Wybór odpowiedniego stołu obrotowego to często zadanie żmudne i skomplikowane. Katalogi pełne są parametrów, które niełatwo przetłumaczyć na realną użyteczność w późniejszej eksploatacji. Czym się sugerować przy zakupie - czasem cyklu, czy maksymalną prędkością obrotową? Jaką konstrukcję wybrać - Direct drive, czy system z przekładnią ślimakową? Postarajmy się przybliżyć tajniki doboru odpowiedniego rozwiązania. Pierwszą zasadniczą kwestią jest sposób p... »

W Hanowerze, w dniach 24 - 28 kwietnia br. odbywały się targi Hannover Messe 2017, największe i najważniejsze targi przemysłowe na świecie. W tym roku była to już 70. edycja tego wydarzenia. Dla Polski tegoroczna edycja była szczególna, ponieważ nasz kraj debiutował w roli kraju partnerskiego Hannover Messe. Mieliśmy więc niepowtarzalną okazję do zaprezentowania osiągnięć i możliwości polskiej gospodarki, polskich firm, a także polskiej nauki. Tegoroczne targi odbywały się pod hasłem "Integrated Industry - Creating Value". Koncepcja zintegrowanej produkcji wypromowana pod hasłem Przemysłu 4.0 jest obecna na targach w Hanowerze od kilku lat. W tym roku zwiedzający, których było aż 225 000 (w roku 2015 było ich 217 000), mogli zapoznać się z możliwościami oferowanymi przez inteligentne roboty współpracujące (coboty), rozwiązania adaptacyjne oraz zintegrowane systemy energetyczne. Spośród 225 000 uczestników pokazu, ponad 75 000 osób przybyło z zagranicy. Jest to najlepszy wynik w 70-letniej historii Hannover Messe. Największa liczba zagranicznych gości pochodziła z Chin (9000), następnie z Holandii (6200), Indii (5300) i z Polski - 5000 odwiedzających, co ustanowiło nowy rekord kraju part... »

1. Digitalizacja procesu produkcji wg koncepcji INDUSTRY 4.0. Siemens Sp. z o.o., Warszawa, KUKA Roboter CEE GmbH Sp. z o.o. Oddział w Polsce, Katowice, Atos Polska S.A., Warszawa, Yamazaki Mazak Central Europe Sp. z o.o. Oddział w Polsce, Blumenbecker Engineering Polska Sp. z o.o., Katowice, GM System Sp. z o.o., Wrocław, KS Automotive Sp. z o.o., Gli... »

Pogłębianie wsteczne otworów może być operacją wymagającą wiele uwagi. Często stajemy przed ograniczonym dostępem lub nietypowym ukształtowaniem powierzchni. Wysokie standardy jakościowe lub spore wymiary obrabianych elementów mogą stanowić poważne wyzwanie oraz wymusić na nas redukcję liczby zamocowań elementu. W tym artykule zaprezentujemy, jak firma Starrag AG rozwiązała te problemy,... »

W ramach liniowo-sprężystej mechaniki pękania całka J pozostaje miarą odporności na pękanie równoważną prędkości uwalniania energii G [1 - 4]. Umiejętność jej obliczenia dla różnych typów obciążeń jest podstawowym zagadnieniem dla poprawnego projektowania konstrukcji, w tym konstrukcji laminatowych. Pomimo istniejących w literaturze rozwiązań analitycznych, dotyczących zarówno całki J [4, 5], jak również prędkości uwalniania energii G [6, 7], nadal za podstawową metodę weryfikacji ich poprawności uważane są obliczenia numeryczne z wykorzystaniem MES [8]. Istotnym zagadnieniem w ramach wyznaczania odporności modelu na pękanie jest określenie udziału typów obciążenia dla danego układu ciało-szczelina. Złożone dwuwymiarowe przypadki obciążenia określa się najczęściej za pomocą stosunku prędkości uwalniania energii w typie II do prędkości sumarycznej (GII/ G), przy czym: G=GI +GII (1) Podział typów obciążenia (tzw. dekompozycja) był tematem licznych prac o charakterze analitycznym [4 - 7]. Następujące po nich prace doświadczalne miały na celu weryfikację i porównanie metod oszacowania i dekompozycji całki J, jak również znalezienie zakresu ich stosowalności [5, 7]. Artykuł ma na celu przedstawienie metody numerycznej EDI, umożliwiającej obliczenie całki J oraz jej dekompozycję. Wyniki uzyskane sposobem numerycznym zostaną zestawione z wybranymi rozwiązaniami analitycznymi. W celu zapoznania się z opisem matematycznym metod analitycznych, czytelnik odsyłany jest do literatury [4 - 6, 9]. Numeryczny podział typów obciążenia - metoda całki J Metody numeryczne znalazły zastosowanie w analizie procesów pękania wraz z rozpowszechnieniem się oprogramowania MES. Metoda całki J wykorzystuje wielkość fizyczną - całkę Rice’a - określaną jako [2, 3]: ∫        ∂ ∂ = - Κ n s x u J Wn j i ij d 1 1 1 σ (2) gdzie: = ∫ ij ... »

