Opracowano sposób otrzymywania amorficznych hydroksofosforanów(V) amonu i glinu. Na podstawie statystycznej oceny zaplanowanych badań określono parametry procesu, w którym można otrzymać tego typu materiały o oczekiwanych właściwościach fizykochemicznych (skład chemiczny, powierzchnia właściwa, liczba olejowa). Amorphous Al(n-x)(NH4)3(1-x)(PO4)n-y(OH)3(1-y) (n = 1 or 2, x > 0, y ≤ 1) hydrate was prepd. by reaction of (NH4)3PO4, Al2(SO4)3 and aq. NH3 according to exptl. design, filtered off, dried and studied for chem. compn., sp. surface and oil absorption no. The product met the quality requirements for inorg. pigments. Związki fosforu w 80% wykorzystuje się w produkcji nawozów mineralnych, w 12% w wytwarzaniu detergentów, w 5% jako dodatki do pasz, a tylko w 3% w innych działach gospodarki1). Do innych zastosowań związków fosforu należy wykorzystanie ich m.in. w produkcji szkła i ceramiki, proszków do pieczenia, jako środków do uzdatniania wody, impregnacji drewna, jako dodatków stabilizujących do żywności, pigmentów, środków przeciwpalnych lub ograniczających palenie i preparatów antykorozyjnych. Do niedawna do najczęściej stosowanych pigmentów mających dobre właściwości antykorozyjne należały minia ołowiowa (mieszanina tlenków ołowiu(II) i (IV)) i chromian(VI) cynku. Ze względów ekologicznych związki te są wycofywane z tych zastosowań. Innymi pigmentami nadającymi powłokom właściwości antykorozyjne są borany, molibdeniany, ferryty, pył cynkowy oraz fosforany2). Fosforany stanowią znaczną grupę pigmentów antykorozyjnych przyjaznych dla środowiska. Dzieli się je m.in. na pigmenty I, II i III generacji3). Wśród pigmentów fosforanowych I generacji największe znaczenie ma fosforan(V) cynku4). Uważa się jednak, że ma on gorsze właściwości antykorozyjne niż chromian(VI) cynku. Stwierdzono, że wprowadzenie anionu molibdenowego korzystnie wpływa na podwyższenie skuteczności działania pigmentów fosforanowych4, 5). Skutecz[...]

  Opracowano sposób otrzymywania fosforanów( V) glinu modyfikowanych amonem i wapniem. Na podstawie statystycznej oceny zaplanowanych badań i uzyskanych wyników określono parametry procesu, w których można otrzymać tego typu materiały o oczekiwanych właściwościach fizykochemicznych (skład chemiczny i fazowy). Aq. solns. of AlCl3 and NH3 as well as solid CaCO3 were added to an aq. soln. of H3PO4 and stirred at 20-60°C, pH 2-8 for 50 min. The ppt. was filtered of, dried at 70°C for 2 h and analyzed for chem. and phase compns. Exp. design was used for evaluation of the results. The chem. compn. of the product depended only on the Ca2+:Al3+:PO4 3- ratio in the reaction mixt. Korozja atmosferyczna powoduje największe straty ekonomiczne spośród wszystkich znanych rodzajów korozji. Ocenia się, że koszty ochrony materiałów przed korozją atmosferyczną wynoszą ok. 70% nakładów ponoszonych na wszystkie rodzaje zabezpieczeń antykorozyjnych1). Znaczącą grupę substancji wykazujących inhibitujące działanie w powłoce malarskiej, w stosunku do metalu podłoża, stanowią aktywne pigmenty pasywujące, których działanie polega głównie na hamowaniu anodowego procesu rozpuszczania metalu2, 3). Inhibitory korozji wprowadza się do powłok ochronnych w niewielkim stężeniu. Powinny one nie tylko spowalniać proces korozji, ale i być przyjazne dla środowiska4). Do niedawna 70% wytwarzanych na świecie farb gruntowych zawierało w swym składzie dwa podstawowe pigmenty aktywne, tj. Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Kinga Łuczka*, Barbara Grzmil, Krzysztof Kowalczyk Otrzymywanie modyfikowanych fosforanów glinu jako pigmentów antykorozyjnych Preparation of modified aluminium phosphates as anticorrosive pigments Prof. dr hab. inż. Barbara GRZMIL w roku 1972 ukończyła studia na Wydziale Technologii Chemicznej Politechniki Szczecińskiej. Od ukończenia studiów pracuje na macierzystej uczelni w obecnym Instytucie Technologii Chemicznej Ni[...]

