W metodzie elementów skończonych modelowanie kompozytów z uwzględnieniem struktury wewnętrznej może być realizowane z wykorzystaniem modeli mikro- i mezoskalowych [1 - 5]. Modele dyskretne w mikroskali pozwalają rozpatrywać kompozyt na poziomie pojedynczych włókien tkaniny wzmocnienia. Takie podejście umożliwia symulację propagacji mikropęknięć spowodowanych uszkodzeniem włókien i matrycy. W modelach mezoskalowych elementy tkaniny w postaci tasiemek lub przędz modelowane są zwykle elementami bryłowymi. Wymaga to jednak dokładnego przygotowania sparametryzowanego, przestrzennego modelu geometrycznego kompozytu. Zastosowanie elementów bryłowych w budowie modeli mikro- i mezoskalowych prowadzi do modeli obliczeniowych o dużej liczbie stopni swobody, które okazują się nieprzydatne w obliczeniach inżynierskich rzeczywistych konstrukcji kompozytowych. W niniejszej pracy przedstawiono autorskie mezoskalowe modele MES laminatów o różnych orientacjach warstw wzmocnienia oraz ich doświadczalną walidację. Próbki badanych kompozytów Doświadczalne zginanie trzypunktowe zostało zrealizowane dla czterech różnych kompozytów. W tym celu wykonano trzy płyty kompozytowe ze wzmocnieniem w p... »

22 c zer wc a b r. w Woj skowej Akademii Technicznej im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie odbyła się uroczystość nadania tytułu doctora honoris causa tej uczelni prof. Eugeniuszowi Świtońskiemu. Była to już kolejna, piąta uroczystość potwierdzająca pozycję naukową Profesora i uznanie, jakim obdarzają Go społeczności akademickie. Laudację wygłosił prof. dr hab. inż. Tadeusz Niezgoda. Wojskowa Akademia Techniczna, decyzją Senatu z 30.06.2016 r., na wniosek Rady Wydziału Mechanicznego, nadała prof. Eugeniuszowi Świtońskiemu tytuł doctora honoris causa. Tytuł ten, stanowiący najwyższą godność akademicką, jaką może przyznać uczelnia, przyznały wcześniej Profesorowi senaty czterech uczelni: Politechniki Rzeszowskiej w 2007 r., Politechniki Śląskiej w 2009 r., Akademii Górniczo-Hutniczej w 2012 r. oraz Politechniki Lubelskiej w 2013 r. Profesor Eugeniusz Świtoński od pobytu na stażu naukowym w 1970 r. ściśle współpracuje z Wojskową Akademią Techniczną, w tym z Wydziałem Mechanicznym i Katedrą Mechaniki i Informatyki Stosowanej WME WAT. Razem z Rektorem WAT działał na rzecz Rady Programowej Centrum Z a aw a n s o w a n y c h Te c h n o l o g i i Bezpieczeństwa i Obronności. Profesor współpracuje także z WA... »

Projekt pierwszego polskiego supersamochodu Arrinera Hussarya od samego początku budzi ogromne emocje i nadzieje, że polska motoryzacja powróci do swojej dawnej świetności. Produkcja funkcjonalnych prototypów, które w dodatku muszą osiągać poziom samochodu sportowego, wymaga ogromnej precyzji oraz trwałości. Arrinera Hussarya w przeciwieństwie do większości współczesnych polskich projektów motoryzacyjnych została stworzona od podstaw. Wszystkie części karoserii, silnika i wnętrza, mimo że często wykorzystują sprawdzone technologie, są zaprojektowane od nowa, tak aby nie tylko spełniały wszelkie wymagania, ale również reprezentowały estetykę godną supersamochodów. Inżynieria odwrotna obniża koszty produkcji Przeprojektowanie supersamochodu to nie tylko bardzo czasochłonny, ale też niezwykle kosztowny proces. Inżynierowie Arrinery długo poszukiwali metody na jego przyśpieszenie i zredukowanie części kosztów. Ostatecznie postanowili zastosować inżynierię odwrotną, czyli pozyskać dokumentację techniczną istniejącego elementu w celu jego ponownego przeprojektowania. Dzięki wdrożeniu profesjonalnego skanera 3D firmy SMARTTECH, inżynierowie pracujący nad supersamochodem otrzymali możliwość szybkiego pozyskania kompleksowych informacji o geometrii części samochodowych. Doskonałym przykładem prezentującym możliwości technologii skanowania 3D jest proces projektowania i produkcji obudowy sprzęgła. Nie jest tajemnicą, że sprzęgło sportowe jest poddawane zupełnie innym siłom ... »

Rzeczywistość rozszerzona (ang. augmented reality, AR) to już nie przedmiot teoretycznych rozważań, lecz innowacyjny system wykorzystywany przez nauki informatyczne do swoistego uzupełnienia rzeczywistości o umieszczone w nim wirtualne, interaktywne elementy. System AR jest w pewnym sensie stadium pośrednim pomiędzy światem rzeczywistym a rzeczywistością wirtualną. W technologii tej najczęściej stosuje się oddziaływanie na zmysły wzroku i słuchu; w ostatnich latach także dotyku. Istnieją również koncepcje urządzeń działających na zmysł węchu i smaku. Ronald Azuma, autorytet w dziedzinie rzeczywistości rozszerzonej, sformułował w 1997 r. definicję AR, wg której, aby mówić o tym, że dany system jest systemem rzeczywistości rozszerzonej, musi on spełnić trzy warunki: - łączyć w sobie elementy rzeczywiste i wirtualne, - być interaktywny w czasie rzeczywistym, - rejestrować w trzech wymiarach. W przeciwieństwie do definicji proponowanych przez innych badaczy, definicja Azumy nie określa sposobu wizualizacji treści wirtualnych, dzięki czemu użyty rodzaj wyświetlacza lub projektora nie ogranicza technologii [1]. Po wstępnej fazie badań naukowych AR zaczęła być intensywnie rozwijana jako nowa obiecująca technologia, przeznaczona głównie dla wojska, po czym znalazła zastosowanie w dziedzinach przemysłowych i innych. Postępująca miniaturyzacja, ogólny dostęp do sieci Internet, powszechne użycie smartfonów i tabletów sprawiły, że technologia ta przeżywa dziś gwałtowny rozwój i nic nie wskazuje na jego zahamowanie w przyszłości. Zasada działania systemów rzeczywistości rozszerzonej Systemy rzeczywistości rozszerzonej tworzone są z systemu markerów (znaczników) naniesionych na dowolne nośniki. Może to być dowolna powierzchnia, którą dobrze rejestruje kamera.Podstawą działania systemu AR jest wykrywanie i ciągłe śledzenie wybranych punktów odniesienia (markerów graficznych, naturalnych obiektów w postaci budynków, przedmiotów czy i... »