W artykule dokonano przeglądu literatury na temat narażenia na hałas, w tym hałas infradźwiękowy emitowany przez turbiny wiatrowe. Dodatkowo przedstawiono wyniki wykonanych pomiarów hałasu i hałasu infradźwiękowego na stanowiskach pracy, a także wyniki przeprowadzonych badań ankietowych. Słowa kluczowe: hałas, hałas infradźwiękowy, turbina wiatrowa, stanowisko pracy, badania ankietowe.Systematyczny wzrost zapotrzebowania na energię, jak również towarzyszący temu wzrost zanieczyszczeń środowiska będący skutkiem stosowania głównie paliw kopalnych, spowodował wzrost wykorzystania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Jednocześnie regulacje Unii Europejskiej w zakresie polityki energetyczno-środowiskowej i wdrażające je przepisy prawa krajowego wpływają na system elektroenergetyczny, a w szczególności na źródła wytwarzania energii elektrycznej. Wejście w życie Ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii [1] wdrażającej dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady Europy 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych [2] skutkuje zwiększeniem inwestycji m.in. w energetykę wiatrową w Polsce, ponieważ w 2020 r. udział energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii w Polsce musi osiągnąć poziom 15 %. Według ostatnich danych Głównego Urzędu Statystycznego za 2015 r. udział energii ze źródeł odnawialnych w energii pierwotnej w Polsce stanowi 11,9% [3]. Wg tego samego źródła (tj. [3]) w strukturze pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych w Polsce dominują trzy nośniki: biopaliwa stałe (72,22%), biopaliwa ciekłe (10,78%), energia wiatru (10,76%). Natomiast według ostatnich danych Urzędu Regulacji Energetyki na dzień 30.06.2016 r. [4] w okresie ostatnich 11 lat moc zainstalowana w przypadku odnawialnych źródeł energii elektrycznej wzrosła z 115,537 MW (w 2005 r.) do 8241,479 MW (w 2015 r.), przy czym obecnie największy udział mają elektrownie wiatrowe: moc zainstalowana w 2... »

W dniach 22 - 23 czerwca 2017 r. w Katowicach odbędzie się II Międzynarodowa Konferencja InterNanoPoland 2017, organizowana przez Fundację Nanonet wraz z Miastem Katowice oraz Śląskim Klastrem Nano. Konferencja InterNanoPoland 2017 wychodzi naprzeciw rosnącym i zmiennym potrze... »

Każdy inżynier, na pewnym etapie swej pracy zawodowej, spotyka się z zagadnieniem nadmiernych drgań, emisji niepożądanych dźwięków, nadmiernym hałasem bądź problemami z wytrzymałością struktury czy z prawidłowym funkcjonowaniem urządzeń. Wyszczególnione uprzednio zagadnienia są niepożądane i stanowią nieraz nie lada wyzwanie inżynierskie, można im jednak przeciwdziałać, dysponując odpowiednimi narzędziami diagnostycznymi. Jednym z nich może być analiza modalna, umożliwiająca zbadanie właściwości dynamicznych obiektów - częstotliwości drgań własnych, postaci drgań oraz wartości współczynników tłumienia. Typową przyczyną problemów związanych z drganiami obiektów jest rezonans związany z wzbudzeniem struktury za pomocą działania zmiennych sił o częstotliwościach zbliżonych lub pokrywający... »

