Miesięcznik ISSN 1230-3534, e-ISSN 2449-9897 - rok powstania: 1929
Czasopismo Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Hutniczego w Polsce (SITPH)
Praktyczne zastosowanie wyrobów wytwarzanych niekonwencjonalnymi metodami, takimi jak SLM (Selective Laser Melting), SLS
(Selectve Laser Sintering) oraz metali o strukturze mikro- i nanokrystalicznej jest uwarunkowane znajomością charakterystyk ich
właściwości. W pracy przedstawiono wyniki badań uzyskane w próbie ściskania próbek stali, wykonanych niekonwencjonalnymi
i innowacyjnymi technologiami, oraz porównano z próbkami wykonanymi klasycznymi metodami kucia i wyciskania na gorąco. Do
badań plastyczności próbek o średnicy 2 i 3 mm zaprojektowano i wykonano specjalny przyrząd badawczy. Na podstawie analizy
wykresów umocnienia wyznaczono moduł Younga oraz określono mechanizm odkształcenia plastycznego podczas ściskania.
Practical application of products made by unconventional methods such as SLM (Selective Laser Melting), SLS (Selective Laser
Sintering) as well as metals with micro- and nanocrystallic structure requires knowledge of broad characteristics of their properties.
The paper present investigation results obtained in a compressive test of samples) manufactured by modern methods; the results were
compared to those made by conventional method of forging, casting and hot extrusion. For compressing the samples of 2 and 3 mm
diameter, it was necessary to make a special test device to determine plasticity. Basing on the consolidation curves, the Young’s modulus
has been determined and the mechanism of plastic strain during compression have been defined.
Słowa kluczowe: próba ściskania, struktura nanometryczna, PLC
Key word: compression test, nanometric structure, PLC
Wpr więcej » Czytaj za darmo! »
W pracy przedstawiono wyniki badań niskotemperaturowego spoiwa Ag45Cu27Zn25Sn3 (BAg-36 wg AWS) przeznaczonego do
łączenia stali i metali nieżelaznych. Główny nacisk położono na określenie warunków uzyskania możliwie najlepszej podatności
do przeróbki plastycznej na gorąco i na zimno. Zaprezentowano wyniki zarówno badań metalograficznych po obróbce cieplnej oraz
uzyskane w wyniku sterowania mikrostrukturą zmiany właściwości wytrzymałościowych i plastycznych.
The study presents results of research tests of low-temperature Ag45Cu27Zn25Sn3 brazing alloy (BAG-36 according to AWS) usefull
for joining steels and non-ferrous metals. Particular emphasis was placed on determination of conditions ensuring achieving good
cold and hot workability. A metallography examination after heat treatment and changes of mechanical properties have been presented.
Słowa kluczowe: Ag45Cu27Zn25Sn3, spoiwa twarde, plastyczność, mikrostruktura, obróbka cieplna, właściwości mechaniczne
Key words: Ag45Cu27Zn25Sn3, brazing alloys, formability, microstructure, heat treatment, mechanical properties
Wstęp. Niskotemperaturowe spoiwa Ag-Cu-Zn-
Sn należą do materiałów o ograniczonej podatności
do przeróbki plastycznej na zimno [1÷4]. Oznacza
to konieczność odkształcania stopów w wysokich
temperaturach, powyżej temperatury rekrystalizacji
[5]. Spoiwa te były i są dedykowane jako zamienniki
dla spoiw srebrowych kadmowych, a wzrost ich
znaczenia nastą więcej » Czytaj za darmo! »
W artykule przedstawiono porównanie wyników procesu walcowania z wymuszoną drogą odkształcenia dla różnych materiałów.
Badania były prowadzone dla dwóch materiałów o różnym charakterze płynięcia plastycznego. Głównym celem tych badań było
uzyskanie maksymalnej wartości całkowitego odkształcenia zastępczego w materiale. Efekt ten uzyskano poprzez obniżenie prędkości
walcowania, zastosowanie maksymalnej częstotliwości ruchu poosiowego i możliwie dużej wartości przemieszczenia osiowego
walców. Na skutek wymuszenia drogi odkształcenia zaobserwowano zmniejszenie względnej pracy odkształcenia w trakcie procesu.
Comparison of rolling process with induced strain path research for different metals are presented in this paper. Research was conducted
for copper and austenitic steel, which are very different materials in view of plastic flow. The main aim of this research was to
obtain maximum value of total equivalent strain during the process. This aim can be achieved when the process is conducted with low
value of rolling velocity, maximum value of transverse rolls movement frequency and the biggest possible displacement of working
rolls. Lowering of relative deformation work was observed as effect of induced strain path during the process.
