PRZEMYSŁ SPOŻYWCZY I GASTRONOMIA ›
PRZEMYSŁ SPOŻYWCZY ›
2010-7-8 |
| |
|
|
Prenumerata
|
14 kilometrów recyklingu
|
|
Na temat Programu Rekarton z Tadeuszem Pokrywką,
Prezesem Krajowej Izby Gospodarczej
"Przemysł Spożywczy", rozmawia Henryk Piekut.Panie Prezesie, dwa lata temu odbyliśmy
rozmowę na temat Programu Rekarton, którego
był Pan jednym z inicjatorów i nadal jest Pan bardzo
zaangażowany w jego realizację. Jak się rozwija ten
program?
Rozpoczęliśmy już czwarty rok funkcjonowania
Programu i wszystko przebiega
zgodnie z planem. Przypomnę, że Program
Rekarton jest odpowiedzią przemysłu na
trudną sytuację związaną z niskim poziomem
recyklingu kartonowych opakowań po
płynnej żywności. Program ten ma na celu
rozwój systemu selektywnej zbiórki tego
typu opakowań i ich recyklingu. Przypomnę,
że u[...]
|
|
|
|
Badanie trwałości żywności
|
|
Monika Żmudzka  Romualda Dolińska Anna Bugajewska
|
Trwałość żywności jest warunkowana stabilnością najmniej trwałego
składnika użytego do wytworzenia danego produktu. Zgodnie
z przepisami prawa żywnościowego, trwałość produktu może być
określona przez datę minimalnej trwałości lub termin przydatności
do spożycia. W ustawie z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie
żywności i żywienia (DzU nr 171 poz. 1225 z 2006 r. z późn. zm.),
data minimalnej trwałości została zarezerwowana dla produktów
trwałych mikrobiologicznie i na mocy rozporządzenia Ministra
Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania
środków spożywczych (DzU nr 137 poz. 966 z 2007 r. z późn. zm.)
w oznakowaniu produktów poprzedzona jest wyrażeniem najlepiej
spożyć przed lub najlepiej spożyć przed końcem, w zależności
od zastosowanego formatu daty, odpowiednio zawierającego
datę dzienną (dd.mm.rrr lub dd.mm) i nieuwzględniającego jej
w zapisie (mm.rrrr lub rrrr).
Termin przydatności do spożycia jest podawany w przypadku
środków spożywczych nietrwałych mikrobiologicznie.
Jeżeli produkt znakowany jest terminem przydatności
do spożycia, stosowane jest wyrażenie należy
spożyć do, natomiast format daty musi zawierać datę dzienną
(czyli dd.mm lub dd.mm.rrrr). Odwołując się do terminologii
prawa żywnościowego należy zaznaczyć, że określenie trwałość
żywności użyte w artykule odnosi się zarówno do żywności trwałej
mikrobiologicznie, jak i szybko psującej się, a zatem oznakowanej
datą minimalnej trwałości, a także terminem przydatności
do spożycia.
ISTOTA WYZNACZENIA
trwałości żywności
Wyznaczenie trwałości żywności jest jedny[...]
|
|
|
|
Bezpieczeństwo barwników stosowanych w produkcji żywności
|
|
|
Joanna Gajda-Wyrębek Jolanta Jarecka Katarzyna Kuźma Martyna Mirkowska Kazimierz Karłowski
|
Większość środków spożywczych oferowanych obecnie konsumentowi
zawiera substancje dodatkowe. Podstawą dopuszczenia
danej substancji dodatkowej do żywności jest jej bezpieczeństwo
dla zdrowia konsumenta. Oceny bezpieczeństwa substancji dodatkowych
dla zdrowia konsumenta dokonuje Komitet Ekspertów
FAO/WHO ds. Dodatków do Żywności (JECFA - The Joint FAO/
WHO Expert Committee on Food Additives), a w Unii Europejskiej
- Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Poprzednikiem
EFSA był Naukowy Komitet ds. Żywności.
Wyniki badań są podstawą do ustalenia dla danej
substancji tzw. dopuszczalnego, dziennego
pobrania (ADI). Jest to ilość substancji
(wyrażona w mg/kg masy ciała człowieka/
/dzień), która może być pobierana dziennie przez człowieka
ze wszystkich źródeł, przez całe życie, bez szkody dla
zdrowia. Wartość ADI jest zazwyczaj ok. 100 razy niższa
od wartości NOAEL (No Observed Adversed Effect Level)
- najwyższego stężenia substancji wyznaczonego w badaniach
na zwierzętach, które nie powoduje uchwytnych,
zwykle szkodliwych zmian morfologicznych, funkcjonalnych,
wzrostu, rozwoju i czasu życia zwierząt.
