Aktualizacja jednostkowych wskaźników wartości mienia wykorzystywanych do szacowania strat powodziowych
W artykule przedstawiono problemy
z szacowaniem strat powodziowych przy
użyciu wskaźników jednostkowych wartości
mienia opublikowane w Rozporządzeniu
Ministra Środowiska, Ministra Transportu,
Budownictwa i Gospodarki Morskiej,
Ministra Administracji i Cyfryzacji oraz Ministra
Spraw Wewnętrznych z dnia 21 grudnia
2012 r. w sprawie opracowywania map
zagrożenia powodziowego oraz map ryzyka
powodziowego a także wynikające z nich
aktualności. Zaprezentowano propozycje
ich aktualizacji do bieżących cen (2013 r.).
Podejmowanie decyzji inwestycyjnych
w zakresie ochrony przed powodzią
wymaga przeprowadzenia oceny
efektywności ekonomicznej inwestycji.
Ocena efektywności inwestycji polega
na porównaniu nakładów inwestycyjnych
z korzyściami jakie przynosi
inwestycja - głównie wynikającymi
z obniżenia potencjalnych strat powodziowych
w majątku prywatnym i publicznym
objętym zasięgiem oddziaływania
inwestycji. W zależności od skali
inwestycji są stosowane różne techniki
szacowania potencjalnych strat powodziowych;
najczęściej stosowanym
podejściem jest zastosowanie jednostkowych
wskaźników wartości mienia
i funkcji strat zależnych od głębokości
zalewu. Takie podejście jest również
zalecane w Rozporządzeniu Ministra
Środowiska, Ministra Transportu, Budownictwa
i Gospodarki Morskiej, Ministra
Administracji i Cyfryzacji oraz Ministra
Spraw Wewnętrznych z dnia 21
grudnia 2012 r. w sprawie opracowywania
map zagrożenia powodziowego
oraz map ryzyka powodziowego.
- Stosowane metody szacowania
strat powodziowych dla potrzeb ocen
ekonomicznej efektywności inwestycji
Przy wykonywaniu ocen efektywności
inwestycji z zakresu ochrony
przed powodzią uwzględnia się korzyści
z obniżenia zagrożenia powodziowego
- unikniętych strat w rzeczowym
majątku prywatnym i publicznym (budynki
mieszkalne, obiekty przemysłowe,
uprawy rolne, drogi, mosty, koleje
itp.). Popularnym podejściem do szacowania
strat powodziowych jest stosowanie
jedno[...]
Henryk Słota - w dziesiątą rocznicę śmierci DOI:
M ija już 10 lat od śmierci prof. dr. hab. inż. Henryka Słoty, jednego z najwybitniejszych polskich autorytetów w dziedzinie gospodarki wodnej, długoletniego zastępcy dyrektora ds. naukowo-badawczych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, naukowca i nauczyciela akademickiego Instytutu Inżynierii i Gospodarki Politechniki Krakowskiej, a także nieodżałowanego przyjaciela i mentora. Henryk Słota urodził się 4 kwietnia 1944 r. w Katowicach. W latach 1964-1969 studiował na Wydziale Budownictwa Wodnego Politechniki Krakowskiej. Po ukończeniu studiów podjął pracę w krakowskim oddziale Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej kolejno na stanowiskach inżyniera, st. asystenta, docenta (od 1985 r.), a od 1991 r. - profesora. W 1974 r. został kierownikiem pracowni, w 1980 r. - dyrektorem Oddziału IMGW w Krakowie, a od 1991 r. pełnił funkcję zastępcy dyrektora Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej ds. naukowo-badawczych. Niemal od początku pracy zawodowej był także związany ze swoją Alma Mater - od 1973 r. wykładał na studiach dziennych i zaocznych w Politechnice Krakowskiej[...]
Ocena ryzyka powodziowego - wskaźniki wartości mienia na terenach mieszkalnych DOI:
W 2016 r. rozpoczęto prace w drugim
cyklu planistycznym aktualizującym
podstawowe dokumenty planistyczne z zakresu zarządzania ryzykiem powodziowym:
wstępną ocenę ryzyka powodziowego, mapy zagrożenia powodziowego, mapy ryzyka powodziowego oraz plany zarządzania ryzykiem powodziowym. Poprzednie
mapy, opublikowane w grudniu
2013 r., powstały na podstawie opracowanej
w 2009 r. "Metodyce opracowania map ryzyka powodziowego" [Fröhlich i in.
