele badań jest ukierunkowanych na opracowanie włókien, które zwiększałyby ciągliwość (odkształcalność) betonu oraz jego zdolność do pochłaniania ene więcej »

Przegląd działalności i osiągnięć Instytutu Techniki Budowlanej - DOI:10.15199/33.2015.11.02

Krzysztof Kuczyński

Historia powołania Instytutu Techniki Budowlanej (ITB) została szczegółowo przedstawiona w monografii [1] oraz wywiadzie udzielonym przez Dyrektora Instytutu na str. 4 ÷ 6. w tym numerze. Najważniejsze daty związane z początkami ITB to: - 1929 r. - powołanie Drogowego Instytutu Badawczego (DIB); - 1945 r. - powołanie Instytutu Badawczego Budownictwa (IBB); ● 1948 r. - zmiana nazwy na Instytut Techniki Budowlanej (ITB). Laboratoria Pierwsze powojenne laboratoria badawcze zostały utworzone w częściach mieszkalnych i suterenie domu przy ul. Narbutta 26. Były to laboratoria: fizykochemiczne; betonowe; wytrzymałościowe i gruntów. Natomiast na terenie SGGWprzy ul. Rakowieckiej 8 funkcjonowało Laboratorium Drewna i Gruntów. Kolejne laboratoria powstały po wybudowaniu, pod koniec 1949 r., hali maszyn wytrzymałościowych przy ul. Wawelskiej 2 (obecnie Filtrowa 1). Pierwsza odremontowana 30-tonowa prasaAmslera została zamontowana w laboratorium wytrzymałościowym już w 1945 r. Laboratorium wytrzymałościowe z nowoczesnymi aparatami i maszynami probierczymi produkcji szwajcarskiej, szwedzkiej i niemieckiej, stało się prawdziwą dumą Instytutu jako jedyne o takim zakresie w Polsce.Wczasach odbudowyWarszawy prowadzono w nimpionierskie badania elementów i konstrukcji z gruzobetonu, żużlobetonu, trzcinobetonu, piano- i gazobetonu oraz pierwszych rozwiązań stropów gęstożebrowych. W mniejszych pomieszczeniach hali ulokowano częściowo laboratorium betonów sprężonych.Wtym czasie powstały także laboratoria: betonów sprężonych zmałymnaciągiem strunowym; badań reologicznych metali; badań tensometrycznych, sklerometrycznych, izotopowych, rentgenologicznych i analizy drgań. Wpołowie lat pięćdziesiątych XX w. wszystkie zakłady Instytutu zlokalizowane zostały przy ulicyWawelskiej i Ksawerów. Kilka lat po utworzeniu Przedsiębiorstwa Budownictwa Doświadczalnego (PBD), podległego Instytutowi, resort budownictwa podjął decyzję o jego usamo więcej »

Przyczyny przeciekania wody w podziemnych częściach budynków - DOI:10.15199/33.2015.11.58

Zygmunt Matkowski

W artykule przedstawiono najczęściej występującemiejsca przecieków wody do wnętrza części podziemnych budynków spowodowane opadami atmosferycznymi oraz wysokim poziomem wód gruntowych. Dokonano analizy przyczyn powstania tych przecieków, wskazując na błędy projektowe, wykonawcze i eksploatacyjne. Słowa kluczowe: budynki, płyty i ściany fundamentowe, zawilgocenie, izolacje.Wczasach, w których coraz trudniej o atrakcyjne działki budowlane, inwestorzy decydują się na realizację swoich zamierzeń budowlanych na terenach trudnych, często z wysokim poziomem wód gruntowych. Natomiast w centrach dużych miast w warunkach zabudowy z reguły istnieje warunek, aby nowo powstające obiekty wyposażone były w miejsca parkingowe, które lokalizowane są w częściach podziemnych budynków,mających często kilka kondygnacji. W takich warunkach istnieje duże ryzyko wystąpienia przecieków wody do wnętrza obiektu. Pierwsze problemy pojawiają się już przy opracowywaniu dokumentacji. Projektanci w projekcie budowlanym nie precyzują, w jaki sposób ma być wykonana hydroizolacja, pozostawiając to do decyzji wykonawcy, ci z kolei realizują roboty izolacyjne najczęściej z tanich materiałów, nie przywiązując wagi do staranności i dokładności robót, czego efektem są późniejsze przecieki wody. Miejsca przecieków W obiektach podziemnych przecieki wody występują głównie w dwóch obszarach - na dole na styku izolacji poziomej i pionowej oraz na górze przez nieszczelne stropodachy, które dodatkowo pełnią obecnie często funkcję pasażu pieszo-jezdnego, tarasu lub dachu zielonego. Na rysunku 1 przedstawiono schematyczny przekrój przez przykładowe pomieszczenie piwniczne z tarasemna stropodachu (posadowione w terenie o wysokim poziomie wód gruntowych) i zaznaczonomiejsca na więcej »

Przydatność dziedzictwa inżynierii - obserwacje na podstawie hal wystawowych P.L. Nerviego w Turynie - DOI:10.15199/33.2015.11.44

Joanna Jabłońska Romuald Tarczewski Elżbieta Trocka-Leszczyńska

Wzasobach dziedzictwa inżynierii z okresu ostatnich sześćdziesięciu lat trudno jest znaleźć obiektywrównymstopniu reprezentujące doskonałość techniczną i piękno architektoniczne, jak budynki użyteczności publicznej zaprojektowane przez P.L.Nerviego. Trzy z nich, znajdujące się w Turynie: duża i mała HalaWystawowa oraz "Palazzo del Lavoro" są szczególnie interesujące, gdyż ogniskują się w nich wszystkie problemy związane z ochroną dziedzictwa inżynierii. Można je podzielić na dwie grupy: utrzymanie stanu technicznego i utrzymanie przydatności funkcjonalnej. Lokalna, piemoncka, wielowiekowa tradycja budowy wciąż nowych pałacówi jednocześnie zaniedbywania, czywręcz porzucania starych, przeniosła się również na budynki współczesne. Artykuł przedstawia problemy związane z ochronąwspomnianych obiektówi próby znalezienia racjonalnego sposobu ich użytkowania. Słowa kluczowe: Nervi, Palazzo del Lavoro, Sale wystawowe Turyn, architektura i konstrukcja.Obiektymodernizmu wznoszone na bazie eksperymentalnych, różnorodnych założeń inżynieryjnych, stopniowo są doceniane oraz wykorzystywane do współczesnych celów, z podkreśleniem ich unikatowości i ekspozycją pierwotnej formy. Na ich tle szczególnie wyróżniają się dokonania Piera Luigi Nerviego (z lat 1917 - 1979) - włoskiego inżyniera, który w swoich projektach kierował się funkcjonalnością, estetyką, uwarunkowaniami materiałowymi, wymaganiami dotyczącymi statyki, technologii budowy i efektywnością ekonomiczną. W jego twórczości widoczny jest ścisły związek między sztuką, nauką i rzemiosłem, a trzy "podstawowe problemy": konstrukcyjne, wykonawcze i architektoniczne - znalazły unikatową jedność [1]. Tamistrzowska synteza zaznaczyła się w jego turyńskich realizacjach, takich jak: HalaWystawowa "B", HalaWystawowa "C" i "Palazzo del Lavoro" [2]. Wich formie Nervi przedstawił układ sił działających w konstrukcji, przy zachowaniu optymalnej racjonalności projektowej, integrując jednoc więcej »

