Przedstawiono wyniki badania procesu współspalania odpadów z przemysłu spożywczego z węglem kamiennym. Do badań wykorzystano makuchy słonecznikowe, produkt uboczny z produkcji olejów roślinnych. Prace były prowadzone na stanowisku badawczym z kotłem rusztowym o mocy 14 kW. Tego rodzaju urządzenia grzewcze stosuje się w budownictwie jednorodzinnym. Celem badań była ocena wpływu składu paliwa na wielkość emisji zanieczyszczeń gazowych do atmosfery. W trakcie prac badawczych wykorzystano sześć paliw, tj. węgiel kamienny w postaci tzw. ekogroszku oraz jego mieszaniny z 5%, 10%, 15%, 20% i 25% makuchów słonecznikowych. Badania prowadzono przy stałej ilości powietrza kierowanego do komory spalania. Oceniano zawartość CO2, CO, O2, H2, NOx, SO2 oraz CxHy w spalinach powstałych po spaleniu wyżej wymienionych paliw. Na podstawie wyników badań procesu współspalania makuchów słonecznikowych z węglem kamiennym sortymentu ekogroszek stwierdzono zróżnicowany przebieg procesu spalania w zależności od składu paliwa. Zawartość CO, NOx, CO2 i H2 w spalinach rośnie ze wzrostem zawartości makuchów w paliwie, natomiast zawartość O2, SO2 i CxHy spada przy wzroście zawartości tego komponentu w mieszankach paliwowych. Poprawa jakości procesu współspalania makuchów słonecznikowych z paliwem konwencjonalnym wymaga odpowiedniego doboru składu mieszanaki paliwowej i regulacji pracy kotła.1. Wstęp Przepisy prawne Unii Europejskiej wymagają prowadzenia racjonalnej gospodarki odpadami, a w tym pochodzącymi z przemysłu spożywczego [1-4]. Obecnie powstaje coraz więcej produktów ubocznych w procesach produkcyjnych w gospodarce żywnościowej, które można zagospodarować [5, 6] w procesach współspalania z węglem kamiennym [7-11]. Stanowią one od 45% do 65% masy nasion użytych w procesie produkcji olejów w zależności od rodzaju i odmiany użytej rośliny. Zatem na tonę wytłoczonego oleju przypada średnio tona wytłoków. Makuchy zawierają białka, węglowodany, sole[...]

  Nową generację opracowywanych preparatów wykorzystywanych do powierzchniowego powlekania opakowań do żywności stanowią odpowiednio skomponowane emulsje wodno-parafinowe1). Skład kompozycji, a także sposób formowania emulsji, efektem którego jest stopień zdyspergowania fazy rozproszonej, pozwala na kształtowanie odpowiednich właściwości reologicznych, które decydują o oporach przepływu w aparaturze natryskowej, efektywności rozpylania, a także zdolności do wytwarzania na podłożu tekturowym jednorodnej cienkiej warstwy impregnatu2). O jakości emulsji decyduje jej struktura wewnętrzna i powiązane z nią właściwości reologiczne, które mają kluczowe znaczenie aplikacyjne, gdyż umożliwiają oszacowanie stabilności emulsji podczas przechowywania i użytkowania. Emulsje wodno-parafinowe są układami koloidalnymi o strukturze mono- lub polidyspersyjnej, uzyskiwanymi w procesie emulgowania 96/12(2017) 2545 Dr hab. inż. Jolanta IŁOWSKA, prof. ICSO, w roku 1989 ukończyła studia ma Wydziale Chemicznym Politechniki Wrocławskiej. Pracuje na stanowisku profesora i jest kierownikiem Zakładu Środków Specjalistycznych w Instytucie Ciężkiej Syntezy Organicznej “Blachownia" w Kędzierzynie-Koźlu. Specjalność - inżynieria chemiczna, technologia chemiczna. Mgr inż. Małgorzata WRONA w roku 1983 ukończyła studia na Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej. Jest asystentem w Zakładzie Technologii Proekologicznych Instytutu Technologii Eksploatacji - Państwowego Instytutu Badawczego w Radomiu. Specjalność - chemia analityczna i technologia chemiczna. co najmniej dwóch niemieszających się faz ciekłych stabilizowanych emulgatorami. Układy emulsyjne typu O/W lub W/O, mimo że składają się z dwóch podstawowych faz: fazy zdyspergowanej i dyspergującej, to różnią się budową wewnętrzną w zależności od ilościowego i jakościowego doboru komponentów, w tym emulgatorów. Średni rozmiar kropel oraz polidyspersyjność fazy zdyspergowanej, jak również jej udział[...]

