Podstawowym warunkiem produkowania coraz lepszych rodzajów obuwia ochronnego jest dysponowanie na etapie opracowywania wzorów odpowiednimi metodami oceny jego właściwości biofizycznych. Aktualny system norm zharmonizowanych z Dyrektywą 89/686/EWG dostarcza normatywnych narzędzi do oceny właściwości parametrów higienicznych pojedynczych materiałów zastosowanych do wykonania obuwia. Należy podkreślić, iż badania te nie pozwalają na syntetyczną ocenę komfortu użytkowania kompletnego obuwia ochronnego. Ocena komfortu użytkowania obuwia o właściwościach ochronnych od wielu lat stanowi przedmiot dociekań naukowych w kraju i na świecie. Jednak problem związany z jego złożonością i wieloaspektowością wymaga nowych poszukiwań badawczych. 2. Fizjologia stopy człowieka Stopa ludzka jest jednym z narządów nieutrzymujących temperatury na stałym poziomie [1]. Ciepło dopływające do stóp może pochodzić z trzech źródeł. Jednym z nich jest lokalny metabolizm. Ilość ciepła zyskiwana z lokalnych przemian metabolicznych jest jednak w przypadku stóp bardzo mała ze względu na bardzo małą masę mięśni. Ilość tego ciepła maleje wraz ze spadkiem temperatury tkanek. Na przykład każda ze stóp może wygenerować w temperaturze pokojowej do 2 J ciepła w ciągu 1 s, ale gdy temperatura tkanek wynosi 10 °C, ilość ta może zostać obniżona do około 0,2 J/s. Innym źródłem jest ciepło magazynowane w samych stopach. W temperaturze otoczenia powyżej 0 °C każda stopa, mająca średnią temperaturę 35 °C, magazynuje około 160 kJ ciepła. Nawet wówczas, gdy średnia temperatura tkanek spada do 5 °C ilość ciepła stanowi jeszcze 23 kJ. Trzecim i najważniejszym źródłem ciepła dla stóp jest sterowanie przez aparat termoregulacyjny. W warunkach zimna, gdy produkcja ciepła przez organizm kształtuje się na niskim lub średnim poziomie, jest on znacznie ograniczony. Jeżeli ciało człowieka jest narażone na silny mróz, to organizm stara się utrzymać ciepło w najważniejszych dla swego [...]

  Ergonomic evaluation of gloves protecting against cuts and stabs by hand knives The paper presents materials used for manufacture of gloves protecting against cuts and stabs by hand knives. Two standard methods for assessing the ergonomic properties of protective gloves are discussed and new research directions are proposed with a view to developing new, more objective test methods taking into consideration biochemical risk factors. Wstęp Wykonywanie czynności zawodowych z użyciem noży ręcznych wiąże się z ryzykiem urazów rąk na skutek przecięć i ukłuć, dotyczącego przede wszystkim pracowników zatrudnionych w zakładach przemysłu spożywczego (głównie mięsnego), tworzyw sztucznych, skórzanego, tekstylnego, papierniczego oraz innych gałęzi przemysłu i rodzajów aktywności zawodowej, w których pracownicy używają noży ręcznych [1, 2]. Według danych GUS liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy, powodujących uraz w wyniku kontaktu z przedmiotem ostrym, wynosiła w ciągu ostatnich kilku lat około 12 tys. osób. Według danych z 2011 roku, na podstawie badań ankietowych prowadzonych przez Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy oraz Państwową Inspekcję Pracy, stwierdzono konieczność podejmowania działań propagujących wiedzę wśród pracowników użytkujących rękawice ochronne przy pracach z nożami ręcznymi oraz opracowania nowych kryteriów ich doboru [3]. Jednym z działań na rzecz zapobiegania urazom rąk jest stosowanie rękawic odpowiednio dobranych pod względem ochronnym i ergonomicznym [4]. Prawidłowe dopasowanie rękawic i ochron ramion ma duży wpływ na zapewnienie właściwej ochrony za pośrednictwem stosowanych wyrobów. Rękawice, które są zbyt małe, mogą ograniczać małe i duże ruchy kończyny górnej oraz upośledzać przepływ krwi, co może prowadzić do skurczy, zmęczenia oraz nadmiernego pocenia dłoni. Z kolei rękawice zbyt duże zmniejszają zręczność pracownika, co może prowadzić do nadmiernego wysiłku kompensacyjn[...]

