OGRÓD BOTANICZNY W ŁODZI
Projekt ogrodu botanicznego w Łodzi w dzielnicy Polesie zostai opracowany już w latach 30. XX wieku przez Stefana Rogowicza, ówczesnego naczelnika Plantacji Miejskich w Łodzi. W 1946 r. z inicjatywy [...]
Z dziejów kanalizacji i wodociągów łódzkich
Waldemar Bieżanowski: Z dziejów kanalizacji l wodociągów łódzkich. Horror z happy endem. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami w Łodzi, Widzewska Oficyna Wydawnicza ZORA, Łódź 2005. Objętość 96 s. ISBN 83-[...]
ZABYTKOWE PARKI ŁODZI
Przez około 150 lat Łódź była uważana za miasto przemysłowe o dużej gęstości zaludnienia, ale od strony przyrodniczej niezbyt atrakcyjne. Opinia ta nie jest obecnie aktualna. Jedną z istotnych prz[...]
B I O G R A M - Inż. Stefan Skrzywan (1876−1932)
W 2006 r. przypada 130 rocznica urodzin Stefana Skrzywana, wybitnego inżyniera - technologa i praktyka w budowie wodociągów i kanalizacji. Urodził się 22 czerwca 1876 r. w Odessie jako syn Feliksa i matki Marii z domu Neumark. Dyplom inżyniera - technologa uzyskał w 1900 r. studiując w Instytucie Technologicznym w Sankt Petersburgu [1]. Po przyjeździe do Warszawy w 1902 r. podjął pracę prz[...]
Szklarska Poręba nad Kamienną
Szklarska Poręba jest położona w dolinie sudeckiej rzeki Kamienna i jej dopływów na wysokości 440-886 m n.p.m. Od południa miasto w formie rzadkiej zabudowy wspina się na stoki Karkonoszy z dominującą nad nim Szrenicą (1362 m n.p.m.), od północy na stoki Gór Izerskich z Wysokim Kamieniem (1058 m n.p.m.) i Czarną Górą (965 m n.p.m.), od wschodu zaś na wzniesienia Przedgórza Karkonoszy, od[...]
Grzyby na znaczkach Poczty Polskiej
Od wielu lat Poczta Polska SA
docenia przydatność znaczków
pocztowych do popularyzacji
zasobów środowiska
leśnego i jego ochrony. Jednym ze składników
tego środowiska są grzyby leśne,
rzadko, bo w odstępach około dwudziestoletnich
goszczące na polskich
znaczkach pocztowych. Grzyby po raz
pierwszy ukazano na znaczkach Poczty
Polskiej 8 maja 1959 r. Wówczas wydano
serię ośmiu znaczków pt. "Grzyby
polskie" w dość rzadko spotykanym
w fi latelistyce kształcie trójkątnym. Na
sześciu walorach Czesław Borowczyk
przedstawił grzyby jadalne oraz na
dwóch muchomory. Grzybami jadalnymi
reprodukowanymi na znaczkach
były: maślaki (Boletus luteus) - 30 gr,
borowiki (Boletus edulis) - 40 gr, rydze
(Lactarius deliciosus) - 60 gr, kurki
(Cantharellus cibarius) - 1,00 zł, pieczarki
(Psalliota compestris) - 2,50 zł
i koźlarze (Boletus scaber) - 5,60 zł.
Przedstawicielami muchomorów były
gatunki: Amanita phalloides - 20 gr
oraz Amanita muscaria - 3,40 zł.
Grzyby pojawiły się także na jednym
znaczku z serii sześciu pozycji pt.
"Bajka Marii Konopnickiej ’O krasnoludkach
i sierotce Marysi’", wydanej
31 grudnia 1962 r. Był to walor ówczesnej
wartości 1,50 zł, ukazujący żabę
Półpanka i krasnoludka Modraczka,
według ilustracji Jana Marcina Szancera.