Duża trwałość, bezsmarowa praca oraz wytrzymałość: takie są wymagania stawiane elementom stosowanym w wyposażeniu wnętrza samochodów kempingowych. Elementy te muszą być dobrze dopasowane do wnętrza pojazdu oraz wytrzymywać przynajmniej 15 lat użytkowania bez przeglądów. Dotyczy to także wyjmowanych modułów kuchennych oraz biurowych, które pozwalają w wygodny i praktyczny sposób dostosować pojazd do wakacyjnego wyjazdu lub spotkania biznesowego. Dzięki systemowi łożysk liniowych drylin W można zagwarantować łatwe i płynne przesuwanie elementów wyposażenia wnętrza. Firma Custom-Bus Camping Vans z Langenhagen pod Hano... »

Intensywny rozwój przemysłu wymaga od konstruktorów stosowania nowoczesnych materiałów kompozytowych mających korzystniejsze właściwości eksploatacyjne od materiałów tradycyjnych. Ustroje wykonane z kompozytów są powszechnie stosowane w przemyśle lotniczym do wzmocnienia poszycia kadłuba samolotów pasażerskich. W pracach inżynierskich obserwuje się tendencję do redukowania masy elementów przy jednoczesnym zachowaniu lub zwiększeniu ich właściwości wytrzymałościowych i sztywnościowych. Grupą ustrojów nośnych odznaczających się takimi cechami są konstrukcje cienkościenne. Ustroje tego typu cechują się dodatkowo wadą powszechnie określaną jako utrata stateczności. Pomimo występowania zjawiska utraty stateczności, powszechnie znanego jako wyboczenie, istnieje możliwość dalszej pracy struktury. Wystąpienie tego zjawiska związane jest ze zmianą liniowego zakresu pracy struktur na nieliniowy. W pracy przeanalizowano stateczny stan pracy konstrukcji poddanej osiowemu obciążeniu ściskającemu. Analizą zagadnienia stateczności konstrukcji cienkościennych w warunkach eksploatacyjnych obciążeń statycznych zajęto się m.in. w pracach [1 - 9]. Struktury kompozytowe znalazły szczególne zastosowanie w przemyśle lotniczym ze względu na ich właściwości materiałowe. Zaletą materiałów kompozytowych jest to, że są lekkie oraz występuje możliwość kształtowania ich właściwości mechanicznych przez określony dobór parametrów materiałowych oraz zastosowanie odpowiedniej konfiguracji ułożenia warstw laminatu. W literaturze dotyczącej cienkościennych kompozytowych konstrukcji nośnych dominują prace o charakterze teoretycznym i numerycznym, natomiast bardzo mało jest prezentacji doświadczalnych wyników badań. W pracy zajęto się słupem kompozytowym o powszechnie występującym profilu przekroju poprzecznego, o krzyżowej konfiguracji warstw. Strukturę o omegowym przekroju poprzecznym poddano osiowemu obciążeniu ściskającemu. Badania obejmowały analizę stan... »

Firma FAULHABER rozszerza gamę nowych metalowych przekładni planetarnych serii R przez wprowadzenie nowych przekładni serii 26/1R i 32/3R. Te nowe produkty o średnicy 26 mm i 32 mm stanowią ewolucję dotychczasowych przekładni 26/1 i 32/3, zachowując i... »

Wraz z rozwojem techniki powstają nowe, coraz bardziej wydajne maszyny. Zwłaszcza rozwój technik informatycznych i telekomunikacyjnych umożliwia tworzenie tzw. inteligentnych systemów wytwarzania. Moce obliczeniowe tych systemów w pierwszej kolejności wykorzystywane są do monitorowania procesu wytwórczego. Coraz częściej są także wykorzystywane do monitorowania poziomu bezpieczeństwa operatorów systemu. Dzięki temu wzrasta także poziom bezpieczeństwa przy obsłudze maszyn. W nowoczesnych systemach coraz częściej do realizacji funkcji bezpieczeństwa stosowane są urządzenia czujnikowe wykrywające położenie specjalnych etykiet, a w konsekwencji obiektów, na których etykiety są zainstalowane [1, 2]. Przykładem takiego wyposażenia jest system RTLS, który wykrywa położenie etykiety [3, 4]. Przykładem zastosowania systemu lokalizacji do zwiększenia bezpieczeństwa jest jego wykorzystanie do monitorowania aktywności pracowników [5] w celu wykrywania sytuacji wymagającej pomocy medycznej. Innym przykładem zastosowań związanych z bezpieczeństwem są zakłady chemiczne Arge Phoenix SMD w Kölliken, Szwajcaria. W tym przypadku występuje konieczność przebywania pracowników w pobliżu składowisk toksycznych odpadów chemicznych. Wiążą się z tym znaczne zagrożenia związane z możliwością nagromadzenia się toksycznych oparów w ograniczonej przestrzeni, a także z możliwością wybuchu lub pożaru. W takim przypadku niezbędne jest zorganizowanie natychmiastowej ewakuacji wszystkich zagrożonych. Jest to możliwe dzięki ciągłemu monitorowaniu ich lokalizacji w obszarze składowiska. Jednocześnie widoczny jest rozwój elektronicznych systemów rejestracji czasu pracy. Aktualnie są to zazwyczaj urządzenia zawierające czytnik kart RFID, kodu kreskowego, albo paska magnetycznego, w których rejestracja czasu pracy następuje po zbliżeniu lub włożeniu przez osobę karty ... »

Dźwigi osobowe, osobowo-towarowe i towarowe podlegają dozorowi technicznemu zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz. U. z 2012 r. poz. 1468). Każdy dźwig, aby mógł być eksploatowany, musi posiadać aktualną decyzję zezwalającą na eksploatację, wydaną przez właściwą jednostkę dozoru technicznego. Większość dźwigów w Polsce podlega dozorowi sprawowanemu przez Urząd Dozoru Technicznego, w którym jest obecnie zarejestrowanych około 110 tysięcy tych urządzeń.Konserwacja tylko przez osoby uprawnione Do obowiązków eksploatującego dźwig należy zapewnienie... »

