Ciśnieniowa aglomeracja (granulowanie, peletowanie, brykietowanie) materiałów roślinnych ma szerokie zastosowanie w przemyśle rolno-spożywczym1-6), górniczo-hutniczym i chemicznym7-10). Granulowanie i brykietowanie materiałów roślinnych znalazło powszechne zastosowanie w produkcji pasz przemysłowych oraz ekologicznego paliwa stałego z roślinnych surowców odpadowych. Konstrukcja maszyn do granulowania i brykietowania charakteryzuje się złożonością występujących problemów procesowo-aparaturowych1, 2). W procesie występuje także zmienność właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych materiałów poddawanych granulowaniu (brykietowaniu). W średnich i dużych gospodarstwach rolnych oraz małych i średnich zakładach przetwarzających materiały roślinne, uniwersalne urządzenia granulująco-brykietujące materiały roślinne (o niedużej wydajności) mają uzasadnione gospodarczo zastosowanie w produkcji pasz przemysłowych i produkcji ekologicznego paliwa stałego (z odpadów). Istotnym zagadnieniem są również nakłady finansowe na uruchomienie w tych zakładach produkcji granulatu (brykietów). Celem badań była analiza zagadnień konstrukcyjnych występujących w układach roboczych "płaska matryca-zespół rolek zagęszczających" w uniwersalnych granulatorach do materiałów roślinnych przeznaczonych do małych i średnich zakładów produkcyjnych. Analiza wybranych układów roboczych granulatorów Wysokie obciążenia dynamiczne układów roboczych granulująco- -brykietujących powodują ich stosunkowo wysoką energochłonność oraz szybkie zużycie, przy jednoczesnych wysokich kosztach wytwarzania. Prace badawcze,[...]

  Jednym z produktów ubocznych powstających w zakładach zbożowo- młynarskich przy produkcji kaszy jest łuska gryki. Jest ona najczęściej traktowana jako odpad1) i firmy przerabiające grykę szukają realnych możliwości jej zagospodarowania. Łuski gryki (tj. kompleks celulozowo-ligninowy) mają właściwości sorpcyjne. W zależności od temperatury i wilgotności względnej powietrza w krótkim czasie ustala się równowaga sorpcji i desorpcji wody. Łuska gryki jest odporna na zgniatanie i swobodnie się przesypuje. Podczas tej operacji (w wyniku tarcia) następuje wygładzanie powierzchni łusek, co zabezpiecza je przed tworzeniem aglomeratów2).Z badań IUNG w Puławach wynika, że łuska gryki charakteryzuje się dużą zawartością węgla i wodoru, a jej wartość opałowa jest zbliżona do wartości opałowej granulatu z trocin sosnowych lub wierzby krzewiastej2). Kaloryczność brykietów z łusek gryki jest większa od kaloryczności drewna kominkowego. Istotna, z punktu widzenia ochrony środowiska, jest również bardzo mała zawartość siarki1). Wadą łusek gryki jest natomiast mała gęstość nasypowa, co utrudnia ich transport3). Nierozdrobnione łuski gryki są materiałem o małej podatności na granulowanie4 ,5). Ze względu na brak materiałów lepiszczowych produkcja pelletu z łusek gryki jest o wiele bardziej skomplikowana niż produkcja pelletu z trocin. Dlatego też łuski gryki przed procesem granulowania rozdrabnia się i miesza z parą wodną w procesie kondycjonowania4). Innym sposobem zwiększenia podatności łusek gryki na granulowanie jest dodawanie do nich lepiszcza. Takim materiałem może być wycierka (pulpa) ziemniaczana, odpad powstający przy produkcji skrobi ziemniaczanej, zawierający głównie błonnik, resztki skrobi i związki mineralne6). Przebieg procesu granulowania (ciśnieniowej aglomeracji), jego wydajność, energochłonność oraz jakość otrzymanego produktu są ściśle związane z czynnikami mate[...]

  Technologię wytwarzania pasz w formie granulatu (brykietów) w Polsce zaczęto wprowadzać w latach siedemdziesiątych XX w. Pomimo wysokich kosztów proces granulowania i brykietowania zyskuje powszechne zastosowanie ze względu na liczne zalety. Powoduje zwiększenie wartości odżywczych pasz, zmniejszenie bakterii i grzybów, zwiększenie okresu przechowywania pasz z jednoczesnym zachowaniem witamin, mikroelementów oraz właściwości chemicznych i biologicznych. Parokrotne zwiększenie gęstości w porównaniu z paszami sypkimi powoduje, że zwierzęta przy tej samej objętości karmy spożywają większą masę paszy. Wszystkie komponenty mieszanki paszowej są równomiernie rozmieszczone i jednolite w całej objętości granulatu, pomimo użytych komponentów o zróżnicowanej wielkości i różnym kształcie cząstek. Zastosowanie procesu granulacji umożliwia polepszenie wartości żywieniowych ubocznych produktów produkcji rolnej. Wysoka temperatura w procesie ciśnieniowej aglomeracji pasz (60-80°C) powoduje, że 95% bakterii i grzybów jest dezaktywowana1, 2). Podczas procesu ciśnieniowej aglomeracji następuje zmiana struktury komponentów. Szczególnie istotne jest to w brykietowaniu pasz zawierających słomę. Podczas procesu granulacji (brykietowania) następuje rozerwanie struktury celulozowo-ligninowej cząstek słomy, w wyniku obróbki chemicznej i mechanicznej, wzrasta wartość energetyczna słomy 1,3-1,5 razy oraz zwiększa jej przyswajalność przez zwierzęta o 20%1, 3). Dr inż. Dorota DEC w roku 1996 ukończyła studia na Wydziale Rolniczym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. W 2005 r. uzyskała stopień doktora nauk biologicznych w Instytucie Biologiczno-Chemicznym na Uniwersytecie w Białymstoku. Jest starszym wykładowcą na Wydziale Budownictwa i Inżynierii Środowiska na Politechnice Białostockiej. Specjalność - mikrobiologia żywności. 1358 97/8(2018) Fig. 1. Stand SS-416); 1 - working system of the granulator with a fixed flat matrix (manufacture[...]