  W ostatnich latach nastąpił wzrost zainteresowania olejami roślinnymi w aspekcie ich szerokiego stosowania jako proekologicznych środków smarowych. Pomimo realizacji wielu prac badawczych nadal nie wzrasta liczba nowych zastosowań przemysłowych dla tych środków i od wielu lat utrzymuje się ona na stałym poziomie nieprzekraczającym kilku procent produkowanych substancji smarowych. Głównymi zaletami olejów roślinnych są przede wszystkim korzystne właściwości smarne, jak również ich nietoksyczność oraz biodegradowalność w środowisku naturalnym1, 2). Wadą jest mała odporność na proces utleniania i hydrolizy ze względu na ich strukturę, a w szczególności występowanie wiązań podwójnych i wiązania estrowego w cząsteczce triglicerydów3-5). W warunkach tarcia oleje roślinne narażone są na zmienne temperatury wymuszeń mechanicznych i czynników atmosferycznych, co przyczynia się do intensyfikacji degradacji olejów i zmian jakości ograniczających zakres ich zastosowań6, 7). Jednym ze sposobów zwiększania trwałości eksploatacyjnej olejów roślinnych jest stosowanie dodatków poprawiających ich odporność oksydacyjną oraz właściwości funkcjonalne8-10). Szczególne wymagania w stosunku do użytkowanych środków smarowych występują w branżach przemysłu produkującego żywność11- 14). System zarządzania bezpieczeństwem żywności wg normy15) wprowadza konieczność stosowania bezpiecznych środków smarowych. W normie dotyczącej maszyn dla przemysłu spożywczego sprecyzowano zagrożenia, jakie dla wytwarzanej żywności mogą stanowić maszyny stosowane w tym przemyśle oraz warunki, jakie powinny spełnić środki smarowe, żeby były dopuszczone do kontaktu z żywnością, a także niezbędne przedsięwzięcia dla uniknięcia zanieczyszczenia żywności. Z analizy wymagań dotyczących produkcji i higieny żywności wynika, że smarowanie maszyn w przemyśle spożywczym wymusza stosowanie tylko i wyłącznie certyfikowanych środków smarowych, a wszystkie stosowane składniki do wytwarz[...]

  A com. polyalphaolefin base oil was thickened for 60, 120 or 180 min at its m.p. with a mixt. of Li 12-hydroxystearate and Li azelate (mole ratio 1:0.5, 18% by mass) to lubricating greases studied then for structural, physicochem. and tribol. properties as well as for biodegradability. The increase in processing time resulted in increasing dropping point and decreasing penetration and oxidative stability of the greases. The grease produced 180 min long allowed for decreasing wear of fricting surfaces but its biodegradability was quite low (47.7%). Przedstawiono wyniki badań wpływu czasu trwania procesu otrzymywania smaru plastycznego na jego właściwości fizykochemiczne. Smary wytworzone in situ w środowisku oleju zawierały 18% zagęszczacza, uzyskanego przy stosunku molowym kwasu 12-hydroksystearynowego do kwasu azela-inowego 1:0,5. Proces dyspersji zagęszczacza w oleju w temperaturze jego topnienia prowadzono przez 180 min, 120 min oraz 60 min. Po zakończeniu procesu wytwarzania smaru plastycznego rejestrowano widma IR produktu i analizowano zmiany intensywności pasm absorpcyjnych charakterystycznych dla jonu karboksylanowego w zależności od czasu trwania procesu wytwarzania smaru. Jakość powstającego smaru plastycznego oceniono na podstawie jego właściwości fizykochemicznych oraz smarnych. Trwałość struktury smarów plastycznych jest jednym z najważniejszych parametrów jakościowych wpływających na odpowiednie smarowanie węzła tarcia, a pośrednio na trwałość eksploatacyjną i niezawodność pracy maszyn i urządzeń. Smarowanie węzła odbywa [...]