Następna emisja pt. "Grzyby
niejadalne pod ochroną" została wprowadzona
do obiegu dopiero 30 czerwca
1980 r. i objęła niżej wymienione
grzyby zaprojektowane przez Alojzego
Balcerzaka:
- podgrzybka pasożytniczego (Xerocomus
parasiticus) - 2,00 zł;
- okratka czerwonego (Clathrus ruber) -
2,00 zł;
- sromotnika fi ołkowego (Phallus hadriani)
- 2,50 zł;
- szyszkowca szyszkowatego, często
nazywanego łuskowatym (Strobilomyces
fl occopus - Strobilomycetaceae) -
2,50 zł;
- szmaciaka gałęzistego (Sprassis crispa)
- 8,00 zł;
- purchawicę olbrzymią (Langermannia
gigantea) - 10,50 zł.
Nowa seria pt. Grzyby w polskich
lasach
31 sierpnia 2012 r. do obiegu[...]
Zwierzęta w polskich zoo na kartach pocztowych
Oprócz znaczków pocztowych
Poczta Polska SA wydaje
karty pocztowe i koperty ze
znakami opłaty (całostki),
koperty pierwszego dnia obiegu (FDC),
karty beznominałowe nazywane formularzami
pocztowymi oraz różne wydawnictwa
pamiątkowe, a także stosuje
ozdobne stemple okolicznościowe. Kartki
ze względu na oryginalną, często bogatą
grafi kę oraz drukowane treści merytoryczne
są przydatne do popularyzacji
nie tylko fauny i fl ory. W ostatnich kilkunastu
latach tematy przyrodniczo-turystyczne
były kilka razy prezentowane na
łamach AURY. Jako przykłady wymienię
drukowane w Dodatku Ekologicznym
dla Szkół opisy wydań kart pocztowych
autorstwa Lucjana Piekarza z lat 2000-
2001 pt. "Parki narodowe w Polsce"
[1, 2] oraz emitowanych w okresie 2003-
2004 tematu "Piękno ziemi polskiej"
[3, 4]. (Natomiast o ochronie przyrody
na znaczkach pocztowych pisał w AURZE
Zbigniew Guzowski w latach 1996
i 1997 - przyp. red.) Kartki pocztowe
emisji wymienionej jako druga ukazują
się i obecnie.
Na świecie zadania ogrodów zoologicznych
zmierzają obecnie w kierunku
hodowli oraz ochrony ginących bądź zagrożonych
gatunków fauny. Funkcje te
są równie istotne jak ochrona populacji
zwierząt i ich środowisk naturalnych.
Ogrody zoologiczne pełnią też funkcje
edukacyjne i rekreacyjne dla mieszkańców
miast oraz przybyszów w każdym
wieku, są także obiektami godnymi zwiedzania
na szlakach turystycznych. Karty pocztowe serii wydawniczej "Zwierzęta
w polskich ZOO", w każdym roku cztery,
były wydawane w latach 201[...]
Pająki chronione na znaczkach Poczty Polskiej
W latach 90. XX wieku
Zbigniew Guzowski kilkakrotnie
opisywał w AURZ
E znaczki pocztowe
w różnych aspektach ochrony środowiska,
emitowane w Polsce [1] i za granicą [2-6].
Propagując wiedzę o grzybach, zamieściłem
w styczniu 2013 r. w Dodatku Ekologicznym
dla Szkół artykuł pt. "Grzyby
w polskich lasach" [7], natomiast w październiku
tego samego roku opisałem kartki
pocztowe wydane w latach 2011-2013,
dotyczące zwierząt hodowanych w 12
krajowych ogrodach zoologicznych [8].
W styczniu 2014 r. Poczta Polska SA
wydała kolejne cztery kartki pocztowe
z chronionymi okazami, żyjącymi w placówkach
zoologicznych mieszczących się
w Bydgoszczy, Kadzidłowie, Świerkocinie
i Gdyni [9]. Z kolei parki narodowe
w Polsce i atrakcyjne krajobrazy naszej
ojczyzny były przedstawiane na kartkach
pocztowych przez Lucjana Piekarza, m. in.
w 2003 i 2006 r. [10, 11]. Jednak Poczta
Polska aż do listopada 2013 r. nie wprowadziła
do obiegu żadnego znaczka z pająkiem,
mimo wydania w 52 latach kilku
serii z bezkręgowcami, zwłaszcza owadami,
pierwszych 12 walorów w 1961 r.
[12]. W ostatnich latach na łamach Aury
także nie znalazłem opracowań na temat
pająków, a jedynie wzmianki o ich występowaniu
w konkretnych siedliskach i dwie
fotografie tygrzyka paskowanego (Argiope
bruennichi) [13-15].