  Development of methods to determine the resistance of slip of protective footwear The article presents the development in the improvement of assessment of phenomena related to the footwear slip. There are various methods of instrumental studies footwear slip. New research directions was identified to develop new, more objective methods of research with regard to biomechanical risk factors. Wstęp Zjawisko poślizgu obuwia jest przyczyną licznych wypadków w środowisku pracy. Do poślizgnięć, potknięć i upadków na tym samym poziomie dochodzi najczęściej w przemyśle spożywczym i gastronomii, budownictwie, służbie zdrowia, transporcie oraz podczas wykonywania prac na drogach publicznych, szczególnie w okresie zimowym. Liczba poszkodowanych w zbadanych przez Państwową Inspekcję Pracy wypadkach spowodowanych poślizgiem wynosi 535 (w tym 109 ofiar śmiertelnych), objętych kontrolą postępowań powypadkowych w 390 zakładach we wszystkich województwach (ponad 17%). [1] Przyczynami poślizgu są najczęściej zanieczyszczenia podłoża, nieodpowiedni materiał podeszwy obuwia, jej kształt i urzeźbienie oraz czynniki indywidualne użytkownika związane z jego wiekiem, masą, sprawnością ruchową i specyfiką chodu, a także psychiką. Tak duża liczba czynników wpływających na powstawanie poślizgu sprawia, że badanie tego zjawiska jest bardzo trudne i wymaga kompleksowego traktowania z uwzględnieniem aspektów biomechaniki, tribologii, neurofizjologii i psychologii człowieka. Podejście do badań zjawisk związanych z poślizgiem i upadkiem od strony biomechaniki skupia się na uwarunkowaniach ludzkiego chodu [2 - 6]. Ochrona zdrowia pracowników na stanowiskach pracy, na których występuje zagrożenie upadkiem w wyniku poślizgnięcia, wymaga stosowania obok ochrony zbiorowej i rozwiązań organizacyjnych, środków ochrony indywidualnej o potwierdzonych badaniami laboratoryjnymi parametrach ochronnych i użytkowych. Dla większości stanowisk pracy dobór odpowiedniego o[...]

  Słowa kluczowe: rękawica ochronna, metody badania właściwości ergonomicznych ochron rąk Non Standard Methods for Assessing the Comfort of Use of Protective Gloves The article presents the problem of the effectiveness of protective gloves in workplaces. It was indicated what should have a protective glove ergonomic design. Also were described three main directions of developing custom research methods for objective assessment of the ergonomic hand protection. Keywords: protective glove, evaluation methods the ergonomic properties of hand protection Wstęp Rękawice ochronne należą do grupy środków ochrony indywidualnej, co oznacza, że stanowią one bezpośrednie zabezpieczenie pracownika przed zagrożeniami - czynnikami niebezpiecznymi i szkodliwymi - występującymi w środowisku pracy. Ręce pracownika są najbardziej narażone na bezpośrednie działanie tych czynników [1]. Ocenia się, że powierzchnia skóry obu rąk, wraz z nadgarstkami, a zatem powierzchnia, która podczas noszenia rękawic jest ochraniana, to około 0,26 m2, co stanowi jedynie ok. 13% powierzchni całego ciała. W związku z powyższym, powinny być szczególnie chronione podczas pracy, pomimo stosunkowo niewielkiej powierzchni ewentualnej ekspozycji [2]. Rękawice ochronne a efektywność ich stosowania Efektywność stosowania rękawic ochronnych, zależy od wielu czynników, między innymi takich jak: prawidłowy dobór poziomu ochrony do zidentyfikowanego na stanowisku pracy poziomu ryzyka, rodzaj czynności manualnych, a także bezkolizyjnością w stosunku do innych ochron stosowanych podczas pracy. Niezmiernie istotne jest także uwzględnienie indywidualnego dopasowania do ręki użytkownika poprzez zakup odpowiednich rozmiarów, a także wybór z oferty rynkowej takich rozwiązań konstrukcyjnych, które posiadają odpowiednie systemy regulacji i rozwiązania, poprawiające komfort ich użytkowania [3]. Według badań z 2011 roku prowadzonych przez Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Ins[...]