Reaktywność alkaliczna kruszywa - DOI:10.15199/33.2015.11.63

Wioletta Jackiewicz-Rek

Trwałość betonu w konstrukcji zależy m.in. od jego składników, w tym decydujące znaczenie ma jakość kruszywa. Panujące powszechnie przekonanie, że zjawisko reaktywności alkalicznej kruszywa nie dotyczy Polski, może być zagrożeniem dla trwałości wykonywanych w kraju konstrukcji z betonu. Reakcja alkalia-kruszywo jest uważana na świecie za drugą w kolejności przyczynę, po korozji stali zbrojeniowej, powodującą przedwczesną destrukcję konstrukcji betonowych. Ten niszczący proces jestwynikiemreakcjiwodorotlenkówsodu i potasu, z roztworu w porach betonu, z reaktywną krzemionką z niektórych kruszyw. Powstający żel krzemianu sodowo-potasowo- wapniowego, absorbując wodę, pęcznieje, a ciśnienie pęcznienia po przekroczeniu wytrzymałości na rozciąganie betonu powoduje powstawanie rys i uszkodzenia elementów konstrukcji betonowej. Betony wbudownictwie drogowym(nawierzchnie, elementy mostów itp.) są bardziej narażone na reakcje alkalia-kruszywo niż betony chronione podczas eksploatacji przed wilgocią i/lub zmienną temperaturą (np. beton wewnątrz budynków, stropy, posadzki). Problem reaktywności alkalicznej kruszyw jest w ostatnim czasie popularny w związku ze zdiagnozowaniemzniszczeń na ok. 300 km autostrad w środkowych Niemczech (m.in. A14 i A9 w Saksonii- -Anhalt, "landówki" w Turyngii, a także jednym z dojazdów do Drezna) z powodu tzw. raka betonu. Przykłady uszkodzeń spowodowanych w wyniku reakcji alkalia- -kruszywo dotyczą również krajów skandynawskich: Norwegii, Finlandii, ale także Austrii, USA, Kanady i Chin. Objawy typowe tych reakcjiw postaci siatki spękań i wycieku żelu uwidaczniają się po kilku, czasem po kilkunastu latach eksploatacji konstrukcji betonowej, a niewidoczne efekty mogą być zaczynem innej korozji. Niejednokrotnie w betonie obserwuje się występowanie skutków działania różnych korozyjnych mechanizmów jednocześnie oraz ich niekorzystnego synergicznego współdziałania [1] i nie jest możliwe wtedy ws więcej »

Renowacja fasad budynków zabytkowych z uwzględnieniem efektów nasłonecznienia - DOI:10.15199/33.2015.11.48

Romuald Szeląg

Obiekty zabytkowe odgrywają ważną rolę w dziedzictwie kulturowym, dlatego też obecni użytkownicy zobowiązani są do zachowania bądź przywracania ich pierwotnych form. Realizuje się to przez cykliczne restaurowanie, wykonywanie skrupulatnych, częstszych niż w przypadku innych budowli, przeglądów, a w razie potrzeby niezwłocznych napraw [1, 3], eliminujących wady. Ochronę struktur wewnętrznych od wpływów środowiskowych pełnią powłoki elewacyjne. Z tego względu należy szczególnie starannie jewykonywać, a podczas eksploatacji dbać, by zachowywały swoje właściwości pomiędzy okresami planowych prac remontowych. Ewentualne remonty należy wykonywać pod ścisłym nadzorem konserwatora zabytków, na podstawie dokumentacji konserwatorskiej. Duże nakłady środków i czasu pochłaniają prace przy kształtowaniu i odtwarzaniu elementów zdobniczych, dlatego też przed przystąpieniemdo naprawy konieczna jest wstępna analiza pod kątemtrwałości i wybór najbardziej efektywnej technologii [5]. Gruntowne prace konserwatorskie polegają m.in. na odtworzeniu pierwotnego wyglądu powłok elewacyjnych, a niekiedy uwidocznieniu na zewnątrz strukturymuru.Wartykule zwrócono uwagę na wpływy środowiska naturalnego, które wynikają z oddziaływania promieniowania słonecznego, zwiększającego obciążenie termiczne. Kompleksowa analiza zjawisk mających wpływ na stan wypraw umożliwia właściwy dobór materiałów wykorzystywanych w procesach odtworzeniowych fa więcej »

Renowacja ścian zewnętrznych budynków ocieplonych od wewnątrz - wybrane aspekty fizykalne - DOI:10.15199/33.2015.11.41

Monika Dybowska-Józefiak Krzysztof Pawłowski

W artykule przedstawiono analizę parametrówfizykalnych złączy przegród zewnętrznych poddanych renowacji z zastosowaniem ocieplenia od wewnątrz. Na podstawie przeprowadzonych obliczeń i analiz sformułowano wytyczne dotyczące konstruowania struktury materiałowej złączy przegród zewnętrznych ocieplonych odwewnątrz z uwzględnieniemwymagań cieplno-wilgotnościowych wg Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z 2013 r. [1]. Słowa kluczowe: materiały izolacyjne, ocieplenie od wewnątrz, opór cieplny komponentu.Kolejność położenia poszczególnych warstw niema wpływu na izolacyjność termiczną przegrody, gdyż wynika ona jedynie z sumy oporów cieplnych użytych materiałów. O ile jest tomożliwe, izolację termiczną wykonuje się po stronie zewnętrznej przegrody. Istnieje jednak grupa budynków, które z różnych względów i uwarunkowań nie mogą lub nie powinny być ocieplone od zewnątrz. Możemy do nich zaliczyć następujące obiekty: ● zabytkowe, awięcwpisane do rejestru zabytków lub objęte ochroną konserwatorską; ● o wartości architektonicznej, mające ciekawy charakter elewacji lub oryginalny wygląd; ● z ograniczonym prawem własności, np. w przypadku gdy część ścian zewnętrz- 1) Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy,Wydział Budownictwa,Architektury i Inżynierii Środowiska *) Autor do korespondencji: e-mail: monikadybowska@op.pl Fot. 2. Stężenia słupów w miejscach rozbiórki stropów Photo 2. Bracings of posts where was demolished floor slab więcej »

Rewitalizacja elewacji budynków z zastosowaniem płyt włóknisto-cementowych - DOI:10.15199/33.2015.11.53

