Obecnie w krajach członkowskich Unii Europejskiej dąży
się do ograniczenia zużycia energii na potrzeby oświetlenia
w budynkach użyteczności publicznej. Świadczą o tym regulacje
prawne wprowadzane w krajach Unii Europejskiej,
takie jak dyrektywy i rozporządzenia Komisji Europejskiej
oraz normy zharmonizowane.
W Polsce zagadnienia te reguluje m.in.: Rozporządzenie Ministra
Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych,
jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
(z późniejszymi zmianami) [3] oraz dwie normy PN-EN 12464:2012
Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy - część 1 [1]
i PN-EN 15193:2010 Charakterystyka energetyczna budynków.
Wymagania energetyczne dotyczące oświetlenia [2].
Zgodnie z normą [1] podstawowymi parametrami otoczenia świetlnego
uwzględniającymi światło sztuczne i dzienne są:
- rozkład luminancji,
- natężenia oświetlenia,
- kierunkowość światła, oświetlenia w przestrzeni wnętrza,
- zmienność światła (poziomy i barwa światła),
- oddawanie barw i wygląd barwy światła,
- olśnienie,
- migotanie.
Oświetlanie miejsc pracy w pomieszczeniach biurowych
Regulacje, wprowadzone przepisami, dotyczą m.in. parametrów
oświetleniowych zalecanego i wymaganego:
- poziomu eksploatacyjnego natężenia oświetlenia (Em) oraz jego
równomierności (U0) w miejscu pracy, otoczeniu miejsca pracy i tła,
- poziomu natężenia oświetlenia oraz jego równomierności na suficie
i ścianach,
- współczynnika oddawania barw (Ra) i temperatury barwowej
(TCP),
- ujednoliconej oceny olśnienia.
Norma [1] zaleca, aby współczynniki odbicia światła od głównych
powierzchni rozpraszających we wnętrzu mieściły się w zakresie:
- sufit od 0,7 do 0,9,
- ściany od 0,5 do 0,8,
- podłoga od 0,2 do 0,4,
- główne przedmioty w pomieszczeniu (meble, maszyny itp.) od
0,2 do 0,7.
Dr inż. Piotr Cierzniewski, dr inż. Marcin Wardach, dr inż. Tomasz Zarębski
- Katedra Elektroenergetyki i Napędów Elektrycznych Zachodniopomorski więcej »
W ostatnich latach (szczególnie w górnictwie) dąży się do
coraz większego zagospodarowania gazu kopalnianego (metanu).
Wykorzystuje się go m.in. w tłokowych silnikach gazowych
napędzających generatory synchroniczne pracujące
w układach wysokosprawnej kogeneracji (skojarzona produkcja
energii elektrycznej/ciepła) czy trigeneracji (skojarzona
produkcja energii elektrycznej/ciepła/chłodu). Pozwala to
na ograniczenie emisji szkodliwego metanu do atmosfery jak
i znacznie obniża koszty zakupu energii czynnej od zakładów
energetycznych lub na rynku energii.
Instalując układy z generatorami synchronicznymi często pomija
się fakt, że generatory mogą być wykorzystywane do nadążnej kompensacji
mocy biernej, ograniczając w ten sposób ich pełne wykorzystanie.
W roku 2013 firma J.J.A. Progress zrealizowała pierwszy
w polskim górnictwie nadążny układ kompensacji mocy biernej,
w którym steruje się produkcją mocy biernej produkowanej przez
generatory synchroniczne. Niniejszy artykuł dotyczy możliwości
wykorzystania generatorów synchronicznych w nadążnym układzie
kompensacji mocy biernej.
Wpływ podłączenia generatorów synchronicznych na opłaty
za energię elektryczną
Podłączenie generatora synchronicznego do sieci elektroenergetycznej
zakładu przemysłowego z jednej strony przynosi korzyści
w postaci znacznego obniżenia opłat za energię czynną, jednak
z drugiej strony może powodować wzrost kosztów za energię bierną
indukcyjną w przypadku braku lub małej produkcji energii biernej.
