Com. meat-bone meal was incinerated, calcined at 600°C, studied for sp. surface and pore size distribution and then used for adsorptive removal of Pb2+ and Zn2+ ions from their model solns. Presence of Zn2+ ions resulted in increasing the adsorption of Pb2+ ions, while the adsorption of Zn2+ ions was decreased when Pb2+ ions were present in the soln. Przedstawiono sposób utylizacji mączki mięsno- kostnej oraz wyniki badań otrzymanych popiołów pod kątem ich późniejszego zastosowania jako sorbenta do usuwania ze ścieków jonów metali. Zbadano te właściwości fizyczne popiołu otrzymanego w temp. 600°C, które mają wpływ na jego zdolności sorpcyjne: powierzchnię właściwą, objętość i rozmiar porów, uziarnienie materiału oraz jego strukturę. Określono stopień usunięcia jonów cynku i ołowiu z roztworów modelowych po ich kontakcie z popiołem. W 2011 r. produkcja mięsa z uboju wzrosła w Polsce o 30% w porównaniu z rokiem poprzednim i wyniosła 3,7 mln t, co w konsekwencji spowodowało zwiększenie ilości generowanych odpadów mięsno-kostnych1). Ze względu na pochodzenie wśród odpadów z przemysłu mięsnego rozróżnia się odpady rzeźne, odpady energetyczne, komunalno-gospodarcze, odpady zawierające chlorki, gnojownicę oraz osady ściekowe. Na szczególną uwagę zasługują odpady rzeźne, które w ponad 50% składają się ze związków organicznych, a sposób ich utylizacji i transportu jest ściśle określony i zależy od kategorii do jakiej przynależy tego rodzaju odpad (szczególnego, wysokiego lub niskiego ryzyka). Niezależnie od kategorii, materiał musi być zbierany, transportowany i identyfikowany w możliwie najkrótszym czasie, a następnie utylizowany termicznie. Dotychczas odpady z przemysłu mięsnego były przerabiane prawie w całości na mączki mięsno-kostne (MMK). Ze względu na to, że MMK mogą stanowić potencjalne źródło prionów, co z kolei grozi chorobą BSE (gąbczasta encefalopatia bydła, potocznie zwana chorobą szalonych krów), wprowadzono całkowity zakaz [...]

  A review, with 38 refs., of legal regulations, technologies for prodn. of coal-water suspensions, and redn. of dust, SO2, NOx and CO emissions. Węgiel jest podstawowym surowcem do produkcji energii elektrycznej oraz ciepła, jednakże jego szerokie zastosowanie wiąże się z negatywnym wpływem na środowisko naturalne. Wysoka emisja CO2 do atmosfery jest jednym z najistotniejszych problemów krajów wysokorozwiniętych, gdyż powoduje zatrzymywanie w atmosferze promieniowania podczerwonego i przyczynia się do globalnego ocieplenia. Zastosowanie jako paliwa zawiesiny węglowo- -wodnej umożliwia zmniejszenie ilości emitowanych do atmosfery tlenków azotu, ditlenku siarki i węgla. Bazę paliwową energetyki krajowej stanowi węgiel kamienny i brunatny. Ponad 90% energii elektrycznej w Polsce pochodzi z węgla, z czego ok. 60% to energia pozyskana z węgla kamiennego. W związku z bogatymi zasobami węgla kamiennego w Polsce jego rola oraz wpływ na kształtowanie gospodarki energetycznej kraju pozostają nieocenione. W prognozach dotyczących zapotrzebowania na paliwo i energię nie przewiduje się zmian w strukturze nośników wykorzystywanych do produkcji energii elektrycznej, dlatego sektor górnictwa węgla pozostaje wciąż niezastąpiony1-3). Przykładowa elektrownia węglowa o mocy 1000 MW zużywa rocznie 3,5 Tg węgla, co powoduje powstawanie 1 Tg popiołu, 120 Gg SO2, 20 Gg NOx i 9 Tg CO2. Prognozy dotyczące zapotrzebowania na nośniki energii przewidują, że ich struktura nie ulegnie zmianie w ciągu najbliższych lat i węgiel utrzyma swoją pozycję1, 3-5). Restrykcyjne regulacje prawne dotyczące ochrony środowiska W Polsce zmiany podejścia do jakości węgla oraz potrzeb dbania o środowisko nastąpiły wraz ze zmianami polityczno-ekonomicznymi, które miały miejsce po 1990 r.6). W związku z tym, że węgiel kamienny jest jednym z najbardziej uwęglonych spośród wszystkich paliw kopalnych, koniecznością wydaje się wprowadzenie "czystszych technologii węglowych".[...]