Tomasz Gorzelańczyk Krzysztof Schabowicz

W artykule zaprezentowano wyniki badań wilgotności masowej, nasiąkliwości wodnej i wytrzymałości na zginanie dostępnych na rynku wybranych płyt cementowych, gipsowo-włóknowych orazwłóknisto-cementowych, stosowanych jako okładziny zewnętrzne obiektów budowlanych, tzw. płyty elewacyjne (okładziny elewacji wentylowanych). Na podstawie analizy uzyskanych wyników stwierdzono, że spośród badanych płyty włóknisto-cementowe charakteryzują się najmniejsząwilgotnościąmasowąwm i nasiąkliwością nw w stanie pełnego nasycenia wodą oraz uzyskały największą średnią wytrzymałość na zginanieMOR. Parametry te wskazują, że tego typu płyty są bardzo dobrymmateriałemna okładziny ścian zewnętrznych, nowych, termoizolowanych i rewitalizowanych obiektów. Słowa kluczowe: elewacje, płyty włóknisto-cementowe, wilgotność masowa, nasiąkliwość wodna, wytrzymałość na zginanie.Elewacje starych budynków, przeważnie z wielkiej płyty, ale i niestety nowych obiektów ocieplonych w technologii ETICS, z czasem ulegają uszkodzeniu pod wpływem działania warunków atmosferycznych. W niektórych przypadkach nie nadają się do dalszej eksploatacji i wymagają naprawy. W tej sytuacji poszukiwane są materiały na okładziny zewnętrzne, które będą trwałe oraz odporne na działanie wody. Wyrobami, które w takich przypadkach można wykorzystać, są różnego rodzaju płyty więcej »

Rola ITB w procesie wprowadzania innowacyjnych wyrobów budowlanych na rynek krajowy i europejski - DOI:10.15199/33.2015.11.04

Anna Panek Anna Kukulska-Grabowska Katarzyna Hatowska

W artykule zaprezentowano działalność Instytutu Techniki Budowlanej (ITB) jako jednostki zajmującej się oceną innowacyjnych wyrobów budowlanych.Wyniki tej oceny, mające odzwierciedlenie w działalności naukowo-badawczej, aprobacyjnej i certyfikacyjnej, omówiono, biorąc pod uwagę prace prowadzone w ITB na przestrzeni lat, umożliwiające producentom innowacyjnych wyrobów budowlanych wprowadzenie tych wyrobów do obrotu na rynku krajowym lub europejskim. Słowa kluczowe: rozporządzenie nr 305/2011, Ustawa o wyrobach budowlanych, EuropejskaAprobata Techniczna, Europejska Ocena Techniczna, krajowaAprobata Techniczna, certyfikat, Europejska Organizacja ds.Aprobat Technicznych, Europejska Organizacja ds. Oceny Technicznej, jednostka aprobująca, jednostka oceny technicznej, jednostka notyfikowana.Wyroby innowacyjne, to wyroby nieobjęte polskimi oraz europejskimi normami przedmiotowymi, a także wyroby, których właściwości techniczne lub zakres stosowania odbiegają od zapisówtych norm. W przypadku wyrobu innowacyjnego nie istnieje więc specyfikacja techniczna, która mogłaby być dokumentem odniesienia do wymaganego przepisami oznakowania i wprowadzenia wyrobu do obrotu. Z tego powodu producent wyrobu innowacyjnego, myśląc o wejściu na rynek ze swoim wyrobem, powinien postarać się o uzyskanie dokumentu, który pozwolimu działać zgodnie z obowiązującym prawem. Pierwszym krokiem jest zawsze wybór rynku, na którym producent chce udostępniać swój wyrób. Od tego uzależnione jest dalsze postępowanie, czyli podążanie ścieżką krajową zmierzającą do uzyskaniaAprobaty Technicznej i oznakowania wyrobu znakiem budowlanym B lub ścieżką europejską, której przejście umożliwia uzyskanie EuropejskiejOceny Technicznej i oznakowanie CE. Wobszarze krajowym, działalność aprobacyjną Instytut Techniki Budowlanej (ITB) prowadzi od 1967 r., w którym na podstawie zarządzenia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych uzyskał prawo do wydawania więcej »

Rozwiązania techniczne zastosowane podczas remontów Hali Stulecia w latach 2009 - 2011 - DOI:10.15199/33.2015.11.39

Maciej Czarniecki Daniel Czerek

Halę Stulecia zaprojektowano jakomonumentalny budynek konstrukcji żelbetowej, który stał się wzoremdla wznoszonych w tymczasie budowlimodernistycznych.Wlatach 2009 - 2011 zrealizowano największy remont Hali Stulecia od czasu jej wybudowania. Opisane w artykule działaniamiały na celu doprowadzenie budynku Hali Stulecia do dobrego stanu technicznego i dostosowanie go do wymagań współczesnych obiektów użyteczności publicznej. Słowa kluczowe: remont, zabytekmodernistyczny,Hala Stulecia.Hala Stulecia (fotografia 1), wybudowana w latach 1911 - 1913 wg projektu Maksa Berga, zlokalizowana jest w centralnej części dawnych TerenówWyścigów Konnych we Wrocławiu, w bezpośrednim sąsiedztwie Parku Szczytnickiego i Ogrodu Zoologicznego. W chwili wzniesienia budynku żebrowa kopuła Hali Stulecia była największą kopułą na świecie. W 1962 r. obiekt został wpisany do Rejestru ZabytkówmiastaWrocławia, w 2005 r. Prezydent Polski uznał go za Pomnik Historii, a w 2006 r. wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO jako pionierskie osiągnięcie inżynierii i architektury XX w. Prace przygotowawcze Przed przystąpieniem do remontu budynku sporządzono m.in. dokumentację konserwatorską stolarki okiennej [1], ekspertyzę stanu technicznego konstrukcji budynku [2], opinię techniczną wzmocnienia głównego pierścienia rozciąganego [3], badania metalograficzne elementów stalowych kratownic głównego pierścienia rozciąganego [4] oraz oceniono parametry mechaniczne betonu głównego pierścienia rozciąganego [5]. Z uwagi na konieczność wykonania w pierwszej kolejności naprawy kluczowego elementu konstrukcji Hali Stulecia, jakim jest główny wie więcej »

Specjalne technologie i materiały do remontu znacznie zdegradowanych elewacji budynków murowanych - DOI:10.15199/33.2015.11.37

Marijonas Daunoravičius Marta Kosior-Kazberuk

W artykule przedstawiono indywidualne rozwiązania naprawy i remontumurów dwóchmonumentalnych obiektów historycznych. Opisano sposób naprawy zniszczonych nieotynkowanych murów, polegający na ich pokryciu wzmacniającą powłoką ochronno-dekoracyjną, trwale połączoną z głębokimi warstwami muru oraz metodę renowacji otynkowanych murów z wykorzystaniem specjalnie zaprojektowanego kompozytu wykończeniowego. Słowa kluczowe: elewacja, mur, tynk, naprawa, wzmacnianie.Budowę obiektów omawianych w artykule rozpoczęto mniej więcej w tym samym czasie, w okresie przedwojennym, ale ich późniejszy los był odmienny. Budowę Kościoła Zmartwychwstania w Kownie rozpoczęto w 1935 r. Zgodnie z projektem łotewskiego architekta Karolsa Reisonsa elewacje kościoła miały być otynkowane białym granitowym tynkiem, jednak w związku ze zmianą ustroju i wojną obiekt nie został wykończony z zewnątrz. W 1953 r. został przebudowany na zakład produkcyjny. W takim stanie obiekt funkcjonował przez 50 lat. Decyzję o renowacji Kościoła Zmartwychwstania podjęto przy pełnym poszanowaniu pierwotnego projektu architektonicznego. Wstępne oględziny wykazały, że powierzchnie zewnętrzne murów są znacznie zdegradowane (fotografia 1), a ich odsłonięta warstwa, grubości 3 ÷ 6 cm, bardzo osłabiona. Nowe wykończenie murów kościoła miało pełnić nie tylko funkcję dekoracyjną i ochronną, ale także wzmocnić murowane ściany wieży obiektu. Drugi obiekt, mający wartość zabytkową, toKliniki Kowieńskie (fotografia 2). Dekoracyjna elewacja zespołu budyn- Zarówno konstrukcja żelbetowa, jak i murowana hali są w dobrym stanie technicznym, na co wpływ miały prace remontowe z początku lat osiemdziesiątych XX w. Podsumowanie Wzwiązku z postępującym, naturalnym zużyciem obiektów, zmieniającymi się warunkami klimatycznymi i wymaganiami użytkowymi niezbędne jest opracowanie szczegółowego programu utrzymania obiektu, przewidywanie rozwoju uszkodzeń i degradacji materiału oraz pro więcej »