Dynamiczny rozwój informatyki i technik komputerowych sprawił, że analiza MES stała się powszechnie stosowanym narzędziem w wielu dziedzinach nauki i techniki. Do analizy matematycznej zagadnień inżynierskich przyjmowano wiele uproszczeń. Zastosowanie do obliczeń MES pozwoliło wprowadzić parametry, których w obliczeniach analitycznych do tej pory nie uwzględniono. Obliczenia analityczne łożysk tocznych nie uwzględniały wielu parametrów, m.in.: - luzu promieniowego w łożyskach, - kształtu tworzących elementów tocznych, - parametrów geometrycznych łożyska, - nierównoległości osi pierścienia łożyska, - obciążenia osiowego, - wpływu niewspółosiowości pierścieni łożyska na jego trwałość zmęczeniową. Łożyska toczne są integralnym elementem w projektowaniu maszyn i urządzeń, gdzie wymagane jest stałe położenie osi obrotu. Elementy wirujące maszyn osadzone są na wałach lub osiach, a te osadzone są w łożyskach. Dzięki zastosowaniu łożysk tocznych, konstruktor uzyskuje bardzo małe opory w czasie pracy urządzenia, m.in. podczas rozruchu. Ponadto konstruktor uzyskuje dużo korzystnych parametrów przy zmiennych prędkościach obrotowych wału, przy częstym uruchamianiu i zatrzymywaniu maszyn (np. zbyt szybko ulegają zużyciu łożyska ślizgowe), gdy wymagana jest duża niezawodność pracy i duża trwałość łożyska, gdy ze wz... »

Wybór odpowiedniego stołu obrotowego to często zadanie żmudne i skomplikowane. Katalogi pełne są parametrów, które niełatwo przetłumaczyć na realną użyteczność w późniejszej eksploatacji. Czym się sugerować przy zakupie - czasem cyklu, czy maksymalną prędkością obrotową? Jaką konstrukcję wybrać - Direct drive, czy system z przekładnią ślimakową? Postarajmy się przybliżyć tajniki doboru odpowiedniego rozwiązania. Pierwszą zasadniczą kwestią jest sposób p... »

Ocena bezpieczeństwa konstrukcji stalowych przeprowadzana jest na podstawie kryteriów podanych w normach technicznych. Przyjętą w Polsce praktyką jest stosowanie do oceny rusztowań systemowych takich samych kryteriów oceny bezpieczeństwa jak dla stalowych konstrukcji budowlanych. Istnieje przekonanie, że takie podejście jest słuszne i nie podlega żadnym ograniczeniom. Dokładna analiza rozwiązań konstrukcyjnych przyjętych w rusztowaniach oraz badania eksperymentalne w zakresie sztywności i wytrzymałości elementów, a także połączeń wskazuje na konieczność innego podejścia do oceny bezpieczeństwa konstrukcji rusztowań niż obecnie. W szczególności należy zwrócić uwagę na następujące zagadnienia: - Luzy w połączeniach elementów rusztowań - które mogą powodować (w trakcie montażu i eksploatacji rusztowania) powstawanie pochyleń słupów znacznie przekraczających dopuszczalne odchyłki montażowe, określone w normach dla typowych konstrukcji stalowych. Powoduje to konieczność uwzględniania imperfekcji geometrycznych w procesie tworzenia modelu obliczeniowego. - Sztywność połączeń elementów rusztowań - wartości sił wyboczeniowych w istotny sposób zależą od sztywności węzłów układu ramowego. - Cechy konstrukcji - sztywność rygli, gęstość kotwienia oraz rozkład sił osiowych w prętach konstrukcji. - Stosowanie metod obliczeniowych uwzględniających efekty nieliniowe - warunek stateczności pręta poddawanego jednoczesnemu zginaniu i ściskaniu (warunek 58 w normie PN-90/B-03200) stanowi kryterium oceny nośności dla wszystkich modeli obliczeniowych, niezależnie od stopnia ich skomplikowania oraz rodzaju zastosowanej analizy (analiza liniowa i nieliniowa). Przyjmując konieczność uwzględniania imperfekcji geometrycznych oraz podatności połączeń w modelu obliczeniowym rusztowania, przy tych obliczeniach należy zastosować metodę nieliniową. Analiza statyczna konstrukcji przeprowadzana obliczeniowo na imperfekcyjnych modelach z uwzględnieniem w... »

W ramach liniowo-sprężystej mechaniki pękania całka J pozostaje miarą odporności na pękanie równoważną prędkości uwalniania energii G [1 - 4]. Umiejętność jej obliczenia dla różnych typów obciążeń jest podstawowym zagadnieniem dla poprawnego projektowania konstrukcji, w tym konstrukcji laminatowych. Pomimo istniejących w literaturze rozwiązań analitycznych, dotyczących zarówno całki J [4, 5], jak również prędkości uwalniania energii G [6, 7], nadal za podstawową metodę weryfikacji ich poprawności uważane są obliczenia numeryczne z wykorzystaniem MES [8]. Istotnym zagadnieniem w ramach wyznaczania odporności modelu na pękanie jest określenie udziału typów obciążenia dla danego układu ciało-szczelina. Złożone dwuwymiarowe przypadki obciążenia określa się najczęściej za pomocą stosunku prędkości uwalniania energii w typie II do prędkości sumarycznej (GII/ G), przy czym: G=GI +GII (1) Podział typów obciążenia (tzw. dekompozycja) był tematem licznych prac o charakterze analitycznym [4 - 7]. Następujące po nich prace doświadczalne miały na celu weryfikację i porównanie metod oszacowania i dekompozycji całki J, jak również znalezienie zakresu ich stosowalności [5, 7]. Artykuł ma na celu przedstawienie metody numerycznej EDI, umożliwiającej obliczenie całki J oraz jej dekompozycję. Wyniki uzyskane sposobem numerycznym zostaną zestawione z wybranymi rozwiązaniami analitycznymi. W celu zapoznania się z opisem matematycznym metod analitycznych, czytelnik odsyłany jest do literatury [4 - 6, 9]. Numeryczny podział typów obciążenia - metoda całki J Metody numeryczne znalazły zastosowanie w analizie procesów pękania wraz z rozpowszechnieniem się oprogramowania MES. Metoda całki J wykorzystuje wielkość fizyczną - całkę Rice’a - określaną jako [2, 3]: ∫        ∂ ∂ = - Κ n s x u J Wn j i ij d 1 1 1 σ (2) gdzie: = ∫ ij ... »

W Hanowerze, w dniach 24 - 28 kwietnia br. odbywały się targi Hannover Messe 2017, największe i najważniejsze targi przemysłowe na świecie. W tym roku była to już 70. edycja tego wydarzenia. Dla Polski tegoroczna edycja była szczególna, ponieważ nasz kraj debiutował w roli kraju partnerskiego Hannover Messe. Mieliśmy więc niepowtarzalną okazję do zaprezentowania osiągnięć i możliwości polskiej gospodarki, polskich firm, a także polskiej nauki. Tegoroczne targi odbywały się pod hasłem "Integrated Industry - Creating Value". Koncepcja zintegrowanej produkcji wypromowana pod hasłem Przemysłu 4.0 jest obecna na targach w Hanowerze od kilku lat. W tym roku zwiedzający, których było aż 225 000 (w roku 2015 było ich 217 000), mogli zapoznać się z możliwościami oferowanymi przez inteligentne roboty współpracujące (coboty), rozwiązania adaptacyjne oraz zintegrowane systemy energetyczne. Spośród 225 000 uczestników pokazu, ponad 75 000 osób przybyło z zagranicy. Jest to najlepszy wynik w 70-letniej historii Hannover Messe. Największa liczba zagranicznych gości pochodziła z Chin (9000), następnie z Holandii (6200), Indii (5300) i z Polski - 5000 odwiedzających, co ustanowiło nowy rekord kraju part... »