  A com. epoxy resin was modified by addn. of aliph. polyamine, graphite, a poly-α-olefin oil and phosphate fire retardant, cured at 130°C and studied for friction coeff. in contact with steel, heat resistance and mech. strength. The addn. of graphite resulted in a decrease in the resin hardness, impact strength and friction coeff. Przedstawiono wyniki badań aplikacyjnych samosmarujących kompozytów epoksydowych o potencjalnym zastosowaniu w środkach transportu. Badano stabilność termiczną i właściwości tribologiczne materiałów kompozytowych. Dodatki w postaci rozgałęzionych środków sieciujących, bezhalogenowych retardantów palenia i środków smarowych znacząco poprawiły właściwości tribologiczne kompozytów. Testy tribologiczne wykazały, że dodatek smaru ciekłego lub stałego do kompozytów epoksydowych powodował obniżenie ich współczynnika tarcia o powierzchnie stalowe. Jednym ze sposobów zmniejszania negatywnego wpływu tarcia na styku każdych powierzchni poruszających się względem siebie, np. w silnikach i łożyskach, jest stosowanie środków obniżających tarcie, które przedłużają życie stalowych elementów. Wadą środków smarowych (zarówno smarów stałych, jak i olejów) jest to, iż po zużyciu konieczna jest ich wymiana, bez możliwości recyklingu. Zatem środek smarowy staje się odpadem, który należy poddać utylizacji. Równie istotnym problemem są niekontrolowane wycieki olejów i smarów powodujące w przemyśle spożywczym kontaminację żywności, a w transporcie, w przemyśle leśnym i wydobywczym zanieczyszczenie środowiska naturalnego.Podejmowano próby obniżenia współczynnika tarcia poprzez zastosowanie stałych napełniaczy kompozytów żywic epoksydowych oraz pokrywanie powierzchni metali materiałami termoutwardzalnymi. Yin i współpr.1) zastosowali naniesioną na powierzchnię metalu powłokę epoksydową napełnioną grafitem, obniżającą współczynnik tarcia. Pomimo korzystnego działania stałego modyfikatora tarcia na właściwości tribologicz[...]

  Warunki występujące w węźle tribologicznym oraz zmiany jakości środków smarowych mają istotny wpływ na zużycie tribologiczne i decydują o trwałości eksploatacyjnej węzła tarcia. W związku z tym, ważnym zagadnieniem jest ocena przydatności eksploatacyjnej środków smarowych, ich trwałości użytkowej oraz odporności na degradację pod wpływem wymuszeń mechanicznych i cieplnych. Zmiany zachodzące w smarach podczas eksploatacji związane są przede wszystkim z warunkami pracy węzłów tarcia. Działanie obciążeń, prędkości obrotowych, wstrząsów i wibracji jak również obecność metali katalizujących utlenianie i innych zanieczyszczeń stanowi główną przyczynę pogorszenia jakości eksploatowanych smarów i w konsekwencji może prowadzić do uszkodzenia współpracujących elementów trących1-3). Z tego względu istotna jest ocena zdolności środków smarowych do zabezpieczenia właściwego smarowania w dłuższym okresie czasu, w warunkach środowiska pracy podczas eksploatacji. Zagadnienia oceny trwałości eksploatacyjnej zostały przedstawione m.in. w pracy4), w której do oceny trwałości smarów polimocznikowych stosowano metodykę z wykorzystaniem stanowiska badawczego FAG FE9. W pracach5, 6) zostały przedstawione wyniki badań trwałości użytkowej smarów plastycznych wyznaczonej wg znormalizowanych metodyk, przy zadanym obciążeniu wzdłużnym, wysokich obrotach oraz w warunkach izotermicznych, w zadanej temperaturze. Eksploatowany w węźle tarcia środek smarowy narażony jest na działanie wymuszeń cieplnych oraz mechanicznych, stąd poszukiwane są sposoby jego zabezpieczania. Dobór odpowiednich dodatków uszlachetniających gwarantuje uzyskanie wymaganej trwałości użytkowej 6-9). Szczególne wymagania w stosunku do użytkowanych środków smarowych występują w branżach przemysłu produkującego żywność. Wszelkie środki smarowe przeznaczone dla tej branży powinny spełniać unijne dyrektywy bezpieczeństwa i higieny produkcji żywności10), a więc uwzględnić wymogi dotyczące od[...]