Sprzedaż produkcji budowlano-montażowej i produkcja sprzedana budownictwa w okresie trzech kwartałów 2015 roku - DOI:10.15199/33.2015.11.74

Janusz Kobylarz

W okresie styczeń-wrzesień br. sprzedaż produkcji budowlano-montażowej zrealizowana na terenie kraju w jednostkach budowlanych o liczbie pracujących powyżej 9 osób była o 2,0%wyższa (w cenach stałych) niż przed rokiem (wobec wzrostu o 3,5% w I kwartale i o 1,0% w I półroczu br. oraz wzrostu o 5,5% w okresie trzech kwartałów ub. roku). O 0,8% niższa niż przed rokiem była sprzedaż robót o charakterze inwestycyjnym, natomiast o 7,3% wzrosła sprzedaż robót o charakterze remontowym.Wzrost odnotowano we wszystkich działach budownictwa: w przedsiębiorstwach, których podstawowym rodzajem działalności są roboty budowlane specjalistyczne - o 3,4%, w zajmujących się głównie budową budynków - o 2,1% oraz budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej - o 0,9%. Dynamikę (w cenach stałych) i strukturę (w cenach bieżących) sprzedaży produkcji budowlano-montażowej w jednostkach budowlanych o liczbie pracujących powyżej 9 osób przedstawiono W dziale budownictwa związanym głównie z budową budynków, w dominującej grupie jednostek specjalizujących się w robotach budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych odnotowano spadek sprzedaży produkcji budowlano-montażowej o 1,5%, przy wzroście o 55,2% w podmiotach, których podstawowym rodzajem działalności jest realizacja projektówzwiązanych zewznoszeniembudynków. Spośród podmiotów zajmujących się budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej największy wzrost sprzedaży produkcji budowlano- montażowej w stosunku do trzech kwartałów ub. roku odnotowano w przedsiębiorstwach, których podstawowym rodzajem działalności są roboty związane z budową rurociągów, linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych (o 24,1%).Wpodmiotach zajmujących się głównie robotami związanymi z budową pozostałych obiektówinżynierii lądowej iwodnej odnotowanowzrost o 6,4%, a w dominującej w tym dziale grupie jednostek specjalizujących się w robotach związanych z budową dróg kołowych i szynowych - spa więcej »

Trwała rewitalizacja obiektu zabytkowego z modernizacją na minibrowar z hotelem - DOI:10.15199/33.2015.11.38

Tomasz Błaszczyński

W artykule przedstawiono proces rewitalizacji budynku zabytkowego na hotel z minibrowarem. Na podstawie badań geotechnicznych stwierdzono, że pod budynkiem występują trudne warunki (grunt organiczny, wysoki poziomwody gruntowej itd.). Obiekt z konstrukcyjnego punktu widzenia znajdował się w stosunkowo dobrym stanie, jednak z powodu braku bieżących przeglądów i prac konserwacyjnych, stwierdzono znaczne jego zużycie. Wprowadzenie nowoczesnych technologii i rozwiązań naprawczo-zabezpieczających doprowadziło do powstania pierwszego Hotelu z Browaremw Polsce. Te rozwiązania wydają się bardzo trwałe, ponieważ bardzo dobrze funkcjonują już od 10 lat. Słowa kluczowe: trwałość, rewitalizacja, hotel, minibrowar.Historia kamienicy zachodniej pierzei poznańskiego Starego Rynku, w której mieści się obecnie Brovaria, sięga XV w. Pierwotnie na jej miejscu stały dwie kamienice nr 73 i 74, które w 1908 r. wykupiono i zburzono, a następnie wzniesiono Bank Przemysłowców, który istniał do 1939 r.Wokresie II wojny światowej również Bank Przemysłowców uległ znacznemu zniszczeniu (zachowała się jedynie elewacja od strony ulicy Sierocej), a na jegomiejscu odbudowano w 1954 r. od parteru dwie neorenesansowe kamienice - zgodnie z zasadą konserwatorskiego neohistoryzmu (fotografia 1). Z oryginalnego budynku Banku Przemysłowców do czasów namwspółczesnych przetrwał okazały westybul oraz wspólna tylna elewacja od ulicy Sierocej (fotografia 1b). Stan techniczny przed adaptacją Na podstawie analizy przekrojów geotechnicznych oraz wyników badań polowych i laboratoryjnych, w obrębie podłoża ustalono nawiercony i ustabilizowany poziom wody gruntowej na głębokości 2,0 m ÷ 2,40 m, licząc od powierzchni terenu, z wahaniami 0,5 - 1,0 m. Stwierdzono, że w omawianym podłożu panują dosyć trudne warunki geotechniczne ze względu na dużą zmienność litologiczną gruntów budujących podłoże, zarówno w planie, jak i w profilu więcej »

Trwałość powłok ogniochronnych na elewacjach z drewna egzotycznego - DOI:10.15199/33.2015.11.16

Ewa Sudoł

W artykule przedstawiono rezultaty badań nad odpornością powłok ogniochronnych na drewnie egzotycznym, na sztuczne starzenie. Określono zmiany właściwości ogniowych oraz cech estetyczno-dekoracyjnych. Słowa kluczowe: powłoka ogniochronna, drewno egzotyczne, trwałość, elewacje.Drewno, z uwagi na niepowtarzalne cechy estetyczno-dekoracyjne, przy jednocześnie dobrych parametrach technicznych, jest coraz chętniej stosowane na okładziny elewacji wentylowanych. Drewniane fasady można znaleźć w nowych osiedlach, budynkach handlowo-usługowych, biurowcach, hotelach, a także innych obiektach użyteczności publicznej. Doskonale komponują się z nowoczesnymi rozwiązaniami architektonicznymi. Pomimo że w ostatnich latach powstałowiele udanych realizacji, to powszechnie panuje przekonanie, że elewacja drewniana generuje wiele problemów. Większości z nich można jednak uniknąć, eliminując błędy wykonawcze. O tym, że drewniane fasady są rozwiązaniem specyficznym, może świadczyć fakt, iż wyłączono je z warunków technicznych wykonania i odbioru elewacji wentylowanych [3]. Jednymz podstawowychwyzwańwydaje się zrozumienie specyfikidrewna, jakotworzywa inżynierskiego. Przede wszystkim należy uwzględnić gatunek i jego indywidualną charakterystykę oraz warunki użytkowania. Stosowanie drewna na elewacjach wiąże się z koniecznością spełnienia wymagań z zakresu bezpieczeństwa pożarowego [2]. Nieodzowne jest zastosowanie środków ogniochronnych, które poprawiają właściwości reakcji na ogień. Dostępne są środki ogniochronne wnikające w drewno oraz działające powierzchniowo, tworzące na powierzchni powłokę, zwykle pęczniejącą pod wpływemwysokiej temperatury.Wprzypadku okładzin elewacyjnych najczęściej stosuje się lakiery ogniochronne, aplikowane in situ. Analizując obecne trendy architektoniczne, można zauważyć, iż elewacje drewniane często wykonane są z drewna egzotycznego [6].Wtym przypadku uzyskanie skutecznego i trwałego zabezpieczenia pr więcej »