Pająki
na nowych znaczkach polskich
Dnia 29 listopada 2013 r. Poczta Polska
wprowadziła do obiegu cztery znaczki
pocztowe emisji pt. "Pająki chronione
w Polsce". Przedstawiono cztery gatunki
pająków z ośmiu chronionych w Polsce rozporządzeniem
Ministra Środowiska z 28
września 2004[...]
Znaczki kategoryzowane - z promocją przyrody
Od początku istnienia znaczka
pocztowego wartość nominału
była miarą jego przydatności
do uiszczania opłaty
za przesłanie korespondencji lub paczki.
W przypadku inflacji znaczki błyskawicznie
traciły wartość użytkową i wychodziły
z obiegu. Zastępowały je walory
o nominałach wielokrotnie wyższych albo
też stosowano nadruki nowej wartości nałożone
na niewykorzystaną część nakładu
wcześniejszych wydań. W warunkach
ustabilizowanego kursu waluty, z czasem
także rosły taryfy pocztowe, przez co
wiele walorów wymagało stosowania
dopłat w postaci innych znaczków o niskich
nominałach lub specjalnych emisji
z napisem Dopłata. Liczne tego przykłady
można znaleźć przeglądając katalogi
filatelistyczne [1] [2]. W ostatnich
dwóch dziesięcioleciach upowszechniły
się w Polsce znaczki beznominałowe, na
których umieszczano symbol A, oznaczający
opłatę za list miejscowy, oraz B
- list zamiejscowy. Jako przykład można
wskazać serię wieloletnią, wydawaną
w latach 1997-2001 "Dworki polskie",
w której w 1998 r. wśród 6 znaczków
wprowadzonych do obiegu, dwa miały
litery A i B zamiast nominału. Poczta
Polska wyemitowała łącznie siedem serii
znaczków tego cyklu, razem 25 różnych
pozycji w wielomilionowych nakładach,
przedstawiających dobrze zachowane
dwory w naszym kraju.
Znaczki obiegowe kategoryzowane
W 2013 r. Poczta Polska SA wyemitowała
sześć serii znaczków obiegowych
nowej generacji, nazywanych kategoryzowanymi,
w każdej po cztery sztuki, dla
usprawnienia opłacania przesyłek oraz
zbliżenia się do krajów rozwiniętych gospodarczo
[3].
W ten sposób od marca 2013 r. nasza
Poczta zaczęła realizować nową politykę
w emisji znaczków, oddzielenie emisji
znaczków obiegowych od okolicznościowych.
Nowe, tzw. kate[...]
Dolina Chłapowska - cenny obiekt przyrodniczy pomorza gdańskiego
WChłapowie - wsi pod
Władysławowem, oprócz
klifu i plaż nadbałtyckich
szczególnie godna uwagi
jest malownicza Dolina Chłapowska nazywana
także Wąwozem Chłapowskim lub
Rudnikiem.
Kilka faktów z historii
Pierwsza wzmianka o Chłapowie pochodzi
z 1359 r., kiedy to wieś nosiła niemiecką
nazwę Klappow (Klapowo). Obecne
miano miejscowości przyjęło się w połowie
XVII wieku. W latach 1877-1949
przebadano odkryte na terenie Chłapowa
124 groby skrzynkowe kultury wschodniopomorskiej
pochodzące z epoki żelaza
(650-400 p.n.e.). Archeolodzy odnaleźli
w nich dobrze zachowane ozdoby z bursztynu,
popielnice, szklane paciorki, naczynia
gliniane i biżuterię. Kolejne badania archeologiczne
w XX wieku w okolicy doprowadziły do odkrycia śladów osadnictwa
z neolitu oraz epoki brązu.
Znaczący rozwój Chłapowa odnotowano
dopiero pod koniec XVIII wieku.
W następnym stuleciu powstały zachowane
do dziś charakterystyczne wiejskie
chałupy kryte strzechą. Bliskość Morza
Bałtyckiego oraz piękne krajobrazy Wąwozu
Chłapowskiego sprawiły, iż w okresie
międzywojennym Chłapowo było dość
znanym ośrodkiem letniskowym. Cieszyło
się powodzeniem szczególnie u letników
z Warszawy, którzy wynajmow[...]