W 2014 r., wiodąca niemiecka firma z branży inżynierii sanitarnej Viessmann Mittenwalde GmbH (ogrzewanie, wentylacja, klimatyzacja) poszukiwała linii do poprzecznego cięcia blachy na arkusze do produkcji powłok dla dużych bojlerów i zbiorników ciśnieniowych. Niemieckie firmy Prima Power GmbH oraz GSW Schwabe AG postanowiły sprostać temu wyzwaniu. Prima Power to wiodący producent maszyn, urządzeń i systemów do obróbki blachy. Oferta spółki jest jedną z najbogatszych na świecie i obejmuje wszystkie aplikacje: obróbkę laserową, wykrawanie, cięcie gilotyną kątową, gięcie, automatykę procesów obróbczych blachy. GSW Schwabe AG to od 1963 r. "Pasjonaci Obróbki Blachy". Znajdują rozwiązania dla każdego zadania klienta. Wykorzystują najnowszą technologię, co sprawia, iż znajdują się w światowej czołówce producentów maszyn i systemów do obróbki blach z kręgów, oferując własnej, sprawdzonej konstrukcji maszyny: odwijaki, prostowarki, serwopodajniki rolkowe, urządzenia do odcinania brzegów z zadziorami czy urządzenia do odwracania kręgów blachy. Oferta GSW obejmuje również linie podające, linie do cięcia wzdłużnego i poprzecznego blachy. W artykule przedstawiamy historię projektu z 2014 r. GSW zaangażował się w produkcję całkowicie automatycznej linii do poprzecznego cięcia metalowej taśmy na arkusze dla centrum obróbki blachy firmy Viessmann Mittenwalde GmbH. Obecnie centrum to może zaoferować, tak jak w dobrej restauracji, wykwintne danie, wykwintną "ucztę" z blach. Personel GSW podjął się produkcji linii do poprzecznego cięcia metalowej taśmy z kręgów: kluczowym zadaniem było automatyczne podanie uciętego arkusza do tzw. odbier... »

Niezawodne sterowniki elektroniczne do maszyn samojezdnych pracujących w trudnych warunkach oraz uniwersalny wyświetlacz DI4.Podstawowym elementem systemu BODAS, platformy urządzeń elektronicznych do maszyn samojezdnych, są sterowniki elektroniczne typu RC. Z jednej strony odbierają one i przetwarzają sygnały od działających urządzeń i czujników, z drugiej - obliczają i generują sygnały wyjściowe do pomp, silników, zaworów i innych elementów sterowanych na drodze elektronicznej. Sterowniki BODAS są swobodnie programowalne, ale można je również nabyć z zainstalowanymi gotowymi aplikacjami. Pod względem niezawodności i ekonomiczności BODAS jest jednym z najlepszych rozwiązań dostępnych na rynku.Oprócz standardowych sterowników typu RC firma Bosch Rexroth oferuje również sterowniki specjalne SRC (Special Rexroth Controllers). Zostały one zaprojektow... »

Prof. dr hab. inż. Zbigniew Dąbrowski w tym roku obchodzi jubileusz siedemdziesięciolecia. Urodził się w Warszawie 27 marca 1947 r. Po ukończeniu w 1965 r. VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie, rozpoczął studia na Wydziale Maszyn Roboczych i Pojazdów Politechniki Warszawskiej (obecnie Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych), a po ukończeniu studiów magisterskich, w roku 1971 zdał egzamin na Studium Doktoranckie Politechniki Warszawskiej. Pracę zawodową rozpoczął w roku 1974 jako starszy asystent na Wydziale Samochodów i Maszyn Roboczych. W 1976 r. obronił rozprawę doktorską w dyscyplinie mechanika. Od tego czasu jest związany zawodowo z Zespołem Podstaw Kon... »

W artykule przedstawiono wytyczne do konstruowania ramy pojazdu klasy Formula Student. Istotnym zagadnieniem podjętym w opracowaniu jest obniżenie masy ramy przestrzennej oraz poprawa ergonomii miejsca kierowcy. Analiza została przeprowadzona dla dwóch, zaprojektowanych i wykonanych na Wydziale Transportu Politechniki Śląskiej, pojazdów o przyjętych oznaczeniach WT-01 i WT-02. Zaproponowano wprowadzenie zmian konstrukcyjnych oraz zmianę stosowanych materiałów, co umożliwi zmniejszenie masy ramy przestrzennej pojazdu WT-02 w porównaniu z ramą starszej konstrukcji WT-01. Słowa kluczowe: Formula Student, rama przestrzenna, projektowanie obiektowe 3D,Formuła Student to międzynarodowe zawody pomiędzy drużynami uczelni i wydziałów technicznych z całego świata. Ideą konkursu jest zaprojektowanie oraz wykonanie pojazdu wyścigowego zgodnie z regulaminem konkursu opracowanym przez SAE International. Stworzenie przez zespół studentów gotowego samochodu, w określonym czasie i zgodnie z założeniami, wymaga dużej wiedzy, dyscypliny, współpracy i nierzadko kompromisów. Zdobyte w takich okolicznościach doświadczenia oraz wiedza są nieocenione i stanowią ważny element kształcenia inżynierów. Niewątpliwie jest to również szansa na sprawdzenie swoich umiejętności w rzeczywistym świecie, pod presją czasu i wymagań projektu. Liczy się nie tylko szybkość zaprojektowanego bolidu, lecz także równowaga między wieloma ważnymi elementami. W takich okolicznościach brana jest pod uwagę: szybkość, ekonomia, eksploatacja, estetyka, funkcjonalność i bezpieczeństwo. W zawodach zwyciężają tylko te zespoły, które są w stanie oddać kompletny projekt i uzyskać najwyższą liczbę punktów. Jak powszechnie wiadomo, najzdolniejsi młodzi inżynierowie są zatrudniani przez największe koncerny branży motoryzacyjnej, najbardziej znane marki, najnowocześniej wyposażone warsztaty i studia projektowe. Dzięki Formule Student członkowie zespołów mają szansę na nawiązywanie kont... »