Typowe błędy rozwiązań hydroizolacyjnych tarasów i balkonów stwierdzane w obiektach budowlanych - DOI:10.15199/33.2015.11.57

Barbara Francke

W artykule omówiono błędne teorie funkcjonujące w środowisku budowlanym na temat zasad układania warstw hydroizolacyjnychw nawierzchniach tarasówi balkonów, prowadzące do powstawania przecieków.Analizę rozszerzono o ocenę sposobów uszczelnienia miejsc newralgicznych oraz o błędy popełniane przy odprowadzaniu wód opadowych z wymienionych obiektów. Zaproponowano rozwiązania pozwalające na eliminację poruszonych problemów. Słowa kluczowe: tarasy i balkony, izolacje wodochronne, typowe błędy, uszczelnianie miejsc newralgicznych.Problemem budowlanym często stwierdzanym w budynkach zarównomieszkalnych, jak też użyteczności publicznej jest poprawność doboru i ułożenia warstw na powierzchni płyty tarasowej lub balkonowej. Popełniane błędy wynikają zarówno z nieprawidłowych rozwiązań projektowych, jak też z niewłaściwego wykonawstwa tych robót. Jest to spowodowane niedostatecznąwiedzą projektantówiwykonawców oraz próbami zmniejszenia kosztówczynionymi przez inwestorów. Są to jednak oszczędności pozorne, gdyż naprawa ewentualnych nieszczelności w warstwach hydroizolacyjnych tarasów i balkonów wiąże się z usunięciem drogich warstw wykończeniowych i powinna być dokonywana w poziomie ułożenia warstwy hydroizolacyjnej. Usuwane warstwy z reguły nie mogą być ponownie wykorzystane, gdyż podczas demontażu ulegają zniszczeniu, dlatego też koszt takiej naprawy, liczony łącznie z kosztami źle wykonanego rozwiązania nawierzchniowego, przewyższa koszty prawidłowego wykonawstwa na etapie początkowym. Część błędów budowlanych wynika z niewłaściwego rozumienia terminów taras i balkon. W języku potocznym są one często stosowane zamiennie, podczas gdy każdy z nich w rzeczywistości oznacza inny rodzaj konstrukcji. Taras, to zewnętrzna platforma przystosowana do przebywania ludzi, stanowiąca przekrycie dachowe pomieszczeń znajdujących się na niższympoziomie, która więcej »

Uciąglanie zbrojenia w konstrukcjach żelbetowych - DOI:10.15199/33.2015.11.09

Kazimierz Konieczny Mariusz Wołyniak

W artykule przedstawiono sposoby uciąglania zbrojenia w konstrukcjach żelbetowych. Zaprezentowano łączenie zbrojenia na zakładkę, metodą scalania, metodami wykorzystującymi łączniki mechaniczne, a także techniką opartą na zamocowaniach wklejanych. Słowa kluczowe: uciąglanie zbrojenia, scalanie, łącznikimechaniczne, zamocowania klejowe, wymagania w zakresie połączeń.Beton jako materiał konstrukcyjny charakteryzuje się dużąwytrzymałością na ściskanie i stosunkowo małą (ok. 1/10 wytrzymałości na ściskanie) wytrzymałością na rozciąganie. W elementach żelbetowych znaczna część naprężeń rozciągających i ścinających przenoszona jest przez stalowe pręty zbrojeniowe. Jest to możliwe dzięki znacznej przyczepności, jaka występuje pomiędzy betonem a prętami, pod warunkiem właściwego ukształtowania zewnętrznej powierzchni prętówzbrojeniowych oraz odpowiedniego umiejscowienia zbrojenia. Zaleca się, aby zbrojeniewkonstrukcjach żelbetowych było z ciągłych prętów, na długości jednego przęsła lub jednego elementu konstrukcyjnego. Najczęściej jednak zbrojenie musi być odpowiednio łączone przezwykonanie zakładów, spajanie lub zastosowanie zacisków w złączach mechanicznych. Tradycyjne sposoby łączenia zbrojenia Połączenia na zakład [5] to tradycyjne uciąglanie zbrojenia (rysunek 1), polegające na wykonaniu tzw. zakładów w obszarach połączeń. Tego rodzaju złącze konstruuje się zgodnie z zaleceniami: PN-B/03264 [6] lub PN-EN 1992-1-1 [7]. Wprzypadku łączenia na zakład kilku prętów zbrojeniowych połączenia powinny być przesunięte względem siebie, jak pokazano na rysunku 2. Zakłady prętów należy kształtować tak, aby: - zapewnić przekazywanie sił z jednego pręta na drugi; - wykluczyć możliwość rozłupywania betonu w strefie zakładu; - wykluczyć możliwość powstania dużych rys mogących wpłynąć na sprawność konstrukcji. W przypadku spełnienia wymienionych warunków wjednymobszarzemożna uciąglać konstrukcyjne zbrojenie, g więcej »

Uroczystość 70-lecia Wydziału Budownictwa Lądowego i Wodnego Politechniki Wrocławskiej

Obchodzone w 2015 r. siedemdziesięciolecie Wydziału Budownictwa Lądowego i Wodnego łączy się z jubileuszem 70 lat działalności Politechniki Wrocławskiej, powołanej w sierpniu 1945 r., głównie dzięki zaangażowaniu pracowników naukowych nieistniejącej wówczas Politechniki Lwowskiej i Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Fakty te podkreślił rektor Politechniki Wrocławskiej - prof. TadeuszWięckowski w swoim wystąpieniu otwierającym główną uroczystość jubileuszu 70-lecia Wydzi więcej »

Wpływ dodatku zeolitu na właściwości tynków do murów o wysokim stopniu zasolenia - DOI:10.15199/33.2015.11.68