PROGRAM OCENY
bezpieczeństwa dodatków do żywności
Rozporządzenie (WE) nr 1333/2008 zobowiązuje Komisję
do ustanowienia programu ponownej oceny przez
EFSA bezpieczeństwa dodatków do żywności, które zostały
już dopuszczone w Unii przed 20 stycznia 2009 r. [1]. Program
ten został opracowany i jest zawarty w rozporządzeniu
Komisji (WE) n[...]
|
|
|
|
Deklaracja czystości produktu na etykiecie dzięki skrobi Novation
|
|
Globalny dostawca składników produktów spożywczych, firma National Starch Food
Innovation, świętuje 13. rocznicę pionierskiego programu Novation Innovation (Innowacja
dzięki skrobi Novation). Mając na uwadze różne potrzeby każdego klienta, firma przez ten
czas stopniowo rozszerzała swoją rodzinę skrobi niemodyfikowanych Novation, aby móc
oferować możliwie najwszechstronniejszą i najbardziej zróżnicowaną grupę produktów.
Producenci żywności mogą obecnie wybierać spośród ponad 20 rodzajów skrobi Novation
spełniających wymagani[...]
|
|
|
|
Dotacje dla przedsiębiorców z sektora rolno-spożywczego
|
|
Przedsiębiorcy z sektora rolno-spożywczego mogą
składać wnioski o wsparcie z działania "Zwiększanie
wartości dodanej podstawowej produkcji
rolnej i leśnej" finansowanego z Programu Rozwoju
Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.
12 sierpnia ARiMR rozpocznie przyjmowanie
wniosków od grup producentów, a od 9 września
od firm przetwórczych. Do wykorzystania w tegorocznym
naborze jest ok. 977 mln zł.
DLA KOGO WSPARCIE
Pomoc z działania "Zwiększanie wartości
dodanej podstawowej produkcji rolnej
i leśnej" skierowana jest do mikroprzedsiębiorstw,
małych i średnich firm, a także takich
podmiotów, które zatrudniają mniej niż
750 pracowników lub osiągają dochód nieprzekraczający
200 ml[...]
|
|
|
|
Energia z biomasy i biogazu - jakie wsparcie inwestycji w 2010 r.
|
|
|
Joanna Hejft-Wolska Magdalena Kućma
|
Rok 2010 będzie przełomowy pod względem dostępu do zewnętrznych
źródeł finansowania przedsięwzięć z zakresu produkcji
energii odnawialnej (OZE) w Polsce. U schyłku okresu
powszechnej dostępności funduszy europejskich otwierają się
kolejne możliwości - dotacje i pożyczki z Narodowego Funduszu
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW).
ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII
- korzystna alternatywa
Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii staje się
coraz popularniejszą alternatywną dla surowców tradycyjnych
zarówno w Polsce, jak i na świecie. Korzyści z ich
wykorzystania jest wiele, przy czym szczególną uwagę
należy zwrócić na proekologiczny charakter OZE i rolę
w efektywnej gospodarce odpadami. Jednocześnie zobowiązaniem
i wyzwaniem dla wszystkich krajów Unii
Europejskiej jest obecnie odejście od wysokoemisyjnego
węgla na rzecz odnawialnych źródeł energii.
W Polsce w produkcji "zielonej" energii wykorzystuje
się najczęściej zasoby wodne (75% udziału w produkcji
ekoenergii), niemniej coraz większym zainteresowaniem
cieszy się biomasa (15%), która charakteryzuje się wysoką
[...]
|
|
|
|
Informacje biznesowe
|
|
Dobre perspektywy przed producentami
zdrowej żywności
Konsumenci zmieniają nawyki
żywieniowe, co w ocenie ekspertów
oznacza, że producenci wyrobów korzystnie
oddziałujących na zdrowie
mogą liczyć na wyższe przychody
i zyski. Analitycy z Domu Maklerskiego
Millenium wytypowali spożywcze
spółki giełdowe, które mogą
skorzystać na wzroście popularności
prozdrowotnych modeli wyżywienia.
Analitycy wychodzą z założenia, że
konsumenci będą chętniej kupować
ryby (na czym skorzysta Graal produkujący
m.in. konserwy rybne) i drób
(Indykpol jest liderem na rynku mięsa
indyczego). Słone przekąski będą
zastępowane bakaliami, co powinno
zwiększyć popyt na wyroby Bakallandu
i Helio.
Warto zacytować ocenę Euromonitor
International, z której wynika,
że do segmentów rynku żywności
i napojów, w których sprzedaż będzie
rosła najszybciej, segment żywności
korzystnie oddziałującej na zdrowie
jest wymieniany na pierwszym
miejscu. Według teg[...]
|
|
|
|
Napoje bezalkoholowe nowe tendencje w produkcji
|
|
|
Grażyna Jaworska Aleksandra Olczak
|
W ostatnim dziesięcioleciu nastąpił wyraźny wzrost oczekiwań
konsumentów w stosunku do produkowanej żywności. Kupujący
coraz częściej są świadomi tego, że żywność, którą spożywają ma
istotny wpływ na ich zdrowie [40]. Oferta produktów, które zaspokajają
głód i dostarczają niezbędnych składników odżywczych
stała się niewystarczająca. Wzrasta zapotrzebowanie na produkty,
które pozytywnie wpływają na samopoczucie, dodają energii
czy stanowią element profilaktyki w niektórych schorzeniach,
np. cukrzycy, nowotworach [22, 23, 38]. W związku z tym rynek
produktów spożywczych, a co za tym idzie napojów bezalkoholowych,
jest ukierunkowany na produkcję wyrobów prozdrowotnych
(funkcjonalnych) [22, 35].