Słowa kluczowe: walcowanie, Duże Odkształcenie Plastyczne, wymuszona droga odkształcenia, materiały trudno odkształcalne,
praca odkształcenia
Key words: rolling process, Severe Plastic Deformation, induced strain path, hard-to-form materials, deformation work
Wprowadzenie. Stosowane dotychczas możliwości
wpływu na właściwości metali i stopów
w procesach przeróbki plastycznej metali poprzez
dobór parametrów procesu, takich jak: wskaźnik stanu
naprężenia, temperatura, prędkość odkształcenia,
wartość odkształcenia, zostały praktycznie wyczerpane.
Konieczne jest zatem poszukiwanie alternatywy
w nowych metodach kształtowania plastycznego
meta więcej » Czytaj za darmo! »
W pracy przestawiono wykorzystanie technik skanowania przestrzennego i szybkiego prototypowania w procesie opracowywania
technologii wytwarzania wyrobu tłoczonego, stosowanego w silniku lotniczym - dyfuzora rurkowego. Techniki szybkiego prototypowania
umożliwiają wytworzenie modeli wyrobów w sposób przyrostowy, na podstawie ich odwzorowania i zapisu w przestrzeni
trójwymiarowej (3D). Analizowany dyfuzor rurkowy, wytworzony przy zastosowaniu dotychczasowej technologii wytwarzania,
poddano procesowi digitalizacji. Uzyskany w ten sposób wirtualny model gotowego wyrobu odwzorowano, celem zweryfikowania
wymiarów uzyskanych ze skanowania z wymiarami rzeczywistymi. Model wirtualny odwzorowano techniką druku przestrzennego.
Tą samą techniką wykonywano prototypy w poszczególnych etapach projektowania. Modele - prototypy posłużyły zarówno do weryfikacji
cech geometrycznych zaprojektowanych narzędzi, jak również do wizualizacji rezultatów otrzymanych w wyniku symulacji
numerycznych (MES). Obecnie dyfuzor rurkowy jest produkowany z dwóch tłoczonych połówek, łączonych poprzez spawanie w jeden
element. Zaproponowano modyfikację technologii wytwarzania dyfuzora polegającą na zwijaniu półwyrobu w postaci arkusza
blachy, spawaniu i gięciu w matrycach.
The use of 3D scanning and rapid prototyping techniques for obtaining jet engine pressed element production technology - a tubular
diffuser, is presented in this paper. The techniques of rapid prototyping allow making models incrementally, on the basis of models
record created in three-dimensional space (3D). The chosen element has been digitalized and made by three-dimensional printing.
Tubular diffuser followed up common processing technology has been applied for digitalization. A prototype made by three-dimensional
printing was taken to obtain geometry in comparison of scanning results and real geometry of the examined element. The same
technology (3D Printing) was executed in getting prototypes of each sta więcej » Czytaj za darmo! »
W pracy dokonano analizy cech mikrostrukturalnych austenitu szczątkowego w stali wielofazowej typu 0,24C-1,5 Mn-0,9Si-0,4Al
z mikrododatkami Nb i Ti po obróbce cieplno-plastycznej. Analizę morfologii, wielkości i rozmieszczenia austenitu szczątkowego
w osnowie ferrytycznej przeprowadzono z zastosowaniem techniki EBSD. Stwierdzono, że austenit szczątkowy ma kształt blokowych,
nieregularnych ziarn o wielkości od 0,4 do 7 μm2 lub filmów, ulokowanych pomiędzy płytkami ferrytu bainitycznego. Austenit
szczątkowy wykazuje zależności krystalograficzne z sąsiadującymi obszarami ferrytu bainitycznego.
The analysis of microstructural features of retained austenite in a 0.24C-1.5 Mn-0.9Si-0.4Al type multiphase steel with Nb and Ti
microadditions after the thermomechanical processing was performed in the work. The analysis of the morphology, size and distribution
of retained austenite in a ferritic matrix was carried out by the use of the EBSD technique. It was found that retained austenite has
a shape of block, irregular grains with a size from 0.4 to 7 μm2 or films located between bainitic ferrite laths. The retained austenite
fulfils crystallographic relationships with neighbouring regions of bainitic ferrite.
