Jak podaje Daniel i współpr.1) rolnictwo, chów zwierząt oraz przemysł przetwórczy płodów rolnych wytwarzają ogromne ilości odpadów organicznych w formie płynnej i półpłynnej. Przetwarzanie ich jest dużym wyzwaniem dla przemysłu, władz lokalnych, naukowców i inżynierów. Ilości odpadów, które powstają podczas przerobu owoców i warzyw wynoszą 20-25% przerabianego surowca2). Według Kumider3) ilość odpa-dów wytwarzanych z przerobu owoców i warzyw to nawet 35% ich masy. Największy udział w powstających odpadach mają wytłoki. Są one tanim oraz łatwo dostępnym materiałem do przetwarzania, który dodatkowo może zostać wykorzystany do różnych celów4). Z drugiej strony wytłoki owocowo-warzywne są materiałem bardzo nietrwałym i niestabilnym, ze względu na dużą zawartość wody, która może prowadzić do szybkiego wzrostu zanieczyszczeń mikrobiologicznych na terenie zakładu oraz w jego otoczeniu. Dlatego większość tego typu odpadów trafia na wysypiska z dużą szkodą zarówno dla gospodarki, jak i środowiska4). Krajewska i Miłek5) oraz Wichrowska i Żary-Sikorska6) stwierdzili, że skład chemiczny wytłoków jabłkowych zależy od takich czynników, jak odmiana jabłek, okres ich przerobu, ilość otrzymanego soku surowego oraz sposób przetwarzania na soki. Mimo problemów niestabilności biologicznej zawierają one ponad 20% suchej masy, w tym ok. 7% cukrów, 0,6-0,9% kwasów organicznych, a ponadto 2% substancji pektynowych, 5-6% błonnika, duże ilości polifenoli oraz śladowe ilości białka, mikro- i makroelementów (wapń, magnez, żelazo i potas)7). Ze względu na dużą ilość składników odżywczych wytłoki jabłkowe najczęściej wykorzystywane są jako pasza, co powoduje zmniejszenie kosztów żywienia zwierząt2, 8-10). Duża zawartość błonnika i jego frakcji pozwala na wiązanie metali i skuteczne usuwanie ich z organizmu, a dodatkowo znacznie poprawia perystaltykę jelit, zapobiega nie tylko cukrzycy, ale także otyłości, miażdżycy i chorobom serca2, 11). W swoich badaniach[...]

  Karmienie zwierząt paszą wysokiej jakości w pełni pokrywającą zapotrzebowanie na składniki odżywcze powinno być priorytetowym zadaniem hodowcy. Od tego bowiem zależy prawidłowy rozwój i wysoka produkcyjność. Na jakość paszy ma wpływ przede wszystkim dobór komponentów zapewniających zbilansowaną dietę oraz odpowiednio dobrane funkcjonalne dodatki paszowe, które uzupełniają zapotrzebowanie na składniki bioaktywne. Żywienie zwierząt powinno być oparte na zdrowych zasadach i na paszy możliwie jak najbardziej zbliżonej do tej, którą spożywają zwierzęta wolno żyjące w przyrodzie. W celu urozmaicenia monodiety zwierząt hodowlanych, np. bydła lub trzody chlewnej, poszukiwane są możliwości wykorzystania różnych roślin zielarskich i przyprawowych, w tym i leczniczych jako dodatków do pasz. Po wprowadzeniu w Polsce zakazu stosowania antybiotyków jako stymulatorów wzrostu1) zintensyfikowano prace badawcze nad poszukiwaniem różnych alternatywnych dodatków paszowych, które mogłyby zastępować tego typu preparaty lub przyczynić się do osiągania podobnych efektów zdrowotnych w produkcji zwierzęcej2). Spośród różnych dodatków na uwagę zasługują rośliny lub części roślin, np. kłącza perzu lub uzyskiwane z nich preparaty. Perz jako roślina lecznicza jest stosowany wyłącznie w medycynie ludowej oraz wspomagająco w leczeniu różnego rodzaju schorzeń. Częścią leczniczą perzu są najczęściej kłącza. Najlepsze pod względem zawartości związków biologicznie aktywnych korzenie perzu są pozyskiwane wiosną lub jesienią, latem natomiast najbogatsze w składniki odżywcze są części nadziemne. Kłącza stanowią białawe lub żółtawe podziemne pędy o średnicy 1,5-4 mm z twardymi, spiczastymi końcami. Zawierają dużo węglowodanów i służą jako rezerwy pokarmowe dla rośliny3-6). Producenci pasz poszukują produktów pochodzenia naturalnego, które mogą być alternatywą syntetycznych analogów stosowanych jako funkcjonalne dodatki do pasz o właściwościach prozdrowotnych. 738 [...]

  W pracy przedstawiono wpływ kwasu p-kumarowego (4-hydroksycynamonowego) i jego soli z litem, sodem, potasem, rubidem i cezem na rozwój wybranych bakterii i grzybów. Badania przeprowadzono w stosunku do następujących mikroorganizmów: Escherichia coli (EC), Bacillus subtilis (BS), Pseudomonas aeruginosa (PA), Proteus vulgaris (PV), Staphylococcus aureus (SA), Candida albicans (CA). Aktywność mikrobiologiczna określona była na podstawie wartości gęstości optycznej hodowli bulionowych testowanych drobnoustrojów z roztworami badanych związków po 24 i 48 godzinach inkubacji. Słowa kluczowe: kwas p-kumarowy, p-kumaryniany metali alkalicznych, właściwości przeciwbakteryjne Investigations of antimicrobial properties of p-coumaric acid and its salts Abstract: The effect of p-coumaric acid (4-hydrokxycinnamic) and its salts with lithium, sodium, potassium, rubidium and cesium in the growth of selected bacteria and fungi. The research was carried for the following microorganisms: Escherichia coli (EC), Bacillus subtilis (BC), Candida albicans (CA), Pseudomonas aeruginosa (PA), Proteus vulgaris (PV), Staphylococcus aureus (SA). Microbial activity was determined by comparing the optical density bouillon cultures of microorganisms tested with solutions of compounds 24 and 48 hours of incubation. Keywords: p-coumaric acid, alkali metal p-coumarates, antimicrobial activity 1. Wstęp Pojawienie się reakcji alergicznych na różne dotychczas stosowane preparaty z grupy dezynfekantów, leków, konserwantów, a także wzrost odporności drobnoustrojów zmusza do poszukiwania nowych, bezpiecznych dla człowieka i środowiska naturalnego związków o potencjalnych właściwościach przeciwdrobnoustrojowych. Kwas benzoesowy to od wielu lat znany i stosowany środek o właściwościach bakteriobójczych. Działanie jego jest jednak ograniczone co do zakresu pH i gatunków drobnoustrojów, których hamuje rozwój [1,2]. Dlatego też w ostatnich czasach duże zainteresowanie b[...]