Światowy rynek napojów funkcjonalnych rozwija
się bardzo dynamicznie. Jednak w poszczególnych
krajach, np. w większości krajów europejskich,
w tym także w Polsce, wybór jest stosunkowo
niewielki [28] i ukierunkowany na kilka rodzajów
produktów. Wyjątek stanowi niemiecki rynek napojów
funkcjonalnych, który jest nie tylko duży, ale i różnorodny.
Dane z 2007 r. wskazują, że światowa konsumpcja napojów
funkcjonalnych wynosi 19,1 mld l, z czego w Europie Zachodniej
spożywa się ich ok. 8%. Zwraca przy tym uwagę duża
dynamika wzrostu spożycia tych napojów, bowiem od 2001 r.
zanotowano prawie 50-procentowy jej przyrost.
NOWE SOKI OWOCOWE
i warzywne
Wraz ze wzrostem zainteresowania konsumentów
wpływem diety na zdrowie, żywieniowcy i lekarze w porozumieniu
z przedstawicielami branży spożywczej zaczęli
lansować hasło: 5 razy dziennie jedz warzywa i owoce [39].
Spożywanie owoców i warzyw to ważny element profilaktyki
chorób cywilizacyjnych [40], a ze względu na sezonowość
ich występowania soki z nich stały się atrakcyjnym i modnym
produktem mającym pozytywny wpływ na zdrowie
[22, 23, 39]. Obecnie w odniesieniu do tej grupy produktów
często używa się określenia zdrowie w butelce soku.
Nowe tendencje w produkcji soków owocowych dotyczą
głównie pr[...]
|
|
|
|
Nieprawidłowa reklama żywności - kto i jak za nią odpowiada
|
|
|
Anna Ostrowska-Tomańska
|
Przedsiębiorcom trudno się bezproblemowo poruszać w gąszczu
przepisów rządzących w Polsce reklamą żywności. Tym bardziej
istotne jest, aby wiedzieć, jaka reklama produktów żywnościowych
jest niezgodna z prawem oraz jaka kara może za to grozić i komu.
Reklama żywności w Polsce jest uregulowana przez
wiele przepisów nie tylko szczegółowo odnoszących
się do produktów żywnościowych, ale i generalnie
odnoszących się do wymagań, jakie spełniać
muszą przekazy reklamowe.
NIEPRAWIDŁOWA,
czyli jaka?
Wśród przepisów ogólnych zakazów reklamy należy
szukać przede wszystkim w ustawie z 16 kwietnia 1993 r.
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Jako czyny nieuczciwej
konkurencji traktuje ona reklamę:
 sprzeczną z prawem, a więc niespełniającą wymagań
stawianych jej przez przepisy prawne;
 sprzeczną z dobrymi obyczajami lub uchybiającą godności
człowieka;
 wprowadzającą w błąd;
 porównawczą, sprzeczną z dobrymi obyczajami;
 odwołującą się do uczuć;
 ukrytą;
 uciążliwą.
Nie trzeba wyjaśniać, że te wszystkie rodzaje reklam
mogą odnosić się również do reklamy produktów żywnościowych.
Z kolei do przepisów szczególnych zajmujących się
problematyką reklamy środków żywnościowych należy zaliczyć
zwłaszcza przepisy ustawy z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie
żywności i żywienia. Przewiduje ona całkowity
zakaz reklamy pr[...]
|
|
|
|
Nowe techniki pakowania mięsa i przetworów mięsnych
|
|
|
Marek Cierach Agnieszka Bilicka
|
Technologie pakowania mięsa i przetworów mięsnych rozwijają
się w ostatnich kilku latach bardzo dynamicznie. Rozwój dotyczy
głównie zastosowania opakowań o zróżnicowanych, korzystnych
funkcjach przedłużających przydatność spożywczą produktu, informujących
o stanie produktu czy też korzystnie oddziałujących
na ograniczenie zmian fizycznych, chemicznych i mikrobiologicznych
zapakowanego produktu. Pakowanie mięsa i przetworów
mięsnych rozwija się intensywnie dzięki konstrukcji nowych
urządzeń, wydajnych, zapewniających warunki higienicznego
i estetycznego pakowania. Coraz częściej wykorzystuje się roboty
do pakowania plasterkowanych wyrobów blokowych i innych
oraz robotyzuje się operacje pakowania mięsa i przetworów
w zmienionej atmosferze gazowej.
W przemyśle mięsnym stosuje się kilka sposobów
pakowania w atmosferze modyfikowanej:
pakowanie próżniowe (vacuum
packaging), pakowanie w modyfikowanej
atmosferze gazów (Modified Atmosphere Packagings -
MAP) oraz pakowanie w kontrolowanej atmosferze (Controlled
Atmosphere Packagings - CAP) [2, 11]. Pakowaniu
poddaje się mięso i przetwory mięsne surowe lub peklowane,
z kością lub bez kości, w jednym kawałku lub rozdrobnione.
Opakowanie elementów mięsa powinno chronić
je przed niekorzystnymi czynnikami i zmianami, przede
wszystkim przed uszkodzeniami mechanicznymi, kurzem,
dotykaniem, mikroorganizmami, utratą lub chłonięciem
wody, wpływem światła, utratą aromatu.
