Termin "materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością" na stałe wszedł do słownika unijnego zarówno w legislacji, jak i w dziedzinie badań oraz w przemyśle. Oznacza on te materiały i wyroby,[...]

Metodą odwróconej chromatografii gazowej badano dwie handlowe żywice akrylowe. Żywice umieszczano w kolumnach chromatograficznych dwoma sposobami. Na podstawie oznaczonych wielkości retencyjnych dla 11 substancji testowych w temp. 40-120°C obliczano parametry Flory`ego i Hugginsa. Parametry rozpuszczalności żywic osadzonych na nośniku mają wyższe wartości od parametrów żywic wprowadzanych do kolumny bezpośrednio. Two com. acrylic resins were placed in gas chromatog. column, optionally after deposition on a substrate, and studied for Flory-Huggins and soly. parameters by detn. of the retention vols. of 11 test solvents (aliph., cycloaliph., arom. and Cl and O-contg. compds.) at 40-120°C. The soly. parameters of deposited resins were higher than that for the bulk polymers. W ostatnich latach coraz większego znaczenia nabiera charakteryzowanie przy pomocy parametrów rozpuszczalności, żywic i polimerów (spoiw) oraz rozpuszczalników przeznaczonych do wyrobów lakierowych. Znajomość tych wielkości pozwala przewidywać kompatybilność i mieszalność układów rozpuszczalnik-rozpuszczalnik, polimer-rozpuszczalnik i polimer-polimer, a co za tym idzie uniknąć wielu pracochłonnych prób eksperymentalnych, których wykonanie jest konieczne do prawidłowego doboru składników w układzie lakierowym. Powszechność stosowania parametrów rozpuszczalności do opisu żywic i polimerów oraz rozpuszczalników stały się podstawą wprowadzania tych wielkości do wyrażania właściwości energetycznych powierzchni polimerów i ich współdziałania z rozpuszczalnikiem i pigmentem1). Parametry termodynamiczne oddziaływania związków małocząsteczkowych z polimerami zależą w dużym stopniu od elementów budowy oraz właściwości związków wielkocząsteczkowych. Złożoność struktury związków polimerowych prowadzi do zróżnicowania stanów w jakich one występują. Wyróżnia się dwa stany, zwane krystalicznym i amorficznym, które różnią się uporządkowaniem w rozmieszczeniu jednostek st[...]

  Metodą odwróconej chromatografii gazowej badano dwie binarne fazy stacjonarne w układzie polimer-polimer. Na podstawie oznaczonych wielkości retencyjnych dla 10 substancji testowych, w temp. 40°C obliczano parametry wzajemnych oddziaływań pomiędzy poszczególnymi składnikami mieszanin polimer-polimer (χ’ 2,3; χ2,3) oraz parametry oddziaływań pomiędzy mieszaninami a wybranymi substancjami testowymi (χ∞ 1,m). Stwierdzono, że wartości oznaczonych parametrów zależą zarówno od rodzaju i właściwości badanych polimerów, jak i od składu mieszanki polimerowej. Four com. acrylic resins were used in 2 binary systems for studying the polymer-polymer interactions at 40°C by inverse gas chromatog. under use of 10 test solvents. The Flory-Huggins parameters were detd. They depended significantly on the polymer-polymer mass ratio and nature of the solvent used. Zastosowanie chromatografii gazowej do badania polimerów i innych substancji stałych ograniczone było ze względu na ich brak lotności. Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników, Oddział Zamiejscowy Farb i Tworzyw, Gliwice Grażyna Kamińska-Bach*, Ewa Langer Zastosowanie techniki odwróconej chromatografii gazowej do oznaczania wybranych parametrów termodynamicznych w układach polimer-polimer Application of inverse gas chromatography to determine some thermodynamic parameters in polymer-polymer system Mgr inż. Ewa LANGER w roku 2005 ukończyła studia na Wydziale Chemicznym Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Od 2005 r. pracuje na stanowisku asystenta w Instytucie Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników w Toruniu, w Oddziale Zamiejscowym w Gliwicach, w zakładzie technologii wyrobów lakierowych. W 2008 r. otworzyła przewód doktorski w Wydziale Chemicznym Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Specjalność - powłoki samorozwarstwiające się, badania właściwości fizykochemicznych wyrobów lakierowych. Instytut Inżynierii Materiałów Polimerow[...]