Poniżej rozważono trzy przypadki pracy układu elektroenergetycznego.
Założono, że sieć elektroenergetyczna obciążona jest mocą
czynną 5,0 MW oraz mocą bierną indukcyjną 4,0 Mvar. Przy takim
założeniu współczynnik mocy tgφ wynosi 0,8.
Przypadek 1 - w sieci elektroenergetycznej nie zainstalowano
generatora synchronicznego (rys. 1a). Przypadek 2 w sieci elektroenergetycznej
zainstalowano generator synchroniczny 2,5 MW,
pracujący ze współczynnikiem moc cosφ = 1 więcej »
Energia elektryczna jest przedmiotem umowy pomiędzy jej
dostawcą a odbiorcą i - jak każdy inny produkt - powinna
spełniać odpowiednie wymagania jakościowe. Dostawca energii
elektrycznej powinien zapewnić, aby parametry napięcia
zasilającego na zaciskach przyłącza były równe znamionowym
lub mieściły się w przedziałach dopuszczalnych odchyleń
i deformacji. Z kolei odbiorca nie powinien swoimi odbiornikami
negatywnie wpływać na sieć elektroenergetyczną.
Jakość energii elektrycznej można określić na podstawie porównania
jej określonych parametrów z wartościami dopuszczalnymi, które
są zdefiniowane w odpowiednich uregulowaniach prawnych, m.in.
w normie PN-EN 50160 Parametry napięcia zasilającego w publicznych
sieciach rozdzielczych. Celem artykułu było m.in. przeprowadzenie
pomiarów jakości i zużycia energii elektrycznej w wybranych
obiektach i urządzeniach oraz analiza uzyskanych wyników.
Parametry jakościowe energii elektrycznej oraz metody
poprawy jakości energii elektrycznej
Norma PN-EN 50160 definiuje m.in. kilka wymienionych parametrów
jakościowych energii elektrycznej:
- wolne zmiany napięcia (odchylenia),
- wahania napięcia - współczynnik krótko- i długoterminowy migotania
światła,
- zapady napięcia i przerwy w zasilaniu,
- harmoniczne, interharmoniczne,
- współczynnik odkształcenia,
- asymetrię napięcia,
- zmiany częstotliwości zasilania (wahania i odchylenia),
- przepięcia.
Poprawa jakości energii elektrycznej możliwa jest dopiero po
zdiagnozowaniu i zdefiniowaniu przyczyn jej pogorszenia. Redukcja
skutków złej jakości energii jest możliwa w odniesie więcej »
Elektroenergetyczna automatyka zabezpieczeniowa (EAZ)
wraz z rozwojem techniki i wzrostem wymagań co do jej niezawodności
oraz sposobu działania ulegała zmianom i modernizacjom.
W tym rozwoju można wyróżnić kilka generacji
urządzeń zabezpieczających.
Zabezpieczenia elektroenergetyczne pierwszej generacji charakteryzowały
się jednofunkcyjnością (spełnienie wyłącznie jednej
funkcji - zabezpieczeniowej). Pierwsze wyzwalacze pierwotne,
a następnie proste przekaźniki nadprądowe (elektromagnetyczne)
powstały w pierwszej dekadzie XX w. Wprowadzona w latach 60.
XX w. elektroniczna technika analogowa, oparta na elementach półprzewodnikowych
przyczyniła się do powstania drugiej generacji zabezpieczeń
elektroenergetycznych. Przekaźniki te w odróżnieniu od
przekaźników elektromechanicznych, ze względu na brak elementów
ruchomych zwane były statycznymi. Przekaźniki te pełniły pojedyncze
funkcje zabezpieczeniowe, miały własne obwody wejściowe
i zasilanie napięciem pomocniczym. Korzystną ich cechą w stosunku
do zabezpieczeń pierwszej generacji był dużo krótszy czas działania,
zredukowany z kilkuset do kilkudziesięciu sekund. Trzecia generacja
zabezpieczeń elektroenergetycznych związana jest z chwilą wprowadzenia
do eksploatacji zespołów automatyki zabezpieczeniowej.