Słowa kluczowe: stal TRIP, obróbka cieplno-plastyczna, austenit szczątkowy, EBSD
Key words: TRIP steel, thermomechanical processing, retained austenite, EBSD
2010 r. Hutnik - Wiadomości hutnicze S. 385
Wprowadzenie. Korzystne połączenie wysokiej
wytrzymałości, ciągliwości oraz odkształcalności
technologicznej decyduje o ciągłym rozwoju grupy
stali typu C-Mn-Si, C-Mn-Si-Al oraz C-Mn-Al
o strukturze wielofazowej [1÷4]. Jednym z kierunków
dalszej poprawy właściwości wytrzymałościowych,
przy zachowaniu wysokiej plastyczności, jest
wprowadzenie mikrododatków Nb, Ti i V [5]. Stale
o strukturze wielofazowej, składającej się z ferrytu,
bainitu oraz austenitu szczątkowego charakteryzuje
duże rozdrobnienie. Z tego powodu szczególnie
ist więcej » Czytaj za darmo! »
W pracy przedstawiono nowy, oryginalny sposób kształtowania plastycznego, charakteryzujący się rozłożeniem nacisku narzędzia
na pojedyncze powierzchnie segmentów, z których składa się narzędzie. Do realizacji takiego sposobu odkształcania skonstruowano
specjalny przyrząd, który wprowadzono do przestrzeni roboczej prasy z wahającą matrycą. Wyniki prób kształtowania segmentowego
na zimno stopu aluminium (PA38) oraz w podwyższonych temperaturach i na gorąco stopu tytanu (WT 3-1), potwierdziły
słuszność przyjętych założeń konstrukcyjnych i są obiecujące z uwagi na możliwość zastosowania nowego sposobu kształtowania
elementów integralnych dla potrzeb przemysłu lotniczego.
A new, original metal forming technique has been presented in the paper. It consists in division of load between the specific die segments.
A special device was constructed for realization of such a forming technique and it was located in the operating space of an
orbital press. Incremental cold forging of PA38 aluminium alloy as well as incremental forging of WT 3-1 titanium alloy at elevated
temperatures were conducted. The test results confirmed that the design assumptions were right and they are promising in terms of
opportunity to apply the new forming technique in production of integral components for the aircraft industry.
Słowa kluczowe: kształtowanie plastyczne, droga odkształcenia, tytan, aluminium, odkuwka matrycowa
Key words: metal forming, deformation path, titanium, aluminium, drop forging
Wprowadzenie. Nowe procesy technologiczne
przeróbki plastycznej stwarzają duże perspektywy
wykorzystania odkształcania z wymuszoną drogą
odkształcania do uzyskania wyrobów o nieosiągalnej
w procesach konwencjonalnych strukturze oraz
właściwościach użytkowych. Stopień zaawansowania
badań podstawowych oraz prób na stanowiskach
modelowych jest już obecnie, dla procesów
walcowania i kucia, wystarczający do podjęcia prac
zmierzających w kierunku aplikacji więcej » Czytaj za darmo! »
W artykule zaprezentowano wyniki badań dotyczących wpływu parametrów odkształcenia na podatność do plastycznego kształtowania
stali austenitycznej FeMnAl. Badania prowadzono w próbie skręcania na gorąco na plastometrze skrętnym w temperaturze
odkształcenia od 800 do 1100 °C i prędkości odkształcenia 1 i 10 s-1. Przeprowadzone badania pozwoliły na określenie zależności
naprężenia uplastyczniającego i odkształcenia granicznego od temperatury i prędkości odkształcenia. Wyznaczono funkcję naprężenia
uplastyczniającego i określono czułość stali na prędkość odkształcenia.
In the article results of the influence of deformation parameters on the susceptibility to plastic forming for high manganese austenitic
steel FeMnAl type have been presented. Research were conduced as dynamic forming tests at elevated temperature and cold forming
as static and dynamic tests. Hot torsion test was performed on torsion plastometer at the temperature range 800 to 1100 °C and strain
rate of 1 and 10 s-1. This research admit to determine relation between flow stress and limit deformation from temperature and strain
rate. Function of flow stress and steel sensibility on strain rate have been determined.
Słowa kluczowe: stal austenityczna FeMnAl, badania plastometryczne, naprężenie uplastyczniające
Key words: austenitic FeMnAl steel, plastometric research, flow stress
S. 392 Hutnik - Wiadomości hutnicze Nr 8
Wprowadzenie. Zastosowanie nowyc więcej » Czytaj za darmo! »
W pracy przestawiono wstępne wyniki badań nad oceną podatności do tłoczenia stali i stopów stali żarowytrzymałych i żaroodpornych
stopów niklu. Materiały te są trudno odkształcalnymi, a poddane procesom tłoczenia stwarzają liczne problemy technologiczne.
Ma to miejsce z uwagi na ich wysoką wytrzymałość i znaczący efekt sprężynowania powrotnego występujący po procesie kształtowania.
Zaproponowano sposób oceny tłoczności tego typu materiałów oparty na zestawie prób podstawowych i technologicznych,
a także na podstawie przewidywania rezultatów kształtowania przy zastosowaniu symulacji numerycznych. Przeprowadzono analizę
możliwości zastosowania technologii alternatywnych, np. kształtowania cieczą wybranej wytłoczki przemysłowej z blachy i z wsadu
rurowego spawanego laserowo.