  Techniką odwróconej chromatografii gazowej IGC (inverse gas chromatography) oznaczano właściwości termodynamiczne kredy niemodyfikowanej i obrabianej powierzchniowo (modyfikowanej). Modyfikację przeprowadzono przy użyciu środka dyspergującego stosowanego powszechnie w przemyśle farb i lakierów. Określono wpływ obróbki powierzchniowej oraz temperatury badania na właściwości termodynamiczne, takie jak parametr oddziaływania Flory`ego i Hugginsa (χ∞ 12), parametr rozpuszczalności Hansena (δ2) oraz swobodną energię adsorpcji (ΔGo a). Na podstawie przeprowadzonych badań, stwierdzono niewielki wpływ temperatury na oznaczane parametry termodynamiczne, w przeciwieństwie do modyfikacji, która powoduje wzrost powinowactwa kredy do stosowanych substancji testowych. Two com. chalk samples were modified with a com. dispersing agent and studied by inverse gas chromatog. to det. the Flory-Huggins parameter, soly. parameter and free energy of adsorption. The surface treatment of the chalk resulted in an increase of chalk affinity to the test substances. Kreda (węglan wapnia) jest znanym surowcem naturalnym, występującym jako wapień, kreda naturalna, marmur lub szpat, a także jest otrzymywana syntetycznie przez strącanie (kreda strącana). Znajduje ona coraz szersze zastosowanie w wielu dziedzinach techniki i technologii. W zależności od pochodzenia i rodzaju obróbki znajduje ona zastosowanie jako wypełniacz, nośnik, pigment, środek polerujący lub neutralizujący lub jako materiał budowlany. Stosowana jest w przemyśle gumowym, kablowym, przetwórstwie plasto- i elastomerów, w przemyśle papierniczym, poligraficznym, spożywczym oraz w przemyśle farb i lakierów. Kredy naturalne stosowane jako wypełniacze są nieorganicznymi materiałami hydrofilowymi, łatwo zwilżalnymi przez wodę i łatwo ją absorbującymi na swojej powierzchni, ale w sposób ograniczony są one zwilżane przez polimery organiczne. Tę ograniczoną zwilżalność m[...]

  W artykule przedstawiono badania zawartości VOC konwencjonalnych żywic alkidowych i typu high solids metodą chromatografii gazowej i metodą różnicową. Rozbieżność wyników uzyskanych obiema metodami próbowano wyjaśnić w powiązaniu z ich budową chemiczną określoną metodami spektralnymi (FTIR, NMR). Słowa kluczowe: VOC, żywice alkidowe, żywice alkidowe typu high solids The influence of the chemical structure of conventional and high solids alkyd resins on the VOC value as determined by gas chromatography and the differential method The article presents a study of the VOC content of conventional and high solids alkyd resins determined by means of the chromatography and differential methods. The discrepancy between the results obtained using both the methods was explained on the basis of their chemical structure defined by means of the spectral methods (FTIR, NMR). Keywords: VOC, alkyd resins, high solids alkyd resins.1. Wstęp Dyrektywa Komisji Europejskiej 2010/79/UE z dnia 19 listopada 2010 r. oraz regulujące ją w Polsce Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 29 marca 2012 w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących ograniczenia emisji lotnych związków organicznych powstających w wyniku wykorzystywania rozpuszczalników organicznych w niektórych farbach i lakierach oraz w preparatach do odnawiania pojazdów, stanowi o dopuszczeniu do sprzedaży produktów spełniających wymagania dotyczące emisji lotnych związków organicznych (LZO = VOC). Rozporządzenie w bardzo dokładny sposób określa dopuszczalny limit VOC w produktach w zależności od przeznaczenia danego produktu oraz metody oznaczania zawartości VOC. Obligatoryjnymi metodami oznaczania zawartości VOC w wyrobach lakierowych są metoda chromatografii gazowej (dla wyrobów o zawartości VOC mniejszej niż 15% mas.) oraz metoda różnicowa (dla wyrobów o zawartości VOC równej lub większej niż 15% mas.). Metoda chromatograficzna jest opisana w PN-EN ISO 11890-2:2013 [1], natomiast metoda ró[...]