W wyborze materiałów opakowaniowych uwzględnia
się wiele kryteriów, m.in. przenikalność pary wodnej i gazów,
wytrzymałość mechaniczną, zdolność do zgrzewania,
przezroczystość, wygodę konsumenta, bezpieczeństwo
żywności oraz koszt [13, 22]. Wszystkie technologie muszą
być oparte na najwyższych parametrach higienicznych
w czasie dzielenia, plasterkowania i pakowania wyrobów
czy surowego mięsa kulinarnego.
Przy wyborze opakowań producenci obecnie muszą
także uwzględniać aspekty ekologiczne opakowań. Przykładem
takiego ekologi[...]
|
|
|
|
Opakowania giętkie nowe materiały i rozwiązania
|
|
|
Mirosław Bohdan
|
Szybki wzrost konsumpcji i silna konkurencja wśród producentów
opakowań oraz produktów spożywczych przyczyniają się
do rozwoju nowych rodzajów materiałów opakowaniowych
i konstrukcji opakowań. Widać to zwłaszcza w przypadku opakowań
przeznaczonych do pakowania produktów spożywczych,
dla których wymagania są coraz większe i szczególnie restrykcyjne.
Przede wszystkim zapakowany produkt musi być bezpieczny,
zachowywać jakość przez jak najdłuższy okres, a także
być dobrze eksponowany i łatwo dostępny dla konsumenta
(np. opakowanie powinno się łatwo otwierać). Ponadto produkt
powinien być zapakowany w sposób umożliwiający jego
przechowywanie w warunkach domowych. Nie bez znaczenia
jest też ograniczony czas i wygoda szybkiego przygotowania
posiłku czy gotowych dań. Rosnące wymagania konsumentów
skłaniają producentów opakowań do opracowywania nowych
materiałów i rozwiązań.
MATERIAŁY OPAKOWANIOWE
Zmiany w produkcji opakowań należy rozpatrywać
w dwóch podstawowych kierunkach: jako rozwój materiałów
opakowaniowych oraz jako rozwój gotowych opakowań.
Obecnie zauważalne są następujące tendencje
rozwojowe dotyczące materiałów opakowaniowych, które
prowadzą do:
 wzrostu wytrzymałości i barierowości dla tlenu i pary
wodnej,
 wzrostu "czystości" rozumianej jako brak niekorzystnego
oddziaływania opakowania na zapakowany produkt,
 wzrostu znaczenia folii biodegradowalnych, czyli samoczynnie
rozkładających się w warunkach naturalnych,
przy czym ważna jest też możliwość łatwego recyklingu
lub utylizacji,
 zmniejszenia masy opakowania w stosunku do zapakowanej
zawartości,
 odporności na wiele czynników zewnętrznych (np. wysoką
lub niską temperaturę, działanie tłuszczu),
 wysokiej przyczepności farb i atrakcyjnego wyglądu,
 pokrywania folii wieloma substancjami o specjalnym
przeznaczeniu (przeciwmgielne, często określane jako
antifogg, przeciwko promieniom UV, z możliwością
łatwego or[...]
|
|
|
|
Osuszanie powietrza w procesach produkcji spożywczej
|
|
Podczas produkcji, pakowania,
przesypywania czy sortowania
materiałów sypkich (proszków,
granulatów, przypraw, cukru)
i innych wyrobów podatnych na działanie
wilgoci bardzo ważne są właściwe parametry
powietrza w pomieszczeniu, w którym
wykonuje się ww. prace. Duże znaczenie
ma utrzymanie właściwej temperatury
oraz wilgotności względnej. Zazwyczaj
wystarczająca jest temp. 20 ±2°C, a wilgotność
względna może wahać się w granicach
od 20 do 50% w zależności od stopnia
higroskopijności produkowanego czy
pakowanego produktu. Kompletny układ[...]
|
|
|
|
Oświadczenia żywieniowe i zdrowotne nowe obowiązki dla producentów
|
|
|
Iwona Wrześniewska-Wal
|
Producenci żywności nie mogą stosować dowolnych treści
oświadczeń umieszczanych na swoich produktach. Muszą być
one zgodne z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego
i Rady (WE) nr 1924/2006 w sprawie oświadczeń żywieniowych
i zdrowotnych dotyczących żywności oraz z dyrektywą 2000/13
w sprawie zbliżenia ustawodawstwa państw członkowskich UE
w zakresie etykietowania, prezentacji i reklamy środków spożywczych.
Zgodnie z tymi przepisami w 2010 r. kończą się niektóre
okresy przejściowe związane z oświadczeniami żywieniowymi
i zdrowotnymi. Zmieniające się przepisy niosą nowe obowiązki
i skutki dla producentów.
PROFILE SKŁADNIKÓW
odżywczych
Biorąc pod uwagę wzrost zachorowań na cukrzycę
i coraz częstsze problemy z otyłością wśród Europejczyków,
na czerwcowej sesji Parlament Europejski [1] poparł
projekt rozporządzenia, które uprości i zmieni obecne
przepisy dotyczące etykietowania żywności1. Projekt zakłada,
że wartości odżywcze danego produktu, takie jak
wartość energetyczna, zawartość węglowodanów, cukru,
soli i nasyconych kwasów tłuszczowych, będą musiały być
obowiązkowo podane na przedniej części opakowania
towaru. Ponadto opakowanie ma również zawierać informacje
o zawartości białka, błonnika oraz tłuszczów nienasyconych.