Zespoły te integrowały w jedną całość wiele indywidualnych przekaźników
statycznych wykonanych w postaci modułów.
Dynamiczny rozwój nauk informatycznych na przełomie XX
i XXI w. skutkował powszechnym użyciem mikroprocesorów w wielu
dziedzinach techniki. Zastosowanie układów mikroprocesorowych
i techniki cyfrowej w urządzeniach automatyki zabezpieczeniowej
umożliwiło powstanie czwartej generacji zabezpieczeń elektroenergetycznych.
Technika cyfrowa umożliwiła wprowadzenie wielu zmian
w zabezpieczeniach elektroenergetycznych, dotyczących przede
wszystkim: konfiguracji układów zabezpieczających, sposobów otrzymywania
sygnałów z obiektu chronionego, sposobu przetwarzania
i pomiaru w więcej »
Współczesne systemy zasilania gwarantowanego w zakładach
przemysłowych, energetyce wytwórczej i przesyłowej są
odpowiedzialne za bezprzerwowe zasilanie najbardziej istotnych
systemów dla utrzymania ciągłości ruchu i bezpieczeństwa
zakładu. W tym systemie zasilane są takie systemy jak:
rozdzielnie średniego i niskiego napięcia, sterowania DCS,
automatyki procesów technologicznych, smarowania łożysk
generatorów, gaszenia łuków, zasilania IT i serwerowni,
ochrony procesów technologicznych i maszyn. Bardzo często
systemy zasilane są przez scentralizowany układ zasilający
wiele odpływów w rozdzielniach lub w szafach dystrybucyjnych
- są to układy rozbudowane i rozległe.
Wystąpienie w takich systemach zwarcia jest ogromnym zagrożeniem,
zaś odpowiedni dobór zabezpieczeń zapewniający selektywność
zadziałania jest czynnikiem kluczowym przede wszystkim
dla odłączenia obwodu, w którym występuje zwarcie oraz zapewnienia
ochrony przeciwporażeniowej, a także zachowania ciągłości
i bezpieczeństwa procesów produkcyjnych. Niewłaściwy dobór
zabezpieczeń może spowodować: totalną awarię, zagrożenie życia,
uszkodzenie mienia a nawet pożar.
Zwarcie jest to znaczące obniżenie rezystancji obwodu, uszkodzenie
jego izolacji i połączenie dwóch punktów o różnych potencjałach.
Prąd zwarciowy jest wielokrotnie większy od prądu roboczego.
Efektem tego może być zniszczenie instalacji elektrycznej oraz
uszkodzenie urządzeń elektrycznych. Do ochrony przed skutkami
zwarcia służą zabezpieczenia elektryczne. Selektywność zabezpieczeń
(w instalacjach elektrycznych) jest to właściwość, jaką mają
połączone względem siebie szeregowo zabezpieczenia, których zadaniem
jest jak najszybsze wyłączenie takiego obwodu, w którym
jest takie zakłócenie.
Wyłączenie powinno być wykonane jak najbliżej miejsca zwarcia.
Kluczowym parametrem jest też czas wyłączenia zwarcia: powinno
być nie więcej niż 400 ms dla ochrony przeciwporażeniowej
i ok. 10-25 ms dla ochrony ciągłości proc więcej »
Chłodnia kominowa ma specjalną instalację - nazywaną
zimową, zapobiegającą oblodzeniu wlotu powietrza i zraszalnika,
przy czym są dwa rodzaje tej instalacji (rys. 1). Do
instalacji natryskowej doprowadza się do 20% obciążenia
hydraulicznego, do kurtynowej - do 40% [1].
Okazuje się jednak, że przy dostatecznie niskiej temperaturze powietrza
atmosferycznego i małym obciążeniu cieplnym następuje
oblodzenie obrzeża zraszalnika, co prowadzi do jego uszkodzenia.