Beata Klimek Danuta Barnat-Hunek Małgorzata Franus

Celem badań było określenie wpływu dodatku naturalnego - zeolitu na właściwości wapiennych tynków przeznaczonych do zasolonych ścian.Wartykule przedstawiono badania laboratoryjne podstawowych parametrów fizycznych i mechanicznych, takich jak kapilarna nasiąkliwość absorpcyjna, gęstość, porowatość otwarta, wytrzymałość na ściskanie i zginanie, mrozoodporność, a ich wyniki wykazały, że zaprawy modyfikowane naturalnymi zeolitami (dzięki ich porowatej strukturze) odznaczają się dobrymi właściwościami sorpcji i mogą gromadzić w sobie wystarczającą ilość soli. Tynki wapienne z naturalnymi zeolitami są w pełni kompatybilne z tradycyjnymimateriałami budowlanymi, co oznacza, że mogą one być stosowane w renowacji zabytków architektury, gdzie istnieją problemy z solami. Słowa kluczowe: tynk, zeolity, wytrzymałość mechaniczna, nasiąkliwość, sole, mróz. Abstract. The purpose of this study is to investigate the impact of natural zeolite additives on the lime plasters meant for salted walls. The article presents the laboratory examinations of the basic physical and mechanical parameters such as absorbability, capillary absorption, density, total porosity, compressive and flexural strength, frost resistance. The experimental results showed that themortarsmodified by natural zeolites thank to their porous structure are distinguished for good sorption properties and can accumulate in themselves a sufficient amount of salt. Lime plasters with natural zeolites are fully compatible with traditional building materials, meaning that they can be used in the restoration of architectural heritage where there are problems with salts. Słowa kluczowe: plaster, zeolite, mechanical strength, absorbability, salt, frost.Tynki renowacyjne określane również jako tynki WTA zaliczane są do kompleksowych systemów osuszająco-odsalających. Właściwości pochłaniania wilgoci znajdującej się w murze oraz oddawania jej na zewnątrz w postaci pary wodnej zawdzięczają więcej »

Wpływ mikrowłókien polimerowych na mrozoodporność betonu - DOI:10.15199/33.2015.11.08

Agnieszka Michalik Paweł Szaj

Łączeniemateriałówo różnychwłaściwościach fizykomechanicznych jest w inżynierii materiałowej praktykowane od wielu lat. Wtechnologii betonu również są stosowane takie rozwiązaniawcelu poprawywłaściwości tradycyjnych betonów. Dodanie do mieszanki betonowej włókien w postaci zbrojenia rozproszonego tworzy nowy rodzaj betonu nazwany fibrobetonem, którywporównaniu ze zwykłym betonem charakteryzuje się większą wytrzymałością na rozciąganie przy zginaniu, na ściskanie, na ścinanie oraz odpornością zmęczeniową i udarnością. Obecnośćwłókien istotnie hamuje procesmikro- i makropękania kompozytów cementowych, zarówno na etapie wiązania i dojrzewania redukując skutki osiadania plastycznego, skurczu termicznego, a także skurczu wskutekwysychania, jak równieżw trakcie użytkowania ograniczając wpływ obciążeń eksploatacyjnych. Mankamentem zastosowania włókien jest pogorszenie niektórych właściwości mieszanki betonowej, takich jak konsystencja czy urabialność, ale dzięki zastosowaniu odpowiednich domieszek uplastyczniających można rozwiązać ten problem. Włókna do betonu wykonuje się z różnychmateriałów, a najbardziej popularne są polipropylenowe, stalowe, szklane (cyrkonowane) oraz bazaltowe. Włókna: polipropylenowe i stalowe objęte są normami zharmonizowanymi [10, 11], natomiast pozostałe wprowadza się do obrotu na podstawie Aprobat Technicznych (obecnie Ocen Technicznych). Analizując literaturę krajową dotyczącą fibrobetonów,można zauważyć, że najwięcej uwagi poświęcono właściwościommechanicznymlub reologicznym[1-6], a niewiele miejsca trwałości, w tym mrozoodporności [7].Wliteraturze zagranicznej pojawiają się informacje dotyczące badań wpływu różnego rodzaju włókien na mrozoodporność betonu, lecz wyniki te nie są jednoznaczne [8, 9]. W związku z tym w Zakładzie Betonu Instytutu Techniki Budowlanej rozpoczęto projekt dotyczący badania wpływu różnego rodzaju włókien na mrozoodporność betonów. Skład badanych betonów Do ba więcej »

Wpływ rodzaju preparatu iniekcyjnego na szczelność przepon przerywających kapilarne podciąganie wilgoci - DOI:10.15199/33.2015.11.56

Wacław Brachaczek Wojciech Siemiński

Metody iniekcji chemicznej są stosowane w odtwarzaniu poziomych przepon przeciwwilgociowych. Celem iniekcji jest uzyskanie w przegrodzie przepony przerywającej podciąganie kapilarne wody, a w konsekwencji obszaru o normalnej wilgotności powyżej przepony. W osuszaniu zawilgoconych ścian budynków o znaczeniu historycznym może to być jedyna możliwa do zastosowania metoda. Na rynku materiałów budowlanych dostępnych jest wiele preparatów do wykonywania barier przeciwwilgociowych o różnymskładzie chemicznymi konsystencji. Trwałość i szczelność wytworzonych przepon zależą w dużej mierze od rodzaju zastosowanego iniektu. W artykule przedstawiono wyniki badań oceniających skuteczność różnych barier przeciwwilgociowychwprzerywaniu przepływu kapilarnegowody. Do wykonania tych barier zastosowano preparaty produkowane na bazie silanów, siloksanów i krzemianów. Słowa kluczowe: iniekcja chemiczna, wilgotnośćmurów, bariery przeciwwilgociowe, podciąganie kapilarne wody w murach. Abstract. Chemical injection methods are used in horizontal waterproof diaphragm regeneration. The aim of chemical injection is to create a diaphragm inside a wall to interrupt capillary rise ofwater, and after some time, to get normal humidity in the part of wall above the diaphragm. It can be the onlymethod to dry damp walls of historical buildings. On the construction materials market there are several products which can serve to createwaterproof barrierswith different consistency and chemical composition. The durability and tightness of the obtained diaphragm is largely dependent on substance type. The article presents the results of studies evaluating the effectiveness of different waterproof diaphragms in interrupting the capillary flow of water. Products based on silanes, siloxanes and silicates were used to perform these studies. Keywords: chemical injection, wall humidity, waterproof diaphragm, capillary rising of water inside walls.Sole i wilgoć są głównymi więcej »

Wybrane aspekty bezpieczeństwa pożarowego budynków wysokich - DOI:10.15199/33.2015.11.18