Nowe przepisy prawdopodobnie będą obowiązywały
dopiero od 2011 r. Jednak producenci będą mieli
trzy lata na dostosowanie się do tych wymagań. Okres ten
zostanie wydłużony do pięciu lat dla przedsiębiorców zatrudniających
mniej niż 100 pracowników oraz przedsiębiorstw,
których roczny obrót lub roczna suma bilansowa
nie przekracza kwoty 5 mln euro.
Podczas tej samej sesji Parlamentu Europejskiego posłowie
tylko jednym głosem odrzucili propozycję wykreślenia
przepisów dotyczących profilu składników odżywczych
z obowiązującego obecnie prawa żywnościowego
UE2. Krytycy profili uważają, że to pojęcie nie ma nic
wspólnego z nauką. Zwolennicy przekonują, że profile ułatwiają
ogólną klasyfikację produktu, którego[...]
|
|
|
|
Polish Food Industry in the Period of the World Economic Crisis
|
|
|
Roman Urban
|
In the half of 2008 - after a period of quick growth1 - the world
economic crisis appeared unexpectedly. It commenced from big
disturbances on global financial markets which brought up the
economic recession. It was manifested, first of all, in the most
advanced countries of the world (USA, EU, Japan) and in a part of
developing countries (Russia, Ukraine). According to the estimation
of economists, the economic recession occurs when a decline
of gross domestic product (GDP) takes place for two successive
quarters. It occurred in 2009 in all - except Poland - countries
of the European Union. During the highest intensity of the recession,
GDP in the EU decreased by ca. 5%, in average. The greatest
recession occurred in three Baltic countries (average 16.5%) and
a high one (5-9%) - in eleven countries of the European Union,
including three Scandinavian countries, Germany, Great Britain,
Ireland, Italy, Hungary, Slovenia, Slovakia and Luxembourg. In
the remaining countries of the EU, the decrease of GDP was equal
to 2.5-4.7%; only in Poland, the increase by 1.4% was recorded2.
The consequences of recession were most intensively
felt by the industrialists. Within the European
Union, industrial production in quarter I
and II of 2009 was by 17.5% lower in average as
compared to analogical period in 2008 (figure 1). The greatest
decline of the mentioned production, exceeding 20%,
occurred not only in the Baltic countries (25%) but also in
such states as Finland (24%), Luxembourg (25%), Slovenia
(24%), Italy (23%), Spain (22.5%), Slovakia and Hungary
(22%), Sweden (21.5%) and Germany (20.5%). The lowest
decline of industrial production was recorded in Poland
(8%) and in Ireland (4%), Cyprus (10%), Greece (11%), Portugal
and Holland (12%). Following the decrease of production,
a high reduction of proceed of industrial producers
was found. In a half of 2008, the mentioned prices in
the EU increased by 10% in annual scale while in quar[...]
|
|
|
|
Polska jako eksporter produktów rolno-spożywczych na rynek UE
|
|
|
Janusz Rowiński Małgorzata Bułkowska
|
W podsumowaniu artykułu J. Rowińskiego "Wpływ integracji
z Unią Europejską na handel zagraniczny artykułami rolno-spożywczymi"
(Przemysł Spożywczy, nr 1/2010 r.) znajduje się następujące
stwierdzenie: Formułując wniosek o doskonałych wynikach
polskiego handlu artykułami rolno-spożywczymi w okresie członkostwa
należy jednocześnie przeanalizować pozycję zajmowaną
obecnie przez Polskę w tej dziedzinie na jednolitym rynku europejskim.
Okazuje się, że jest ona wciąż jeszcze bardzo słaba, znacznie
poniżej polskich ambicji i możliwości. Jest to jednak kwestia tak
obszerna, że zostanie przeanalizowana w odrębnym artykule.
Szczególnie interesująca jest odpowiedź nie tylko na pytanie
o pozycję zajmowaną obecnie przez Polskę na jednolitym rynku
europejskim, ale także na pytanie, czy wzrost polskiego eksportu
rolno-spożywczego na jednolity rynek europejski w okresie
członkostwa w UE jest zjawiskiem wyjątkowym, świadczącym
o szczególnych umiejętnościach polskich eksporterów, czy też nie
różnił się od osiągniętego przez inne państwa, które wraz z Polską
lub później, wstąpiły do UE?