Prof. dr hab. inż. Zbigniew Dąbrowski w tym roku obchodzi jubileusz siedemdziesięciolecia. Urodził się w Warszawie 27 marca 1947 r. Po ukończeniu w 1965 r. VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie, rozpoczął studia na Wydziale Maszyn Roboczych i Pojazdów Politechniki Warszawskiej (obecnie Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych), a po ukończeniu studiów magisterskich, w roku 1971 zdał egzamin na Studium Doktoranckie Politechniki Warszawskiej. Pracę zawodową rozpoczął w roku 1974 jako starszy asystent na Wydziale Samochodów i Maszyn Roboczych. W 1976 r. obronił rozprawę doktorską w dyscyplinie mechanika. Od tego czasu jest związany zawodowo z Zespołem Podstaw Kon... »

W artykule dokonano analizy wpływu materialnego środowiska pracy, ze szczególnym uwzględnieniem drgań i hałasu na sprawność operatora środków transportu. Badania ankietowo-eksperckie przeprowadzone na grupie maszynistów oraz kierowców przewożących towary niebezpieczne pozwoliły wytypować cechy wpływające na uciążliwość pracy. Cechy te wykorzystano w budowie modelu działań maszynisty oraz modelu wpływu czynnika ludzkiego na prawdopodobieństwo wystąpienia wypadku drogowego. W modelowaniu wykorzystano heurystyczne struktury rozmyte (struktury Mamdaniego i Takagi-Sugeno-Kanga). Modele implementowano numerycznie w środowisku Matlab_Simulink i wykorzystano do symulacji wpływu wybranych cech na sprawność operatorów. Słowa kluczowe: czynniki wibroakustyczne, człowiek-operator, modelowanie rozmyte.Zapewnienie bezpieczeństwa w przewozie towarów i ludzi jest zadaniem nadrzędnym w projektowaniu procesów transportowych. Badania [1 - 3] wykazują, że w transporcie, niezależnie od jego rodzaju, przyczyną 75 - 80% wypadków jest człowiek. Wynika to w wielu przypadkach z niedostosowania pojazdu do ludzkich możliwości. W procesie projektowania środków transportu to właśnie konstrukcję pojazdu należy przekształcać i dostosowywać do możliwości człowieka, ponieważ człowiek ze względu na swoją naturę poddaje się próbom kształtowania w ograniczonym stopniu. Zatem bezpieczeństwo transportu jest ściśle związane z warunkami pracy operatorów środków transportu. Pojęcie warunki pracy obejmuje materialne środowisko pracy, określane w tym przypadku przez poziom parametrów czynników fizycznych, takich jak: hałas, drgania, mikroklimat czy oświetlenie, a także czynniki organizacji pracy. Zakładając, że operator spełnia wymagania określone w profilu zawodowym, jego bieżąca sprawność zależy w dużej mierze od warunków pracy. Zmienne oddziaływanie wspomnianych czynników może w istotny sposób ingerować w przebieg pracy operatorskiej, przyczyniając się do zwiększen... »

W artykule przedstawiono propozycje oceny technologiczności konstrukcji specjalnych uchwytów obróbkowych. Przyjęto kryteria ilościowe oceny cech użytkowych i technologicznych, głównie w aspekcie montażu oprzyrządowania. Podano przykład oceny w przypadku uchwytów wiertarskich. Zaproponowana metoda może być szczególnie przydatna podczas projektowania obiektów technicznych przez mniej doświadczonych konstruktorów lub w procesie kształcenia inżynierskiego mechaników technologów. Słowa kluczowe: uchwyty obróbkowe, cechy użytkowe, technologiczność konstrukcji, uchwyty wiertarskie.Jednym z ważniejszych ogólnych kryteriów ceny każdego wyrobu jest jego technologiczność konstrukcji [1]. Cecha ta definiowana jest zwykle jako właściwość rozwiązania konstrukcyjnego, zapewniająca uzyskanie (przy określonej wielkości i warunkach produkcji) zbioru wymaganych właściwości wytworu, przy minimalnych kosztach wytwarzania [2, 3]. Jest to więc właściwość indywidualna, na którą ma wpływ nie tylko rodzaj produkcji, ale także warunki techniczno- -ekonomiczne oraz osobowe firmy [4]. Podczas każdego procesu projektowania obowiązują ogólne zasady typizacji, unifikacji i normalizacji [5 - 7], rozpatruje się możliwą redukcję masy, właściwy wybór półfabrykatu oraz narzucone wymagania obróbkowe i montażowe wytworu [8 - 11]. W stosunku do specjalnego oprzyrządowania przedmiotowego, wykorzystywanego w obróbkowych operacjach technologicznych, do podstawowych przesłanek technologiczności należą: zapewnienie podstawowych funkcji użytkowych, zmniejszenie zużycia materiałów, zastosowanie odpowiednich metod kontroli, zapewnienie wymaganej dokładności wykonania oraz uwarunkowania normalizacji elementów składowych i możliwości narzędziowni, jak również przesłanki eksploatacyjne, m.in. stabilność funkcjonowania, łatwość obsługi i remontu oraz zastosowanie części zamiennych. Oczywiste jest, iż ten sam zakres funkcjonalny oprzyrządowania może być zrealizowany przez różn... »