2009] oraz wdrażającego ją w życie Rozporządzenia
Ministra Środowiska, Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Ministra Administracji i Cyfryzacji
oraz Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 21 grudnia 2012 r. w sprawie opracowywania map zagrożenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego.
"Metodyka opracowania map ryzyka powodziowego" z 2009 r. opierała się w głównej
mierze na przystosowaniu wskaźników niemieckich do warunków polskich, ponieważ
krajowy system statystyczny nie dysponował danymi niezbędnymi do ich wyznaczenia. Autorzy "Metodyki…" zalecali, aby w ramach kolejnego cyklu planistycznego przeprowadzić badania ankietowe w celu ustalenia krajowych wskaźników. Dla terenów mieszkalnych zalecali przeprowadzenie reprezentatywnego ogólnopolskiego badania ankietowego mającego na celu oszacowanie majątku nieruchomego i ruchomego ludności. Oszacowana w ten sposób ogólnopolska wartość mogłaby wtedy
zastąpić wskaźnik niemiecki przeliczony wskaźnikiem PKB. Proponowano także ew. badanie w mniejszej skali - dla województw lub nawet powiatów [Fröhlich i in. 2009].
W 2014 oraz 2016 r. Narodowy Bank Polski przeprowadził dwa badania ankietowe "Zasobności gospodarstw domowych w Polsce" [NBP 2015, NBP 2017a], które miały na celu identyfikację kondycji finansowej polskich gospodarstw domowych, w tym ich majątku i zadłużenia. Szeroki zakres ankietyzacji pozwala wykorzystać niektóre uzyskane wyniki do wyznaczenia
wartości mienia gospodarstw domowych na potrzeby sporządzania map ryzyka powodziowego.
OSZA[...]
Możliwości usuwania fosforanów z wód opadowych z wykorzystaniem zmodyfikowanego sorbentu DOI:10.15199/62.2018.10.30
Liczne badania wykonane w Polsce, a także na świecie potwierdzają
zróżnicowany skład wód opadowych. Wody te są zanieczyszczone
pewną ilością substancji stałych (nierozpuszczalnych), metali ciężkich,
substancji śladowych, związków organicznych, substancji ropopochodnych,
a nawet herbicydów1-8). W pracy9) określono 25 najgroźniejszych dla środowiska naturalnego i człowieka zanieczyszczeń priorytetowych,
na które trzeba zwrócić szczególną uwagę podczas badań wód
opadowych. Wytypowane wskaźniki zanieczyszczenia podzielono
na 5 kategorii i zestawiono w tabeli 1. Zwykle, mając na uwadze
względy ekonomiczne (koszty aparatury i odczynników), a także
brak odpowiednio długiego czasu na badania, najczęściej oznacza
się wskaźniki zanieczyszczeń z kategorii 1 i 2 (tabela 1)10). Literatura
Table 1. Basic priority contamination9)
Tabela 1. Podstawowe zanieczyszczenia priorytetowe9)
Kategoria Typ zanieczyszczenia Rodzaj zanieczyszczenia
1 wskaźniki podstawowe pH , BZT5, ChZT, zawiesiny
ogólne, azot, fosfor
2 metale ciężkie cynk, kadm, chrom(IV),
miedź, nikiel, ołów, platyna
3
wielopierścieniowe
węglowodory aromatyczne
(WWA)
benzo(a)piren (BaP), naftalen,
piren
4 herbicydy terbutylazyna, pendimetaliny,
fenmedifam, glifosat
5 inne związki organiczne
nonylofenol, pentachlorofenol,
ftalan di-2-etyloheksylu,
polichlorowany bifenyl 28,
eter metylo-tert-butylowy
1780 97/10(2018)
podaje stężenia tych zanieczyszczeń
w bardzo szerokim
spektrum zmienności.
Rozbieżność w wielkościach
stężeń wynika zarówno
z rodzaju powierzchni spłukiwanej,
charakterystyki opadu,
zagospodarowania zlewni,
jak i jej położenia.
Dodatkowym czynnikiem,
który wpływa na rodzaj i liczbę
wykonywanych oznaczeń
są obowiązujące wymagania
prawne. Zgodnie z rozporządzeniem11)
stężenie zawiesin
ogólnych i substancji
ropopochodnych w wodach
opadowych wprowadzonych
do wód lub ziemi nie może
przekroczyć odpowiednio
100 mg/dm3 i 15 mg/dm3.
Stężenia tych zanieczyszczeń[...]