  Eight NH4 +, Mo5+, and Ca2+-modified Al phosphates were prepd. by the reaction of (NH4)2HPO4, H3PO4, CaCO3, (NH4)6 Mo7O24·4H2O, aq. NH4OH soln. (concn. 25% by mass) with fresh Al(OH)3 in glass or microwave reactor (pH 4-8, time 25-30 min) and studied for chem. and phase compn. The aq. exts. of the phosphates were used as corrosive medium for studying the C steel corrosion resistance by potentiometry. The AlPO4, CaHPO4 and CaCO3 phasescontg. phosphates showed the highest effectiveness in corrosion protection. Porównano fizykochemiczne właściwości modyfikowanych fosforanów(V) glinu otrzymanych metodą strąceniową w warunkach konwencjonalnych i z wykorzystaniem promieniowania mikrofalowego. Określono skład fazowy i właściwości fizykochemiczne uzyskanych fosforanów oraz efektywność antykorozyjną ich ekstraktów (w wodnym roztworze chlorku sodu) względem stali węglowej. Skuteczność działania otrzymanych fosforanów(V) jako inhibitorów korozji oceniono, stosując metodę polaryzacji potencjodynamicznej.Inhibitory korozji współdziałają ze spoiwami farb, poprawiając ich właściwości barierowe m.in. przez zwiększenie adhezji1). W dostępnych patentach i literaturze naukowej właściwości inhibitujące korozję przypisuje się wielu związkom. Do niedawna ze względu na dobre właściwości antykorozyjne najczęściej stosowanym inhibitorem był chromian(VI) cynku2, 3). Względy środowiskowe spowodowały, że związek ten nie jest już stosowany4-6). Spośród pigmentów fosforanowych najczęściej stosowanym pigmentem antykorozyjnym jest fosforan( V) cynku, jednak wykazuje on gorsze właściwości antykorozyjne niż chromian(VI) cynku7). Nadal poszukuje się nowych nietoksycznych pigmentów antykorozyjnych, które byłyby przyjazne dla środowiska i mogłyby definitywnie zastąpić związki chromu8). Wszystkie handlowe pigmenty inhibitujące korozję należą do kilku grup nieorganicznych soli o ogólnym wzorze Am n+Bn m- lub Am n+Bn-z m-OHz -, w którym n i m są równ[...]

  Obecnie głównym źródłem strat materiałowych w przypadku konstrukcji i urządzeń jest korozja. Wiąże się to również z zanieczyszczeniem środowiska oraz zagrożeniem dla życia i zdrowia ludzkiego. Każdego roku korozja jest powodem ogromnych strat budżetowych na całym świecie1). Do dziś usuwane są przede wszystkim jej skutki, rzadziej zaś zapobiega się niszczeniu korozyjnemu już na etapie projektowania konstrukcji i jej późniejszej eksploatacji. Coraz większa świadomość w tym zakresie sprawia, że na przestrzeni lat można zauważyć tendencję wzrostową w zakresie inwestowania w odpowiednią ochronę antykorozyjną. W Stanach Zjednoczonych w 1975 r. aż 40% kosztów spowodowanych korozją związane było z niewłaściwym stosowaniem praktyk antykorozyjnych, zaś w 2010 r. koszty z powodu korozji, których można uniknąć stanowiły już 35% kosztów całkowitych2). Obecnie jednym z najpopularniejszych sposobów walki z korozją jest stosowanie organicznych powłok ochronnych3-6). Jeszcze lepszą ochronę zapewnia dodatek pigmentów antykorozyjnych7). Do tej pory stosowano w tym celu chromiany baru, cynku, strontu oraz ołów w postaci proszkowej, a także w postaci mieszanych tlenków ołowiu. Substancje te mają jednak negatywny wpływ na środowisko oraz zdrowie człowieka i z tego powodu zaprzestano ich stosowania8, 9). Od wielu lat najpowszechniej stosowanymi pigmentami antykorozyjnymi są pigmenty fosforanowe pierwszej generacji, czyli fosforany(V) oraz hydroksyfosforany(V) kationów jednego rodzaju10). W tej grupie pod kątem właściwości antykorozyjnych najlepiej sprawdził się fosforan( V) cynku. Badania wykazały, że jego toksyczność jest mniejsza niż toksyczność chromianów11-19). Mimo to, zgodnie z europejskim rozporządzeniem CLP z 2008 r.20), Zn3(PO4)2 został zaklasyfikowany jako substancja niebezpieczna i oznaczony symbolami H400 ("działa bardzo toksycznie na organizmy wodne") oraz H411 ("działa toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki"). Taki[...]