Dotychczas, ze względu na brak porównywalnych
danych statystycznych za dostatecznie
długi okres, nie można było wykonać wiarygodnych
analiz odpowiadających na postawione
wyżej pytania. Jednak obecnie, gdy Eurostat (Urząd
Statystyczny Wspólnot Europejskich) opublikował dane
o handlu zagranicznym artykułami rolno-spożywczymi
27 państw członkowskich za lata 2000-2009, można pokusić
się o odpowiedź. Należy jednak zachować ostrożność
podczas interpretacji statystyk Eurostatu. Wprawdzie opublikowane
dane są opracowane przez urzędy statystyczne
krajów członkowskich zgodnie z jednolitymi wytycznymi
metodycznymi i powinny być porównywalne - to okazuje
się, że dane dla Polski różnią się od ogłaszanych przez
Główny Urząd Statystyczny. Nie jest wykluczone, że podobne
różnice występują w innych państwach. To jednak
nie powinno mieć większego wpływu na wnioski formułowane
[...]
|
|
|
|
Polski przemysł spożywczy w okresie światowego kryzysu gospodarczego
|
|
|
Roman Urban
|
W połowie 2008 r. niespodziewanie - po kilkuletnim okresie
szybkiego wzrostu1 - nastąpił światowy kryzys gospodarczy.
Rozpoczął się on od dużych perturbacji na globalnych rynkach
finansowych, które doprowadziły do recesji gospodarczej. Ujawniła
się ona przede wszystkim w najbardziej rozwiniętych krajach
świata (USA, UE, Japonia) oraz w części krajów rozwijających się
(Rosja, Ukraina). Według ocen ekonomistów recesja gospodarcza
występuje wtedy, gdy przez dwa kolejne kwartały następuje spadek
produktu krajowego brutto (PKB). Miało to miejsce w 2009 r.
we wszystkich - poza Polską - krajach Unii Europejskiej. W okresie
największego nasilenia recesji PKB w UE obniżył się średnio
o ok. 5%. Największa recesja miała miejsce w trzech krajach
bałtyckich (średnio 16,5%), a duża (5-9%) w jedenastu krajach
Unii, w tym w trzech państwach skandynawskich, w Niemczech,
Wielkiej Brytanii, Irlandii, we Włoszech, na Węgrzech, w Słowenii,
Słowacji i Luksemburgu. W pozostałych krajach UE spadek
PKB wynosił od 2,5 do 4,7%, a tylko w Polsce notowano wzrost
o 1,4%2. Skutki recesji najbardziej odczuli przemysłowcy.
W Unii Europejskiej produkcja przemysłowa
w I i II kw. 2009 r. była średnio o 17,5% niższa niż
w tym samym okresie 2008 r. (rysunek 1). Największy
spadek tej produkcji, przekraczający 20%, nastąpił nie
tylko w krajach bałtyckich (25%), lecz także w takich państwach
jak Finlandia (24%), Luksemburg (25%), Słowenia
(24%), Włochy (23%), Hiszpania (22,5%), Słowacja i Węgry
(po 22%), Szwecja (21,5%) i Niemcy (20,5%). Najmniejszy
spadek produkcji przemysłowej miał miejsce w Polsce (8%)
oraz w Irlandii (4%), na Cyprze (10%), w Grecji (11%), Portugalii
i Holandii (po 12%). W ślad za spadkiem produkcji
nastąpiła silna redukcja cen producenta przemysłowego.
O ile w połowie 2008 r. w UE ceny te wzrastały o ok. 10%
w skali rocznej, to w III kw. 2009 r. notowano ich spadek
o ponad 7%. W przemyśle unijnym wystąpiły więc typowe
dla recesji zjawiska defl[...]
|
|
|
|
Sektor mleczarski w Polsce problemy i perspektywy
|
|
|
Piotr Szajner
|
Polski sektor mleczarski dobrze przygotował się do integracji
z Unią Europejską i w pierwszych latach członkostwa osiągnął
sukces na europejskim rynku. Wyrazem tego jest znaczący wzrost
dodatniego salda w handlu zagranicznym. Procesy dostosowawcze
w okresie przedakcesyjnym spowodowały wyraźny postęp
modernizacji branży, która stanowiła podstawę międzynarodowej
konkurencyjności. W mleczarstwie wciąż jest jednak wiele
problemów, których rozwiązanie będzie miało fundamentalne
znacznie dla przyszłości sektora w kontekście reformy WPR
i ewentualnej liberalizacji handlu w ramach WTO. Proces restrukturyzacji
sektora nie jest jeszcze zakończony, a jego celem w najbliższych
latach będzie poprawa efektywności produkcji. Ważnym
problemem, który wymaga rozwiązania jest zwiększenie
popytu wewnętrznego, co pozwoli uniezależnić się od wyników
w eksporcie i wahań koniunktury na rynkach zewnętrznych.
GŁÓWNE CECHy RyNKU, PRODUKCJI
i przetwórstwa mleka
Rynek mleka w Polsce charakteryzuje się nadwyżką
podaży nad popytem, która jest mierzona wskaźnikiem
samowystarczalności SRi (Self-sufficiency Ratio). W latach
2006-2009 produkcja mleka wynosiła ok. 12 mln t i była
średnio o 15% większa od krajowego zużycia [6]. Nadwyżka
podaży jest typowa dla całej UE, ale istnieją znaczne
różnice między poszczególnymi krajami członkowskimi.
Łączna kwota mleczna w UE-27 wynosi bowiem 153 mln t
i jest o ok. 10% większa od popytu. Nadwyżki podaży są
sprzedawane na rynku światowym.