Temu procesowi ma zapobiegać dodatkowa instalacja wyposażona
w kurtynę wodną o wyjątkowo wysokim stopniu rozpylenia (rys. 2).
Kurtyna wodna składa się z różnych elementów, przedstawionych
na rys. 3 i 4. E więcej »
Sieci elektroenergetyczne niskiego napięcia stanowią końcowy
element przesyłowych urządzeń elektroenergetycznych,
zasilających instalacje i urządzenia energetyczne odbiorców.
W przesyle energii elektrycznej ważne jest zachowanie
jej dopuszczalnych parametrów, zgodnie z wymaganiami
i zaleceniami Unii Europejskiej. Energia elektryczna o standardowych
parametrach może być przesyłana do miejsc,
gdzie występuje jej niedobór zarówno w kraju, jak i poza
jego granicami.
Przesył i dystrybucja energii elektrycznej wiąże się z jej stratami,
gdyż urządzenia przesyłowe i rozdzielcze wykazują straty energii,
wymagają konserwacji, ulegają degradacji (starzeniu), ich właściwości
izolacyjne pogarszają się w miarę upływu czasu. W stanach
awaryjnych i przeciążeniach izolacja zużywa się dużo szybciej.
Elementy wiodące prąd niskiego napięcia są bardziej niezawodne,
gdy ich przepustowość jest większa (wyższe przekroje przewodów),
krótsze są obwody elektryczne, stosowane materiały izolacyjne są
lepszej jakości i gdy linie elektroenergetyczne prowadzone są przez
tereny o małym zagrożeniu środowiskowym.
Ze względu na dużą liczbę wyładowań atmosferycznych do linii
elektroenergetycznych napowietrznych dąży się w trakcie realizacji
inwestycji do rozwiązań tych linii w postaci kabli ziemnych. Kable
ziemne nie są narażone na wyładowania atmosferyczne i w związku
z tym nie ulegają awariom nie tylko z powodu wyładowań burzowych,
ale także nie są narażone na: działanie wiatrów, wahań
temperatury, zbyt dużych zwisów, kolizje z obiektami. Największą
wadą linii kablowych nN są koszty ich budowy i zmiany trasy tych
linii w związku z różnego rodzaju pracami ziemnymi. Dla określenia
awaryjności sieci elektroenergetycznych napowietrznych i kablowych
nN potrzebna jest znajomość jej parametrów, tj. przekrojów
przewodów i kabli, rodzaju materiału, z jakiego są wykonane,
temperatura pracy, warunki środowiskowe i inne czynniki, które są
wynikiem działania anomalii pogo więcej » Czytaj za darmo! »
Od kilku lat w Polsce większość napowietrznych linii SN
w systemie PAS budowanych jest z zastosowaniem przewodów
ekranowanych w podwójnej osłonie izolacyjnej. Firma
SICAME oferuje nowej generacji przewody napowietrzne
średnich napięć typu EKOPAS® CCST i CCSX, które są produkowane
na podstawie najnowszej, obowiązującej normy
PN-EN 50397-1:2007, co zostało dodatkowo potwierdzone
pełnymi badaniami wykonanymi w niezależnym laboratorium
akredytowanym oraz certyfikatem zgodności wyrobu,
wydanym przez Instytut Energetyki w Warszawie.Przewody SICAME charakteryzują się bardzo dobrymi parametrami
mechanicznymi, dodatkowo zastosowanie żył z wytrzymałego
stopu AlMgSi gatunku AL-3, umożliwia projektowanie dłuższych
przęseł, przez co koszty budowy linii mogą być niższe. Kolejnym
atutem jest zastosowanie żył zagęszczanych, dzięki czemu na przewodzie
występuje mniejsze parcie wiat więcej »
Alfons Hoffmann w 1905 r. rozpoczął studia na Politechnice Gdańskiej,
a ukończył je w 1911 r. Był pierwszym Polakiem, który ukończył
Wydział Mechaniki i Elektrotechniki na niemieckiej Politechnice.
