Miasto Rzes/ów jest stolicą województwa podkarpackiego, które leży w połud- t niowo-wschodniej Polsce i graniczy ze Słowacją oraz Ukrainą. Początki badań hydrologicznych związanych z budową wodociągu [...]

Problematyka bezpieczeństwa systemów zaopatrzenia w wodę (SZW), które zaliczają się do infrastruktury krytycznej funkcjonowania państwa, znalazła liczne opracowania w literaturze krajowej przedstawione w pracy [9]. Za początek nauki o bezpieczeństwie uważa się Światowy Kongres, który odbył się w 1990 r. w Kolonii [2]. Sama tematyka znana była już w pradawnych czasach, co znalazło przykładowo[...]

Człowiek od pradziejów, w otaczającym go środowisku, poszukuje metod i środków chroniących jego zdrowie. Instynktowna obserwacja fauny i flory wytyczała pierwsze drogi prymitywnego postępowania leczniczego. Życiodajny wpływ ciepła i promieni słonecznych w cywilizacjach starożytnych, objawiał się kultem ognia i słońca. Mitologiczny grecki bóg sztuki lekarskiej Asklepios, którego odpowiednikiem rzymskim był Eskulap, był synem Apollina - boga słońca. Z kolei u różnych ludów na przestrzeni historii, lecznicze działanie wody znajdowało odbicie w różnego rodzaju obrzędach i zwyczajach rytualnych. Uważa się, że kolebką współczesnej balneoterapii i fizykoterapii były ludy zamieszkujące ziemie basenu Morza Śródziemnego. Starożytni Egipcjanie, Grecy i Rzymianie odkrywali lecznicze wartości otaczającej ich przyrody. Za prekursorów sztuki lekarskiej w czasach starożytnych uważa się Hipokratesa (460-380 r. p.n.e.) i Asklepiadesa (120-56 r. p.n.e.), którzy to głównie wykorzystywali dobrodziejstwa światła słonecznego i wody. Mroczne średniowiecze, to całe stulecia zapomnienia starożytnych metod leczniczych. Obserwacje Ślązaka W. Priessnitza (1799-1851) i badania W. Winternitza (1835-1917) uważa się za podstawy rozwoju współczesnych metod wodolecznictwa. Zostały one w sposób twórczy rozwinięte przez niemieckiego księdza S. Kneippa (1821-1897). Zaproponował on kojarzenie leczniczych polewań wodą z dietą i ruchem na świeżym powietrzu. Polska ma znaczący wkład w rozwój balneologii i lecznictwa uzdrowiskowego. Już wielowiekową tradycję posiadają takie uzdrowiska jak: Szczawno, Cieplice, Lądek, Ciechocinek czy Iwonicz. Najstarsze ogłoszone drukiem prace z zakresu wodolecznictwa to traktaty Macieja z Miechowa (1457-1532) i nadwornego lekarza króla Zygmunta Augusta, Józefa Strusia (1510-1568). Za twórcę polskiej balneologii uważa się Wojciecha Oczkę (1537-1599), który w roku 1578 przedstawił wiekopomny traktat "Cieplice" o wodach mineralnych. Celem[...]

Przedstawiono podstawowe założenia oceny niezawodności funkcjonowania systemu zaopatrzenia w ciepło. Uwzględniono zróżnicowanie jego zdolności eksploatacyjnej na potrzeby grzewcze w zależności od zmie[...]

Gwarancje można lapidarnie określić jako czynność zabezpieczenia czegoś. Terminem gwarancji określa się rodzaj zobowiązania umownego zaciągniętego przez gwaranta wobec beneficjanta tej umowy do określ[...]

Rzeka San, której długość wynosi 443 km, jest największym karpackim dopływem Wisły. Źródło rzeki znajduje się w okolicach miejscowości Sianki (853 m n.p.m.) na Ukrainie, w pobliżu Przełęczy Użockiej. [...]

W 1975 r. ukazał się na łamach GWiTS dwuczęściowy artykuł autorstwa Kłoss H. i Romana M. na temat wyboru wskaźników niezawodności systemów wodociągowych i kanalizacyjnych [3]. Statystycznej ocenie niezawodności pracy sieci wodociągowej w aglomeracji miejsko-przemysłowej poświęcony był artykuł z 1981 r. autorstwa Królikowskiego A. i Piąstki U. [4]. Kilka prac dotyczyło wskaźników niezawodnośc[...]