Initial examination results of assessing drawability of creep-resisting steel, and steel alloys and heat-resisting nickel alloys have
been presented in the paper. These materials shaw low deformability and when exposed to the pressing processes many technological
problems appear. High strength and quite considerable springback effect after the process of pressing are responsible for these problems.
The way of evaluating drawability of such type of materials has been suggested, taking into account a set of basic tests and
technological tests. Forecasting the results of the forming process using numerical simulation methods has also been considered. The
analysis of the possibility of applying alternative technologies has been carried out, e.g. hydroforming a selected industrial drawpiece
from a blank and a laser welded tubular charge.
Słowa kluczowe: kształtowanie stali żarowytrzymałych i żaroodpornych stopów niklu, tłoczność
Key words: metal forming of creep-resisting steel and heat-resisting nickel alloys, drawability
Wprowadzenie. Przetwarzanie stali żarowytrzymałych
i stopó więcej » Czytaj za darmo! »
W artykule przedstawiono badania prowadzone pod kątem zdolności kształtowania stopów z układu Fe-Al na drodze obróbki
cieplno-plastycznej. Analizowano wpływ wyżarzania ujednorodniającego i składu chemicznego na plastyczność. Po odlaniu i wyżarzaniu
stopy poddano próbie osiowosymetrycznego ściskania na symulatorze Gleeble w temperaturze 900 i 1000 °C z prędkością
odkształcenia 0,1 s-1 do wartości odkształcenia 1,0. Analizowano procesy zachodzące podczas odkształcenia.
The alloys based from the Fe-Al system with intermetallic phases belong to materials for high-temperature applications with good
creep resisting and mechanical properties. Limitation on the capacity for a broad their application as an alternative to expensive
alloy steels of specific properties, is their insufficient plasticity, which is a factor inhibiting further their development as constructional
materials. In this paper research has been conducted on the capacity for forming alloys from the Fe-Al system, via thermomechanical
processing. The influence of homogenizing parameters and chemical composition on the plasticity of this materials was
analyzed. After casting and annealing, alloys were subjected to axial-symmetric compression in the Gleeble simulator in the 900 °C
and 1000 °C at 0.1 s-1 strain rates. The processes which take place during deformation have been analyzed.
Słowa kluczowe: intermetaliki Fe-Al, obróbka termo-mechaniczna, próba ściskani więcej » Czytaj za darmo! »
W ostatnich latach ośrodki badawcze w kraju i na świecie koncentrują swoje prace badawcze w obszarze rozwoju wysokomanganowych
stali przeznaczonych dla przemysłu motoryzacyjnego. Zależnie od zawartości Mn, Al i Si stale te wykazują różną EBU, a tym
samym odrębny mechanizm odkształcenia, taki jak indukowana odkształceniem przemiana martenzytyczna (efekt TRIP) i indukowane
odkształceniem bliźniakowanie (efekt TWIP). W artykule analizowano zmiany plastyczności w funkcji temperatury odkształcania,
wyznaczając temperaturę zerowej plastyczności stali FeMnAlSi. Ponadto przeprowadzono badania faktograficzne. Powierzchnię
przełomów badano za pomocą skaningowego mikroskopu elektronowego.
In recent years considerable efforts have been directed to the development of high-Mn steels for a automotive industry. For a value
of Mn, Al, and Si addition those steels have a unequal value of EBU and a different stress mechanism like twinning induced plasticity
TWIP and transformation induced plasticity TRIP. In this article was analyzed plasticity test with a function of stress temperature
calculated a zero plasticity temperature of FeMnAlSi steel. Moreover a factography investigations was made. Fracture surface was
examined in the scanning electron microscope.
Słowa kluczowe: stale wysokom więcej » Czytaj za darmo! »
The multiscale model of layers growth in systems of nanocoatings characterized by properties of functionally graded materials, which
is based on the cellular automata method, is presented in the paper. Simulations performed using the developed program allowed
the analysis of the structure of generated layers. It was observed that main processes active in coatings deposition, like adsorption
and surface diffusion, depend on intensity of the cell flux and the substrate temperature. Numerical tests were performed for various
parameters of the growth process and predictive capabilities of the model are evaluated in the paper.
W pracy przedstawiono wieloskalowy model wzrostu warstw w układach nanopowłok o własnościach materiałów gradientowych,
który oparto na metodzie automatów komórkowych. Symulacje przeprowadzone we własnym oprogramowaniu pozwoliły na wykonanie
analiz związanych ze strukturą powstałej warstwy. Stwierdzono, że dominujące w napylaniu powłok procesy, takie jak adsorpcja
i dyfuzja powierzchniowa, zależą od natężenia strumienia cząstek oraz temperatury podłoża. Wykonano zestaw symulacji testowych
dla generowanych powłok dla różnych wartości kluczowych parametrów.