Polskie mleczarstwo, w odróżnieniu od głównych konkurentów
z UE-15, charakteryzuje się niską towarowością
produkcji (procentowy stosunek sprzedaży do produkcji)
wynoszącą ok. 80%, a dostawy mleka do przemysłu stanowią
niespełna 75% produkcji (tabela 1). W państwach UE-15
udział skupu w produkcji mleka wynosi 90-95%. Niska towarowość
produkcji niekorzystnie wpływa na rozwój krajowego
przemysłu mleczarskiego, który nie wykorzystuje
w pełni swoich zdolności przetwórczych. Szacuje się, ż[...]
|
|
|
|
Targowe spotkania branży spożywczej
|
|
Polagra-Food, Polagra-Tech i Gastro Trendy to kompleksowa
oferta targowa, liczne premiery rynkowe
oraz bogaty program seminariów, pokazów i konkursów.
Te targi to najważniejsze wydarzenie dla branży
spożywczej, które odbędzie się w połowie września
w Poznaniu.
HANDEL TRADYCYJNY I REGIONALNE PRZYSMAKI
Ważnym punktem programu targów jest
Polagra-Food (13-16 września). Podobnie
jak w latach ubiegłych, głównym założeniem
organizatorów jest przekazanie praktycznej
i rzetelnej wiedzy o nowych trendach na rynku
oraz stworzenie platformy dialogu i wymiany
doświadczeń. Tegoroczna edycja "Dwóch Dni
Dla Dystrybucji" będzie poświęcona handlowi
tradycyjnemu. Warto wspomnieć również
o "Smakach Regionów" - wspólnej inicjatywie
Międzynarodowych Targów Poznańskich
i urzędów marszałkowskich oraz Związku
Województw RP. Wystawa będzie promować
po[...]
|
|
|
|
Urządzenia transportu bliskiego i wybrane urządzenia pomocnicze
|
|
|
Adam Wojciechowski
|
Wytwarzanie artykułów spożywczych wiąże się z koniecznością
ich transportu i składowania - są to na ogół ładunki szybko rotujące,
powszechnie nazywane FMCG (Fast Moving Consumer
Goods). Gwałtowny rozwój techniki i przemysłu spowodował,
że obecnie podczas przemieszczania artykułów spożywczych
i surowców związanych z ich przetwórstwem mamy do czynienia
z mechanizacją prac oraz wykorzystaniem do składowania odpowiednich
budowli i urządzeń magazynowych umożliwiających
zachowanie prawidłowych warunków przechowywania.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki
Społecznej z 14 marca 2000 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych
pracach transportowych (DzU nr 26 z 2000,
poz. 313, z późniejszymi zmianami) §3.1, pracodawca jest
obowiązany do stosowania odpowiednich rozwiązań technicznych
i organizacyjnych zmierzających do wyeliminowania
ręcznych prac transportowych. Można to osiągnąć
wprowadzając mechanizację prac, a ta wymaga zastosowania
w praktyce urządzeń transportu bliskiego i niejednokrotnie
urządzeń pomocniczych.
Magazynowanie w przetwórstwie spożywczym jest
procesem złożonym, gdyż obejmuje różne dziedziny produkcji.
Ma to, wraz z rodzajem i wielkością produkcji oraz
fizyczną postacią ładunków, istotny wpływ na zastosowane
urządzenia transportowe oraz pomocnicze.
URZĄDZENIA TRANSPORTU
bliskiego
Do urządzeń transportu bliskiego zalicza się dźwignice,
dźwigi, wózki transportowe, przenośniki, ładowarki, manipulatory,
roboty przemysłowe oraz urządzenia specjalizowane.
Specyfika branży sprawia, że w magazynach branży
spożywczej wykorzystuje się urządzenia z każdej z tych grup,
dlatego omówione zostaną tylko te najczęściej spotykane.
DŹWIGNICE
Do dźwignic zalicza się: cięgniki, suwnice, żurawie,
układnice, dźwigniki oraz wyciągi towarowe. W magazynach
zarówno surowców, jak i wyrobów gotowych branży
spożywczej do obsługi regałów na ogół o wysokości przekraczającej
12 m eksploatowane są układnice. Są to [...]
|
|
|
|
Wydarzenia Polska - Unia - Świat
|
|
Światowy rynek mięsa
wg raportu OECD/FAO
Najnowszy raport OECD/FAO
Agricultural Outlook zawierający
prognozy dotyczące rynku mięsa
do 2019 r. zakłada, że po globalnym
kryzysie finansowym, który wywołał
znaczący spadek międzynarodowych
obrotów mięsem, rynek ten
będzie się odbudowywał. Do 2019 r.
zbiorowa konsumpcja mięsa drobiowego
w krajach OECD ma się zwiększyć
o 38% w stosunku do poziomu
z lat 2007-2009, mięsa wieprzowego
o 33%, a wołowiny o 22%. Konsumpcja
mięsa w przeliczeniu na jednego
mieszkańca w krajach OECD ma
w tym okresie wzrosnąć o 4%, podczas
gdy w krajach nienależących do
OECD, czyli najsłabiej rozwiniętych,
zaledwie 1%.
Do 2019 r. światowy eksport mięsa
ma się zwiększyć o 22% w porównaniu
z przewidywanym poziomem z 2010 r.,
ale - jak zaznaczają autorzy raportu -
wzrost ten ma się dokonać głównie za
sprawą rosnącego eksportu mięsa drobiowego.