W artykule przedstawiono kryteria badawcze i ocenę kandydatów do tych badań oraz wyniki doboru uczestników na podstawie przyjętych kryteriów. Kryterium doboru kandydatów do badań stanowiły: dobry stan zdrowia, brak ubytków słuchu w zakresie niskich i wysokich częstotliwości oraz średni poziom reaktywności (rozumianej jako cecha temperamentu). Ubytki słuchu kandydatów wyznaczono na podstawie badań audiometrycznych wg metody Hughson-Westlake. Poziom reaktywności kandydatów określano na podstawie wyników jednej ze skal kwestionariusza temperamentu STI-R (Strelau Temperament Inventory-Revised), a mianowicie: siły procesu pobudzenia (SPP). Spośród ocenianych kandydatów do dalszych badań wpływu hałasu wysokoczęstotliwościowego na człowieka wybrano grupę 21 osób spełniających jednocześnie wszystkie kryteria kwalifikacji. Słowa kluczowe: hałas wysokoczęstotliwościowy, kryteria badania hałasu, dobór kandydatów do badań.Hałas jest czynnikiem, który oddziałuje na organizm człowieka w sposób bezpośredni, powodując uszkodzenie słuchu, i pośredni, wywołując skutki pozasłuchowe [1 - 6]. Uciążliwość hałasu zależy głównie od: jego intensywności, widma częstotliwościowego, natury (ciągły, impulsowy), a także od rodzaju i sposobu wykonywania pracy. Hałas jest czynnikiem bardziej uciążliwym w przypadku konieczności utrzymywania większej i dłużej trwającej koncentracji, a mniej uciążliwym, gdy wykonywane czynności są prostsze i zautomatyzowane. Znalazło to odzwierciedlenie w ustaleniu wartości dopuszczalnych hałasu ze względu na możliwość realizacji przez pracownika jego podstawowych zadań, tzw. kryterium uciążliwości. I tak, w zakresie hałasu o częstotliwościach słyszalnych określono dopuszczalną wartość równoważnego poziomu dźwięku A, w czasie pobytu pracownika na stanowisku pracy [7], natomiast w zakresie hałasu o częstotliwościach infradźwiękowych wyznaczono dopuszczalną wartość równoważnego poziomu dźwięku G [8]. W przemyśle znajduje się w... »

W artykule przedstawiono możliwości zastosowania techniki energy harvesting do zasilania układów pomiarowych na przykładzie systemu zdalnego monitoringu parametrów wibroakustycznych środowiska pracy. Wymieniono główne rodzaje odnawialnych źródeł energii, które mogą mieć zastosowanie w technice energy harvesting w warunkach przemysłowych, oraz metody przetwarzania energii z tych źródeł na energię elektryczną. Przedstawiono wyniki badań generatorów termoelektrycznych w warunkach laboratoryjnych. Omówiono także budowę i zasadę działania sieci sensorowej służącej do monitoringu parametrów wibroakustycznych środowiska pracy zasilanej z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii. Słowa kluczowe: odnawialne źródła energii (OZE), energy harvesting, bezprzewodowe sieci sensorowe, hałas, drgania mechaniczne, ochrona pracy.Sieci sensorowe wyposażone w odpowiednie czujniki pomiarowe, informujące o danej wielkości lub zmianie parametrów, nie są już elementem spotykanym wyłącznie w przemysłowych instalacjach technologicznych, lecz stały się integralną częścią codziennego życia. Są one ogólnodostępne w zakładach produkcyjnych, budynkach mieszkalnych, samochodach czy telefonach komórkowych. Szczególną popularnością cieszą się sieci sensorowe w technice bezprzewodowej (ang.: wireless sensor network - WSN) [1]. Brak potrzeby prowadzenia okablowania do często trudno dostępnych miejsc jest niewątpliwą zaletą takiego rozwiązania [2]. W niektórych przypadkach z powodu kosztów czy warunków środowiskowych poprowadzenie kabla transmisyjnego jest utrudnione, niewskazane lub wręcz niemożliwe. W zależności od przeznaczenia systemu sieci sensorowej czujniki pomiarowe mogą być umieszczone w miejscach o podwyższonym ciśnieniu, temperaturze czy na dużych wysokościach. Mimo że brak okablowania sygnałowego w WSN daje swobodę w wyborze lokalizacji sensora, należy jeszcze rozwiązać problem jego zasilania. Podstawowym źródłem zasilania dla WSN są baterie, przy c... »

Tradycje budowy lekkich pojazdów elektrycznych sięgają w Polsce lat 70. ubiegłego stulecia. Większość współczesnych konstrukcji wywodzi się jednak z konstrukcji rekreacyjnych lub przemysłowych, stąd konieczność wypracowania nowego podejścia do pojazdu elektrycznego - jako przystępnego technologicznie i jednocześnie oferującego odbiorcom oczekiwane parametry eksploatacyjne. Wynikiem kolejnych projektów są nie tylko nowe pojazdy, ale również współpraca na styku nauki i przemysłu. Wynikiem podjętych na szczeblu rządowym działań legislacyjnych może być impuls do dalszego rozwoju tych pojazdów, dzięki stworzeniu podstaw rynkowych - m.in. przez wprowadzenie przemyślanych systemów zachęt dla nowych i restrykcji dla starych technologii. W niniejszym artykule zostaną zaprezentowane zarówno spektrum rynkowe, jak i proponowane dla rodzimych producentów rozwiązania techniczne - na podstawie prowadzonych, z udziałem Instytutu Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego, projektów międzynarodowych PLUS-MOBY i FREE-MOBY. Słowa kluczowe: pojazd elektryczny, samochód elektryczny, konstrukcje ochronne, strefy bezpieczeństwa, bezpieczeństwo czynne, bezpieczeństwo bierne, napęd elektryczny, obliczenia wytrzymałościowe.Zwiększanie udziału transportu w światowej strukturze gospodarczej w proporcjonalny sposób skutkuje zwiększaniem emisji zanieczyszczeń, a tym samym obciążenia dla środowiska naturalnego. Podjęto więc, również w Polsce, działania związane ze zmianami struktury transportu (innowacje logistyczne), propagowaniem nowych rozwiązań napędów (innowacje technologiczne) oraz wprowadzeniem nowych form użytkowania pojazdów (innowacje społeczne). Wprowadzanie tych innowacji musi być jednak powiązane z uzyskaniem akceptacji społecznej, wzrostem zamożności społeczeństw, jak również ich świadomości ekologicznej. Niektóre rządy wspomagają te zmiany przez wspieranie rynku pojazdów niskoemisyjnych i zeroemisyjnych (w tym elektrycznych) przy sukcesyw... »

Dla inżynierów produkcji poszukujących wyjątkowych rozwiązań, które będą mogły zaspokoić wysokie oczekiwania w zakresie efektywności i wysokiej jakości obróbki, oczywistym wyborem będą nowe narzędzia CoroTurn® 300 marki Sandvik Coromant. Dzięki precyzyjnemu podawaniu chłodziwa oraz stabilnemu mocowaniu płytki system ten gwarantuje odpowiednią kontrolę wiórów i dużą dokładność, zapewniając jednocześnie wysoką trwałość ostrzy oraz jakość wykończenia powierzchni. Efektywne rozwiązanie z ośmioma ostrzami Zalety CoroTurn 300 - Bezpieczny i przewidywalny przebieg obróbki - Kontrola wiórów i stabilna praca gwarantująca wysoką jakość obrabian... »