  Przeprowadzono badania procesu utleniania n-butanolu i trietyloaminy za pomocą ozonu i dichromianu potasu. Zawartość n-butanolu w badanym gazie oznaczano metodą spektrofotometryczną. Do analizy zawartości trietyloaminy zastosowano chromatografię gazową. Stwierdzono skuteczne usunięcie alkoholu butylowego za pomocą kwaśnego roztworu dichromianu potasu oraz możliwość usunięcia trietyloaminy z powietrza przez utlenianie ozonem. Air-contained BuOH and Et3N were oxidized with O3 or K2Cr2O7 in acidic soln. at room temp. The oxidn. of BuOH with O3 was inefficient. K2Cr2O7 was also not efficient enough to remove the BuOH exept for low concns. (below 250 mg/m3). Et3N was quite resistant against action of the oxidants. W świecie występują rozmaite rodzaje źródeł odorantów. Rozróżnia się ich naturalne lub antropogeniczne pochodzenie. O ile działania prowadzone w celu ochrony środowiska nie zajmują się naturalnymi źródłami odorantów, o tyle podejmowane są próby wyeliminowania wpływu na jakość powietrza przemysłowych i rolniczych emitorów substancji zapachowych1, 2). W związku z pogłębiającą się świadomością społeczną na temat szkodliwości nadmiernego narażenia na oddziaływanie substancji zapachowych wzrasta również liczba różnych badań nad nimi. Zainteresowanie tym zagadnieniem można zauważyć na przykładzie prasy fachowej. Najwięcej z tych badań dotyczy metod usuwania substancji uciążliwych zapachowo w zakładach przetwórstwa mięsnego i utylizacji odpadów zwierzęcych, hodowli zwierząt, kompostowniach, oczyszczalniach ścieków, składowiskach odpadów i podobnych obiektach3- 11). Wśród tych metod utlenianie i spalanie substancji powodujących powstanie odoru cieszy się coraz większą popularnością12, 13). W pracy przedstawiono wyniki badań procesu utleniania n-butanolu i trietyloaminy (TEA) za pomocą ozonu i dichromianu potasu. Alkohol n-butylowy jest odorantem wzorcowym i stanowi podstawę wyzna- Politechnika Krakowska Krzysztof Giza, Marci[...]

  A review, with 26 refs., of processes for manufg. the coal-H2O suspensions and their uses as fuel for heat generation. Ponad 40% energii elektrycznej świata wytwarzane jest z węgla, co powoduje negatywny wpływ na środowisko naturalne. Stosowanie zawiesin wodno-węglowych pozwala na poprawę wykorzystania węgla jako paliwa. Otrzymany stabilny produkt można transportować rurociągiem i przechowywać w zbiornikach, a jego spalanie pozwala na zmniejszenie emisji gazów w porównaniu z tradycyjnymi metodami spalania węgla. Węgiel należy do palnych skał osadowych pochodzenia organicznego (biolitów) i jest naturalnym paliwem stałym powstałym w wyniku powolnego rozkładu substancji roślinnej. Zgodnie z definicją za paliwo uznaje się materiał stosowany jako źródło ciepła i wykorzystywany do celów bytowych, przemysłowych, technologicznych oraz transportowych, który łatwo ulega spalaniu w powietrzu, a produktem tego spalania są przede wszystkim gazy1, 2). Może on mieć zróżnicowany skład; od pojedynczej substancji palnej po różne palne substancje oraz domieszki naturalne lub wprowadzone sztucznie w celu wiązania niektórych związków lub pierwiastków. Węgiel jest podstawowym surowcem energetycznym oraz jednym z najważniejszych surowców chemicznych. Odgrywa on kluczową rolę w gospodarczym rozwoju świata. Jednak pozyskiwanie energii w tradycyjny sposób, czyli przez jego spalanie, wiąże się z negatywnym wpływem na środowisko naturalne. Wysoka emisjaCO2 do atmosfery przyczynia się do globalnego ocieplenia, będącego jednym z najistotniejszych problemów krajów rozwiniętych. Mocny nacisk na ochronę środowiska wynika z restrykcyjnych regulacji prawnych, które w szczegółowy sposób określają warunki jakie musi spełniać zakład opalany węglem. Standardy emisyjne [...]

