Przedstawiono analizę spektroskopową steroidowych związków obecnych w Lycoperdon perlatum. Wykazano obecność (S)-23-hydroksylanostrolu, 􀄮-endonadtlenku ergosterolu i jego 9,11-dehydropochodnej oraz (23E)-lanosta- 8,23-dien-3􀈕,25-diolu. Głównymi składnikami frakcji lotnej były 3-oktanon, 1-okten- 3-ol i (Z)-3-okten-1-ol. (S)-23-Hydroxylanostrol, ergosterol 􀄮-endoperoxide, ergosterol 9,11-dehydroendoperoxide and (23E)-lanosta- 8,23-dien-3􀈕,25-diol were sepd. from Lycoperdon perlatum by steam distn. and identified by mass spectroscopy. 3-Octanone, 1-octen-3-ol and (Z)-3-octen-1-ol were predominated components of volatiles. Lycoperdon perlatum Pers. (purchawka chropowata, Lycoperdaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Basidiomycota, Fungi) wyst􀄊puje powszechnie od czerwca do pa􀄨dziernika w lasach iglastych i li􀄞ciastych, w zaro􀄞lach oraz na wrzosowiskach. Jej owocniki maj􀄅 kszta􀃡t kulistej g􀃡ówki, zw􀄊􀄪aj􀄅cej si􀄊 stopniowo w krótki i gruby trzon o bia􀃡ej barwie, która po osi􀄅gni􀄊ciu pe􀃡nej dojrza􀃡o􀄞ci zmienia si􀄊 na szaroczarn􀄅. Osi􀄅gaj􀄅 wysoko􀄞􀃼 przeci􀄊tnie 5-8 cm, a szeroko􀄞􀃼 w górnej cz􀄊􀄞ci 3-5 cm1). Jadalne s􀄅 tylko m􀃡ode owocniki, gdy ich wn􀄊trze jest jeszcze bia􀃡e i elastyczne. Ze wzgl􀄊du na specyficzny smak i zapach Lycoperdon perlatum mo􀄪e by􀃼 u􀄪ywana jako przyprawa. W tradycyjnej medycynie Indian Cherokee by􀃡a stosowana do zapobiegania krwawieniom i infekcjom p􀄊pka noworodków po odci􀄊ciu p􀄊powiny2). Z jej owocników dotychczas wyizolowano i oznaczono kwas kalwatynowy3), kwas enteridiowy4), 4-hydroksyfenylo-1-azaformamid5) o[...]

  Przedstawiono analizę chromatograficzną olejków eterycznych uzyskanych z wybranych części barszczu Mantegazziego. Zawartość olejków wahała się w przedziale 0,45-9,5%. W olejkach z korzeni, łodyg i szypułek dominującym lotnym składnikiem był p-cymen, zaś w olejku z liści seskwiterpenowe kariofilen i β-gwajen. Nieterpenowy octan n-oktylu występował w przewadze w olejkach z kwiatów i owoców. Zaprezentowano również wygodną i szybką metodę izolowania furanokumaryn: pimpineliny i angelicyny. Roots, stems, pedicels, flower and dry leaves and fruits of giant-hogweed (Heracleum mantegazzianum) were steam-distd. to recover volatile oils. The spent fruits were addnl. hexane-extd. for 3 weeks to isolate angelicine and 5,6-dimethoxyangelicine. The oils were analyzed for chem. comp. by chromatog. and mass spectrometry. p-Cymene was the main component of roots, pedicels and stems-derived oils (42.81%, 58.42% and 49.94%, resp.), β-guaiene of leaves-derived oil (35.43%) and Me(CH2)7OC of the flowers and fruits-derived oils (68.03% and 59.10%, resp.). The lowest yield of the oil was obsd. at processing stems (450 mg/100 g) and the highest for fruits (950 mg/100 g). Barszcz Mantegazziego (barszcz kaukaski lub mantegazyjski, Heracleum mantegazzianum) należy do rodziny selerowatych (Apiaceae Sommier & Levier). Pochodzi z regionu Kaukazu Północnego. Do Europy został sprowadzony na początku XIX w. jako gatunek ozdobny i paszowy, ale szybko rozprzestrzenił się jako gatunek inwazyjny. Ze względu na bardzo duże podobieństwo morfologiczne bywa mylony z barszczem Sosnowskiego (Heracleum sosnowskyi Manden.). Duży Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Antoni Szumny*, Maciej Adamski, Katarzyna Wińska, Wanda Mączka, Piotr Nowa kowski Skład chemiczny olejków eterycznych z barszczu Mantegazziego (Heracleum mantegazzianum) Chemical composition of volatile oils of giant-hogweed Dr hab. inż. Maciej ADAMSKI w roku 1985 ukończył studia na Akademii [...]