The paper presents issues related to the reduction of changeover time of a CNC lathe in a manufacturing company using the SMED methodology. Implementation of this method enabled the reduction of changeover time, without committing to a significant investment. The paper presents also the different stages of implementation of the SMED concept, as well as the possibility of using Ishikawa diagram, enabling a thorough cause and effect analysis, and the Gantt diagram through which it is possible to control the implementation of the planned project. The work was completed with a summary with the key results of the changes. Słowa kluczowe: SMED (Single Minute Exchange of Die), changeover, Ishikawa diagram, Gantt diagram, CNC lat.Maintaining a manufacturing company in the market, indisputable means meeting the ever-changing needs of customers and hence the implementation of frequent and small orders and the production of several models of the same product. Changeover of machines has a huge impact on the achievement of these objectives, which is why the manufacturers are forced to seek new unconventional methods to shorten the time of this process [1, 2]. One of the most popular methods in recent times allowing for shorter changeover times of machines is SMED (Single Minute Exchange of Die) - fast changeover in minutes. Strategy of the quality management system in the SaMASZ company Since 1984 SaMASZ, a manufacturing company has been continuously investing in modern machine tools and professionally trained engineering staff. As a result, the company reached the status of the largest Polish and one of Europe’s leading manufacturers of equipment used in agriculture or municipal services and ploughs used for snow removal [3]. The quality in the company is understood as constant striving to offer products and services for all the needs and expectations of customers. At SaMASZ this objective is achieved through: - implementing high... »

Konsekwentne instalowanie wysoko wydajnych 5-osiowych centrów obróbczych CNC firmy Hermle pozwala działowi produkcji narzędzi i form w przedsiębiorstwie Hirschmann Automotive na wydajniejsze niż kiedykolwiek wcześniej przekształcanie innowacji technicznych w produkty mechatroniczne o wysokiej jakości. Pięć za jednym zamachem: od części obrabianych o rozmiarach od 5 x 5 x 10 mm, aż po części o masie do 1,5 tony Czegoś takiego w firmie Hermle jeszcze nigdy nie było: przedsiębiorstwo Hirschmann Automotive zamówiło w jednym pakiecie pięć najnowocześniejszych, wysoko wydajnych 5-osiowych centrów obróbczych CNC serii C o oznac... »

Firma igus specjalizująca się w tworzywach sztucznych do zastosowań ruchomych opracowała nowy moduł obrotowy o wyjątkowo kompaktowej konstrukcji, który umożliwia wykonywanie obrotów wokół własnej osi nawet w bardzo ograniczonej przestrzeni. Tak jak wszystkie oferowane przez firmę igus systemy zasilania do ruch... »