  Zimne środowisko to warunki otoczenia, w których temperatura powietrza jest równa lub mniejsza od 10 °C. Dane statystyczne wskazują, że liczba osób zatrudnionych w Polsce w warunkach narażenia na zimno w ostatnich dwóch latach utrzymuje się na podobnym poziomie i stanowi zauważalną grupę wśród osób zatrudnionych ogółem w warunkach zagrożenia czynnikami związanymi ze środowiskiem pracy. Według danych GUS w środowisku zimnym w 2015 r. było zatrudnionych 14 750 osób, a w 2011 r. było to 14 781 osób, co stanowi ok. 4,0% zatrudnionych w warunkach zagrożenia czynnikami szkodliwymi i niebezpiecznymi. Narażenie na zimno dotyczy zarówno pracy wykonywanej w pomieszczeniach, jak i na otwartej przestrzeni. Warunki pracy w pomieszczeniach są na ogół ustalone i uwarunkowane procesem produkcyjnym określonego produktu. Z kolei na otwartej przestrzeni, warunki pracy charakteryzują się dużą zmiennością, a ich intensywność zależy od pory roku i warunków atmosferycznych. Zimne środowisko może oddziaływać na całe ciało człowieka, wówczas możliwe jest wychłodzenie ogólne. Inną ewentualnością jest działanie tylko na niektóre obszary ciała, np. skóry rąk i stóp, przy kontakcie z zimnymi powierzchniami. Miejscowe działanie niskiej temperatury powoduje obniżenie przepływu krwi przez oziębiony obszar, prowadząc tym samym do niedotlenienia i w konsekwencji do odmrożeń. U osób wykonujących pracę w niskich temperaturach obserwuje się również zmniejszenie sprawności ruchowej rąk i stóp. W konsekwencji w warunkach obniżonej temperatury ciała może dochodzić do obniżenia wydajności pracy i wzrostu częstości wypadków przy pracy. W praktyce, w celu zminimalizowania negatywnych skutków oddziaływania niskiej temperatury na pracowników, stosuje się środki ochrony indywidualnej. Zapewnienie pracownikom komfortu cieplnego poprzez zastosowanie odpowiednich wyrobów ochronnych, w tym rękawic, odpowiednich do warunków ekspozycji na zimno, jest zagadnieniem bardzo złożo[...]

  XI Międzynarodowa Konferencja Autex odbyła się w tym roku we francuskiej Miluzie w dniach od 8 do 10 czerwca br. pod hasłem: 150 Years of Research and Innovation in Textile Science. Miasto to przez lata nazywano francuskim Manchesterem, skupiał się tu bowiem przemysł włókienniczy. Obecnie Miluza kojarzy się głównie z Narodowym Muzeum Automobilu, znajdującym się we wnętrzach zrewitalizowanej fabryki włókienniczej. Natomiast o początkach włókiennictwa przypominają historyczne bawełniane tkaniny w Muzeum Tkanin Drukowanych. Jak co roku, na konferencji prezentowano najnowsze osiągnięcia naukowe z zakresu inżynierii tekstyliów, a swój potencjał prezentowały jednostki naukowo-badawcze oraz uczelnie z całego świata. W tym roku w imprezie wzięło udział 320 osób. Polskę reprezentowały: Akademia Techniczno-Humanistyczna z Bielska- Białej, Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy z Warszawy, Instytut Włókiennictwa z Łodzi oraz Politechnika Łódzka. Konferencja składała się z referatów plenarnych oraz referatów wygłaszanych na 16 sesjach tematycznych. Poniżej przedstawiamy najciekawsze, naszym zdaniem, zagadnienia prezentowane na konferencji Autex związane z zarówno z konwencjonalnym jak i nowoczesnym projektowaniem odzieży, wytwarzaniem i przetwarzaniem płaskich wyrobów włókienniczych. Nie zabrakło również innowacji np.: zagadnień dotyczących nanokompozytów, elektroniki włóknistej i zaawansowanych technologii materiałowych przyjaznych dla człowieka oraz komputerowych systemów wspomagających procesy projektowe i wytwórcze w odzieżownictwie. Procesy wykończalnicze Przedmiotem wielu wystąpień były procesy wykończalnicze zarówno klasyczne, jak i bardziej nowoczesne, spełniające nowe, coraz bardziej zaawansowane funkcje, a przy tym uwzględniające względy ekonomiczne i ekologiczne. Prezentowano rozwiązania polegające na poprawie lub nadawaniu wyrobom nowych właściwości. Jedną z nich była biostabilność tekstyliów. Prezen[...]