Key words: cellular automata (CA), growth model, molecular beam epitaxy (MBE)
Słowa kluczowe: automaty komórkowe (CA), model wzrostu, epitaksja z wiązki molekularnej (MBE)
Introduction. The development of the computer
model of nanocoating growth needs adaptation
of method, which reproduces phenomena playing
crucial role in the coating formation. This purpose
is reached by selection of the molecular beam epitaxy
(MBE) process [1, 2], which is a new technology
used to production of thin layers under control.
In this method thin layers crystallize due to reaction
among material elements of molecular or atomic
beams and substrate surface kept in appropriate conditions.
The growth model presented in this paper is
a kind of approximation of the real processes. This
appro więcej » Czytaj za darmo! »
The favourable properties of magnesium account for the fact that it is applied not only in cast structural components but also in those
subjected to plastic working. The following work concentrates on the analysis of microstructure and plasticity of magnesium alloy
AZ31 type during hot plastic deformation process. After rolling and annealing alloy specimens were subjected to axial-symmetric
compression. Structural examination was carried out using light an transmission electron microscopy. Deformation mode such as slip
and twinning, which take place during hot deformation, have been detected. The research carried out enabled the understanding of the
phenomena taking place during deformation and annealing of the investigated AZ31 type alloy. The results will constitute the basis
for modelling the structural changes.
Obecnie obserwuje się intensywny rozwój technologii związanych z przeróbką plastyczną stopów magnezu. W związku ze złożonością
zjawisk zachodzących w mikrostrukturze, wiele prowadzonych prac badawczych w zakresie stopów Mg‑Al-Zn koncentruje się na
poznaniu procesów odbudowy struktury podczas odkształcenia. W artykule podjęto badania zmierzające do oceny mikrostruktury
stopu Mg-Al-Zn podczas ściskania na gorąco. Wykazano dwa odrębne mechanizmy odkształcenia, związane z przebiegiem poślizgu
i bliźniakowania w zależności od parametrów procesu. Analiza tych mechanizmów umożliwi poprawną symulację zachowania się
stopu w rzeczywistych warunkach przeróbki plastycznej
Key word: magnesium alloys, plasticity forming, magnesium alloy microstructure
Słowa kluczowe: stopy magnezu, plastyczne kształtowanie, mikrostruktura stopu magnezu
2010 r. Hutnik - Wiadomości hutnicze S. 407
Introduction. The current trends in the automotive,
aircraft and space industries focus first and foremost
on a reduction of the vehicle weight and saving
energy, thereby protecting the environment. Such
a set of technical, economical and ecological aspects
więcej » Czytaj za darmo! »
W artykule przedstawiono metodę wyznaczania kinetyki procesów statycznych zachodzących po odkształceniu plastycznym na gorąco
na podstawie o tzw. krzywych relaksacji. Zastosowana metoda w powiązaniu z badaniami struktury umożliwia wyznaczenie
równań kinetyki rekrystalizacji statycznej i metadynamicznej, co jest niezbędne dla opracowania modelu zmian struktury do symulacji
procesów przeróbki plastycznej. Badania wykonano metodą ściskania na gorąco dla stopu magnezu AZ31. Na podstawie badań
opracowano równania opisujące czas połówkowej rekrystalizacji oraz zmiany wielkości ziarna
This paper presents method determing kinetics of the static processes taking place after hot deformation based on the relaxation
method. Relaxation curve was developed by hot compression method for magnezium AZ31 alloy grade. Selected method in connecting
with structure researches is enable to determination of static and metadynamic equations for developing of hot deformed structural
model. Formulas, which describe kinetics of static recrystallization and changes of statically recrystallized grain size of tested steel
were developed.
Słowa kluczowe: modelowanie, krzywe relaksacji, mikrostruktura, rekrystalizacja statyczna i metadynamiczna, rozmiar ziarna
Key word: modelling, relaxation curves, microstructure, static and metadynamic recrystallization, grain size
Wprowadzenie. Stopy Mg z grupy AZ, według
norm ASTM, odznaczają się zawartością od 2 do
9 % aluminium oraz dodatkami cynku i manganu
[1]. W pracy [2] stwierdzono, że dodatek aluminium
znacząco zmniejsza energię błędu ułożenia tych
stopów, co zwiększa skłonność do rekrystalizacji
podczas procesów przeróbki plastycznej. Zmiany
mikrostruktury stopu AZ31 w warunkach osiowosymetrycznego
ściskania zaprezentowano w pracach
[3÷4].