We współpracy z europejskimi partnerami, Centrum Tribologii Duńskiego Instytutu Technologicznego opracowało metodę kwantyfikacji wpływu stosowania fakturowania i powlekania powierzchni oraz implantacji jonów na rozformowywanie kształtek. W ramach konsorcjum złożonego z dwóch duńskich przedsiębiorstw i partnerów ze Szwajcarii oraz Hiszpanii (patrz: ramka informacyjna), Centrum Tribologii Duńskiego Instytutu Technologicznego (DTI; Aarhus, Dania) opracowało, przebadało i zweryfikowało nowe powłoki zapewniające poprawę procesu uwalniania kształtek podczas formowania wtryskowego. Mechanizm uwalniania w procesie formowania wtryskowego jest procesem bardzo złożonym i siła wyrzutu zależy od wielu czynników, m.in.: - stosowanego tworzywa sztucznego, - konstrukcji i układu przestrzennego formy wtryskowej, - parametrów procesu formowania wtryskowego, - obkurczania materiału na zastosowanym rdzeniu, - właściwości powierzchni oraz zastosowanych powłok, włącznie z uzyskiwanymi metodą implantacji jonów.Właściwości powierzchni można kształtować stopniem jej gładkości nadawanym w procesie produkcyjnym, obróbką CNC, elektroerozyjną i innymi sposobami, bądź stosując różne technologie wykończenia, na przykład piaskowanie, polerowanie itp. Aktualnie realizowany przez DTI, w ramach programu EUROSTARS, projekt badawczy o nazwie Super Slip, został zainicjowany pod egidą E SURF EUREKA,finansowanej ze środków publicznych międzyrządowej organizacji Unii Europejskiej, której zadaniem jest wspieranie konkurencyjności europejskiej. - Osiągnięto znaczny postęp w zakresie projektowania, opracowywania, wdrażania i weryfikowania nowej metody badawczej umożliwiającej kwantyfikację właściwości uwalniania kształtek z form wtryskowych o geometrii powszechnie spotykanej w przemyśle - m... »

Zmienny kierunek obrotów oraz szeroki zakres temperatury pracy Nowy bezszczotkowy silnik DC 1935...BRC, zaprojektowany przez firmę FAULHABER, to nowa, zoptymalizowana wersja uznanego napędu serii 1935...BRE. Nowy silnik osiąga ciągły moment obrotowy o wartości 3,5 mNm przy zachowaniu tej samej zwartej konstruk... »

Firma Balluff oferuje małogabarytowy dwukierunkowy moduł pamięci danych zaprojektowany do zastosowań w ciasnych przestrzeniach montażowych. Charakteryzuje się on stopniem ochrony IP 67 i wymiarami 34x16x8 mm. Może być stosowany jako pamięć wy... »

W artykule przedstawiono wyniki uzyskane z analizy uwzględniającej własności materiału w warunkach pełzania. Rozważania przeprowadzono na przykładzie betonowego elementu ściskanego zaimplementowanego w środowisku programu SIMULIA Abaqus. Symulację komputerową wykonano, wykorzystując wybrany model reologiczny o optymalnie dobranych parametrach. Podstawę porównawczą stanowiły doświadczalne pomiary odkształceń pełzania uzyskane dla elementu betonowego poddanego działaniu stałego naprężenia. Dodatkowo, w pracy przedstawiono zarys badań teoretycznych dotyczących zachowania się wybranego komputerowego modelu reologicznego przy obciążeniu skokowo zmiennym. Porównanie otrzymanych rezultatów pozwoliło na sformułowanie wniosków, które mogą stanowić wskazówki dla projektantów przeprowadzających numeryczne analizy uwzględniające pełzanie betonu w konstrukcjach betonowych i żelbetowych. Słowa kluczowe: próbka betonowa, pełzanie, odkształcenia pełzania, modelowanie.W praktyce budowlanej istotne jest, aby na etapie projektowania oraz obliczania obiektów uwzględnić właściwości reologiczne materiałów, wśród których szczególne miejsce zajmuje pełzanie. W mechanice konstrukcji pełzanie rozpatrywane jest jako zjawisko polegające na stopniowym przyroście odkształceń w czasie pod wpływem działania długotrwałego oraz możliwie stałego obciążenia. W wielu przypadkach przyrost ten może być większy niż powstające odkształcenia w chwili wstępnego obciążenia konstrukcji. Zachodzący proces pełzania jest bowiem przyczyną nie tylko zmian właściwości fizycznych materiału, spowodowanych stopniową utratą spójności struktury, ale również może prowadzić do zmian zarówno schematów statycznych konstrukcji, jak i konfiguracji całego układu, a w konsekwencji nawet do jej zniszczenia. W procesie obliczeń wysoce skomplikowanych konstrukcji betonowych z zastosowaniem nowoczesnych programów komputerowych istotnym problemem jest wybór oraz weryfikacja, dostatecznie dokła... »