Paweł Sulik Grzegorz Kimbar Bartłomiej Papis

W artykule przedstawiono wybrane aspekty dotyczące bezpieczeństwa pożarowego budynkówwysokich.Opisano zarówno zagadnienia związane z bezpieczeństwem ludzi (ewakuacja, prowadzenie akcji ratunkowej), jak i bezpieczeństwem konstrukcji budynku, które powinno zostać zachowane przez czas wymagany przepisami. Ponadto przedstawiono statystykę pożarów w budynkach wysokich w Polsce. Słowa kluczowe: bezpieczeństwo pożarowe, budynki wysokie, ewakuacja, odporność ogniowa, rozprzestrzenianie ognia.Bezpieczeństwo pożarowe budynków powszechnie uważanych za wysokie, ze względu na liczbę kondygnacji i rozlokowanych na nich ludzi oraz usytuowanie zazwyczaj w gęstej zabudowie miast, wymaga szczególnego podejścia zarówno przez projektantów, jak i jednostki straży pożarnej, która musi być wyposażona w specjalistyczny sprzęt ratunkowy dostosowany do ponadstandardowych wysokości budynków. Zgodnie z warunkami technicznymi [1] do takich budynków należą obiekty o wysokości 25 - 55 m (oznaczenie W), a w przypadku budynków mieszkalnych (ZL IV) o liczbie kondygnacji 10 - 18 włącznie. Budynki wyższe określane są w przepisach jako wysokościowe (WW). Łącznie problem dotyczy ok. 11 000 budynków w Polsce, przy czym jeżeli z tej statystyki odrzucimy typowe budynki mieszkalne z wielkiej płyty, a więc niewiele przekraczające 30 m, pozostanie ok. 1500 budynków. Rozważając obiekty wyższe niż 70 m, mamy do czynienia w Polsce z niecałą setką takich budynków. Sukcesywnie się to zmienia i przybywa budynków wysokości ponad 40 m, jednakże w porównaniu z miastami, które przyjęły model budownictwa wysokiego jako strategię ich rozwoju: Hongkong > 7500, Nowy Jork > 5500, Singapur > 3600, São Paulo > 3500, Seul > 2800 czy Tokio > 2500, nawet najbardziej rozwinięta pod tymwzględemWarszawa jest daleko w tyle. Zagrożenia pożarowe budynków wysokich związane są przede wszystkim z ich ukształtowaniem, które sprzyja rozprzestrzenianiu się ognia zgodnie z kierunki więcej »

Wykorzystanie BIM w remontach obiektów budowlanych - DOI:10.15199/33.2015.11.46

Łukasz Radzik Krzysztof Schabowicz

W artykule omówiono zastosowanie technologii BIM w remontach obiektów budowlanych.W związku z tym, że tradycyjny sposób projektowania remontu imodernizacji budowli wyróżniają pewne ograniczenia, w artykule przedstawiono narzędzia informatyczne, któremogą jewpewnych obszarach znacznie zmniejszyć. Zaprezentowano również możliwość połączenia nowoczesnych technik inwentaryzacji z omawianą technologią i zaproponowano schemat postępowania przy tworzeniu modelu BIMistniejącego budynku.Wcelu lepszego zobrazowania zagadnienia omówiono przykładmodernizacji elewacji obiektu budowlanego zrealizowany z wykorzystaniem technologii BIM. Słowa kluczowe: remont, obiekt budowlany, BIM, IFC.Przez remont rozumie się wykonanie w istniejącymobiekcie robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych, niż użyto w stanie pierwotnym [1]. W trakcie remontu obiektu inwestorzy dążą do zwiększenia efektywności prowadzonych prac. W tym celu niezbędne jestm.in. wykonanie odpowiedniego projektu remontu. Obecnie najbardziej zaawansowaną formą dokumentacji budowlanej jestmodel obiektu budowlanego w formacie BIM (Building InformationModelling), który zgodnie zmiędzynarodową normą ISO 29481-1:2010 [2] jest zdefiniowany jakowspółdzielona cyfrowa reprezentacja cech fizycznych i funkcjonalnych dowolnego wybudowanego obiektu (budynku,mostu, drogi itp.), która stanowi niezawodną i odpowiednią podstawę do podejmowania decyzji.Projekt w formacie BIM w odróżnieniu od projektów CAD-owskich, zawiera informacje przypisane do geometrii (funkcję, jaką pełni dany obiekt,materiał, z jakiego jest wykonany, koszty, trwałość itp.), na podstawie których możliwe jest wykonaniewielu analiz,m.in. więcej »

XXXI ogólnopolskie WARSZTATY PRACY PROJEKTANTA KONSTRUKCJI kontynuują kolejny czteroletni cykl szkoleniowy zatytułowany: NAPRAWY I WZMOCNIENIA KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH KONSTRUKCJE METALOWE, POSADZKI PRZEMYSŁOWE, LEKKA OBUDOWA, RUSZTOWANIA odbędą się w dniach 24÷27 lutego 2016 roku w Szczyrku w Hotelu "Orle Gniazdo"

Problematyka warsztatów i prezentacja w formie wykładów i seminariów nadaje "Warsztatom Pracy Projektanta Konstrukcji" charakter zawodowego szkolenia specjalistycznego. Spełnia ono wymogi określone w systemach zapewnienia jakości i zarządzania jakością w przedsiębiorstwach budowlanych zgodnie z normami serii PN-ISO-9000 oraz oczekiwania samorządu zawodowego inżynierów budownictwa dotyczące stałego dokształcania. Cykl 36 wykładów poświęcony został zagadnieniom napraw i wzmocnień konstrukcji metalowych, posa więcej »

Zabezpieczanie konstrukcji budowlanych przed agresywnymi wpływami środowiska - DOI:10.15199/33.2015.11.14

Teresa Możaryn Joanna Kokowska Aleksander Lamenta Damian Wojnowski

Artykuł dotyczy ochrony konstrukcji betonowych przed działaniem czynników niszczących występujących w warunkach użytkowania. Omówiono wymagania odnośnie do wyrobów i systemów przeznaczonych do powierzchniowej ochrony konstrukcji betonowych i żelbetowych, wyspecyfikowane w normie PN-EN 1504-2 oraz w dokumentach opracowanych w Instytucie Techniki Budowlanej. Zamieszczono wyniki badań laboratoryjnych i in situ wykonane w celu oceny trwałości systemu powłokowego stanowiącego zabezpieczenie chłodni kominowych. Słowa kluczowe: konstrukcje betonowe i żelbetowe, środowisko agresywne, ochrona powierzchniowa, trwałość. Abstract. The paper relates to the protection of concrete structures against destructive factors occurring in the conditions of use. Discusses requirements for products and systems for surface protection of concrete and reinforced concrete, specified in PN-EN 1504-2 and in the documents developed at the Building Research Institute ITB. The results of laboratory and in situ tests to assess the durability of the coating system on cooling towers were presented. Keywords: concrete and reinforced concrete structures, aggressive impact, surface treatment, durability.Konstrukcje betonowe i żelbetowe użytkowane są w środowisku zewnętrznym oraz wewnętrznym i w związku z tym działają na nie różne czynniki fizyczne i chemiczne, powodujące niszczenie.Od zewnątrz konstrukcje z betonu narażone są na czynniki atmosferyczne oraz działanie gruntu, wody morskiej i środków odladzających [1]. Natomiast wewnątrz obiektów budownictwa przemysłowego, spożywczego lub pokrewnych,wktórych podczas eksploatacji używane i/lub wydzielane są substancje chemiczne, elementy konstrukcji z betonu narażone są na działanie agresywnych środowisk chemicznych. Szczególną rolę w procesie niszczenia odgrywa woda. Mechanizm niszczenia betonu i zbrojenia z udziałem wody ma charakter fizyczny, chemiczny i elektrochemiczny. Szkodliwe działanie wody polega ni więcej »

Zabezpieczenie stropu nad Westybulem Kaplicy Hathor w świątyni Hatszepsut w Deir el-Bahari w Egipcie - DOI:10.15199/33.2015.11.43