W celu analitycznego określenia rozwoju mikrostruktury
podczas odkształcenia na gorąco opracowano
dotychczas wiele metod. Każdy model zawiera
równania pozwalające na obliczenie: roz więcej » Czytaj za darmo! »
Selection of the most efficient and accurate rheological model for hot formed austenitic steel is the objective of the work. Plastometric
tests were performed at various conditions. Inverse analysis was used to identify two groups of models. The first were equations,
which describe flow stress as function of external variables. The second group were models, which use internal variable as independent
variable. This variable represents the state of the material and accounts for the history of deformation. Analysis has shown that
conventional models, which are simple in implementation into FE codes, give good results for processes performed at reasonably
monotonic conditions. Internal variable model should be used when conditions of deformation vary or when information regarding
microstructure evolution is needed.
Celem pracy jest dobór najbardziej efektywnego i dokładnego modelu reologicznego stali austenitycznej odkształcanej na gorąco.
Wykonano badania plastometryczne w różnych warunkach. Przeprowadzono identyfikację dwóch grup modeli metodą analizy odwrotnej.
Pierwsza grupa to równania opisujące naprężenie uplastyczniające w funkcji zmiennych zewnętrznych. Drugą grupą są
modele, w których zmienną niezależną jest zmienna wewnętrzna. Analiza wykazała, że konwencjonalne modele, które są proste w implementacji
w MES, dają dobre wyniki dla względnie monotonicznych warunków procesu. Model zmiennej wewnętrznej powinien być
stosowany dla procesów prowadzonych w zmiennych warunkach oraz kiedy informacja o stanie mikrostruktury jest również istotna.
Key words: flow stress, conventional models, internal variable models, austenitic steel
Słowa kluczowe: model reologiczny, model zmiennej wewnętrznej, stal austenityczna.
Introduction. Selection of the rheological model
of deformed materials is crucial for the accuracy of
numerical simulations of metal forming proces więcej » Czytaj za darmo! »
Mosiądze bizmutowe są jednym z ekologicznych zamienników mosiądzów ołowiowych, stosowanych do produkcji wyrobów znajdujących
się w kontakcie z wodą pitną, np. z odlewaną armaturą sanitarną. Niektóre części armatury (np. łączniki) wykonywane są
na drodze przeróbki plastycznej na gorąco, co stawia przed stosowanym materiałem wymagania dobrej podatności do kształtowania
na drodze kucia matrycowego. W pracy omówiono badania wykonane dla mosiądzu bizmutowego CuZn38Bi2, obejmujące charakterystykę
jego mikrostruktury i właściwości mechanicznych w zależności od temperatury badania, wyniki prób wyciskania na gorąco
prętów oraz kucia matrycowego łączników. Wykazano pełną przydatność tego gatunku materiału do produkcji elementów armatury
metodą kształtowania plastycznego na gorąco.
The bismuth brasses are one of ecological substitutes for lead brasses used in the manufacture of products, which are in a contact
with potable water, for instance with a cast sanitary fixtures. Some parts of these fixtures (e.g. fittings) are made by hot plastic working
and therefore, the material used for these parts should exhibit high formability during die forging. In this paper results from the
investigation carried out for the CuZn38Bi2 bismuth brass have been described, including an effect of temperature on microstructure
and mechanical properties of the material, and the results from tests with hot extrusion of rods and die forging of fittings. The tests
have proved that this material grade is fully suitable for the production of fixture components using hot plastic working methods.
Słowa kluczowe: mosiądz, plastyczność, odks więcej » Czytaj za darmo! »
Celem badań doświadczalnych było częściowe zweryfikowanie wybranych wyników z badań teoretycznych. Weryfikacji zostały
poddane obliczenia numeryczne zmiany wartości siły wyciskania w zależności od drogi stempla oraz charakter lokalnych stref
odkształceń metalu na przekroju wzdłużnym tulei. Badania eksperymentalne wykonano na stanowisku badawczym składającym
się z maszyny wytrzymałościowej oraz narzędzi do wyciskania tulei. Materiałem modelowym do badań laboratoryjnych był ołów.
W analizowanym sposobie wyciskania, jako wsad posłużyły próbki walcowe o wymiarach ø 49 × 75 mm. W celu określenia charakteru
płynięcia metalu podczas wyciskania, na powierzchni przekroju wstępniaka wzdłuż osi symetrii, naniesiono kwadratową siatkę
koordynacyjną o długości boku 1,5 mm.