  Waste feathers were combusted at 600-900°C in a small rotary kiln to study the exhaust gases for O2, CO2, CO, NOx, CH4, H2S and SO2. An increased content of SO2 and NOx in the gases was obsd. Przedstawiono wyniki analizy spalin powstałych w wyniku termicznego przetwarzania odpadowego pierza w wielkolaboratoryjnym piecu obrotowym. Oznaczono zawartość O2, CO2, CO, NOx, CH4, H2S oraz SO2 w gazach spalinowych. Obserwowano w spalinach podwyższone stężenie SO2 oraz NOx spowodowane budową oraz składem pierza. Utylizacja termiczna odpadowego pierza może przyczynić się do wyeliminowania problemu z zagospodarowaniem tego typu odpadu. Rozwój gospodarki zwiększa zapotrzebowanie na produkty rolnicze oraz wymusza intensywną hodowlę zwierząt. Krótki cykl produkcyjny drobiarstwa umożliwia stałe dostosowanie produkcji do popytu, co czyni ten rodzaj przemysłu istotną dziedziną produkcji rolniczej. Bazując na zachodnim systemie zarządzania, przewiduje się znaczący rozwój drobiarstwa wynikający z reorganizacji polskiej gospodarki. W Polsce mięso pochodzenia kurzego stanowi ok. 68% mięsa drobiowego, indycze 21%, gęsie 2%, a kacze 1%. Głównym surowcem rzeźnym są kurczęta, które w skali globalnej stanowią 86% ubijanych ptaków. Podstawowym produktem uboju żywca drobiowego jest mięso, które w obrocie towarowym występuje w postaci piersi, nóg, ud i skrzydeł, a także jadalnych podrobów1, 2). W ubojniach drobiu poza ubojem tych zwierząt dokonuje się także ich rozbioru. Proces uboju prowadzony jest w systemie taśmowym o wydajności ok. 3000-12000 szt./h (naj[...]

  Coat-water slurries were prepd. by milling coal with water in a disc mill for 12 or 18 h. The slurries (coal content 50 or 60%) were burned in rotary kiln. The off-gases were analyzed for CO, CO2, NOx and SOx. The emissions of SO2 and NOx were lower at the combustions of coal-water slurries than at combustion of dry coal. Przeprowadzono próby spalania zawiesin wodno- węglowych otrzymanych w wyniku mielenia węgla z średniego sortymentu (o uziarnieniu do 25 mm i niskiej zawartości popiołu) z wodą w młynie tarczowym. Zawiesiny kierowane do spalenia charakteryzowane były zawartością węgla (50-60%) oraz czasem procesu mielenia (12 i 18 h). Suspensje spalano w ćwierćtechnicznym piecu obrotowym, analizując skład gazów spalinowych. Zaobserwowano mniejszą emisję ditlenku siarki oraz tlenków azotu w porównaniu z zawartością tych składników w gazach z procesu spalania węgla. Węgiel jest podstawowym surowcem do produkcji energii elektrycznej oraz ciepła, jednakże jego szerokie zastosowanie wiąże się z negatywnym wpływem na środowisko naturalne1). Wysokie stężenie ditlenku siarki i ditlenku węgla oraz tlenków azotu w atmosferze powoduje zatrzymywanie promieniowania podczerwonego i przyczynia się do glob[...]

  Pea coal, fine coal and coal sludge were used for prepn. of coal-water slurries. The mixt. compn., grinding time, the size and amt. of the balls and the frequency of mill vibration were changed during the tests carried out in a ball mill. Phys. properties of the suspensions (diam. of the coal properties, suspension d., viscosity and stability) as well as the most beneficial parameters of the process were detd. Przeprowadzono próby otrzymywania stabilnych zawiesin wodno-węglowych z trzech surowców węglowych: węgla z sortymentu średniego, tzw. groszku (o małej zawartości popiołu), miału oraz mułu węglowego. Procesy otrzymywania zawiesin wodno-węglowych prowadzono w młynie kulowym. Określono właściwości fizyczne otrzymanych zawiesin oraz najkorzystniejsze parametry procesu ich otrzymywania. Jednym z najważniejszych surowców chemicznych oraz podstawowym surowcem energetycznym, warunkującym rozwój gospodarczy Kraju jest węgiel. Wydobycie węgla kamiennego wymaga mniejszego kapitału niż wydobycie ropy lub gazu, a jego ceny pozostają stabilne lub wzrastają w niewielkim stopniu w porównaniu z cenami innych paliw kopalnych1, 2). Pozyskiwanie energii z węgla wiąże się z emisją zanieczyszczeń gazowych oraz powstawaniem stałych ubocznych produktów spalania, co negatywnie wpływa na środowisko naturalne3, 4). Stosowanie nowych technologii zajmujących się przeróbką węgla w paliwa płynne zmniejsza negatywne skutki wynikające z konwencjonalnego wykorzystania węgla kamiennego5). Zawiesinę wodno-węglową, nazywaną także paliwem wodno-węglowym, stanowi silnie rozdrobniony węgiel rozproszony w wodzie. Najważniejszym parametrem takiej zawiesiny jest skład granulometryczny węgla, ponieważ warunkuje lepkość, wartość opałową oraz możliwość transportu paliwa. Wraz ze wzrostem zawartości części stałych następuje wzrost wartości opałowej paliwa, jednak prowadzi to także do zwiększenia jego lepkości, utrudniając przepływ i podawanie suspensji przez dysze[...]