  Emisja lotnych związków organicznych (VOC) jest ważnym problemem w przemyśle farb, a potrzeba jej redukcji została ujęta w komunikacie Komisji Europejskiej "Thematic Strategy on Air Pollution" przekazanym do Rady UE i Parlamentu Europejskiego w 2005 r. Złożoność zagadnienia wynika z trudności ustalenia odpowiedniej, jednoznacznej definicji, jak też metod oznaczania i obliczania zawartości VOC, ściśle odpowiadających definicji. Raport przygotowany przez konsorcjum jednostek badawczych na zlecenie Komisji Europejskiej, a dotyczący analizy skutków pierwszego roku (2007) działania Dyrektywy 2004/42/WE (Decopaint Directive) ujawnił wiele problemów wynikających ze stosowania zalecanych w niej (Aneks III) metod oznaczania VOC. Przedstawiono respektowane w Europie i na świecie definicje VOC. Wykonane prace eksperymentalne obejmowały oznaczanie zawartości VOC w wyrobach lakierowych metodami ISO 11890-1,2: 2007 i ASTM D2369:2003 zalecanymi w zrewidowanej w 2011 r. Dyrektywie Decopaints. Potwierdzono całkowitą nieprzydatność tej ostatniej do oznaczania VOC w szpachlówkach poliestrowych i wiarygodność wyników otrzymanych zgodnie z nową wersją ASTM D2369 opublikowaną w 2011 r. pod numerem ASTM D2369-10e1, co nie zostało uwzględnione w aktualnej rewizji Dyrektywy 2004/42/WE. Std. mol. methods for det. volatile org. compound in air were compared and exptl. tested on some com. paints. The results obtained by particular methods did not agree in many cases. Ochrona czystości powietrza jest realizowana, zgodnie z decyzją Rady UE1), w programie CAFE (Clean Air for Europe), którego głównym zadaniem jest identyfikacja zaniedbań i priorytetów, szczególnie w przypadku stężenia cząstek zawieszonych i ozonu troposferycznego. W ramach programu CAFE dokonuje się przeglą91/ 8(2012) 1543 Dr Elżbieta KAMIŃSKA-TARNAWSKA w roku 1966 ukończyła studia na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Tytuł doktora uzyskała na [...]

  Oznaczono parametry Flory’ego i Hugginsa oraz parametry rozpuszczalności wybranych nieorganicznych pigmentów metodą odwróconej chromatografii gazowej IGC (inverse gas chromatography). Uzyskane parametry rozpuszczalności porównano z wartościami oznaczonymi metodą sedymentacyjną. Wyznaczone obiema metodami parametry rozpuszczalności mają podobne wartości, zarówno w przypadku czerwieni żelazowej, jak i bieli tytanowej, zbliżone do wartości publikowanych w literaturze. Six inorg. pigments were studied for Flory-Huggins and solubility parameters in 15 org. solvents by inverse gas chromatogr. and sedimentation methods. The detd. values were tabulated. Obecnie powszechną praktyką stało się charakteryzowanie żywic/ polimerów (spoiw) i rozpuszczalników przeznaczonych do wyrobów lakierowych za pomocą parametrów rozpuszczalności. Znajomość tych wielkości pozwala przewidywać kompatybilność i mieszalność układów rozpuszczalnik-rozpuszczalnik, polimer-rozpuszczalnik i polimer-polimer. Problemem wciąż nierozwiązanym jest szacowanie oddziaływań w pigmentowanych układach powłokowych złożonych z co najmniej dwóch faz i wielu składników. Optymalnym rozwiązaniem byłby opis energii powierzchniowej pigmentów wielkościami stosowanymi w przypadku spoiw i rozpuszczalników, co pozwoliłoby przewidywać oddziaływania pigmentów z innymi składnikami i w wyniku tego uzyskać stabilną dyspersję jaką powinna być farba. Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników, Oddział Zamiejscowy Farb i Tworzyw, Gliwice Ewa Langer*, Grażyna Kamińska-Bach, Elżbieta Kamińska-Tarnawska Zastosowanie odwróconej chromatografii gazowej i metody sedymentacyjnej w badaniach oddziaływania na granicy faz pigment-rozpuszczalnik Inverse gas chromatography and sedimentation method in examinations of pigment-solvent phase interactions Mgr inż. Grażyna KAMIŃSKA-BACH - notkę biograficzną i fotografię Autorki drukujemy w bieżącym numerze na str. 1542. Dr Elżbieta KA[...]

