Aktualności | 2010-09-29
Prawo w geodezji

Prawo w geodezji

Wiele emocji wzbudziło wystąpienie Pani Prezes Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii. Dr inż. Jolanta Orlińska przedstawiła bieżący stan prac legislacyjnych dotyczących 12 rozporządzeń wykonawczych obowiązującej od 7 czerwca b. r. ustawy o Infrastrukturze Informacji Przestrzennej. Wszystkie rozporządzenia są w końcowej fazie prac. Dwa z nich, dotyczące osnów geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych oraz Zintegrowanego Systemu Informacji o Nieruchomościach (ZSIN) – są już na etapie uzgodnień międzyresortowych. W kwestii ZSIN, zostały rozpoczęte przygotowania do wdrożenia prac pilotażowych, które będą przeprowadzone na 5 – 6 obiektach. Główny Geodeta Kraju zaapelowała do fachowców o pomoc. Stwierdziła, iż wiele problemów budzi sprawa standardów XML, GML, gdyż niełatwo znaleźć odpowiednich specjalistów do ich opracowania.

Pani Prezes przedstawiła zakres prac GUGiK na najbliższe lata. Wiele sił Urzędu jest i nadal będzie, wkładanych w próbę harmonizacji katastru i ksiąg wieczystych w celu zautomatyzowania procesów wymiany informacji oraz zmniejszenia ilości procedur i dokumentacji dotyczących rejestracji nieruchomości. Zastąpienie I działu KW Katastrem jest jednym z założeń nowego prawa geodezyjnego, które będzie się składało z 24 rozdziałów, w tym m. in.: - Przepisy ogólne (z definicjami wszystkich najważniejszych pojęć); Państwowy Zasób Geodezyjny i Kartograficzny; Lokalne i regionalne Systemy Informacji o Terenie (kompetencje samorządów, które będą korzystały z referencyjnych baz danych; wiele pomysłów zostanie zaczerpniętych z rozwiązań litewskich, o których będzie więcej w dalszej części sprawozdania); Państwowy System Odniesień Przestrzennych; Wykonywanie działalności gospodarczej; Uprawnienia zawodowe (będą wyłącznie dwa zakresy, z których drugi będzie związany z instytucją geodety licencjonowanego); Tereny zamknięte (będzie nowa definicja); Służba GiK (struktura państwowa zbliżona do instytucji gospodarki budżetowej – jako jedyna droga do ustanowienia jednolitości wykonywania prac geodezyjnych i kartograficznych); Państwowy Rejestr Osnów; ZSIN; Kataster nieruchomości (wraz z procedurą podziału nieruchomości); GESUT (ZUD w formie elektronicznej); Państwowy rejestr granic… (likwidacja numeracji porządkowej nieruchomości); Obiekty danych topograficznych; Opłaty za czynności gik (całkowicie nowy system); Przepisy karne… GGK wskazała, iż już na etapie projektu, który jeszcze nie został ujawniony na piśmie, powstała silna opozycja przeciw zmianom prawa, na czele której znajduje się Związek Powiatów Polskich.

Doradca Głównego Geodety Kraju mgr inż. Witold Radzio przedstawił najważniejsze, obowiązujące od 7 czerwca b. r. zmiany w prawie, dotyczące m. in.: - zniesienia obowiązku prowadzenia mapy zasadniczej (zastąpionej bazami danych dla miast i zwartych obszarów zabudowanych i przeznaczonych pod zabudowę obszarów wiejskich), nowych obowiązków GGK (w tym zakładania i prowadzenia danych dotyczących granic podziału kraju na potrzeby ewidencji gruntów i budynków), opracowywania projektów rządowych programów realizacji zadań z dziedziny geodezji i kartografii (istotnych z uwagi na środki finansowe ograniczone likwidacją funduszów powiatowych). Doradca GUGiK podniósł także problematykę prowadzenia PZGiK, katastru nieruchomości (ze szczególnym naciskiem na kwestię ustalania przebiegu granic i przekazania sądom spraw związanych z rozgraniczaniem nieruchomości) oraz „BIBLII GEODEZJI” – projektu rozporządzenia dotyczącego pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych, standardów dokładnościowych oraz formy tworzonej dokumentacji (projekt jest w trakcie znoszenia zastrzeżeń prawników, dotyczących rozwiązań szczegółowych).