The aim of experimental research was the partial verifying selected results of theoretical research. Numeric calculations of changes
of strength extrusion value in dependence from path of stamp as well as the character of local zones of metal deformations on longitudinal
section of sleeve were verified. The experimental research was carried out on the test stand consisting from testing machine
and tools for sleeve extrusion. Lead was the model material for laboratory tests. In the analyzed extrusion method as charge were
used cylindrical samples ø 49 × 75 mm. In order to determinate the character of metal flow during extrusion on the preform surface
along the symmetry axis a square co-ordination net about length of side 1 więcej » Czytaj za darmo! »
W pracy przedstawiono charakterystykę stanowiska badawczego i oprzyrządowania do realizacji odkształcenia w warunkach złożonego
stanu obciążenia. Opisano metodykę badań pozwalającą na wyznaczenie wpływu dużych, cyklicznie zmiennych odkształceń
plastycznych na wartość naprężenia uplastyczniającego. Określono wpływ cyklicznego skręcania oraz jednoczesnego cyklicznego
skręcania z rozciąganiem lub ściskaniem na naprężenie uplastyczniające wybranych materiałów metalicznych.
Features of the test stand and equipment for conducting deformation under complex load conditions have been presented in the paper.
Research method has been described that allows to determine the effect of large, cyclically varying plastic strains on the flow stress
values. The effects of cyclic torsion as well as simultaneous cyclic torsion and tension (or compression) on the flow stress of selected
metals have been determined.
Słowa kluczowe: naprężenie uplastyczniające, droga odkształcenia, ściskanie, rozciąganie, oscylacyjne skręcanie
Key words: flow stress, deformation path, compression, tension, oscillatory torsion
Wprowadzenie. Problem poprawnego wyznaczania
charakterystyk technologicznej plastyczności
materiałów jest równie ważny dla twórców i potencjalnych
użytkowników programów komputerowych
do analizy i projektowania procesów przeróbki
plastycznej, jak i badaczy wyznaczających te charakterystyki
[1÷3]. W Katedrze Technologii Materiałów
Politechniki Śląskiej prowadzone są badania eksperymentalne
i prace teoretyczne, których celem jest
określenie charakter więcej » Czytaj za darmo! »
W pracy oceniono wpływ dużej prędkości ciągnienia na wytrzymałość zmęczeniową i strukturę geometryczną powierzchni drutów
ze stali wysokowęglowej. Proces ciągnienia drutów o średnicy 5,5 mm na średnicę końcową średnicy 1,60 mm zrealizowano na
wielociągu Kocha. Prędkości ciągnienia na ostatnim ciągu wynosiły odpowiednio: 5, 10, 15 i 20 m/s. Przeprowadzone badania wykazały
pozytywny wpływ dużej prędkości ciągnienia na wytrzymałość zmęczeniową drutów. Stwierdzono, że większa wytrzymałość
zmęczeniowa drutów ciągnionych z prędkością 20 m/s, w stosunku do drutów ciągnionych z prędkościami 5÷15 m/s, związana jest
z ich korzystniejszą strukturą geometryczną powierzchni.
The estimation of the influence of high speed drawing on fatigue strength and geometrical structure of surface of high carbon steel
wires has been done. The wires from φ5.5 mm diameter were drawn on the final diameter ø1.6 mm on a Koch multi-die drawing
machine. Drawing speeds on the last drafts were: 5, 10, 15 and 20 m/s. The tests which were carried out showed a positive effect of
high drawing speed on the fatigue strength of wires. It was found that the better fatigue strength of wires drawn at the speed of 20 m/s
compared to the wires drawn at the speeds of 5÷15 m/s is associated with a better geometric structure of the surface of those wires.
Słowa kluczowe: duża prędkość ciągnienia, wytrzymałość zmęczeniowa, druty wysokowęglowe
Key words: high speed drawing, fatigue strength, high carbon wires
Wprowadzenie więcej » Czytaj za darmo! »
W pracy przedstawiono wyniki badań stopów Ag-Cu-Zn-In, zawierających 40 do 50 % Ag, 20 do 40 % Cu, 10 do 25 % Zn i 8 do 10 %
In, jako potencjalnych zamienników szeroko rozpowszechnionych lutowi kadmowych. Prezentowane wyniki badań obejmują ocenę
mikrostruktury oraz właściwości mechanicznych w próbie ściskania w temperaturze otoczenia i podwyższonych, ze szczególnym
uwzględnieniem podatności do przeróbki plastycznej.
The paper presents results of testing Ag-Cu-Zn-In alloys containing 40 to 50 % Ag, 20 to 40 % Cu, 10 to 25 % Zn and 8 to 10 % In,
as interchangeable for popular cadmium brazing alloys. The study presents estimation of microstructure and mechanical properties
in ambient and elevate temperatures in compression test for good plastic workability.