Praktykę zawodową odbył w czołowych zakładach niemieckich Garbe-
Lahmayer i Siemens-Schuckert. W 1918 r. powrócił do kraju i cały
następny rok pracował w Podkomisariacie Naczelnej Władzy Ludowej.
Według ocen przełożonych i historyka J. Szewsa był bardzo aktywny
i pracowity.
W marcu 1920 r. pojawił się w Gródku jako kierownik budowy elektrowni
wodnej w tej miejscowości. Wówczas Gródek był małą wsią
położoną w Borach Tucholskich, nie było innej możliwości dojazdu
jak tylko piaszczyste drogi lub leśne dukty. Budowa tej elektrowni
była wielką szkołą życia dla Hoffmanna. Nie miał bowiem żadnego
doświadczenia w prowadzeniu inwestycji, a ponadto tylko encyklopedyczne wiadomości wyniesione z uczelni o elektrowni wodnej. W kraju
toczyła się wojna polsko-rosyjska, panowała inflacja, brakowało odpowiednich
pracowników i sprzętu. A. Hoffmann większość swoich pracowników
szkolił dopiero w trakcie budowy. Państwo polskie dopiero
się organizowało. Tylko dzięki Jego wielkiemu talentowi inżynierskiemu,
zdolnościom organizacyjnym i ekonomicznym udało się pomyślnie
zakończyć budowę. A. Hoffmann już w trakcie budowy elektrowni
opracował w 1922 r. plan elektryfikacji całego Pomorza. W międzyczasie
połączono się także z miejską elektrownią cieplną w Grudziądzu.
W kwietniu 1923 r. w obecności prezydenta Polski Stanisława Wojciechowskiego
do użytku oddano pierwszą w kraju po odzyskaniu niepodległości
elektrownię.
W 1927 r. wybudował pierwszą 60-kilowoltową linię przesyłową
Gródek-Toruń o długości 70 km, a tym samym uzyskano połączenie
z miejską elektrownią w Toruniu. Linię tę na przełomie lat 1926-1927
(w okresie 6 miesięcy budowy) przedłużono do Gdyni. Przyczyniło
się to do znacznego polepszenia zaopatrzenia w energię Gdyni, jak
i szybko rozwijającego się więcej »
O działalności Kazimierza Szpotańskiego pisze się, że był
to błysk polskiej przedsiębiorczości w dwudziestoleciu międzywojennym,
przy czym słowo "błysk" w przypadku tego
wielkiego polskiego inżyniera-elektryka staje się symboliczne.
Jego kariera była rzeczywiście błyskotliwa, a jej źródłem
przekonanie, że elektryczność może przynieść Polsce "oświecenie"
po dziesiątkach mrocznych lat niewoli. We wspomnieniach
i tekstach poświęconych Kazimierzowi Szpotańskiemu
pojawia się też niezwykle trafne określenie Jego postawy:
(...) inżynierski pragmatyzm z romantyzmem w tle. Motto
całego Jego życia i przekonanie, któremu podporządkował
swoją działalność, zawarte są w słowach: Napoleoński Krzyż
Legii Honorowej mego pradziada i historia powstań mówiły
mi, że droga wyłącznie orężna nie prowadzi do celu wyczerpanego
gospodarczo i zrujnowanego przez zaborców Narodu.
Natomiast słusznym wydawało mi się mniemanie, że osiągnięcie
prawdziwej niepodległości poprzedzić musi podniesienie
całego Narodu, a więc każdego Polaka, podniesienie cywilizacyjne
i kulturalne, co możliwe jest jedynie przy równoczesnym
zdobyciu mocnej pozycji gospodarczej w świecie.