Ciekawą propozycję, dotyczącą analizy rozbieżności tworzenia dokumentacji geodezyjno – kartograficznej wysunął Wice-Prezes Geodezyjnej Izby Gospodarczej. Mgr inż. Bogdan Grzechnik zachęcił aby GUGIK za pośrednictwem WINGiK zebrał z minimum 5 województw i z 5 powiatów w każdym województwie po jednym operacie technicznym dotyczącym poszczególnych prac zgłaszanych do PODGIK. Zebrany materiał uzmysłowiłby, w jak nieporządkowany sposób prowadzone są obecnie prace gik i jak pilne jest wprowadzenie właściwych zmian. Współwłaściciel Agencji Geodezyjno – Prawnej „Grunt” wypunktował najważniejsze problemy nękające obecną rzeczywistość, dotyczące m. in.: - przetargów, w których geodeci, podobnie jak projektanci i budowlańcy powinni być bezpośrednimi uczestnikami; wymyślania i tworzenia własnych cenników za zgłaszanie prac w PODGiK; ustalania przebiegu granic (w tym wydawania wyrysów z map ewidencyjnych do celów zasiedzenia, kiedy przebieg granicy nie został wyznaczony z dokładnością wyższą, niż 3 metry w terenie oraz niemożności przeprowadzenia rozgraniczenia nieruchomości w przypadku nieuregulowanego stanu prawnego nieruchomości sąsiada); przyjmowania przebiegu granic w postępowaniu podziałowym (które faktycznie nie zatwierdza granic zewnętrznych nieruchomości podlegającej podziałowi).

Propozycje zmian przepisów w zakresie procedury rozgraniczania nieruchomości przedstawiła dr Magdalena Durzyńska. Pani Sędzia podkreśliła, iż obecny administracyjno – cywilny model postępowania należy uznać za anachronizm. Konsekwencją obligatoryjnego następowania po sobie dwóch niezależnych postępowań, z których każde kieruje się własnymi zasadami, jest nadmiernie wydłużony i nieracjonalny - czas rozpatrywania spraw. Powyższa regulacja wykazuje „szeroko pojętą dysfunkcjonalność”, dlatego w trybie administracyjnym, sprawy dotyczące ustalania przebiegu granic powinien prowadzić biegły geodeta – jako podmiot zewnętrzny posiadający specjalne kwalifikacje, zaś wszelkie sprawy sporne powinny być rozpatrywane przez sądy.

Informacje o wszystkich przetargach dotyczących prac geodezyjnych i kartograficznych w jednym rejestrze (portalu), dostęp do którego jest możliwy po podpisaniu umowy. Aplikacja internetowa umożliwiająca wyszukiwanie działek po nazwisku właściciela. Powszechnie obowiązujący podpis elektroniczny. Zgłaszanie prac, otrzymywanie materiałów oraz przekazywanie dokumentacji i wprowadzanie zmian po zakończeniu prac - bezpośrednio przez geodetę, poprzez system elektroniczny (kontrola wprowadzonej zmiany również elektronicznie). Czy to wizja przyszłości w Polsce? Być może. Tymczasem, ten praktycznie działający elektroniczny system zgłaszania i przyjmowania prac geodezyjnych i kartograficznych działa za naszą wschodnią granicą. Został on przedstawiony przez Alvydasa Janulevicius z Państwowego Centrum Rejestrów Litwy. Po jego wystąpieniu, Główny Geodeta Kraju Jolanta Orlińska zapewniła, że rozdział nowego prawa geodezyjnego i kartograficznego, dotyczący systemu informacji przestrzennej w Polsce, został w znacznej mierze oparty na rozwiązaniu litewskim. Jeden z polskich systemów dotyczących internetowej obsługi wykonawcy prac geodezyjno – kartograficznych, oparty na Ewmapie, przedstawił Krzysztof Borys. Jak wynika z porównania, wiele z zaprezentowanych przez litewskiego kolegę rozwiązań jest wprowadzanych w Polsce, jednak tu - wszystkim działaniom przyświeca wciąż hierarchia „papieru”, który jest ewentualnie skanowany i przekazywany w formie elektronicznej. System wprowadzania zmian przez geodetę za pomocą formularza elektronicznego nadal nie jest w Polsce rozpatrywany.

Joanna Pohl z Ministerstwa Gospodarki wygłosiła referat na temat dyrektywy o usługach i jej transpozycji do polskiego prawa w ustawie o świadczeniu usług na terytorium RP. Prof. Stefan Balcer w swoim pierwszym wystąpieniu omówił problematykę implementacji europejskiej dyrektywy usługowej do polskiej geodezji, w drugim zaś - nawiązał do geodezyjnych zagadnień dotyczących terenów zamkniętych PKP. Jerzy Albin opowiedział o największym projekcie województwa zachodniopomorskiego, finansowanym z funduszu norweskiego, dotyczącym pozyskania i dystrybucji informacji o budynkach. Krzysztof Siedlik przedstawił treść instrukcji geodezyjnych z Pomorza, Nowej Marchii oraz Meklemburgii, jako odzwierciedlenie rozwoju miernictwa w XVII i XVIII wieku. Jan Bobkiewicz przeprowadził dyskusję na temat geodezji w praktyce wykonawstwa geodezyjnego, postulując, aby kierownicy budowy mieli prawo do tyczenia „prostych konstrukcji budowlanych”… Andrzej Gwizdka omówił aspekty geodezyjne w gospodarce morskiej.

Podczas panelu dyskusyjnego, na liczne pytania dotyczące nowego prawa odpowiadali przedstawiciele GUGIK: Jolanta Orlińska i Witold Radzio. Konferencję podsumowano uchwałą podjętą przez Komisję Uchwał i Wniosków, która została odczytana przez mgr. inż. Bogdana Grzechnika.

Robert Łuczyński