  Resistance of protective gloves to cut according to the European Standard EN 388:2003 For the hand protection against cuts by sharp objects like glass, metal sheets or sharp tools etc. the gloves with protective properties tested according to EN 388:2003 are used. High and very high resistance to cuts is typical for knitted gloves made from yarns of p-aramide, core spun, polyethylene, glass fibres. For these types of materials the test method seems to be insufficient to confirm the resistance to cuts. In the paper the results of laboratory tests of cut resistance for different four types of gloves are discussed. The tested gloves were characterised by different level of protection. The test method according to EN 388:2003 was subjected to critical assessment. The method according to EN ISO 13997:1999 was suggested to be used for testing of resistance to cut of gloves characterizing by very high performance. Wstęp Dobór odpowiednich rękawic odpornych na przecięcia to jedno z zasadniczych działań w ramach zapobiegania urazom rąk na stanowiskach pracy. W tym kontekście istotne są właściwości materiałów stosowanych do ich wytworzenia. Rękawice odporne na przecięcia są najczęściej produkowane jako rękawice dziane z przędz p-aramidowych, rdzeniowych, polietylenowych, z włókien szklanych oraz przędz mieszanych z ww. przędz, jak również z domieszką przędzy bawełnianej, poliamidowej, poliestrowej. Właściwości ochronne rękawic dla potrzeb oceny typu WE przed wprowadzeniem rękawic do handlu oceniane są na podstawie odpowiednich metod. Obecnie istnieje kilka znormalizowanych metod pomiaru, w których stosuje się elementy ostre powodujące przecięcie materiału rękawic odzwierciedlające rzeczywiste warunki ich stosowania (przecięcia ostrymi i szorstkimi elementami jak szkło, blachy itp., przecięcia i ukłucia nożami ręcznymi, przecięcia pilarką łańcuchową, nożami z napędem). Podstawową metodą badania i oceny odporności rękawic na przecięcie j[...]

  Słowa kluczowe: rękawica ochronna, testy zręczności manualnej, komfort użytkowania Evaluation of utility comfort of gloves protecting against cuts and stabs by with hand knives based on surveys research survey The article presents the results of conducted tests of protective gloves protecting against cuts and stabs by hand knives. Volunteers using protective gloves performed selected manual exercises, which are characteristic to the five dexterity tests. Subjective sensations of the load of the upper limb were evaluated on the basis of the developed questionnaire. Keywords: protective glove, dexterity tests, utility comfort 1. Wstęp Wykonywanie czynności zawodowych z użyciem noży ręcznych wiąże się z ryzykiem urazów rąk na skutek przecięć i ukłuć, dotyczących przede wszystkim pracowników zatrudnionych w zakładach przemysłu spożywczego (głównie mięsnego), tworzyw sztucznych, skórzanego, tekstylnego, papierniczego oraz innych gałęzi przemysłu i rodzajów aktywności zawodowej, w których pracownicy używają tych narzędzi [1, 2, 3]. Ocena wygody użytkowania rękawic chroniących przed przecięciem i przekłuciem nożami ręcznymi na podstawie badań ankietowych DOI: 10.15199/60.2016.03.2 EMILIA IRZMAŃSKA, PAULINA WÓJCIK 26 Przegląd - WOS 3/2016 WYROBY Jednym z działań na rzecz zapobiegania urazom rąk jest stosowanie rękawic odpowiednio dobranych pod względem ochronnym i ergonomicznym [4], w tym rękawic chroniących przed przecięciami i ukłuciami nożami ręcznymi. Należy podkreślić, że rękawice chroniące przed czynnikami mechanicznymi są środkami ochrony indywidualnej i powinny przede wszystkim spełniać wymagania zdefiniowane w odpowiednich normach. Oprócz właściwości ochronnych bardzo ważne są także ich właściwości ergonomiczne, uwzględniające prawidłowe dopasowanie wyrobu do ręki, wygodę i komfort użytkowania związany ze zręcznością manualną, właściwościami antypoślizgowymi i bezpiecznym wykonywaniem pracy [5, 6]. Aktualnie, do oceny w[...]