  4-Methyl-1,3-cyclohexanedione was synthesized in reaction of EtCOMe with CH2=CHCOOEt and used for 7-step synthesis of 2 isomers of 2-hydroxy-5(3)-methyl-oxybicyclo[ 4.3.0]nonan-8-one by subsequent esterification with EtOH, redn. with LiAlH4, condensation with AcOEt, epoxidn. with m-chlorobenzoic acid and lactone ring closure with HClO4. Both lactones and all intermediate products were identified by NMR spectroscopy and studied for their fragrance. Some of the compds. showed very interesting odours and can be used in food or cosmetic industries. Przedstawiono siedmioetapową syntezę dwóch hydroksylaktonów z układem metylocykloheksanu. Jako substrat wyjściowy wykorzystano 4-metylo-1,3-cykloheksanodion. Podczas syntez otrzymano nowe etoksyketony, epoksyestry i hydroksylaktony z układem 4- i 6-metylocykloheksanu. Zarówno laktony, jak i wszystkie produkty pośrednie zostały poddane ocenie zapachowej. Okazało się, że niektóre z otrzymanych związków charakteryzują się bardzo ciekawymi aromatami, dzięki czemu mogą znaleźć zastosowanie w przemyśle spożywczym lub kosmetycznym. Wiele naturalnie występujących w przyrodzie laktonów charakteryzuje się interesującym zapachem. Związki takie często występują w owocach i ich przetworach, nadając im charakterystyczny aromat,w związku z czym mogą być stosowane w przemyśle spożywczym1). Przykładami laktonów stosowanych jako zapachowe dodatki do żywności są γ-nonalakton i γ-dekalakton. Nonalakton występujący w brzoskwiniach charakteryzuje się słodkim, kokosowym zapachem. Dekalakton zaś o zapachu słodkim, owocowym z nutą brzoskwiniową nadaje aromat truskawkom1-3). Podobne strukturalnie do nich whisky lakton i cognac lakton są składnikami aromatycznymi alkoholi4). Równie interesujące są [...]

Sprawdzono przydatność enzymów, wyizolowanych z grejpfruta (Citrus paradisi), pomarańczy (Citrus sinensis), korzenia chrzanu pospolitego (Armoracia rusticana), marchwi (Daucus carota), buraka cukrowego (Beta vulgaris), pietruszki (Petroselinum crispim) oraz jabłek (Malus mill), w procesie degradacji humulonów i lupulonów z poekstrakcyjnego odpadu chmielowego. Eksperymenty prowadzono bez dostępu światła w temp. 25°C. Ubytek gorzkich kwasów sprawdzano za pomocą wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC). Największą wydajność degradacji badanych związków osiągnięto dla ekstraktu enzymatycznego chrzanu. Po 72 h transformacji zaobserwowano ich całkowitą degradację. Plant enzymes extd. from grapefruit (Citrus paradisi), orange (Citrus sinensis), horseradish (Armoracia rustic[...]

Przedstawiono wyniki badań degradacji ekstraktu gorzkich kwasów chmielowych przy użyciu rozdrobnionego miąższu pietruszki (Petroselinum crispum L.), marchwi (Daucus carota L.), selera (Apium graveolens L.), ziemniaka (Solanum tuberosum L.), buraka (Beta vulgaris L.), rzodkwi (Raphanus sativus L.) oraz jabłka (Malus pumila L.). Najlepsze wyniki uzyskano dla korzeni marchwi, selera i pietruszki (rodzina Baldaszkowate) oraz ziemniaka. Po 48 h degradacji pozostało mniej niż 0,73% początkowej ilości gorzkich kwasów (suma humulonów i lupulonów). Najgorsze wyniki otrzymano w przypadku użycia buraka. Hop bitter acids contained in com. available hop supercrit. extracts were degraded in phosphate buffer at room temp. for 48 h with 6 vegetables (Petroselinum crispum L., Daucus carota[...]