Rozwój zrobotyzowanych systemów oraz wymagań związanych z monitorowaniem procesów produkcyjnych implikuje konieczność rozwijania kontrolerów robotów oraz systemów zdalnej wymiany informacji. W artykule zaproponowano oprogramowanie dla przykładowego zasymulowanego stanowiska zrobotyzowanego, realizujące monitorowanie i rejestrację parametrów pracy, wpływających na wykonywany proces technologiczny. Zaproponowane rozwiązanie zasymulowano oraz przetestowano dla kilku przykładowych zmian parametrów procesu. Wyniki symulacji potwierdziły poprawność zastosowanego rozwiązania. Słowa kluczowe: komunikacja, systemy n-robotowe, RobotStudio.Neutralnym czynnikiem związanym z rozwojem robotyzacji procesów przemysłowych jest zwiększanie liczby jednostek mechanicznych, układów sterowania, liczby narzędzi i sensorów. Powoduje to konieczność zarządzania systemami wielorobotowymi w celu zapewnienia ich poprawnego działania oraz wielokryterialnej optymalizacji. Takie podejście umożliwia, m.in. optymalizację czasów pracy, poprawę bezpieczeństwa, rejestrację obciążenia narzędzi, rejestrację błędów, sytuacji awaryjnych itp. Dysponowanie informacją o parametrach systemu pozwala ponadto na lepszą i szybszą diagnostykę technikami on- -line i off-line. Do monitorowania pracy systemów n-robotowych można wykorzystać np. systemy SCADA, których zadaniem jest kontrola stanu faktycznego urządzeń produkcyjnych oraz wykonawczych [2]. Umożliwiają one natychmiastową lokalizację alarmów, automatyczną reakcję sygnałów urządzeń. Zdefiniowane przez użytkownika logiczne algorytmy wspomagają oraz przyśpieszają pracę operatora. SCADA jest także podstawowym źródłem wiedzy dla nadrzędnych systemów oraz przemysłowych baz danych [2, 3]. Oprócz systemów SCADA do monitorowania można wykorzystać systemy MES (Manufacturing Execution System), panele HMI, oprogramowanie iFIX [4 - 6]. Istnieje również możliwość... »

Nowy system WIS 2 (Wireless Inductive System2) firmy Pepperl+Fuchs uzupełnia jej portfolio rozwiązań do bezprzewodowej transmisji danych z czujników umieszczonych w ruchomych częściach maszyn. WIS 2 zapewnia transmisję zarówno danych, jak i zasilania do czuj... »

W pracy przedstawiono podstawowe informacje na temat zgrzewania tarciowego z przemieszaniem. Skupiono się na problemie, jakim są występujące podczas zgrzewania odkształcenia cienkościennych blach ze stopu 2024 T351. W celu zniwelowania deformacji zaprojektowano i wykonano uchwyt z płytą podgrzewającą elementy zgrzewane. Zabieg podgrzewania zgrzewanych blach ma na celu obniżenie naprężeń chwilowych, a co za tym idzie zmniejszenie ich deformacji. Próby zgrzewania wykonywano przy tych samych parametrach. Słowa kluczowe: Friction Stir Welding, naprężenia, odkształcenia, podgrzewanie.Zgrzewanie tarciowe z przemieszaniem (Friction Stir Welding - FSW) jest stosunkowo niedawno opracowaną (Cambridge 1991 r.) metodą łączenia elementów w stanie stałym. Opracowana została w The Welding Institute w Cambridge (Wielka Brytania, 1991 r.). Rozwija się ona dynamicznie i znajduje coraz szersze zastosowanie, m.in. w przemyśle lotniczym. Dzieje się tak, gdyż stopy aluminium używane w lotnictwie, m.in. gatunki Al 2xxx i Al 7xxx uważane są za trudno spawalne. Metoda FSW bez większych problemów umożliwia łączenie elementów z tych stopów. Zastosowanie zgrzewania tarciowego z przemieszaniem pozwala zachować wytrzymałość złącza na rozciąganie nawet do 90% wytrzymałości materiału rodzimego. Podczas procesu FSW materiał elementów łączonych zostaje mechanicznie zmieszany, czemu towarzyszy wydzielanie dużej ilości ciepła. Duże gradienty temperaturowe, podobnie jak przy spawaniu, wywołują naprężenia. Jest to jedna z wad występująca w procesie liniowego zgrzewania blach. W przemyśle lotniczym szczególnie ważne jest opracowanie technologii zmniejszającej odkształcenia, występujące podczas zgrzewania blach cienkościennych oraz zachowanie przy tym dużej wytrzymałości złącza. W tym celu zaprojektowano i wykonano uchwyt z płytą podgrzewającą elementy zgrzewane. Ciepło procesu FSW W procesie zgrzewania tarciowego z przemieszaniem specjalnie zaprojektowane narzę... »