  Celem pracy jest wstępna ocena zwyczajów młodzieży akademickiej związanych z konsumpcją butelkowanych wód mineralnych i napojów funkcjonalnych. Wykonano badanie sondażowe obejmuje 16 pytań podstawowych (12 zamkniętych i 4 otwarte) dotyczących spożywania wód mineralnych, funkcjonalnych i napojów funkcjonalnych oraz 4 pytania dodatkowe dotyczące elementarnych zwyczajów żywieniowych. *) Prof. dr hab. inż. Janusz Rak, e-mail:rakjan@prz.rzeszow.pl; mgr inż. Krzysztof Boryczko - Katedra Zaopatrzenia w Wodę i Odprowadzania Ścieków, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Politechnika Rzeszowska 1. Wstęp Bez wody nie ma życia - ta jakże oczywista prawda wynika, że jest ona środowiskiem dla procesów metabolicznych, instrumentem termoregulacji, wewnątrzustrojowym środkiem transformacji składników pokarmowych i produktów przemiany materii. Z bilansu zapotrzebowania na wodę organizmu człowieka wynika, że musi ona być codziennie dostarczona w odpowiednich ilościach wraz z pokarmem i napojami [7]. Jednym z podstawowych źródeł wody do spożycia są butelkowany wody mineralne, źródlane i stołowe oraz tzw. napoje funkcjonalne. Wody butelkowane są "bezkaloryczne" i zawierają jedynie składniki mineralne w postaci kationów i anionów. W zależności od stopnia zmineralizowania (M) naturalne wody mineralne dzieli się na [6]: ● bardzo nisko zmineralizowane M≤50g/m3, ● nisko zmineralizowane 501500g/m3. Obecnie na polskim rynku funkcjonuje blisko 200 marek wód butelkowanych z czego 60 ma charakter ogólnokrajowy [5]. Dostrzegalnym trendem wzrostowym na świecie jest spożywanie wód i napojów funkcjonalnych. W Polsce ten segment rynku dopiero się rozwija. W zakresie wód funkcjonalnych koncern Coca Cola ma w swojej ofercie markę Glaceau Vitamin Water, a krajowa Ustronianka we współpracy z Collegium Meducum Uniwersytetu Jagielloński[...]

Celem pracy jest przedstawienie metody oceny dywersyfi kacji wydajności ujęć wody i objętości sieciowych zbiorników wodociągowych. Bezwymiarowe wartości wskaźników dywersyfi kacji dają możliwość porównywania różnych systemów wodociągowych. W pracy zaprezentowano obliczenia wskaźników dla wybranych systemów zbiorowego zaopatrzenia w wodę.Wprowadzenie Bezpieczeństwo lapidarne defi niowane jest jako zdolność systemu do ochrony wewnętrznych wartości przed zewnętrznymi zagrożeniami. Zwiększenie niezawodności danego elementu można uzyskać dublując go w strukturze niezawodnościowej równoległej jako element rezerwy gorącej. W przypadku zasobów wodnych w systemach zbiorowego zaopatrzenia w wodę (SZZW) mamy najczęściej kilka ujęć wody i sieciowych zbiorników o różnych wydajnościach i objętościach. Przynależność SZZW w wodę do infrastruktury krytycznej implikuje, że jednym z podstawowych warunków funkcjonowania aglomeracji miejskich jest zapewnienie bezpieczeństwa dostawy wody do spożycia przez wodociąg publiczny. W pierwszym rzędzie należy zapewni[...]

  Na kuli ziemskiej zasoby słodkiej wody są rozmieszczone nierównomiernie. Połowa powierzchni wody słodkiej zmagazynowana jest w trzech miejscach: w jeziorze Bajkał - 20% (23000 km3 wody), w dorzeczu Amazonki kolejne 20%, oraz w Wielkich Jeziorach 10%. W Cesarstwie Rzymskim miasta zaopatrywane były w wodę ze studni lub cystern. Cysterny były to zbiorniki wodne, budowane na wzgórzach (np. Kapitolu, Palladium). Jedną z największych cystern była Cysterna Bazyliki, która wciąż znajduje się w tureckim Stambule. Wybudowana została w VI wieku za panowania cesarza bizantyjskiego Justynina I. Zbiornik jest podziemną komnatą o pojemności 84 000 m3 wody. Zbiornik otoczony jest izolacyjnym ceglanym murem o grubości 4,8 m. Woda do cysterny była dostarczana akweduktami Buzdogan i Malovaz z odległego o 19 km źródła. Do współczesnych czasów przetrwała także Cysterna Teodozjusza II i Cysterna Filoksenosa. W sieciowych zbiornikach wodociągowych magazynowana jest woda w czasie kiedy jej ilość dostarczana z zakładu uzdatniania wody (=ZUzW) poprzez pompownię 2o przewyższa zapotrzebowanie na wodę w danej miejscowości, pobierana jest natomiast ze zbiorników w czasie występowania większego zapotrzebowania na wodę niż możliwości jej dostawy. Możliwa jest następująca klasyfi kacja zbiorników [3, 10]: - położenie względem poziomu terenu - zbiorniki terenowe, zbiorniki wieżowe, - położenie względem obszaru zasilania - zbiorniki dolne, zbiorniki górne (początkowe, centralne, końcowe), - pełnione funkcje - gromadzenie objętości wyrównawczej i przeciwpożarowej oraz dodatkowo awaryjnej, stabilizacji ciśnienia (zb. górne). Ryzyko towarzyszy każdej działalności technicznej i oznacza, że wybór któregoś wariantu działania stwarza możliwość wystąpienia zdarzeń niepożądanych, przy czym prawdopodobieństwo i skutki tych zdarzeń są znane. W przypadku, gdy prawdopodobieństwo wystąpienia takich zdarzeń nie jest znane, to mama się do czynienia z niepewnością. Świadom[...]