Kazimierz Szpotański pochodził z rodziny o tradycjach patriotycznych,
zasłużonej w walkach o niepodległość, ale On
sam należał j więcej »
13 września o godz. 12.00 na stacji WKD Podkowa Leśna Główna
miało miejsce uroczyste odsłonięcie tablicy upamiętniającej
90. rocznicę otrzymania koncesji przez Spółkę Siła i Światło na budowę
Elektrycznej Kolei Dojazdowej. Uroczystość została zorganizowana
przez Z więcej » Czytaj za darmo! »
Europejskie Dni Dziedzictwa obchodzone w Mieście-Ogrodzie
Podkowa Leśna w 2014 r. są szczególną okazją do odkrywania
wydarzeń, które obecnie tworzą historię. Chcę dzisiaj podzielić się
z Czytelnikami wiadomościami związanymi z powstaniem Spółki
Akcyjnej Siła i Światło. Pierwsza Spółka Akcyjna Siła i Światło
została powołana w okresie zaborów przez hrabiego Zamojskiego
(Wrotnowski, Woroniecki). Spółka brała udział w przetargu ogłoszonym
w 1900 r. przez prezydenta Warszawy W. Bibikowa na
elektryfikację terenów Warszawy. Przetargu nie wygrała. W 1891 r.
Michał Doliwo-Dobrowolski odniósł sukces na Wszechświatowej
Wystawie Elektrotechnicznej we Frankfurcie nad Menem, prezentując
przesył energii elektrycznej dzięki systememowi trójfazowemu
z odległej elektrowni do odbiorcy. Nazwany został "ojcem elektrycznego
przesyłu". Ten system wywołał rewolucję w budowie sieci
elektroenergetycznych w Europie i na świecie. Jego dzieło zostało
upamiętnione w Podkowie Leśnej tablicą na stacji transformatorowej
15 września 2012 r. przy ul. Jana Pawła II i Akacjowej.
Z inicjatywy księcia Macieja Radziwiłła, Antoniego Stamirowskiego
i Dawida Tempela w 1914 r. została powołana kolejna Spółka
Akcyjna Siła i Światło. Finansowana była przez Bank Kronenberga
z siedzibą w Warszawie przy ul. Traugutta (róg Czackiego). W niepodległej
Polsce, Polacy kończący studia na różnych uczelniach,
pragnęli zrealizować swoje marzenia. Jednym z nich było powołanie
organizacji, która umożliwiłaby elektryfikację kraju. Realizacji więcej »
Międzynarodowa konferencja ICHVE (International Conference
on High Voltage Engineering and Application) odbyła się w dniach
8-11 września 2014 r. w Centrum Wykładowo-Konferencyjnym
Politechniki
Poznańskiej. Honorowy patronat objęli: wojewoda
wielkopolski,
marszałek województwa wielkopolskiego,
prezydent
Miasta Poznania i JM Rektor Politechniki Poznańskiej. Wsparcia
udzieliło również Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Organizatorami konferencji były: Politechnika Poznańska, Mississippi
State University oraz Chongqing University, a sponsorami
technicznymi i patronami konferencji
- IEEE Dielectrics and Electrical
Insulation
Society (IEEE DEIS), Stowarzyszenie
Elektryków
Polskich, Polskie Sieci Elektroe więcej »
23 października 2014 r. w Krakowie odbył się Piknik Jakości
Energii Elektrycznej. Impreza odbywała się na terenie Akademii
Górniczo-Hutniczej w Krakowie, przy współudziale TAURON
Dystrybucja. Wydarzeniu patronował prezes Urzędu Regulacji
Energetyki. Deklarowanym celem spotkania była promocja jakości
dostawy energii elektrycznej oraz wymiana doświadczeń przez
producentów oraz użytkowników analizatorów.
Otwarcia Pikniku dokonali: dziekan Wydziału EAMIB AGH
dr hab. inż. Antoni Cieśla, prof. AGH, Dariusz Lubera - prezes
TAURON Polska Energia, Piotr Kołodziej - prezes TAURON Dystrybucja,
Maciej Bando - prezes Urzędu Regulacji Energetyki.