Aleksandra Brzozowska Mieczysław Michiewicz

Artykułu przedstawia jednen z projektów konserwatorskich zrealizowanych w świątyni Hatszepsut w Deir el-Bahari wEgipcie,wramach którego zabezpieczono strop nadWestybulem Kaplicy Hathor. Stan stropu kamiennego i wynikające z niego zagrożenia od lat budziły wątpliwości. Nieszczelności umożliwiały docieranie wody opadowej do wnętrza i narażały na destrukcję polichromię na ścianach i stropie. Zaobserwowano również liczne złuszczenia i spękania architrawów oraz opartych o nie płyt stropowych. Zniszczenia te w połączeniu ze słabym oparciem płyt o ściany zewnętrze oraz ich znacznymi gabarytami i masą mogły grozić zawaleniem Westybulu. W latach 2009 - 2015 zrealizowano projekt zabezpieczenia stropu. Jego pierwszym etapem była szczegółowa inwentaryzacja zniszczeń oraz wytypowanie najbardziej zagrożonych elementów.Wskazane bloki (wszystkie architrawy oraz wybrane płyty stropowe) zostały następnie podwieszone do zewnętrznej, stalowej konstrukcji wsporczej zamontowanej powyżej stropu.Wostatnim etapie projektu wykorzystano konstrukcję stalową do zamontowania lekkiego zadaszenia, w postaci płyt warstwowych, które miało ochronić strop przed niepożądanymi czynnikami zewnętrznymi, a przede wszystkim zapewnić odpowiednią izolacyjność termiczną i stabilne warunki klimatyczne. Słowa kluczowe: świątynia Hatszepsut, Kaplica Hathor, wzmocnienie stropu. Abstract. The paper discusses one of the conservation projects carried out in the Temple of Hatshepsut in Deir el-Bahari in Egypt. The project involves the protection of the ceiling over theVestibule of the Hathor Shrine, which had been in a very bad condition for years. Leaks in the ceiling allowed the rain water to penetrate the interior and to destroy the polychrome preserved on the walls and at the bottom of the ceiling. A detailed examination indicated the presence of numerous transverse cracks and extensive erosion of the surfaces of the architraves and ceiling plates. These destructions with więcej »

Zapewnienie kompleksowej usługi badawczej uczestnikom rynku wyrobów budowlanych przez Zespół Laboratoriów Badawczych ITB - DOI:10.15199/33.2015.11.03

Ewa Szewczak

Wyroby budowlane, któremają byćwprowadzone do obrotu, muszą być poddane badaniom laboratoryjnym mającym na celu ocenę ich właściwości użytkowych. Dotyczy to zarówno wyrobów objętych zharmonizowanymi specyfikacjami europejskimi lub polskimi normami, jak iwyrobów innowacyjnych, w przypadku których wydawane sąAprobaty Techniczne lub EuropejskieOceny Techniczne.Na tymjednak nie kończy się rola badań laboratoryjnych. Producent zobowiązany jest do prowadzenia zakładowej kontroli produkcji, zgodnie ze stosownymi specyfikacjami technicznymi, której podstawą są badania.Wyroby już wprowadzone do obrotu lub udostępniane na rynku krajowym mogą być także kontrolowane przez właściwe organy. Jednym z największych w Polsce i Europie laboratoriów przystosowanych do wykonywania wszystkich wymienionych badań wyrobów budowlanych jest Zespół Laboratoriów Badawczych Instytutu Techniki Budowlanej (ITB), w którego skład wchodzi obecnie dziewięć specjalistycznych laboratoriów, zajmujących się m.in. badaniami: ● ogniowymi, w tym badaniem reakcji na ogień, rozprzestrzeniania ognia przez elementy budynku, oddziaływania ognia zewnętrznego na dachy, odporności ogniowej nośnych i nienośnych elementów budynku i elementów składowych systemów instalacji użytkowych; - wytrzymałości i odporności na oddziaływania środowiskowe, klimatyczne i mechaniczne, np. na obciążenia statyczne i dynamiczne, przebicie i rozbicie, obciążenie wiatrem, wstrząsy, korozję, odrywanie od podłoża, sztuczne starzenie; zaburzenia kompatybilności elektromagnetycznej i in.; - właściwości mechanicznych, także elementów wielkogabarytowych; - właściwości fizykochemicznych, w tym badaniami związanymi z transportem ciepła i wilgoci; - akustycznymi; - związanymi z wpływem na środowisko, w tym emisji lotnych związków organicznych, obecności i rodzaju azbestu, zawartości metali i biocydów; - trwałości; - struktury i mikrostruktury betonu. Pod więcej »

Zniszczenia muru przy pałacu w Mosznej jako przykład destrukcji środowiskowej zabytkowych konstrukcji liniowych - DOI:10.15199/33.2015.11.50

Dariusz Bajno Łukasz J. Bednarz

W artykule poruszono bardzo istotny problem dotyczący dbałości o obiekty historyczne. Zaniechanie tego obowiązku bezpośrednio przenosi się na postępujące pomniejszanie się tych cennych zasobów. Na podstawie opisanego w artykule przypadku wskazano na los wartościowych obiektów budowlanych (niejednokrotniewyglądających namałowartościowe), które zniknęły z naszego otoczenia główniewskutek błędów i zaniedbań popełnionych przez człowieka. Pomimo tego, że często wyglądają masywnie, to nie są w stanie "same" oprzeć się obciążeniom środowiskowymi nieuzasadnionymingerencjomdestrukcyjnym. Tematemartykułu jest zdiagnozowanie i analiza przyczyn zniszczenia fragmentu zabytkowego muru wygradzającego teren stadniny pałacu wMosznej (fotografia 1) (woj. opolskie), obecnie Stadniny Koni Moszna. Słowa kluczowe:mury, destrukcja,monitoring,wzmacnianie, zabytki.Fragment zabytkowego muru wygradzającego teren stadniny pałacowej w Mosznej (fotografia 1) w 2011 r. uległ zawaleniu na odcinku ok. 22 m, natomiast na początku 2012 r. uszkodzenie to powiększyło się do ok. 57m. Mur wykonano w ok. 1910 r. z ceramicznej cegły pełnej, ułożonej na zaprawie wapiennej i z wapiennymi wyprawami (fotografia 2). Składa się on z zadaszonych, powtarzalnych przęseł, połączonych filarami ustawionymiwrozstawie ok. 7,1m, którewykończono łagodnymi, czterospadowymi daszkami. Wmiejscu katastrofy mur miał wysokość o ok. 2,45 m powyżej poziomu terenu (od strony stadniny koni).Wykonano go o regularnymprzekroju prostokątnym, pogrubionym w strefie cokołowej (rysunek 1). Mur ponad terenem (powyżej cokołu) ma grubość 25 cm, natomiast w strefie cokołowej -ok.38cm.Bezpośrednią przyczyną jego nagłego zawalenia się nie był wiek ani naturalne zużycie techniczne, lecz wpływ czynnikówśrodowiskowych połączony z zaniedbaniami dotyczącymi przeglądów i napraw, a także dopuszczenie do dodatkowego obciążenia naziomu w sąsiedztwie muru. Po 110 latach eksploatacji stan techniczny badane więcej »