W artykule przedstawione zostały wyniki badań współczynnika przewodzenia ciepła materiałów, które mogą być użyte do wykonania firewalla w samochodzie AGH RT 03, jak również przedstawienie idei zawodów Formuła Student. Firewall jest jednym z najważniejszych elementów bolidu bezpośrednio wpływającym na bezpieczeństwo kierowcy. Jego zadaniem jest ochrona przed przedostawaniem się płynów z sekcji silnika i osprzętu, jak również zabezpieczenie przed wysokimi temperaturami, na których działanie narażony jest kierowca. Niezbędne jest wykonanie tego elementu z materiału lub materiałów o niskich wartościach współczynnika przewodzenia ciepła oraz niskiej masie. Przeprowadzone badania pozwoliły porównać i wybrać z dostępnych możliwości rozwiązanie, które najlepiej spełnia wymagane kryteria. Zawody Formuła Student, odbywające się co roku na całym świecie, są doskonałą formą współzawodnictwa oraz wymiany doświadczeń. Konkurs zrzesza studentów, którzy wykazują się pasją do motoryzacji, jak również wiedzą inżynierską. Bolidy biorące udział w zawodach budowane są przez uczniów najlepszych na świecie uniwersytetów. W referacie zawarta jest m.in. formuła konkursu, wymogi regulaminu oraz osobiste doświadczenia. Słowa kluczowe: współczynnik przenikania ciepła, firewall, bolid, Formuła Student.Zawody Formuła Student, organizowane przez Zrzeszenie Inżynierów Mechaniki (Institution of Mechanical Engineers), to największy międzynarodowy konkurs inżynierski skierowany do uczelni technicznych. Wspierany jest zarówno przez przemysł samoc... »

W referacie przedstawiono analizę rynku systemów grzewczych związanych z pompami ciepła. Artykuł dotyczy weryfikacji efektywności najbardziej popularnych obecnie w Polsce instalacji pomp ciepła typu powietrze-woda. Podczas badań wykorzystano laboratoryjną instalację pompy ciepła powietrze-woda firmy NIBE F2040 o mocy 8 kW typu monoblok, funkcjonującą w Laboratorium Inżynierii OZE Wydziału Inżynierii Mechanicznej UTP w Bydgoszczy. Do badania parametrów pompy ciepła wykorzystano system NIBE Uplink™. Dzięki niemu można uzyskać podgląd aktualnych oraz archiwalnych podstawowych parametrów pompy ciepła. Obiektem ogrzewanym (odbiór ciepła - górne źródło ciepła) było pomieszczenie Laboratorium Inżynierii OŹE WIM UTP w Bydgoszczy. Podczas badań dzięki oryginalnemu opomiarowaniu instalacji weryfikowano parametry eksploatacyjne pompy ciepła w funkcji temperatury zewnętrznej powietrza oraz zmiennej temperatury obiektu ogrzewanego. Słowa kluczowe: pompy ciepła typu powietrze-woda, monoblok, źródło ciepła, efektywność.Polityka zrównoważonego rozwoju oraz gospodarka niskoemisyjna są jednymi z najważniejszych wyzwań, jakie muszą podjąć państwa członkowskie Unii Europejskiej. Z tego względu poszukuje się rozwiązań technologicznych i źródeł energii przyjaznych środowisku. Propagowane jest pozyskiwanie tzw. zielonej energii [1 - 3]. Choć w Polsce dalej dominującym surowcem energetycznym pozostaje węgiel, to ogromnego znaczenia nabierają inne alternatywne źródła energii, np. wiatr, słońce, woda, biomasa oraz energia geotermalna. Znaczną część energii zużywanej na świecie przeznacza się na potrzeby grzewcze. W zakresie ogrzewania realizację postanowień dotyczących gospodarki niskoemisyjnej mogą stanowić pompy ciepła [3 - 5]. Pompy ciepła są to urządzenia wykorzystujące energię pobraną ze źródła o niskiej temperaturze do podwyższania temperatury źródła o wyższej temperaturze - odbioru ciepła. W Polsce rynek pomp ciepła znacznie się rozwija sz... »

