Ochrona przed Korozj., vol. 54, nr 6 279 tego rodzaju .eliwa oraz produkcji nowych jego gatunkow. W efekcie rozszerza to obszar zastosowania .eliwa sferoidalnego (kosztem .eliwa ci.gliwego), co rownie. determinuje rozwoj technologii pokrywania powierzchni odlewow pow.okami ochronnymi wytwarzanymi metodami cieplno-chemicznymi. 2. Metodyka bada. Pow.oki cynkowe wytwarzano w specjalnie do tego celu skonstruowanym stanowisku badawczym w k.pieli ciek.ego cynku o temperaturze 450oC i 580oC. Proces chemicznego przygotowania (z wykorzystaniem preparatow stosowanych w przemy.le) powierzchni probek przed cynkowaniem zanurzeniowym obejmowa. ogolnie znane zabiegi stosowane w zak.adach cynkowniczych. St..enie krzemu i fosforu oraz warto.. ekwiwalentu krzemu i fosforu E badanych probek zestawiono w tablicy 1. W badaniach rownie. poddano analizie ro.ne gatunki stali konstrukcyjnych, ktore s. uj.te w Polskich Normach. Zatem z uwagi na warto.ci wska.nika E, do szczego.owych bada. wytypowano: . .elazo armco oraz stale o niskim wska.niku E o warto.ci do 0,15%, . cztery reprezentatywne gatunki stali o wysokiej zawarto.ci krzemu cz.sto poddawane procesowi cynkowania w Polsce, ktorych sk.ad chemiczny zestawiono w tabl. 1 wraz z rzeczywist. warto.ci. parametru E , . cztery gatunki .eliwa szarego, ktore uj.to w tabl. 1. Analiz. metalografi czn. przeprowadzono przy wykorzystaniu mikroskopu optycznego MEF-4M fi rmy Leica oraz mikroskopu Tablica 1. Rodzaj badanych stopow Fe-C wraz z oznaczon. zawarto.ci. Si i P oraz parametru E Table 1. Grades of Fe-C alloys with Si and P content as well as E values Tworzywo Si [% mas.] P [% mas.] E = Si+2,5P [% mas.] Fe armco 0,010 0,010 0,035 Stal konstrukcyjna 1 0,200 0,009 0,222 Stal konstrukcyjna 2 0,265 0,012 0,295 Stal konstrukcyjna 3 0,334 0,020 0,384 Stal konstrukcyjna 4 0,447 0,015 0,484 EN-GJL-100 1,930 0,150 2,305 EN-GJS-500-7 2,370 0,027 2,437 EN-GJL-300 2,210 0,110 2,485 EN-GJS-400[...]

  Przeprowadzono badania kinetyki wzrostu powłoki cynkowej ukształtowanej na powierzchni odlewu z żeliwa sferoidalnego gatunku EN-GJS-500-7. W celu ujednorodnienia osnowy metalowej próbek badawczych przeprowadzono zabieg wyżarzania normalizującego oraz ferrytyzującego. W badaniach wykazano zróżnicowaną strukturę żeliwa o różnym udziale powstałych faz. Następnie przeprowadzono zabieg cynkowania zanurzeniowego w temperaturze 450oC w taki sposób aby uchwycić kinetykę wzrostu powłoki cynkowej (czas zabiegu t wynosił od 60 do 600 sekund). Wykonano estymację nieliniową wyznaczonej kinetyki wzrostu warstwy stopowej powłoki cynkowej i otrzymano równania wzrostu powłoki cynkowej. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że grubość powłoki cynkowej ukształtowanej na powierzchni odlewu o osnowie w 100% perlitycznej stanowi 50% grubości powłoki ukształtowanej na powierzchni w 100% ferrytycznej. Słowa kluczowe: cynkowanie zanurzeniowe, żeliwo sferoidalne, powłoka cynkowa The infl uence of ductile cast iron structure on zinc coating during galvanizing of castings The growth kinetics of the zinc coating formed on the surface of casting made from ductile iron grade EN-GJS-500-7 was investigated. To produce homogenous metal matrix in test samples, the normalising and ferritising annealing was carried out. Studies showed a heterogeneous structure of cast iron with varying content of the phases formed. This was followed by hot dip galvanising treatment at 450°C to capture the growth kinetics of [...]

Cynkowanie zanurzeniowe jest jedną z najczęściej stosowanych metod ochrony przed korozją stopów żelaza z węglem zarówno pod względem skuteczności, jak i czasu ochrony, nawet przez okres kilkudziesięciu lat. Obecnie w produkcji armatury przemysłowej żeliwo znajduje coraz większe zastosowanie i coraz istotniejsze staje się jego właściwe zabezpieczenie przed korozją, jak i czas eksploatacji [1÷9]. Często występująca opinia, że jedynie żeliwo powierzchniowo odwęglone nadaje się do cynkowania zanurzeniowego przestaje mieć uzasadnienie, ponieważ w zakładach zajmujących się metalizowaniem odlewów to właśnie odlewy z żeliwa sferoidalnego stanowią większość ich produkcji. Jednocześnie brak jest w literaturze szerokich i kompleksowych badań dotyczących reakcji zachodzących podczas cynkowania zanurzeniowego odlewów z żeliwa sferoidalnego, w aspekcie oddziaływania wydzieleń grafitu kulkowego na powłokę ochronną zarówno w przypadku wad powierzchniowych, jak i jakości powłoki cynkowej. Należy pamiętać, że wielkość i liczba wydzieleń grafitu kulkowego będzie się zmieniała w zależności od odległości od powierzchni zewnętrznej odlewu, co prowadzi do zwiększonej średnicy kulek grafitu wewnątrz odlewu, który to obszar może zostać odsłonięty w wyniku obróbki mechanicznej (odcinanie nadlewów) i reagować z ciekłym cynkiem podczas procesu metalizacji zanurzeniowej. Również interesujące jest zagadnienie oddziaływania osnowy metalowej żeliwa na kinetykę wzrostu powłoki podczas metalizacji zanurzeniowej odlewu. Metodyka badań Przeprowadzone badania miały głównie na celu sprawdzenie, jaki wpływ mają wydzielenia grafitu kulkowego jako składnika struktury żeliwa sferoidalnego na kinetykę wzrostu powłoki cynkowej podczas metalizacji zanurzeniowej. W tym celu zostały wykonane odlewy o wymiarach: 5×100×100 mm, 10×100×100 mm, 20×100×100 mm oraz 30×100×100 mm z żeliwa gatunku EN- -GJS-500-7 podczas zalewania ciekłym metalem form z masy klasycznej bentonitow[...]