Słowa kluczowe: stopy Ag-Cu-Zn-In, spoiwa twarde, przeróbka plastyczna, mikrostruktura, właściwości mechaniczne
Key words: Ag-Cu-Zn-In alloys, brazing alloys, plastic deformation, microstructure, mechanical properties
Wstęp. Problematyka związana ze stosowaniem
w stopach dodatków metali uznawanych za szkodliwe,
przewija się w publikacjach naukowych od wielu
lat. Także w zakresie produkcji i stosowania stopów
do lutowania twardego konieczne jest poszukiwanie
nowych zamienników, przede wszystkim w miejsce
szeroko stosowanych spoiw srebrowych z kadmem
[1÷3]. Pierwiastek ten jest niezastąpionym od lat dodatkiem
stopowym, który przede wszystkim obniża
temperaturę solidus i liquidus, a tym samym zakres
temperatury pracy, a także zwiększa plastyczność
i rzadkopłynność. W pracy [4, 5] kadm zastąpiono
cyną oraz ograniczono zawartość srebra do 25 %,
dzięki czemu zachowano niską temperaturę więcej » Czytaj za darmo! »
Zarządzanie produkcją - planowanie, wytwarzanie,
optymalizacja i kontrola Praca zbiorowa pod redakcją:
R. Barcik, M. Dudek, W. Waszkielewicz, wyd. ATH, Bielsko-
-Biała 2010, ISBN 978-83-62292-76-9, s. 334.
Prezentowana monografia, pod redakcją naukową wymienionych
w tytule autorów, jest opracowaniem pokonferencyjnym
III Międzynarodowej Konferencji Naukowej pt. Współczesne
problemy zarządzania przedsiębiorstwem. Organizatorami
konferencji były Wydział Zarządzania i Informatyki Akademii
Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej oraz Wydział
Zarządzania Akademii Górniczo-Hutniczej im. St. Staszica
w Krakowie. Konferencja odbyła się w dniach 17-19 czerwca
2010 roku w Szczyrku.
Przedmiotem monografii jest szeroko rozumiana inżynieria
produkcji, a przede wszystkim problematyka proje więcej » Czytaj za darmo! »
Wybrane wynalazki i wzory użytkowe zgłoszone do opatentowania w Urzędzie Patentowym RP
(według Biuletynu Urzędu Patentowego)
P-386850 Stal konstrukcyjna stopowa do azotowania
Politechnika Lubelska, Lublin
T. Pełczyński, K. Lenik
Stal konstrukcyjna stopowa do azotowania zawiera w swoim
składzie chemicznym, oprócz Fe wagowo, C w ilości od
0,3 % do 0,35 % oraz dodatek stopowy Ti w ilości od 2,4 % do
2,8 % wagowo. Stal posiada zachowany stosunek Ti do C równy
8 w stosunku do zawartości węgla w stali.
(4 zastrzeżenia)
BUP 13/2010, s. 21
P-386623 Sposób wytwarzania stopowego katalizatora
żelazowego do syntezy amoniaku, o regularnych kszt więcej » Czytaj za darmo! »
VIII Forum Inżynierskie
(Poznań, 8 czerwca 2010 r.).W dniu 8 czerwca 2010 roku w Poznaniu odbyło się
VIII Forum Inżynierskie, pod hasłem "Zaawansowane technologie
motorem wzrostu gospodarczego", które stanowiło
równocześnie rozpoczęcie XXIV Kongresu Techników
Polskich oraz otwarcie Międzynarodowych Targów
Poznańskich "Innowacje-Technologie-Maszyny". W uroczystym
otwarciu tych imprez wzięli udział m.in.: wicemarszałek
Senatu RP Marek Ziółkowski, wicemarszałek Senatu
Republiki Francuskiej Monique Papon, podsekretarz stanu
w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego Waldemar Sługocki,
ambasador Republiki Czeskiej Jan Sechter, prezydent
Poznania Ryszard Grobelny oraz władze Federacji SNT-NOT
z prezes Ewą Mańkiewicz-Cudny, przedstawiciele organizacji
biznesowych, wyższych uczelni technicznych i jednostek
badawczo-rozwojowych oraz kadra menedżerska i inżynieryjno-
techniczna. W ramach tegorocznego Forum odbyły się
cztery sesje tematyczne:
I. Przegląd zaawansowanych technologii w polskiej gospodarce.
Wystąpienia przygotowali: prof. Ryszard
Pregiel (Prezes Zarządu Polskiej Izby Gospodarczej
Zaawansowanych Technologii), dr Maria Zybura-
-Skrabalak (Dyrektor Instytutu Zaawansowanych
Technologii Wytwarzania), prof. Adam Hamrol (Rektor
Politechniki Poznańskiej), więcej » Czytaj za darmo! »