9 lutego br. w Hanowerze odbyła się konferencja prasowa zapowiadająca tegoroczną edycję targów Hannover Messe (24 - 28 kwietnia 2017 r.). Są to jedne z największych i najważniejszych targów branżowych na świecie. Krajem partnerskim zbliżających się targów Hannover Messe będzie Polska.Hasłem przewodnim tegorocznych targów jest "Integrated Industry - Creating Value". Idea ta łączy w sobie różne tematy zw... »

Wszystkie warsztaty wykonujące obróbkę skrawaniem stają przed tym samym zadaniem: muszą przetworzyć surowiec na gotowy element. Produkty należy obrobić z odpowiednią jakością, wyprodukować w odpowiedniej liczbie i dostarczyć w określonym czasie. Należy także uwzględnić kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem i środowiskiem naturalnym. Aby dorównać konkurencji i osiągnąć zysk, warsztaty wciąż szukają najtańszych i najbardziej produktywnych sposobów wykonywania pracy. Najlepszym przykładem współczesnych dążeń do usprawnienia procesu jest tzw. Przemysł 4.0 — strategia i taktyka, która łączy nowoczesne technologie pozyskiwania, gromadzenia i udostępniania danych z procesem produkcyjnym. Przemysł 4.0 jest obecnie najwyższym poziomem ewolucji produkcji i wymaga wysokiego poziomu zarządzania, wyspecjalizowanego personelu oraz znacznych inwestycji. Niestety, właściciele warsztatów, które nie dysponują obszernymi zasobami, takimi jak światowe potęgi w tej branży, np. General Electric lub General Motors, mogą pomyśleć, że usprawnienia produktywności są poza ich zasięgiem. Jednakże proste analizy i działania mogą mieć duży i pozytywny wpływ na ich wydajność w małych i średnich przedsięwzięciach. Tak naprawdę przed zainwestowaniem w nowe komputery, roboty lub personel każdy warsztat, mały i duży, powinien przeprowadzić podstawową analizę procesów oraz zorganizować posiadane wyposażenie i stosowane praktyki. Komputeryzacja niezorganizowanych działań w warsztacie prowadzi jedynie do skomputeryzowanego nieładu. Trzy fazy i dziesięć prostych kroków Organizacja praktyk w warsztacie rozpoczyna się od podzielenia procesu produkcji na trzy fazy. Pierwsza to faza wyboru, w której dokonuje się wyboru strategii skrawania, narzędzi i warunków skrawania. Kolejna faza to zbieranie, w której wybrane narzędzia i strategie są gromadzone w procesie obróbki. Trzecią fazą jest realizacja, która rozpoczyna proces. W wielu przypadkach wynik fa... »

Niegdyś w zakładach produkcyjnych zastanawiano się nad sensem zakupu maszyn CNC. Dziś nikt nie kwestionuje ich oczywistych zalet, a firmy, które zwlekały z rozwojem w tym kierunku, zostały w tyle. Scenariusz ten obecnie powtarza się przy rozmowach o produkcji przy użyciu większej liczby osi. Logicznym kierunkiem zwiększania możliwości produkcyjnych, gdy wykorzystujemy głównie obróbkę 3-osiową, jest inwestycja w c... »

W artykule przedstawiono konstrukcję platformy jezdnej oraz opis kinematyki Mobilnego Robota Transportowego. Przeprowadzono analizę zadania odwrotnego kinematyki, wyprowadzając zależności umożliwiające wyznaczenie istotnych parametrów ruchu robota. Zaprezentowano wyniki symulacji zadania odwrotnego kinematyki ruchu robota po zadanym torze. Słowa kluczowe: mobilny robot trzykołowy, kinematyka robotów trzykołowych.Ciągły rozwój robotyki sprawia, że roboty znajdują coraz szersze zastosowania w najróżniejszych dziedzinach życia człowieka. Roboty zastępują ludzi przy wykonywaniu ciężkich, monotonnych lub niebezpiecznych czynności. Znajdują zastosowanie w szeroko rozumianym transporcie, zarówno w zamkniętych halach zakładów przemysłowych, jak i na otwartej przestrzeni [1]. Ze względu na rodzaj układu napędowego można wyróżnić roboty kołowe, gąsienicowe, kroczące oraz pełzające. Spotyka się też roboty mobilne hybrydowe, które mogą np. latać i pływać. Nieodłączną kwestią związaną z implementacją robotów mobilnych do realizacji określonych zadań jest zastosowanie odpowiednich algorytmów sterujących działaniem poszczególnych mechanizmów konstrukcji robota. W przypadku robotów mobilnych, a w szczególności robotów transportowych, istotny jest problem realizacji ruchu do położenia docelowego, osiąganego z założoną orientacją z określonymi przebiegami czasowymi parametrów ruchu robota, w celu odłożenia transportowanego ładunku. Realizacja takiego ruchu, nazywanego ruchem nadążnym, jest zadaniem złożonym [2]. Wymaga znajomości położenia i orientacji robota w położeniu początkowym oraz docelowym, określenia toru ruchu robota między tymi położeniami, wyznaczenia zadanej trajektorii ruchu robota, określającej czasowe przebiegi parametrów ruchu układów wykonawczych, oraz realizacji wygenerowanej trajektorii ruchu z założoną dokładnością [2 - 4]. Wyznaczenie zadanej trajektorii ruchu robota wymaga znajomości parametrów konstrukcji, wyprowadzeni... »

Mały, lekki i płaski - właśnie takie cechy ma miniaturowy stół liniowy drylin SLN-27 prezentowany na targach Automaticon 2017 przez firmę igus, specjalizującą się w tworzywach motion plastics do zastosowań ruchomych. W połączeniu ze śrubami napędowymi dryspin, stoły liniowe pozwalają na niedrogie realizowanie zarówno prostych zadań transportowych, jak i bardzo szybkiego przestawiania czujników przy użyciu silnika krokowego lub DC.Nowy miniaturowy bezsmarown... »

Praca montażysty rusztowań budowlanych należy do prac szczególnie niebezpiecznych ze względu na jej wysokościowy charakter. Jest to również praca szczególnie odpowiedzialna, ponieważ budowane konstrukcje tymczasowe stanowią bezpośrednie środowisko pracy kolejnych ekip budowlanych, np. murarzy czy tynkarzy. Od montażystów rusztowań zależy więc ich własne bezpieczeństwo oraz wielu współpracowników i użytkowników.Montażyści rusztowań odbywają odpowiednie... »