  Przedmiotem badań była analiza wpływu zawartości Si w wybranym gatunku stali oraz żeliwa sferoidalnego na kinetykę wzrostu powłoki cynkowej podczas cynkowania zanurzeniowego. Badaniu zostało poddane żeliwo gatunku EN-GJS-500-7 o zróżnicowanej osnowie meta- lowej oraz stal typu S235JR, natomiast zabieg cynkowania został wykonany w temperaturze 450°C. Przeprowadzono analizę oraz pomiary grubości powłoki ochronnej ukształtowanej na powierzchni wyrobów z tych dwóch rodzajów stopów Fe-C oraz dodatkowo wyznaczono zależność wzrostu warstwy ochronnej od czasu i od rodzaju metalizowanego stopu. The object of the study was to analyze the influence of the Si content in the selected grade of steel and ductile cast iron on the growth kinetics of the zinc coating during hot-dip galvanizing. The study was conducted on cast iron EN-GJS-500-7 Grade of various metal matrix and steel S235JR. Galvanizing treatment was carried out at a temperature of 450°C. The analysis and measurement of thickness of the formed protective coating were performed. Furthermore determined the relationship between growth protective layer and time, according to the type of metallized alloy. Słowa kluczowe: cynkowanie zanurzeniowe, żeliwo sferoidalne, stal, osnowa metalowa. Key words: hot-dip galvanizing, ductile cast iron, steel, metal matrix.1. Wprowadzenie. Cynkowanie zanurzeniowe jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych, skutecznych i efektywnych ekonomicznie sposobów ochrony przed korozją wyrobów ze stopów żelaza z węglem [1÷3]. O skali stosowania tej metody może świadczyć fakt, że około 50% z 12,9 mln ton światowego zużycia cynku [4, 5] jest przeznaczona na wytworzenie antykorozyjnych powłok ochronnych. Proces cynkowania zanurzeniowego wyrobów ze stopów Fe-C składa się z chemicznego przygotowaniu ich powierzchni (oczyszczanie mechaniczne, trawienie, topnikowanie), a następnie z właściwego zabiegu cynkowania, który polega na zanurzeniu danego elementu konstrukcyjnego w ciekł[...]

  W pracy zawarto wyniki badań powłoki ochronnej ukształtowanej podczas zabiegu cynkowania zanurzeniowego na powierzchni wyrobu z żeliwa sferoidalnego. Wytop żeliwa sferoidalnego gatunku EN-GJS-600-3 został przeprowadzony w warunkach przemysłowych, natomiast formy odlewnicze wykonano w warunkach przemysłowych i laboratoryjnych w celu uzyskania zróżnicowanego parametru chropowatości powierzchni analizowanych odlewów, który został określony za pomocą profilometru. Zabieg cynkowania zanurzeniowego przeprowadzono na stanowisku laboratoryjnym w Pracowni Inżynierii Powierzchni Odlewów w Katedrze Inżynierii Stopów i Kompozytów Odlewanych na Wydziale Odlewnictwa AGH w Krakowie. Na podstawie przeprowadzonych badań dokonano oceny wpływu chropowatości powierzchni odlewu na kinetykę wzrostu powłoki cynkowej. Stwierdzono, że chropowatość powierzchni ma istotny wpływ na grubość powstającej powłoki cynkowej. Słowa kluczowe: cynkowanie zanurzeniowe, żeliwo sferoidalne, chropowatość powierzchni, powłoka cynkowa.1. WPROWADZENIE Powłoki cynkowe są jedną z najpowszechniejszych, a zarazem najskuteczniejszych metod długotrwałego zabezpieczenia przed korozją atmosferyczną elementów konstrukcji wykonanych ze stopów żelaza. Jedną z najbardziej rozpowszechnionych i najczęściej stosowanych w praktyce metod ochrony antykorozyjnej jest cynkowanie zanurzeniowe [1÷5]. Wytworzenie powłoki ochronnej metodą cynkowania zanurzeniowego w porównaniu z innymi metodami jej wytwarzania ma tą zaletę, że cykl produkcyjny nie zajmuje dużo czasu, powłoka ma warstwę stopową zwiększającą jej przyczepność do podłoża, jest możliwe uzyskanie powłoki o zwiększonej grubości (co znacznie wydłuża okres aktywnej ochrony) oraz ma ona estetyczny wygląd [6÷8]. Analiza literatury [9÷13] pozwala stwierdzić, że w powłokach zanurzeniowych można wyróżnić dwie warstwy: -- warstwę stopową,[...]