W pracy przedstawiono wyniki analizy zależności współczynnika przejmowania ciepła od temperatury pięciu olejów hartowniczych pro- dukowanych przez firmę Orlen Oil S.A przy temperaturach olejów w zakresie 20÷110 oC. Analizę przeprowadzono na podstawie wyników pomiarów temperatury wewnątrz sondy pomiarowej urządzenia ivf Smart Quench w funkcji czasu chłodzenia sondy w oleju hartowniczym [1]. Badane oleje hartownicze wykazywały się znacznymi różnicami zdolności chłodzącej prezentowaną maksymalną szybkością chłodzenia jak również maksymalną wartością współczynnika przejmowania ciepła oraz temperaturą, przy której ta wartość występowała. Największą zdolność chłodzącą wykazywał olej Hartex 70, najmniejszą zaś OH-120M. Wartości maksymalne obliczonych współczynników przejmowa- nia ciepła, αmax, mieściły się w zakresie 1750÷3951 W/m2C. Results of analysis of the relationships between the heat transfer coefficient and temperature for five quenching oils made in Orlen Oil Company are presented. Temperature of oils was in the range of 20÷110°C. The analysis was carried out using the results of measurements of the temperature inside of test probe of ivf Smart Quench instrument [1] during quenching in oil. The high quench capacity showed Hartex70S oil, a low capacity oil OH-120M. Maximum values of calculated heat transfer coefficients, amax were in the range of 1750÷3951 W/m2C. Słowa kluczowe: Oleje hartownicze, współczynnik przejmowania ciepła, brzegowe zagadnienie odwrotne Key words: Quenching oils, heat transfer coefficient, boundary inverse problem.Wprowadzenie. Mikrostruktura i własności me- chaniczne stali po hartowaniu zależą od jej hartowności oraz od szybkości chłodzenia od temperatury hartowa- nia. Racjonalny przebiego oziębiania (dostosowany do przemian fazowych przechłodzonego austenitu danego gatunku stali i wymiarów przedmiotu poddawanego obróbce cieplnej) zapewnia uzyskanie żądanych wła- sności mechanicznych, wpływa na wielkość pow[...]

  W artykule dokonano analizy danych literaturowych, dotyczących charakterystyk tribologicznych różnych nanomateriałów oraz podstawowych mechanizmów zachowania się nanocząstek w procesach smarowania. Przedstawiono również wyniki testów tribologicznych olejów T400, T4000 i 150mPAO zawierających dodatek różnych nanocząstek (Cu, CuO, CuS lub WS2) poprawiających ich właściwości smarne. Na tej podstawie wytypowano rodzaj i stężenie nanocząstek do przygotowania bazy substancji smarującej, którą stanowiła zawiesina koloidalna nanocząstek Cu oraz WS2 w bazie olejowej. Wyniki badań stanowiły wskazówkę dla wytworzenia olejów smarowych przeznaczonych do ciągnienia drutów stalowych. Słowa kluczowe: tarcie, olej smarujący, nanocząstki, baza olejowa, proces ciągnienia INFLUENCE OF NANOPARTICLES ON THE PROPERTIES OF THE OIL MATRIX FOR PRODUCTION OF LUBRICATING OIL USED IN THE DRAWING PROCESS In this work we present the analysis of literature data describing tribological properties of different lubricants containing nanomaterials as well as the basic mechanisms of nanoparticles behavior in the grease processes. Also, the tribological tests for the T400, T4000 and 150mPAO oils containing different nanoparticles (Cu, CuO, CuS or WS2) as additions improving their lubricating properties, were carried out. Using these information the proper nanoparticles and their concentration were chosen for preparation of the greasing medium — a colloidal solution of Cu and WS2 nanoparticles dispersed in oil base. The obtained results were the indicator for the production of lubricants dedicated to the drawing process of steel wires. Keywords: friction, lubricating oil, nanoparticles, oil matrix, drawing process Wstęp Istotnym problemem eksploatacji środków smarnych jest trwałość ich właściwości, m.in. przeciwzużyciowych i przeciwzatarciowych. Trwałość warstwy smarującej określana jest na podstawie badań tribologicznych. W ekstremalnych warunkach pracy (wysokie ciś[...]

  W artykule zaprezentowano wyniki badań technologicznych baz olejowych T400, T4000 i 150mPAO zawierających dodatek różnych nanocząstek (Cu, CuO, CuS lub WS2) wykorzystywanych do produkcji środków smarująco-chłodzących wykorzystywanych w procesie ciągnienie drutów stalowych. Badaniom poddano również gotowe formulacje środków smarującochłodzących zawierające bazy olejowe z dodatkiem nanocząstek oraz dodatki funkcyjne. Słowa kluczowe: oleje technologiczne, nanocząstki, baza olejowa, proces ciągnienia INFLUENCE OF NANOPARTICLES IN OIL-BASE OF A LUBRICATING AGENT ON FORCE PARAMETERS DURING THE STEEL WIRE DRAWING PROCESS The article presents results of research on T400, T4000 and 150mPAO oil bases which contain additions of various nanoparticles (Cu, CuO, CuS or WS2). The bases are used in production of lubrticating agents designed for drawing steel wires. The study was also carried on market-ready lubrticant compositions which made oil bases with addition of nanoparticles and functional additves. Keywords: lubricating oil, nanoparticles, base oil, drawing process Wstęp Jednym z procesów przeróbki plastycznej jest proces ciągnienia. Zakres wymiarowy wyrobów ciągnionych jest bardzo szeroki, gdyż z jednej strony wytwarza się rury o średnicy zewnętrznej rzędu 100÷150 mm, a z drugiej produkuje bardzo cienkie druty o średnicach rzędu 0,01 mm. Materiałami stosowanymi do ciągnienia są różne gatunki stali węglowych, stopowych, metale nieżelazne w tym metale szlachetne, a także specjalne gatunki stopów do specjalnych zastosowań. Głównym czynnikiem wpływającym na siłę ciągnienie poza oporem plastycznym materiału, jakością narzędzi i temperaturą jest tarcie. Oddziaływanie tarcia w procesie ciągnienia należy zaliczyć do efektów niekorzystnych. W wyniku tarcia występuje zwiększenie oporów płynięcia metalu w strefie kontaktu z narzędziem oraz niejednorodne pole naprężeń i odkształceń w przekroju ciągnionego pręta. Gradient tych zmian jest szczególn[...]