  The article contains the definitions of footwear with protective properties depending on the construction of toecaps in the context of the level of protection provided. The issues relating to the requirements and standard test methods of toecap measurement used in protective footwear were also discussed. The requirements for all types of toecaps (i.e., the internal length of the toecap, impact resistance and resistance to compression) and also special requirements for the metal toecaps (i.e., corrosion resistance) and non-metal (i.e., aging and the influence of external factors: acid, base, diesel) were described. There are also presented and compared the results of resistance to the impact of the toecaps made of metal and composite used in the protective footwear in the work environment. Keywords: protective footwear, toecaps 1. Wstęp Obuwie o cechach ochronnych stanowi bezpośrednie zabezpieczenie pracownika przed zagrożeniami - czynnikami szkodliwymi i niebezpiecznymi mogącymi występować w środowisku pracy. Obuwie o cechach ochronnych zaliczane jest do środków ochrony indywidualnej. W Europie środki ochrony indywidualnej podlegają wymaganiom zawartym w dyrektywie 89/686/EWG [1], która do prawa polskiego zaadaptowana jest Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dn. 21 grudnia 2005 r. [2] Użytkowanie obuwia o cechach ochronnych ma na celu zabezpieczenie stóp oraz kończyn dolnych przed czynnikami szkodliwymi i niebezpiecznymi. Jednym z głównych zagrożeń występujących w środowisku pracy jest zagrożenie uderzeniem i zmiażdżeniem palców stóp przez spadające lub staczające się elementy [3]. W takich przypadkach wymagane jest stosowanie obuwia ochronnego wyposażonego w ochrony palców. Celem artykułu jest przybliżenie zasad działania metod badawczych ochron palców stosowanych w obuwiu do potwierdzenia ich właściwości ochronnych. 2. Podział obuwia o cechach ochronnych Zgodnie z terminologią wynikającą z norm europejskich obuwie o cech[...]

  A new approach to determining the end-of-service-life protecting against chemicals made from polymeric materials, which includes the application of mathematical modeling methods is presented in the article. The definition of the end-of-service-life concerns time, after which the polymeric material of protective gloves does not exhibit effective barrier against chemicals at workplace. Based on the review of the literature, factors, which influence on the structural changes of polymeric materials, and are not taken into account in the standard procedure acc. EN 16523-1:2015 (PN-EN 16523-1:2015-05) were characterized in detail.These factors determine the end-of-service-life of protective gloves. The procedure of exploring of functional dependency in mathematical modelling was also presented. Keywords: end-of-service-life, protective polymeric gloves 24 Przegląd - WOS 1/2017 WYROBY 1. Wstęp Rękawice ochronne stosowane w sytuacji narażenia na czynniki chemiczne pełnią rolę fizycznej bariery pomiędzy skórą dłoni pracownika a szkodliwym, niebezpiecznym i toksycznym środowiskiem zewnętrznym. W związku z tym do ich konstrukcji stosowane są takie surowce podstawowe, jak: kauczuk naturalny, syntetyczny lub tworzywo sztuczne (rys. 1.). Zastosowanie ww. materiałów gwarantuje przede wszystkim szczelność rękawic ochronnych, a dodatkowo umożliwia zapewnienie barierowości, czyli ochrony względem przenikania substancji chemicznych. a b c Rys. 1. Zdjęcia przykładowych rękawic wykonanych z kauczuku naturalnego - a, syntetycznego - b oraz tworzywa sztucznego - c [źródło własne] Zgodnie z obowiązującymi dokumentami normatywnymi [1-3] odporność chemiczna rękawic ochronnych jest wyznaczana na podstawie badań laboratoryjnych w zakresie barierowości (czas przebicia substancji chemicznej) wykonywanych zawsze dla wariantu nieużywana rękawica ochronna i substancja chemiczna o wysokim stopniu czystości. Wynika to z faktu, że w znormalizowanej procedurze[...]