Spotkanie składało się z dwóch równolegle pr więcej »
W Centrum Targowo-Wystawienniczym Targów Lubelskich na terenie
Parku Ludowego w dniach od 18 do 20 listopada 2014 r. odbyły się Targi
Energetyczne ENERGETICS oraz po raz czwarty Targi Technologii Szerokopasmowych
INFOSTRADA. Swoje wyroby prezentowało ponad 130
wystawców polskich oraz z: Anglii, Austrii i Szwecji. Głównym partnerem
Targów było PGE Dystrybucja. Patronat nad Targami objęli: Ministerstwo
Gospodarki, marszałek województwa lubelskiego, prezydent Miasta Lublina,
Urząd Regula więcej »
Komisja Szkoleniowa Oddziału Białostockiego SEP zorganizowała
26 listopada 2014 r. spotkanie kadry inżynieryjno-technicznej, poświęcone
nowościom technicznym w budowie linii energetycznych średniego
i niskiego napięcia. Obrady seminarium odbyły się w sali konferencyjnej
Domu Technika NOT w Białymstoku, w którym uczestniczyło blisko
50 osób, które reprezentowały energetykę zawodową i więcej » Czytaj za darmo! »
16 grudnia 2014 r. odbyło się coroczne tradycyjne spotkanie świąteczno-
noworoczne przyjaciół i sympatyków SEP. Przyjaciele i zaproszeni
goście spotkali się w Warszawskim Domu Technika NOT w Warszawie.
Zgromadzonych gości powitał prezes SEP Piotr Szymczak, który
podsumował kończący się rok 2014. Wręczono Złote i Srebrne Odznaki
Honorowe SEP. Po raz pierwszy przyznana zost więcej » Czytaj za darmo! »
Cyfrowe przetwarzanie sygnałów
w telekomunikacji.
Tomasz P. Zieliński, Przemysław Korohoda,
Roman Rumian: Cyfrowe przetwarzanie
sygnałów w telekomunikacji. Podstawy,
Multimedia, Transmisja. Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 2014 W Podziękowaniu czytamy: (…) Tematy
wszystkich wykładów zostały zaproponowane
przez firmę Motorola, dlatego zakładamy,
że materiał zawarty w książce stanowi najbardziej
klasyczny, ale również najbardziej
aktualny zestaw zagadnień związanych z zastosowaniem
algorytmów cyfrowego przetwarzania
sygnałów w telekomunikacji (…).
Autorzy przedstawiają następującą tematykę
w poszczególnych rozdziałach:
Cyfrowe przetwarzanie sygnałów. Jakie to
proste - motywacja, o czym jest ta książka,
podstawowe pojęcia, struktura książki.
Cz. I. Podstawy:
Podstawy analizy częstotliwościowej i próbkowania
sygnałów,
Sygnały losowe i szumy,
Projektowanie filtrów,
Szybkie metody obliczania DFT i ich zastosowania,
Zespoły filtrów i transformacje ortogonalne,
Podstawy filtracji adaptacyjnej,
Adaptacyjne filtry ortogonalne,
Przetworniki analogowo-cyfrowe i cyfrowo-
analogowe,
Sterowanie dynamiką sygnału,
Podstawy arytmetyki stałoprzecinkowej.
Cz. II. Multimedia:
Kodowanie sygnału mowy,
Estymacja i redukcja zakłóceń w sygnale
mowy,
Automatyczne rozpoznawanie mowy,
Kompresja sygnałów fonicznych,
Ocena jakości sygnałów fonicznych,Macierze mikrofonowe i głośnikowe,
Kompresja obrazów,
Obiektywne pomiary jakości sekwencji wizyjnych.
Cz. III. Transmisja:
Zaawansowane algorytmy analizy więcej »
Chapman N.: When one wire is enough,
Tansmission &Distribution World 4/2001,
L. Ebin: Sieti s ispolzowanijem ziemli w kaczestwie
odnowo iz prowodow, Elektriczeskije
Stancji 8/1939. Opracował - Piotr Olszowiec.