W artykule przedstawiono zagadnienie wykorzystania w Polsce i w Europie instalacji fotowoltaicznych (PV) z magazynami energii elektrycznej. Systemy PV będą miały w niedalekiej przyszłości znaczny udział w globalnej produkcji energii elektrycznej. Będzie to istotnie wpływało na ograniczenie emisji gazów cieplarnianych oraz na poprawę stanu środowiska naturalnego. W pracy przedstawiono budowę laboratoryjnej instalacji PV zlokalizowanej na WIM UTP w Bydgoszczy. Przedstawiono również wybrane wyniki pomiarów rozkładu produkcji i dystrybucji energii elektrycznej w czasie (produkcja przez układ PV, zużycie własne, magazynowanie w akumulatorach, przesył do sieci zewnętrznej) z wykorzystaniem systemu monitoringu. Słowa kluczowe: odnawialne źródła energii, efektywność, instalacje fotowoltaiczne.W Polsce obserwowany jest wzrost rynku instalacji fotowoltaicznych (PV). Branża instalacyjna, mimo że ustawa o odnawialnych źródłach energii nie gwarantuje warunków dla dynamicznego rozwoju, cały czas jest w fazie wzrostu [1 - 4]. Według danych Instytutu Energii Odnawialnych oraz Polskiego Towarzystwa Fotowoltaiki przedstawionych na wykresie (rys. 1) w pierwszym kwartale 2016 r. całkowita moc zainstalowana w systemach PV przyłączonych do sieci wynosiła 119,2 MW [4, 5]. Na wykresie przedstawiono również podział instalacji na mikroinstalacje, duże instalacje oraz układy niepodłączone do sieci (off-grid). Światowy rynek instalacji PV wzrósł w 2015 r. w stosunku do 2014 r. o 34%, a w Polsce aż o 240%. Większość specjalistów twierdzi, że trendy takie powinny się utrzymać. Zjawisku takiemu pomaga ciągły wzrost sprawności modułów PV oraz rozwój systemów magazynowania energii [4 - 6].Kilka lat temu w Europie rozwój rynku domowych instalacji fotowoltaicznych spowodowany był przez korzystne stawki za sprzedaż energii do publicznej sieci elektroenergetycznej. Taka sytuacja przyczyniała się do tego, że właściciele instalacji nie wykorzystywali Rys. 1. Rozwój... »

W artykule przedstawiono problematykę równowagi cieplnej współczesnych silników spalinowych, stosowanych w pojazdach samochodowych. Zaprezentowano budowę i działanie aktywnego układu chłodzenia z regulowaną pompą cieczy chłodzącej oraz zaworami sterującymi przepływem cieczy. Omówiono wyniki badań doświadczalnych przebiegu temperatur w czasie rozgrzewania silnika spalinowego ZI, w funkcji pracy pompy cieczy chłodzącej. Badania te wykazały celowość stosowania regulowanej wydajności pompy cieczy układu chłodzenia, która skraca czas rozgrzewania silnika. Przedstawiono metodykę badań oraz przeprowadzono analizę otrzymanych wyników z uwzględnieniem skutków zmian parametrów roboczych silnika. Słowa kluczowe: faza rozgrzewania silnika spalinowego, elektryczna pompa cieczy chłodzącej, regulowane termostaty.Tłokowe silniki spalinowe są powszechnym źródłem napędu dla pojazdów samochodowych. Postęp techniczny, a także rosnące wymagania dotyczące emisji składników toksycznych czy zużycia paliwa mają wpływ na ich rozwój. Głównym celem konstruktorów jest zwiększenie ekonomiczności i efektywności pracy, a także zmniejszenie emisji składników toksycznych. Problemem, z jakim muszą się zmierzyć projektanci silników spalinowych stosowanych w pojazdach, jest zmienność i dynamika warunków ich pracy. Powoduje to dodatkowe trudności oraz obostrzenia dotyczące założeń konstrukcyjnych. Jedną z istotnych wad, mających wpływ na parametry użytkowe tłokowych silników spalinowych jest ich stosunkowo niska sprawność, wynikająca głównie z warunków przemian termodynamicznych, zachodzących w cylindrach silników. Duża powierzchnia komory spalania (w stosunku do jej objętości), intensywny ruch ładunku palnego, materiały użyte do produkcji tłoków, głowic czy cylindrów - wszystko to powoduje łatwe przenikanie ciepła z czynnika roboczego przez elementy silnika do otoczenia. Jedną z metod ograniczenia tej dyfuzji jest podwyższenie temperatury ścianek komory spalani... »