Do wzrostu dostaw mięsa na
światowy rynek ma się[...]
|
|
|
|
Wykwintne dodatki o smaku pomidorów absolutnie najlepsze od firmy Synergy
|
|
Specjalista w dziedzinie dodatków smakowych, firma Synergy, wprowadza na rynek nową grupę sześciu naturalnych
dodatków o smaku pomidorów, które imitują smaki pomidorów przyrządzanych w sposób obecnie
najpopularniejszy. Intensywne profile smakowe dodatków: sałatka, pomidory krótko i długo suszone na słońcu
(sun-kissed, sun-dried), ketchup, puree oraz zupa stanowią wyra[...]
|
|
|
|
Zasady znakowania żywności
|
|
Producenci żywności wciąż mają duże problemy z prawidłowym
znakowaniem produktów spożywczych. Świadczą o tym wyniki
kontroli przeprowadzanych przez IJHARS. Na 8688 kontroli
w 21 grupach artykułów rolno-spożywczych przeprowadzonych
w 2009 r. przez Inspekcję aż 35,1% skontrolowanych
partii produktów oraz 24,3% partii świeżych owoców i warzyw
było nieprawidłowo oznakowanych. Najwięcej niezgodności
w znakowaniu stwierdzono w przypadku bułki tartej (51%
zakwestionowanych partii), wyrobów garmażeryjnych, makaronów
i pieczywa (ok. 47%), a najmniej, co nie znaczy mało,
w przypadku przetworów owocowo-warzywnych, napojów
spirytusowych, jaj, wyrobów cukierniczych (18-20% zakwestionowanych
partii).
Znakowanie żywności ma na celu ochronę interesów
konsumenta. Na jego podstawie konsument
powinien móc dokonać świadomego wyboru
spożywanej przez niego żywności. Przepisy
dotyczące znakowania żywności mają na celu zapobieganie
oszukańczym praktykom, fałszowaniu żywności oraz
wszelkim innym praktykom mogącym wprowadzić konsumenta
w błąd.
ZNAKOWANIE ELEMENTEM JAKOŚCI HANDLOWEJ
Nie wszyscy wiedzą, że znakowanie stanowi element
jakości handlowej. Zgodnie z art. 3 pkt 5 ustawy z 21
grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych,
jakość handlowa jest definiowana jako cechy
artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości
organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych
w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy
oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania,
prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami
sanitarnymi, weterynaryjnym i/lub fitosanitarnymi.
ARTYKUŁ ROLNO-SPOŻYWCZY ZAFAŁSZOWANY
Produkt, który jest nieprawidłowo oznakowany może
zostać uznany za zafałszowany. Zgodnie z art. 3 pkt 10
ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych
zafałszowany jest produkt, którego skład jest niezgodny
z przepisami dotyczącymi [...]
|
|
|
|
Zbiory zbóż w Polsce i na świecie
|
|
Zbiory zbóż w Polsce szacowane są przez GUS na 25,1-26,1 mln t.
Jest to 7-10% mniej niż w ub.r., a 1-5% więcej niż średnia z lat 2001-2005.
Z szacunków GUS wynika, że powierzchnia zasiewów zbóż zmniejszyła
się w porównaniu z ubiegłoroczną o 1,4% i wynosi ponad 8,1 mln ha.
Rolnicy zbiorą 31-32,2 dt (100 kg) zbóż z 1 ha. Gorsze zbiory to wina
przede wszystkim pogody. Powódź nie wpłynęła znacząco na prognozy
plonów.
Ocenia się, że także tegoroczne zbiory rzepaku będą o 11% mniejsze
niż w 2009 r. Rolnicy zbiorą ok. 2,2 mln t ziarna, t[...]
|
|
|
|
Żywność ekologiczna trendy na rynku oraz wymagania prawne
|
|
Wywiad z Panią Mileną Zielińską -
Kierownikiem Europejskiego Centrum Kompetencyjnego
ds. Rynku Żywnościowego
w firmie TÜV Rheinland Polska.Polscy konsumenci coraz częściej wybierają żywność
ekologiczną. Co w rzeczywistości decyduje o tym, że
dany produkt określany jest jako ekologiczny?
W ostatnim czasie można zauważyć tendencję
do nadużywania w mowie potocznej pojęcia
ekologiczne. Termin ten stał się w pewnym sensie
modny, nie tylko w kontekście żywności. Aby producent
rolny, przetwórca, dystrybutor czy importer
mógł zgodnie z prawem posługiwać się tym
określeniem w odniesieniu do produktów spożywczych,
towary muszą spełniać wiele bardzo
restrykcyjnych przepisów prawa. Wytwórca produktów
określanych jako ekologiczne musi zostać
poddany szczegółowej kontroli, która wykaże, że
spełnia wymagania przepisów prawa dla producenta
żywności ekologicznej i innych uregulowań
legislacyjnych dla artykułów rolno-spożywczych.
Jeżeli produkt pozytywnie przejdzie [...]
|
|
|
|
Twój Profil
Twój koszyk