Jednoprzewodowe jednofazowe linie
rozdzielcze SN
Pod koniec XIX w. Tesla udowodnił, że
do przesyłu energii elektrycznej wystarczy
jeden przewód, podczas gdy funkcję przewodu
powrotnego może spełniać ziemia.
Możliwość tę wykorzystano w technologii
jednoprzewodowych układów przesyłowych
SWER (single wire earth return - jednoprzewodowa
linia z ziemią jako torem
powrotnym), którą opracował i wdrożył po
raz pierwszy Lloyd Mandeno do elektryfikacji
rolnictwa Nowej Zelandii w 1925 r.
Do chwili obecnej w Australii i Nowej Zelandii
zbudowano ponad 200 tys. km takich
jednofazowych linii SN. Z biegiem czasu
układy SWER zostały przeniesione również
do niektórych krajów w Afryce, Azji i obu
Amerykach.
więcej »
Geothermal energy. Hot rocks. Why geothermal
is the new fracking. The Economist
2014 nr 8. Opracował - Witold Bobrowski.
W zależności od punktu widzenia - szczelinowanie
hydrauliczne jest albo przyszłością czystej
eksploatacji gazu ziemnego, albo apokalipsą
dla środowiska. Szczelinowanie uwalnia gaz
uwięziony pod ziemią przez wiercenia poziome
- w bok od pionowych szybów, pod warstwami
skał łupkowych. Miliony litrów mieszaniny
wody, piasku oraz chemikaliów wstrzykuje się
pod wysokim ciśnieniem do odwiertów poziomych,
szczelinowanych łupków, uwalniając
gaz. Powoduje to gwałtowne protesty zarówno
w Europie, jak i niektórych częściach Ameryki.
Energia geotermalna też budzi wiele kontrowersji.
Większość elektrowni geotermalnych
powstało tam, gdzie woda od dawna sączyła się
do skorupy ziemskiej w sposób nat więcej » Czytaj za darmo! »
Schlunegger H.: Pumping efficiency.
A 100 MW converter for the Grimsel 2
pumped storage plant. ABB Revue 2014
nr 2. Opracował - Witold Bobrowski.Elektrownie wodne szczytowo-pompowe
są jedną z najstarszych form wytwarzania
energii elektrycznej, a także jedną z najbardziej
elastycznych, ponieważ woda może
być utrzymywana w górnym zbiorniku
i wypuszczana w chwili, gdy jest potrzebna.
Elektrownia idealnie nadaje się do regulacji
wytwarzanej energii przy wahaniach zapotrzebowania.
Elektrownia wodna szczytowo-
pompowa Kraftwerke Oberhasli -
Oberland w szwajcarskich Alpach korzysta
aktualnie z przekształtnika o mocy 100 MW
opracowanego przez ABB.
Elektrownia Oberhasli to kompleks
dziewięciu elektrowni wodnych zlokalizowanych
w regionie Oberland w szwajcarskich
Alpach. Elektrownie mają łączną
moc 1125 MW przy rocznej produkcji
2200 GWh. Jeziora mają łączny przepływ
700 mln m3 rocznie, a ich pojemność wynosi
200 mln m3. Przy mocy 100 MVA jest to
najbardziej potężny przekształtnik napędowy
napięcia prądu stałego zasilany z łącza
na bieżąco. Jak wiadomo jednoczesne pompowanie
i generowanie w tym samym czasie,
jest nie tylko nieefektywne, ale również
marnuje najcenniejsze zasoby w zakładzie,
jakimi są nagromadzone wody. Elektrownia
szczytowo-pompowa jest używana do tego,
co nazywa się obcinaniem szczytu przeciążenia:
energia elektryczna jest pochłaniana
przez pompowanie w okresach niskiego zapotrzebowania
(zazwyczaj w nocy), a zmagazynowana
w ten spo więcej »