Bosch zaprezentował elektryczny układ przeniesienia napędu na osie (eAxle) podczas targów North American International Auto Show (NAIAS) w Detroit. Obecnie układ napędowy dla pojazdów elektrycznych i hybrydowych składa się z pojedynczych podzespołów. W przyszłości, elektryczny układ przeniesienia napędu na osie firmy Bosch połączy w jednej obudowie przekładnię główną, silnik... »

W układach napędowych wielkowymiarowych wywrotek, eksploatowanych przy budowie dróg i w kopalniach odkrywkowych, szeroko stosowane są wielotarczowe sprzęgła mokre i hamulce cierne. Podstawowymi elementami roboczymi są tarcze cierne, które narażone są na duże naciski powierzchniowe i przegrzanie w wyniku wydzielania ogromnej ilości ciepła. W celu zapewnienia niezawodnej pracy tarcz ciernych konieczne jest wyeliminowanie naprężeń szczątkowych, które powstają podczas ich produkcji i które w wielu przypadkach są przyczyną wypaczenia i utraty płaskości powierzchni oraz prowadzą do przedwczesnej utraty możliwości skutecznego hamowania. Ponieważ tarcze wykonywane są z określonych gatunków stali sprężynowej - jako efektywną metodę kontroli w procesie produkcji proponuje się wykorzystanie zjawiska efektu magnetosprężystego. Przeprowadzone badania zależności gradientu pola namagnesowania szczątkowego od naprężeń rozciągających w próbkach pokazały złożony charakter ich zależności i ujawniły istotne zmiany tego wskaźnika w różnych punktach rozmieszczonych na powierzchni czołowej tarcz. Otrzymane wyniki potwierdzają, że zastosowanie opisanej w niniejszej pracy metody i przyrządu do badań naprężeń szczątkowych w tarczach hamulców i sprzęgieł jest celowe, gdyż znacząco poprawi jakość ich produkcji. Słowa kluczowe: tarcze cierne, hamulce wielopłytkowe mokre, dynamiczna stabilizacja, gradient pola namagnesowania szczątkowego, kontrola naprężeń szczątkowych.Na rys. 1 pokazano tarcze cierne, wykorzystywane w zespołach hamulcowych współczesnych pojazdów ciężarowych, stosowanych w kopalniach odkrywkowych. Tarcze o średnicy do 950 mm po raz pierwszy były wykorzystane w hamulcach wielotarczowych mokrych chłodzonych olejem (WTMH) przez producentów maszyn drogowych, takich jak: BielAZ (Białoruś), Rockwell, Caterpillar (USA), Komatsu (Japonia). Liczba tarcz w zespołach hamulcowych to zazwyczaj od 15 do 25. Na rys. 2 pokazano przekrój wzdłużny typowego ... »

Ciągły rozwój techniki powoduje zapotrzebowanie na coraz nowsze materiały, spełniające określone wymagania stawiane przez konstruktorów i inżynierów. Jednocześnie rozwijają się nowe technologie wytwarzania i przetwórstwa. W przypadku wytwarzania stopów metali o szczególnych właściwościach, takich jak stopy wykazujące efekt pamięci kształtu, szczególnie istotna jest precyzja w doborze składu chemicznego i zapewnienie atmosfery ochronnej przed warunkami utleniającymi. W ramach przedstawionej pracy zaproponowano wykorzystanie indukcyjnego pieca próżniowego VIM 20-50 produkcji SECO/WARWICK. W pracy zaprezentowano eksperyment mający na celu otrzymanie stopu o składzie chemicznym odpowiadającym stopowi z pamięcią kształtu Ni-Ti, którego handlowa nazwa to Nitinol. Jako materiały wsadowe wykorzystano metale o wysokiej czystości: Ni 99,95% i Ti 99,8%. Z otrzymanego wlewka wykonano próbki do badań analizy składu chemicznego, analizy fazowej i analizy termicznej DTA. Słowa kluczowe: metalurgia próżniowa, stopy z pamięcią kształtu, Ni-Ti, topienie indukcyjne.Wśród współcześnie stosowanych materiałów inżynierskich znaleźć możemy grupę materiałów o specjalnych właściwościach, zwanych materiałami inteligentnymi (ang. smart materials) [1]. Zmieniają one swoje własności w kontrolowany sposób w reakcji na bodziec otoczenia. Ważne jest również spełnianie przez nie jednocześnie funkcji sensora (czujnika) oraz aktuatora (elementu wykonawczego). W konstruowaniu materiałów inteligentnych wykorzystuje się zjawiska piezoelektryczne, elektrostrykcyjne lub magnetostrykcyjne, a także zjawiska pamięci kształtu obserwowane w niektórych stopach metali (z ang. shape memory alloy) [2, 3]. W 1962 r. w USA dokonano odkrycia zjawiska pamięci kształtu w stopach Ni-Ti o składzie zbliżonym do równoatomowego [4]. Stopy niklowo-tytanowe, znane od tej pory pod nazwą Nitinol (nazwę zaczerpnięto od pierwszych liter członu Nickel Titanium Naval Ordonance Laboratories), są... »

Motoryzacja jest bardzo dynamicznie rozwijającym się sektorem techniki. Praktycznie, co roku samochody wyposażane są w pakiet nowości technicznych, mających bezpośredni wpływ na zwiększenie osiągów pojazdów, jednocześnie przy bardziej ekonomicznej i ekologicznej jeździe. Niższe spalanie paliwa wymuszane jest coraz bardziej rygorystycznymi normami emisji spalin do atmosfery oraz corocznie zmniejszającymi się zasobami ropy naftowej. Czynniki te powodują konieczność opracowania stanowisk badawczych do pracy układu napędowego w warunkach zbliżonych do panujących w pojazdach samochodowych, a także pomiaru parametrów użytkowych. Hamownie są urządzeniami umożliwiającymi takie badania, które ze względu na miejsce odbioru mocy z układu napędowego dzielimy na podwoziowe oraz silnikowe. Hamownie podwoziowe służą do odtwarzania rzeczywistych warunków, panujących podczas ruchu pojazdu po drodze dla kompletnego układu przeniesienia napędu. Symulacja ta pozwala na zbadanie podstawowych parametrów silnika, takich jak moc i moment obrotowy [1]. Hamownie podwoziowe mierzą moment obrotowy na kołach oraz opory toczenia. Na podstawie uzyskanych danych określany jest moment obrotowy silnika oraz pośrednio jego moc [2]. W celu zbadania silnika na hamowni silnikowej konieczne jest jego wyjęcie i montaż wraz z osprzętem na stanowisku. Pomimo konieczności demontażu silnika, pomiar na hamowni silnikowej ma kilka zalet: umożliwia precyzyjne dobranie obciążenia silnika, pozwalając na niezwykle dokładny pomiar mocy i momentu obrotowego [3]. Hamownie silnikowe są jedynymi urządzeniami bezpośrednio mierzącymi parametry silnika. Moc jest wyznaczana matematycznie, jako iloczyn prędkości obrotowej i momentu obrotowego silnika. Metody pomiaru są oparte na wynikach pośrednich. Obecnie hamownie podwoziowe ze względu na krótki czas przygotowania pojazdu do badania oraz uniwersalność, znalazły szerokie zastosowanie w stacjach diagnostycznych i wyspecjalizowa... »