  The elemental compn. of ashes formed in the thermal decompn. of mixts. of feather (F) with the meat-bone meal (MBM) at mass ratios of F:MBM 10:1, 2:1 and 1:1 vs. temp. (600-900°C) and time of heat treatment (1-3 h) were detd. by spectrophotometry and emission spectrometry with inductively coupled plasma. The ashes contained significant amts. of P, Ca, K and Mg and were recommended as additives to enrich the compn. of fertilizers. Przedstawiono wyniki badań właściwości fizykochemicznych popiołów powstałych po termicznym przekształceniu mieszanin pierza z mączką mięsno-kostną. Otrzymane popioły posiadały wysoką zawartość cennych pierwiastków, takich jak fosfor, wapń, potas i magnez. Popioły powstające w trakcie termicznego przekształcania są bezpieczne pod względem epidemiologicznym i mogą posłużyć jako dodatki wzbogacające skład nawozów oraz ulepszaczy gleb. Po wstąpieniu przez Polskę do Unii Europejskiej niezbędne okazało się dostosowanie polskich przepisów prawnych do przepisów Wspólnoty. Wymogiem wolnego handlu międzynarodowego jest ujednolicenie metod badań, elementów produkcji oraz wymagań sanitarnych. Rolnictwo w myśl Wspólnej Polityki Rolnej, w zgodzie ze "Strategią rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa na lata 2007-2013", powinno wykorzystywać metody przyjazne środowisku, które uwzględniają bezpieczeństwo żywności oraz dobrostan zwierząt.Realizując tę strategię możliwe jest osiągnięcie celu, którym jest rozwój przetwórstwa rolno-spożywczego prowadzący do poprawy jakości i bezpieczeństwa żywności1). W branży mięsnej w strukturze Unii Europejskiej przeważa produkcja wieprzowiny, która stanowi ponad połowę unijnego uboju. Na drugim miejscu znajduje się produkcja drobiu 12,5 mln t (12,0-12,5% światowej produkcji tego rodzaju mięsa), a na trzecim produkcja wołowiny. Baranina, mięso kozie oraz konina nie ogrywają znaczącej roli, ponieważ stanowią jedynie ok. 1,7% udziału rynku2, 3). Głównym surowcem rzeźnym w produkcji [...]

  Wstęp Jednym z podstawowych parametrów jakości powietrza jest zawartość pyłów, przy czym szczególnie istotne jest stężenie cząstek o wymiarach mniejszych od 5μm, które mogą przedostawać się przez pęcherzyki płucne bezpośrednio do krwioobiegu i cząstek mniejszych od 2,5 μm, które z łatwością są w ten sposób transportowane. Pyły o wielkości powyżej 30 μm mają małe szanse dostania się do dróg oddechowych. Szybka zmiana kierunku powietrza w nosie i w gardle powoduje, że osadzają się tam przede wszystkim cząstki o wymiarach od 5μm do 10 μm [46]. Masa zanieczyszczeń wchłaniana przez organizm z cząstek zawieszonych w aerozolu zależy od tego czy są to cząstki ciekłe (mgły), czy stałe (dymy) i jaka jest ich rozpuszczalność w płynach ustrojowych [46]. Aerozole mogą powodować nie tylko tak pospolite choroby jak alergie, nieżyty dróg oddechowych i takie choroby zakaźne jak legionelloza, gorączka Pontiac, grzybice, zakażenia pleśnią i grzybami, oraz grypę ale nawet zagrażać życiu przez spowodowanie tak często kończących się zgonem udarów mózgu, nowotworów płuc [51] oraz różnych chorób serca [65]. Większość z zawieszonych cząstek jest naładowana ujemnie, lub dodatnio, dzięki czemu możliwe jest łączenie się w powietrzu cząstek o różnoimiennych ładunkach. Jakość powietrza w pomieszczeniach mieszkalnych, za wyjątkiem dni w których ogłasza się alarm smogowy, jest znacznie gorsza niż na zewnątrz. Technologie stosowane do usuwania cząstek stałych w pomieszczeniach mieszkalnych są mniej złożone od technologii stosowanych do usuwania cząstek z gazów odlotowych i chociaż w szczególnych przypadkach stosowane są urządzenia mechaniczne i filtry elektrostatyczne, metody absorpcyjne i adsorpcyjne oraz katalityczne, to jednak w zdecydowanej większości przypadków proces filtracji zachodzi na różnego rodzaju filtrach tkaninowych i włókninowych [18]. Filtry te mają liczne zalety, ale również wady, w tym możliwość namnażania się org[...]