  Omówiono wyniki badań właściwości antykorozyjnych systemów powłokowych stosowanych do zabezpieczania mostów. Badania wykonano bezpośrednio na wytypowanych obiektach mostowych narażonych na środowisko o kategorii korozyjności C4/C5I i w warunkach laboratoryjnych. Powłoki na mostach oceniano pod względem kredowania, pęcherzenia, łuszczenia, spękania, skorodowania i przyczepności oraz właściwości barierowych - metodą elektrochemicznej spektroskopii impedancyjnej (EIS). W warunkach laboratoryjnych badano właściwości fizyko- mechaniczne powłok (przyczepność, twardość, odporność na uderzenie), odporność na czynniki korozyjne (mgła solna, warunki zmienne) oraz na działanie promieniowania UV. Stwierdzono, że dotychczasowe wyniki badań w dużym stopniu odpowiadają rzeczywistemu zachowaniu się powłok w czasie kilkunastoletniej eksploatacji w środowisku naturalnym o kategorii korozyjności C4-C5. Słowa kluczowe: korozja, ochrona przed korozją, systemy powłokowe, badania The test results of protective properties of anticorrosive coatings systems used for bridge protection are discussed. The research was carried out directly on selected bridges exposed to C4/C5I environmental corrosivity category and in laboratory conditions. Coatings on the bridges were evaluated for chalking, blistering, flacking, cracking, rusting and adhesion. The electrochemical impedance spectroscopy (EIS) was used to test barrier properties. Laboratory tests covered physiomechanical properties (adhesion, hardness, impact resistance), resistance to corrosive environment (salt spray test, changing conditions) and to UV radiation. A high degree of correlation was found between results of the research carried out so far and the real behavior of coatings during long-time operation in natural corrosion environment C4-C5. Keywords: corrosion, corrosion protection, coating systems, testing 1. Wprowadzenie Prezentowane wyniki badań stanowią część realizacji projektu wykonywan[...]

  Tradycyjny system trójpowłokowy stosowany do malowania obiektów stalowych - mostów - składający się z gruntu epoksydowego lub etylokrzemianowego wysokocynkowego, międzywarstwy epoksydowej i nawierzchniowej dwuskładnikowej farby poliuretanowej, zaczęto stosować powszechnie ponad 20 lat temu. W wielu krajach system ten stosuje się jako preferowaną metodę zabezpieczania mostów przed korozją. Stosowane są też systemy z wodnymi farbami akrylowymi jako międzywarstwą i powłoką nawierzchniową. Czasami do malowania mostów stosuje się również nowoczesne farby alkidowe [1-3]. Międzywarstwę w tradycyjnych systemach antykorozyjnych do długoletniej ochrony konstrukcji przed korozja stanowią najczęściej grubopowłokowe farby epoksydowe. Tego typu farby mogą być pigmentowane błyszczem żelaza (MIO) lub wypełnione płatkami szklanymi, co zwiększa ochronę barierową, zmniejszając przepuszczalność wody i innych korozyjnych czynników do podłoża. Standardem w tradycyjnym systemie trójpowłokowym są nawierzchniowe dwuskładnikowe farby poliuretanowe - oparte zarówno na żywicy poliestrowej, jak i akrylowej - chociaż bywają one zastępowane jednoskładnikowymi akrylowymi. Do farb nowszej generacji należą farby oparte na spoiwie polimocznikowym [4-6]. Farby polimocznikowe nie zawierają lotnych substancji organicznych (VOC) i można je nakładać jednowarstwowo, uzyskując powłoki o grubości od kilkuset μm do kilku mm. Powłoki polimocznikowe charakteryzują się bardzo dobrą giętkością i szczelnością oraz bardzo dobrą odpornością na ścieranie, czynniki korozyjne i media chemiczne. Ochrona przed Korozją, ISSN 0473-7733, e-ISSN 2449-9501, vol. 60, nr 12/2017 401 Inne farby nowszej generacji do długoletniej ochrony konstrukcji stalowych to polisiloksanowe [7-11] i fluoropolimerowe. Hybrydowe, organiczno- nieorganiczne powłoki siloksanowe odznaczają się bardzo dobrymi właściwościami antykorozyjnymi i odpornością na UV, ponieważ siła wiązania krzem-tlen jest znacznie[...]