W artykule przedstawione zostały wyniki badań współczynnika przewodzenia ciepła materiałów, które mogą być użyte do wykonania firewalla w samochodzie AGH RT 03, jak również przedstawienie idei zawodów Formuła Student. Firewall jest jednym z najważniejszych elementów bolidu bezpośrednio wpływającym na bezpieczeństwo kierowcy. Jego zadaniem jest ochrona przed przedostawaniem się płynów z sekcji silnika i osprzętu, jak również zabezpieczenie przed wysokimi temperaturami, na których działanie narażony jest kierowca. Niezbędne jest wykonanie tego elementu z materiału lub materiałów o niskich wartościach współczynnika przewodzenia ciepła oraz niskiej masie. Przeprowadzone badania pozwoliły porównać i wybrać z dostępnych możliwości rozwiązanie, które najlepiej spełnia wymagane kryteria. Zawody Formuła Student, odbywające się co roku na całym świecie, są doskonałą formą współzawodnictwa oraz wymiany doświadczeń. Konkurs zrzesza studentów, którzy wykazują się pasją do motoryzacji, jak również wiedzą inżynierską. Bolidy biorące udział w zawodach budowane są przez uczniów najlepszych na świecie uniwersytetów. W referacie zawarta jest m.in. formuła konkursu, wymogi regulaminu oraz osobiste doświadczenia. Słowa kluczowe: współczynnik przenikania ciepła, firewall, bolid, Formuła Student.Zawody Formuła Student, organizowane przez Zrzeszenie Inżynierów Mechaniki (Institution of Mechanical Engineers), to największy międzynarodowy konkurs inżynierski skierowany do uczelni technicznych. Wspierany jest zarówno przez przemysł samoc... »

W artykule przedstawiono zagadnienie wykorzystania w Polsce i w Europie instalacji fotowoltaicznych (PV) z magazynami energii elektrycznej. Systemy PV będą miały w niedalekiej przyszłości znaczny udział w globalnej produkcji energii elektrycznej. Będzie to istotnie wpływało na ograniczenie emisji gazów cieplarnianych oraz na poprawę stanu środowiska naturalnego. W pracy przedstawiono budowę laboratoryjnej instalacji PV zlokalizowanej na WIM UTP w Bydgoszczy. Przedstawiono również wybrane wyniki pomiarów rozkładu produkcji i dystrybucji energii elektrycznej w czasie (produkcja przez układ PV, zużycie własne, magazynowanie w akumulatorach, przesył do sieci zewnętrznej) z wykorzystaniem systemu monitoringu. Słowa kluczowe: odnawialne źródła energii, efektywność, instalacje fotowoltaiczne.W Polsce obserwowany jest wzrost rynku instalacji fotowoltaicznych (PV). Branża instalacyjna, mimo że ustawa o odnawialnych źródłach energii nie gwarantuje warunków dla dynamicznego rozwoju, cały czas jest w fazie wzrostu [1 - 4]. Według danych Instytutu Energii Odnawialnych oraz Polskiego Towarzystwa Fotowoltaiki przedstawionych na wykresie (rys. 1) w pierwszym kwartale 2016 r. całkowita moc zainstalowana w systemach PV przyłączonych do sieci wynosiła 119,2 MW [4, 5]. Na wykresie przedstawiono również podział instalacji na mikroinstalacje, duże instalacje oraz układy niepodłączone do sieci (off-grid). Światowy rynek instalacji PV wzrósł w 2015 r. w stosunku do 2014 r. o 34%, a w Polsce aż o 240%. Większość specjalistów twierdzi, że trendy takie powinny się utrzymać. Zjawisku takiemu pomaga ciągły wzrost sprawności modułów PV oraz rozwój systemów magazynowania energii [4 - 6].Kilka lat temu w Europie rozwój rynku domowych instalacji fotowoltaicznych spowodowany był przez korzystne stawki za sprzedaż energii do publicznej sieci elektroenergetycznej. Taka sytuacja przyczyniała się do tego, że właściciele instalacji nie wykorzystywali Rys. 1. Rozwój... »

Artykuł przedstawia podstawowe założenia, koncepcje i metody biomimetyki, która w połączeniu z nanotechnologią stanowi przełom w inżynierii materiałowej. Na podstawie licznych przykładów scharakteryzowane zostały główne cechy materiałów biomimetycznych, metody syntezy oraz kierunki rozwoju tej interdyscyplinarnej dziedziny. Słowa kluczowe: biomimetyzm, nanotechnologia, nowe materiały.Fascynująca zdolność żywych organizmów do tworzenia złożonych struktur była od lat przedmiotem wielu badań i dociekań naukowych [11]. Wraz z rosnącymi możliwościami technicznymi jesteśmy w stanie coraz lepiej naśladować naturę. Biomimetyka (rys. 1), rozumiana jako interdyscyplinarna nauka czerpiąca inspiracje z natury przy projektowaniu i wytwarzaniu nowych materiałów, idzie jednak jeszcze o krok dalej. Założeniem tej dziedziny jest nie tylko próba wiernego odtworzenia struktur biologicznych, ale także zrozumienie, opisanie i wykorzystanie naturalnych procesów i optymalnych rozwiązań. Projektowanie biomimetyczne stanowi przełom w sposobie myślenia o materiałach, gdyż z założenia tworzy się je dla konkretnego elementu docelowego z uwzględnieniem jego pożądanych cech. Przy założeniu, że to struktura wpływa na właściwości materiału, mogą być one dopasowane do danych funkcji gotowego obiektu. 1 Jest to jedno z wielu wznowień, zaś pierwsza edycja książki została wydana w 1917 r. Rys. 1. Termin biomimetyka ma kilka znaczeń. Jedno z nich dotyczy zdolności żywych organizmów do maskowania swojej obecności przez upodobniania się do otoczenia. W kontekście tego artykułu chodzi o interdyscyplinarną naukę czerpiącą inspiracje z natury przy projektowaniu i wytwarzaniu nowych materiałów (w tym imitujących otoczenie i dostępne w nim rozwiązania, co zawiera w sobie m.in. pierwotne znaczenie słowa); od lewej: biomimetyzm żmii i kraba, hydrofobowa powierzchnia liścia, zdumiewająca przyczepność łap do podłoża 10 MATERIAŁY rok wyd. LXXVI - zeszyt 1/2017 Agnieszka Dąbr... »